Πώς να ελέγξετε ένα παιδί που κάνει τη δική του επανάσταση
Η αντιδραστική συμπεριφορά των παιδιών συνήθως εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με την ηλικία τους. Καθώς μεγαλώνουν, πολλές αλλαγές ξεπροβάλλουν, οι περισσότερες υποκινούμενες από αυτό που ονομάζουμε “αυτο-προσδιορισμό”. Στο σημερινό άρθρο, διαβάστε πώς να ελέγξετε ένα παιδί που κάνει τη δική του επανάσταση.
Διακρίνουμε δύο κλασικά στάδια επαναστατικής συμπεριφοράς στα παιδιά: ανάμεσα στα 2 με 6 χρόνια και την περίοδο της εφηβείας. Στα δύο αυτά στάδια, το παιδί ή ο έφηβος θέλει να ασκήσει και να επιβάλει τη δική του γνώμη και τα δικά του θέλω.
Υπάρχουν βέβαια και επαναστατικές περίοδοι, για παράδειγμα, όταν τα παιδιά αντιμετωπίζουν αλλαγές στο περιβάλλον τους, που δημιουργούν δυσκολία στη σχέση γονέων και παιδιών. Αυτή η αγωνιώδης κατάσταση μπορεί να ερμηνευτεί ως επανάσταση.
Η συγκεκριμένη συμπεριφορά, η επαναστατική διάθεση, θεωρείται φυσιολογική και δεν πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Τα στάδια της εξέγερσης ενός παιδιού είναι σε έναν ορισμένο βαθμό αναγκαία, μιας και σε αυτά τα στάδια, το παιδί σφυρηλατεί και δομεί την προσωπικότητα, την ταυτότητα και την ατομικότητά του.
Έχοντας αυτά κατά νου, είναι σημαντικό να αποδεχτείτε και να δείξετε κατανόηση όταν το παιδί σας κάνει τη δική του επανάσταση. Συγχρόνως πρέπει να γνωρίζετε πώς να χειριστείτε την κατάσταση, ανάλογα με την περίπτωση. Το στοίχημα και η πρόκληση για το γονέα είναι να διαχειριστεί την αμφισβήτηση και την άρνηση με τέτοιο τρόπο, ώστε να σφυρηλατηθεί η ταυτότητα του παιδιού, χωρίς να ενισχυθούν οι άσχημες συμπεριφορές.
Στρατηγικές για να ελέγξετε το παιδί που κάνει τη δική του επανάσταση
Θα έχετε ίσως ακούσει ότι όταν το παιδί σας κάνει τη δική του επανάσταση, ο ρόλος σας είναι να κάνετε το παιδί σας να πειθαρχήσει στους κανόνες, αλλά με αγάπη. Ακόμη και αν είναι μικρά στην ηλικία, τα παιδιά μπορούν να ξεχωρίσουν τι είναι αυτό που κάνουν και τι τους ζητήθηκε να κάνουν. Πρέπει να συγκεντρώσετε όλη την υπομονή που διαθέτετε, να διατηρήσετε τον έλεγχο, απαντώντας στα ξεσπάσματα οργής και εκνευρισμού του παιδιού σας με ψυχραιμία.
Επίσης, είναι σημαντικό να θέσετε κανόνες στη συμπεριφορά σας εφαρμόζοντας ορισμένες στρατηγικές, όπως:
1. Οργανώστε ένα πρόγραμμα σαφών κανόνων και συνεπειών
Αν το παιδί σας γνωρίζει ότι υπάρχει ένα οικογενειακό πρόγραμμα σαφών κανόνων και συνεπειών στην περίπτωση αποτυχίας, θα αισθανθεί ευκολότερα ασφάλεια. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ουδέποτε δεν θα αμφισβητήσει τους κανόνες. Επομένως, είναι σημαντικό να εφαρμόζετε τις συνέπειες, ακριβώς όπως τις εντάξατε στο οικογενειακό πρόγραμμα.
2. Μην επιβραβεύετε την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού
Η διάθεση αμφισβήτησης και ακύρωσης ενισχύεται όταν, ως γονέας , γελάτε με την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού σας. Αν και μπορεί να είναι όντως πολύ αστείο, η συμπεριφορά σας είναι διφορούμενη και μπερδεύει το παιδί. Το αποτέλεσμα είναι να χάσετε σταδιακά το σεβασμό του, ειδικά την περίοδο που το παιδί σας αποφασίζει να κάνει τη δική του επανάσταση.
Διαβάστε ακόμη: Οι συνέπειες του να τσακώνεστε μπροστά στο παιδί σας
3. Ενισχύστε τη θετική συμπεριφορά του παιδιού
Ένα από τα πιο κοινά και συνηθισμένα λάθη των γονιών είναι να δίνουν έμφαση στις αρνητικές συμπεριφορές. Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύετε έμμεσα την αρνητική συμπεριφορά, αφού συνεχώς την σχολιάζετε και δεν αναγνωρίζετε αυτά που το παιδί σας κάνει σωστά.
Δώστε έμφαση και ενισχύστε τη θετική συμπεριφορά. Είναι εξίσου σημαντικό όσο η κατάλληλη επίπληξη μίας ανάρμοστης συμπεριφοράς.
4. Επιδείξτε αγάπη και τρυφερότητα άνευ όρων
Ακόμη και αν το παιδί σας αποτύχει ξανά και ξανά, πρέπει να του δημιουργήσετε τη βεβαιότητα ότι πάντοτε μπορεί να στηρίζεται στην αγάπη σας. Εξηγήστε του ότι ενοχλείστε από τις πράξεις του και όχι από το ίδιο. Μπείτε για λίγο στη θέση του, δείξτε κατανόηση και ακούστε με προσοχή αυτά που σας λέει. Αποφύγετε τις φωνές και προσπαθήστε με όλες σας τις δυνάμεις, να μείνετε ψύχραιμοι.
Στην περίπτωση των εφήβων, μην αμφισβητείτε την ψυχική τους διάθεση και δώστε τους χώρο και χρόνο για να λειτουργήσουν.
5. Αναγνωρίστε τη συμβολή σας στην επαναστατική διάθεση του παιδιού
Δεν είναι λίγες οι φορές που η αντιδραστική συμπεριφορά του παιδιού ξεσπά λόγω μιας οικογενειακής κατάστασης, που, ως γονέας, αδυνατείτε να χειριστείτε. Ο χωρισμός ή η ψυχική απόσταση ανάμεσα στον μπαμπά και τη μαμά, είναι μία από τις πιο συνηθισμένες στρεσογόνες καταστάσεις για ένα παιδί.
Αν υπάρχει ένταση ανάμεσα στους γονείς, το πιο πιθανό είναι τα παιδιά να την αντιληφθούν και να προσπαθήσουν να στρέψουν την προσοχή επάνω τους. Επίσης, οι όποιες διακρίσεις και η προτίμηση για κάποιο συγκεκριμένο παιδί, πυροδοτούν όπως είναι φυσικό επαναστατικές συμπεριφορές.
6. Προσφέρετε εναλλακτικές επιλογές στο παιδί που κάνει τη δική του επανάσταση
Η παροχή εναλλακτικών επιλογών βοηθά τα παιδιά να βιώσουν θετικά τις εμπειρίες της ζωής τους. Επίσης, τα βοηθά να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν τη δεξιότητα λήψης αποφάσεων, που παίζει αποφασιστικό ρόλο στη ζωή ενός ενήλικα.
Η παροχή εναλλακτικών επιλογών στο παιδί σας μπορεί να συνδέεται, μεταξύ άλλων, και με τη διαπραγμάτευση επάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα. Για παράδειγμα, επιτρέπεται να δούμε τηλεόραση για ορισμένη ώρα, με δεδομένο ότι έχουμε προηγούμενα τελειώσει με τα μαθήματά μας.
Δείτε το άρθρο: Τι συνέπειες έχει η έλλειψη αγάπης κατά την παιδική ηλικία;
7. Ανατροφοδοτήστε θετικά τα παιδιά σας
Η θετική ανατροφοδότηση, η θετική γλώσσα είναι περισσότερο αποτελεσματική από τα επιτιμητικά σχόλια και την αρνητική γλώσσα. Η θετική γλώσσα δεν ενθαρρύνει την εμφάνιση αντιδράσεων, όπως συμβαίνει με την αρνητική. Μην εστιάζετε σε αυτό που δεν πρέπει να κάνει το παιδί, αλλά στο ακριβώς αντίθετο.
Όταν τους απευθύνεστε, μιλήστε τους για αυτά που μπορούν να κάνουν. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε: “Μπορείς να παίξεις με το ποδήλατό σου στο μπαλκόνι!”, αντί για: “Δεν μπορείς να παίζεις με το ποδήλατο μέσα στο σπίτι!”. Ακόμη ένα παράδειγμα: “Μπορείς να παίξεις κιθάρα στο υπόγειο!”, αντί για: “Δεν μπορείς να παίξεις κιθάρα στο δωμάτιό σου!”.
Τα παιδιά είναι ο καθρέφτης μας
Κανένα παιδί ερχόμενο στον κόσμο, δεν συνοδεύεται από εγχειρίδιο χρήσης για το μεγάλωμα και την εκπαίδευσή του. Έτσι, πολλοί γονείς ασκούν τον γονεϊκό τους ρόλο με τις στοιχειώδεις γνώσεις. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε τους εαυτούς μας, ως γονείς, μόνο στην άσκηση ελέγχου και πειθαρχίας. Πρέπει παράλληλα να νοιαζόμαστε για τον ψυχικό κόσμο των παιδιών μας.
Κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό και ο τρόπος που αντιδρά στις καταστάσεις θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις συμπεριφορές και τα όσα βλέπει να εκτυλίσσονται μέσα στο σπίτι του, καθώς μεγαλώνει.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Ury, W. (2007). The power of a positive no: How to say no and still get to yes. Bantam.
- Chainé, S. M., Romero, V. F., Peña, M. R., Cervantes, F. L., & Gutiérrez, J. N. (2015). Prácticas de crianza asociadas al comportamiento negativista desafiante y de agresión infantil. Avances en psicología latinoamericana, 33(1), 57-76. https://www.redalyc.org/pdf/799/79933768005.pdf
- RUIZ DUCHE, J. P. (2014). INFLUENCIA DE LA AUSENCIA DE UN REFERENTE PATERNO EN EL DESARROLLO COMPORTAMENTAL EN LA EDUCACIÓN INICIAL. GUÍA INFORMATIVA SOBRE EL MANEJO DE CONDUCTAS INADECUADAS EN NIÑOS Y NIÑAS DE 2 AÑOS DE EDAD DIRIGIDA A PADRES DE FAMILIA DEL CDI” MUNDO ALEGRE” DEL DMQ. AÑO LECTIVO 2014-2015 (Bachelor’s thesis). http://www.dspace.cordillera.edu.ec/bitstream/123456789/1811/1/143-EDU-14-14-1720543063.pdf
- Valdivieso García, L. (2019). El lenguaje positivo como estrategia metodológica aplicada a la etapa de Educación Infantil. Una propuesta de trabajo. https://uvadoc.uva.es/bitstream/handle/10324/39265/TFG-G3850.pdf?sequence=1&isAllowed=y