"Μαύρη Αφροδίτη": Η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας

Το 1984, ο Nelson Mandela έκανε αίτηση για την επιστροφή των λειψάνων της νεαρής γυναίκας στην Αφρική, ώστε έχει μια αξιοπρεπή κηδεία.
"Μαύρη Αφροδίτη": Η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας

Τελευταία ενημέρωση: 16 Μαρτίου, 2019

Η ιστορία αυτή έλαβε χώρα  κατά το δέκατο ένατο αιώνα όπου η δουλεία χάραζε θλιβερές ιστορίες. Σε αυτήν  θα μάθετε για την θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας, της Saartjie Baartman, η οποία εκτέθηκε σε δημόσιο χώρο εξαιτίας μιας γενετικής ανωμαλίας από την οποία έπασχε.

Απαγωγή και δουλεία

Η Saartjie Baartman ήταν 2ο ετών κι προετοιμαζόταν για μια φυσιολογική ζωή στο χωριό της. Ανήκε στην Αφρικανική φυλή  Khoikhoi, η την οποία απάρτιζαν άνθρωποι που είχαν συνηθίσει  να ζουν από τη γη, με τα ζώα τους και τις βαθιά ριζωμένες θρησκευτικές τους συνήθειες. Δεν ήξερε τίποτα για το τι υπήρχε πέρα από τον ορίζοντα της Αφρικής, μια ήπειρο που της επιτέθηκαν και την ταπείνωσαν οι Ευρωπαίοι.

Η ζωή της άλλαξε ριζικά την ημέρα που την πήραν μακριά ο Hendrik Cezar και ο Alexander Dunlop. Αυτοί ήταν δύο Γάλλοι οι οποίοι παρατήρησαν στο σώμα της Saartjie ένα χαρακτηριστικό που θα τους απέφερε πάρα πολλά χρήματα. Περισσότερα στοιχεία για την σκλαβιά αναφέρει σε άρθρο του ο Cruz, E. N.

Αυτή η νεαρή γυναίκα έπασχε από αυτό που είναι γνωστό ως Στεατοπυγία, μια πολύ γνωστή ασθένεια ανάμεσα στις Αφρικανικές φυλές, όπως τους Khoisan (που αναζητούν τροφή γνωστοί ως Βουσμάνοι και την ποιμαντική φυλή Khoi παλαιότερα γνωστή ως Hottentots) και τους Bantu, η οποία ασθένεια αποτελεί μια αφύσικη συσσώρευση λίπους στους γλουτούς.

Κάτι το οποίο που  είναι επίσης γνωστό για όλους αυτούς που πάσχουν από νοσογόνα παχυσαρκία. Όμως η περίπτωση της Saartjie ήταν προφανώς πολύ χαρακτηριστική. Οι δύο άντρες είδαν έναν τρόπο για να γίνουν πλούσιοι εκθέτοντάς την στο Λονδίνο στα θέατρα και στα πανηγύρια.

Η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας που έγινε γνωστή ως “Μαύρη Αφροδίτη”

"Μαύρη Αφροδίτη": Η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας

Την αποκαλούσαν Μαύρη Αφροδίτη ή “Αφροδίτη των Hottentot”, το οποίο αναφερόταν στους ανθρώπους και την εθνικότητα από την οποία εκείνη προερχόταν. Χωρίς πραγματικά να ξέρει πώς ή γιατί, η Saartjie βρέθηκε, μέσα σε λίγες μόνο μέρες, στις σκηνές διαφόρων θεάτρων στο Λονδίνο.

Η παράσταση ήταν υποτυπώδης και ταπεινωτική. Έπρεπε να στέκεται γυμνή  μπροστά στο κοινό κι απλώς να δείχνει το σώμα της μπροστά σε όλους εκείνους που παρακολουθούσαν, των οποίων τα μάτια ήταν γεμάτα με νοσηρές προσδοκίες. Οι περισσότεροι από το κοινό, όπως αναμενόταν, ήταν άνδρες. Κύριοι από διάφορες κοινωνικές τάξεις που δεν δίσταζαν να πληρώσουν υψηλές τιμές για να δουν την νεαρή Hottentot και τους μεγάλους της γλουτούς.

Κάθε νύχτα για πολλά χρόνια το ίδιο επεισόδιο επαναλαμβανόταν ξανά και ξανά. Ένα πραγματικό ψυχολογικό βασανιστήριο για αυτήν την γυναίκα η οποία ασυναίσθητα κι απρόθυμα έγινε εκθεσιακός πόλος έλξης.

Δημόσιες και ιδιωτικές παραστάσεις

Οι άνδρες που την υποδούλωσαν έγιναν πλούσιοι τόσο γρήγορα που δεν δίσταζαν να προωθήσουν το θέαμα και σε άλλες πόλεις. Έτσι, μετά από τέσσερα χρόνια πήγαν στο Παρίσι. Εκεί σημείωσαν σημαντική επιτυχία. Με κακά, περίεργα και πεινασμένα βλέμματα για την ανωμαλία της Saartjie, αυτοί οι άνδρες ευχαρίστως την χρησιμοποιούσαν για δημόσιες εμφανίσεις επί πληρωμή. Ήθελαν όμως επίσης να την χρησιμοποιήσουν και για ιδιωτικές  παραστάσεις.

Εδώ ήταν όπου εθεάθη περισσότερο κι όπου οι “ιδιοκτήτες” της έλαβαν περισσότερα χρήματα. Ευτυχώς, σύντομα στράφηκαν εναντίον τους οι υποστηρικτές της  κατάργησης της δουλείας. Αυτοί είδαν στην παράσταση μια ασυγχώρητη ταπείνωση και μια διεφθαρμένη πράξη που θα έπρεπε να απαγορευθεί άμεσα.

Ο Hendrik Cezar κι ο Alexander Dunlop υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους εναντίον της κριτικής με την απλή δήλωση ότι η Saartjie δρούσε με την θέλησή της επειδή το ήθελε. Κι αυτό  το απέδειξαν με το συμβόλαιο που εκείνη είχε υπογράψει. Όμως το κείμενο αυτό ήταν γραμμένο στα Γερμανικά, μια γλώσσα που αυτή η νεαρή γυναίκα, φυσικά, δεν γνώριζε καθόλου.

Διαβάστε το άρθρο: Είσαι γυναίκα και δεν χρειάζεται να αποδείξεις την αξία σου

Το τέλος μιας μίζερης ζωής

Saartjie Baartman η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας

Η κριτική επί του θέματος της Μαύρης Αφροδίτης συνεχίστηκε ακόμη περισσότερο. Τότε οι ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν να το σταματήσουν και να πουλήσουν την Saartjie. Εκείνη πουλήθηκε σε έναν Γάλλο έμπορο που ήθελε να επωφεληθεί από την φήμη του κοριτσιού και να της ασκεί επιρροή με μια πιο σκοτεινή και πιο ταπεινωτική προοπτική. Εκείνος οργάνωνε ιδιωτικές παραστάσεις όπου την επιδείκνυε ξανά, στα κλαμπ των Παριζιάνικων δρόμων όπου χρησιμοποιήθηκε για πορνεία. Όποιος άντρας επιθυμούσε, μπορούσε να κάνει σεξ με το κορίτσι με τους μεγάλους γλουτούς, με την Αφροδίτη των Hottentot.

Έτσι πέρασε πολλά χρόνια μέχρι που λίγο-λίγο όλος αυτός ο κόσμος της μιζέριας και της δυστυχίας κατέληξε να βλάψει την υγεία της. Είναι γνωστό ποια ήταν η ακριβής αιτία του θανάτου της, αλλά δεν είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε….σύφιλη, φυματίωση, πνευμονία και φυσικά, θλίψη. Μια απέραντη θλίψη σε μια ζωή που ποτέ δεν μπόρεσε να καταλάβει.

Δείτε επίσης: Το χαμόγελο μιας γυναίκας είναι η ομορφότερη καμπύλη της

Η θλιβερή ιστορία μιας γυναίκας ακόμη και μετά θάνατον

Σε αυτό το σημείο μπορεί να σκεφτείτε ότι η ψυχή της ησύχασε μετά τον θάνατό της. Όμως δεν ήταν καθόλου έτσι. Μετά από τον θάνατό της, το σώμα της Saartjie διαμελίστηκε για να εκτεθεί ξανά. Αυτή τη φορά στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι. Εξέθεσαν τον εγκέφαλό της, τα γεννητικά της όργανα και τον σκελετό της. Κι εκεί έμειναν έως την δεκαετία του 1970, όταν τελικά αποφασίστηκε να σταματήσει αυτή η μαρτυρία της ανθρώπινης σκληρότητας.

Η πραγματική ανάπαυση για την Saartjie Baartman ήρθε το 1984. Τότε, ο Nelson Mandela έκανε αίτηση για την επιστροφή των λειψάνων της στην Αφρική για μια αξιοπρεπή κηδεία. Για να βρει επιτέλους την ανάπαυση και την γαλήνη που της άξιζε, σε αυτή την γη που γεννήθηκε κι από την οποία ποτέ δεν έπρεπε να είχε φύγει. Η γυναίκα με τους μεγάλους γλουτούς ή αυτή η Μαύρη Αφροδίτη, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα ιστοριών που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχαν συμβεί και, πιο συγκεκριμένα δεν θα πρέπει να επαναληφθούν.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Bravo, K. E. (2012). Black Female’Things’ in International Law: A Meditation on Saartjie Baartman and Truganini. BLACK WOMEN AND INTERNATIONAL LAW: NEW THEORY, OLD PRAXIS (Jeremy Levitt, ed., Cambridge University Press)(2013). Available at: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2159002. Accessed 20/03/2020.
  • Crais, C., & Scully, P. (2010). Sara Baartman and the Hottentot Venus: A ghost story and a biography. Princeton University Press. Available at: https://books.google.es/books?hl=es&lr=&id=FDpFDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR9&dq=Sara+Baartman+and+the+Hottentot+Venus+by+Clifton+C.+Crais&ots=MdthOf8SKg&sig=OXB5o6Tu6xt8xQqjVdzW4FY-HFQ#v=onepage&q=Sara%20Baartman%20and%20the%20Hottentot%20Venus%20by%20Clifton%20C.%20Crais&f=false. Accessed 20/03/2020.
  • Moudileno, L. (2009, April). Returning remains: Saartjie Baartman, or the “Hottentot Venus” as transnational postcolonial icon. In Forum for Modern Language Studies (Vol. 45, No. 2, pp. 200-212). Oxford University Press. Available at: https://doi.org/10.1093/fmls/cqp005. Accessed 20/03/2020.

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.