Όσα πρέπει να ξέρετε για μια κολοστομία
Η κολοστομία είναι μία τεχνική οστομίας. Με ιατρικούς όρους, “οστομία” είναι η επικοινωνία μεταξύ ενός εσωτερικού κοίλου οργάνου και του εξωτερικού. Οι οστομίες μπορούν να γίνουν στο πεπτικό σύστημα ή το ουροποιητικό σύστημα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η κολοστομία αποτελείται από το άνοιγμα της κοιλιακής χώρας, επιτρέποντας σε ένα τμήμα του παχέος εντέρου να επικοινωνεί με το εξωτερικό. Αυτό το σημείο επαφής είναι γνωστό ως “στόμα”.
Η κολοστομία χωρίζει τεχνητά το έντερο σε δύο μέρη. Το τμήμα που βρίσκεται πριν το στόμα είναι λειτουργικό και εκτελεί φυσιολογικές δραστηριότητες. Το υπόλοιπο κομμάτι, μετά το στόμα, δε λειτουργεί πλέον καθώς τα κόπρανα θα εξέρθουν από το άνοιγμα.
Με τον ίδιο τρόπο, μαζί με το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, ο πρωκτός και το ορθό παύουν να είναι λειτουργικά. Όμως, είναι πιθανό να συνεχίσουν να παράγουν υγρά οι βλεννογόνοι που βγαίνουν στο εξωτερικό.
Καθώς οι επαγγελματίες υγείας τοποθετούν την κολοστομία στο παχύ έντερο, η απορρόφηση θρεπτικών ουσιών παραμένει ανέπαφη. Να θυμάστε ότι αυτή η διεργασία ανήκει στο λεπτό έντερο, το οποίο βρίσκεται από επάνω και δεν επηρεάζεται από αυτή την τεχνική. Αυτό που επηρεάζεται είναι η παραγωγή κοπράνων, καθώς και η αποβολή τους.
Τύποι κολοστομίας
Υπάρχουν τρεις τύποι κολοστομίας:
1. Προσωρινή κολοστομία
Μια προσωρινή κολοστομία, όπως προδίδει το όνομά της, ανταποκρίνεται σε παθολογίες ή παρεμβάσεις οι οποίες εξελίσσονται καλύτερα αν ξεκουράζεται ένα τμήμα του παχέος εντέρου.
Παραδείγματος χάρη, όταν ένας ασθενής έχει ένα χειρουργείο στο έντερο, θα χρειαστεί χρόνος για να επουλωθεί. Τότε, για να αποφευχθεί το πέρασμα των κοπράνων, οι γιατροί δημιουργούν ένα τεχνητό στόμα το οποίο θα κλείσουν τελικά. Όταν εκτελέσουν το κλείσιμο, όλες οι λειτουργίες του πεπτικού συστήματος θα είναι και πάλι φυσιολογικές.
2. Μόνιμη κολοστομία
Σε αυτή την περίπτωση, οι γιατροί εκτελούν αυτή την τεχνική με σκοπό να μείνει μόνιμα η κολοστομία. Αυτό μπορεί να οφείλεται στον καρκίνου του παχέος εντέρου, για παράδειγμα, ο οποίος έχει διαγνωστεί σε προχωρημένο στάδιο και δεν επιτρέπει άλλες λύσεις πέραν της αφαίρεσης μεγάλου τμήματος του παχέος εντέρου.
Όταν οι επαγγελματίες υγείας προβλέπουν ότι η διαμετακόμιση δεν είναι επιδιορθώσιμη, τότε τοποθετούν μια μόνιμη κολοστομία.
3. Εγκάρσια κολοστομία
Αυτές οι κολοστομίες πήραν το όνομά τους λόγω της θέσης τους. Το παχύ έντερο έχει τρία τμήματα, και ένα από αυτά είναι το εγκάρσιο κόλον, το οποίο βρίσκεται στο άνω τμήμα της κοιλιάς.
Οι κολοστομίες σε αυτό το σημείο δεν είναι συχνές, αλλά μπορεί να είναι απαραίτητες σε κάποιες περιπτώσεις. Σε αυτή τη θέση, είναι επίσης πιθανός ο σχεδιασμός μια προσωρινής ή μόνιμης τεχνικής.
Διαβάστε επίσης: Ο καρκίνος του παχέος εντέρου στις γυναίκες
Σακούλες κολοστομίας
Η κολοστομία απελευθερώνει τα κόπρανα από το εξωτερικό στόμα. Τα κόπρανα δεν περνούν πλέον από τον πρωκτό και το ορθό.
Οι σακούλες κολοστομίας λαμβάνουν τα κόπρανα τα οποία περνούν ακούσια. Αυτές οι σακούλες προσκολλώνται στο στόμα για να λαμβάνουν τα κόπρανα που απελευθερώνει συχνά το λειτουργικό παχύ έντερο.
Παρότι υπάρχουν πολλά είδη και σχέδια σακουλών, έχουν όλες τους δύο κύρια μέρη: το σύστημα το οποίο προσκολλά τη συσκευή στο δέρμα και το στόμα, και το σύστημα συλλογής, το οποίο μπορεί να είναι μια απλή σακούλα ή έναν μηχανισμός με άδειασμα.
Πολλοί κατασκευαστές παράγουν τέτοιες σακούλες, γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές διαφορετικές τιμές. Υπάρχουν φθηνές και ακριβές σακούλες, ανάλογα με την αντίσταση των υλικών, μικρού, μεσαίου, ή μεγάλου μεγέθους, διάφανες ή χρωματιστές, και σακούλες με ή χωρίς καπάκι.
Ένα ακόμη σημείο διαφοροποίησης των σακουλών είναι το σύστημα εκκένωσης. Αυτή η επιλογή βασίζεται καθαρά στην άνεση του ασθενή, τη διαθεσιμότητα των μοντέλων, και την αγοραστική του δυνατότητα. Βασικά, οι διαφορετικοί τύποι είναι:
- Αναλώσιμη. Η σακούλα χρησιμοποιείται μόνο μία φορά. Όταν γεμίζει θα πρέπει να αφαιρεθεί και να τοποθετηθεί καινούργια.
- Αποστραγγιζόμενη. Η σακούλα έχει ένα άνοιγμα που επιτρέπει την αφαίρεση του περιεχομένου της και τη συνέχιση της χρήσης της.
- Με δυνατότητα πλυσίματος. Ορισμένες σακούλες έχουν ένα ειδικό σύστημα το οποίο επιτρέπει την αφαίρεσή τους. Είναι κατασκευασμένες από υλικό που επιτρέπει το πλύσιμό τους και μόλις πλυθούν μπορούν να προσκολληθούν και πάλι.
Πιθανές επιπλοκές
Η διατάραξη της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου και η τοποθέτηση μιας σακούλας για τη συλλογή κοπράνων οδηγεί, προφανώς, σε κάποιες επιπλοκές. Ορισμένες επιλύονται δυσκολότερα από άλλες. Οι πιο συχνές είναι:
- Δερματίτιδα. Το δέρμα μπορεί να κοκκινίσει στην περιοχή γύρω από το στόμα εξαιτίας της κολοστομίας και της ροής κοπράνων. Γενικά, με τη σωστή υγιεινή και τη χρήση συγκεκριμένων κρεμών που είναι σχεδιασμένες γι’ αυτόν τον σκοπό, είναι διαχειρίσιμη αυτή η παρενέργεια.
- Συρρίκνωση του στόματος. Μετά το χειρουργείο, το στόμα μικραίνει σε διάμετρο. Παρότι πρόκειται για κάτι φυσιολογικό, αν συρρικνωθεί πολύ τότε ένας γιατρός ίσως χρειαστεί να το ανοίξει εκ νέου με νέα επέμβαση. Ο λόγος είναι πως μπορεί να εμποδίσει την αποβολή των κοπράνων.
- Κίνηση του στόματος. Στην περιοχή της κολοστομίας, το έντερο αλλάζει κατάσταση. Γι’ αυτό, μπορεί να ασκεί μεγαλύτερη πίεση προκαλώντας μια κήλη στο στόμα. Όμως, μπορεί να συμβεί και το αντίθετο, δηλαδή το στόμα να υποχωρήσει προς τα μέσα. Και οι δύο καταστάσεις απαιτούν ιατρική επέμβαση ώστε να ληφθούν μέτρα για να παραμείνει λειτουργική η κολοστομία.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- De Frutos Muñoz, Rocío, et al. “Calidad de vida de los pacientes con colostomía e ileostomía a corto y medio plazo.” Metas de enfermería 14.2 (2011): 24-31. En línea: https://medes.com/publication/65145.
- Ponce Gómez, Ghandy, Beatriz Carmona Mejía, and Sara Huerta González. “Tener una colostomía: transformación de la corporalidad.” (2017). http://dx.doi.org/10.14198/cuid.2017.48.03.
- Pedro Pita Miño; Paula Seco Ramos; Manuela Cupeiro García; María del Carmen Castañeda Cuevas; Alexandra López Leira; María del Carmen Aramburu García. Caso clínico de dermatitis periestomal y dehiscencia en una colostomía. Enfermería Dermatológica, ISSN-e 2386-4818, ISSN 1888-3109, año 9, Nº. 24 (enero-abril), 2015, págs. 54-58. Complejo hospitalario Universitario de Ferrol. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=5185639.
- Jimeno Gozalo, Natalia (2017). Condicionantes de la respuesta de adaptación de las personas portadoras de una colostomía. UAM. Departamento de Cirugía. http://hdl.handle.net/10486/680425.
- Batista, M. do R. de FF, Rocha, FCV, Silva, DMG da, y Silva Júnior, FJG da. (2011) Autoimagen de clientes con colostomía en relación con la bolsa coletora. Revista Brasileira de Enfermagem, 64 (6), 1043-1047. https://doi.org/10.1590/s0034-71672011000600009.
- ¿Qué es una colostomía? 2020 American Cancer Society. En línea: https://www.cancer.org/es/tratamiento/tratamientos-y-efectos-secundarios/tipos-de-tratamiento/cirugia/ostomias/colostomia/que-es-una-colostomia.html.
- Tipos de colostomías y sistemas de bolsa recolectora. 2020 American Cancer Society. En línea: https://www.cancer.org/es/tratamiento/tratamientos-y-efectos-secundarios/tipos-de-tratamiento/cirugia/ostomias/colostomia/tipos-de-colostomias.html.