Επιληπτικές κρίσεις: Τι θα πρέπει να κάνετε

Οι επιληπτικές κρίσεις, ειδικά αν είναι σοβαρές, απαιτούν εξωτερική βοήθεια για να μην αυτοτραυματιστεί το άτομο, αλλά και για να το βοηθήσετε ν' αναπνεύσει σωστά.

Οι επιληπτικές κρίσεις είναι παροξυσμικές αλλαγές που συμβαίνουν απότομα και αναπάντεχα. Συνήθως, περνούν γρήγορα. Οφείλονται στην ανώμαλη λειτουργία των νευρώνων η οποία εκδηλώνεται αιφνίδια, σύντομα, και προσωρινά.

Το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι των κρίσεων είναι πως ξεκινούν ξαφνικά και διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά, ορισμένες φορές. Όσο εκτυλίσσεται το επεισόδιο, το άτομο ίσως χάσει τις αισθήσεις του και πιθανόν να κάνει ρυθμικές, απότομες, και ακούσιες κινήσεις.

Επίσης, είναι πιθανό το άτομο να γνωρίζει ακριβώς τι του συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο που υποφέρουν από επιληψία και το 70% αυτών μπορεί να ζήσουν χωρίς κρίσεις αν η ασθένεια έχει διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί σωστά.

Τύποι επιληπτικών κρίσεων

Οι επιληπτικές κρίσεις χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες:

• Γενικευμένες: αυτές επηρεάζουν τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου από την αρχή μέχρι το τέλος της κρίσης.
• Μερικές ή εστιακές: σε αυτές τις κρίσεις η βιο-ηλεκτρική δραστηριότητα ξεκινά μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, και μπορεί να εξαπλωθεί στον υπόλοιπο εγκέφαλο.

Γενικευμένες επιληπτικές κρίσεις

Οι γενικευμένες κρίσεις, χωρίζονται, με τη σειρά τους, σε αρκετούς τύπους:

• Τονικο-κλονικές: Αυτές είναι οι πιο συχνές. Ξεκινούν με τη δυσκαμψία των άκρων – τονική φάση – και ακολουθούνται από ένα ισχυρό τράνταγμα του σώματος – κλονική φάση. Κατά τη διάρκεια των φάσεων μπορούν να συμβούν: δάγκωμα της γλώσσας, απότομες πτώσεις, χαλάρωση και απώλεια ελέγχου του εντέρου.
• Μυοκλονικές: Αυτές χαρακτηρίζονται από γρήγορες και μικρές συσπάσεις των μυών και στις δύο πλευρές του σώματος. Το άτομο ίσως υποφέρει από απότομες πτώσεις ή μπορεί να ρίξει κάτι που κρατά στα χέρια του. Πολλές φορές οι άνθρωποι συγχέουν το παραπάνω με την κοινή απροσεξία και έτσι η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει.
• Γενικευμένες ατονικές κρίσεις: Αυτές προκαλούν ξαφνική απώλεια του μυϊκού τόνου. Είναι αιφνίδιες και συνήθως προκαλούν την πτώση του ατόμου.
• Αφαιρετικές κρίσεις: Αποτελούνται από ξαφνική απώλεια των αισθήσεων, κατά τη διάρκεια της οποίας διακόπτεται η δραστηριότητα που κάνει το άτομο και κοιτά με κενό βλέμμα.

Μερικές επιληπτικές κρίσεις

Οι απλές μερικές επιληπτικές κρίσεις είναι πολύ συχνές. Έρχονται με απώλεια των αισθήσεων και, ανάλογα με το πού ξεκινούν στον εγκέφαλο, τα συμπτώματα ποικίλουν. Αυτές οι κρίσεις μπορεί να είναι:

• Κινητικές – με ακούσιες κινήσεις του σώματος
• Γελαστικές – με ανεξέλεγκτο γέλιο
• Αισθητικές – με οπτικές, ακουστικές παραισθήσεις, κ.λπ.
• Ψυχολογικές – με παράξενες σκέψεις

Και οι σύνθετες μερικές κρίσεις προκαλούν απώλεια των αισθήσεων. Καθώς αναπτύσσονται, το άτομο ίσως να μην αντιδρά σε ερεθίσματα ή μπορεί να το κάνει ασυνείδητα.

Ορισμένες φορές το σώμα κάνει αυτόματες κινήσεις όπως ρούφηγμα, κατάποση ή μάσημα, τρίψιμο των χεριών, κ.λπ.. Όταν περάσει η κρίση, το άτομο παραμένει σε σύγχυση για λίγα λεπτά.

Τέλος, υπάρχει ένας τύπος κρίσης γνωστός ως μερική με δευτερογενή γενίκευση. Αυτές οι επιληπτικές κρίσεις ξεκινούν εστιάζοντας σε ένα τμήμα του εγκεφάλου, αλλά έχουν την τάση να εξαπλώνονται στον εγκέφαλο και να γίνονται γενικευμένες.

Πώς να διαχειριστείτε μια επιληπτική κρίση

Όταν ένα άτομο έχει μια επιληπτική κρίση, μπορείτε να το βοηθήσετε. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να παραμείνετε ψύχραιμοι. Έπειτα, θα πρέπει να απομακρύνετε όλα τα αντικείμενα με τα οποία μπορεί να τραυματιστεί το άτομο: έπιπλα με μυτερές γωνίες, βάζα, ψαλίδια, κ.λπ..

Αν το άτομο έχει καταρρεύσει, θα πρέπει να βάλετε κάτι μαλακό κάτω από το κεφάλι του ώστε να μη χτυπήσει στο έδαφος. Μόλις γίνουν αυτά, σας προτείνουμε να χαλαρώσετε τα ρούχα γύρω από τον λαιμό, όπως γραβάτες, κολάρα, κ.λπ.. Έπειτα, θα πρέπει να γυρίσετε το σώμα του στο πλάι ώστε ν’ αναπνέει καλύτερα.

Είναι σημαντικό να σημειώσετε τη διάρκεια του επιληπτικού επεισοδίου, το οποίο συνήθως διαρκεί από δύο έως τρία λεπτά. Θα πρέπει να μείνετε δίπλα στο άτομο για όσο κρατά η κρίση και να ελέγξετε ότι έχει τις αισθήσεις του μόλις τελειώσει. Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι αναρρώνει σταδιακά, χωρίς να του ασκείτε πίεση, και θα πρέπει να το αφήσετε να ξεκουραστεί.

Μη δοκιμάσετε να ακινητοποιήσετε το άτομο, ή να βάλετε κάποιο αντικείμενο ή τα δάκτυλά σας στο στόμα του. Επίσης δε θα πρέπει να εκτελέσετε τεχνητή αναπνοή. Γενικά, οι κρίσεις διαρκούν για λίγα λεπτά και δεν απαιτούν νοσηλεία. Αν μια κρίση διαρκέσει πάνω από πέντε λεπτά, θα πρέπει ν’ αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα.