Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός; Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός; Μάθετε γι' αυτή την πάθηση και τα βιολογικά της αίτια σ' αυτό το άρθρο.

Έχει εξετασθεί και εγκριθεί από: γιατρό José Gerardo Rosciano Paganelli.

Έχει γραφτεί από Equipo Editorial

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός; Ο υποθυρεοειδισμός μια ασθένεια του ενδοκρινικού συστήματος. Ο όρος “υποθυρεοειδισμός” περιγράφει ένα σύνολο κλινικών συμπτωμάτων τα οποία είναι αποτέλεσμα της μειωμένης δράσης της θυρεοειδούς ορμόνης στους ιστούς σας.

Σ’ αυτό το άρθρο, θα ρίξουμε μια ματιά στα βιολογικά αίτια αυτής της πάθησης.

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός – Η λειτουργία του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-θυρεοειδούς

Η TSH (θυρεοτροπίνη, μια ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς) παράγεται στην πρόσθια υπόφυση εφόσον λάβει την υποθαλαμική ορμόνη TRH (ορμόνη απελευθέρωσης θυρεοτροπίνης).

Η TSH προσκολλάται σε συγκεκριμένα αισθητήρια νεύρα. Αυτά βρίσκονται στα κύτταρα του θυρεοειδούς σας. Αυτό εκκινεί μια διεργασία της οποίας το τελικό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία και έκκριση ορμονών του θυρεοειδούς.

• Η Τ4 (Θυροξίνη) δημιουργείται μόνο στον θυρεοειδή σας.
• Περίπου το 20% της Τ3 (Τριιωδοθυρονίνης) δημιουργείται στον θυρεοειδή σας. Το υπόλοιπο 80% δημιουργείται στον ιστό-αποδέκτη με τη χρήση της Τ4. Η διαδικασία διεξάγεται από ένα ένζυμο δεοϊοϊνάσης.
• Μέρος της ορμόνης Τ4 μετατρέπεται στην ανενεργή μορφή της, Τ3r. Και αυτό εκτελείται από ένα ένζυμο δεοϊοϊνάσης.

Ρυθμίζεται από έναν μηχανισμό ανάδρασης. Όταν η συγκέντρωση των Τ3 και Τ4 φθάνει τη φυσιολογική τους τιμή, αναστέλλουν την παραγωγή των TSH και TRH. Με άλλα λόγια, σταματούν τη διέγερση της έκκρισής τους.

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός – Ποια είναι η κύρια αιτία του υποθυρεοειδισμού;

Η κύρια αιτία είναι η μείωση της έκκρισης ορμονών. Αυτό συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις. Ανάλογα με το ανατομικό επίπεδο στο οποίο προκλήθηκε αυτή η αλλαγή, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να ταξινομηθεί σε πρωτογενής, δευτερογενής ή τριτογενής.

Πρωτογενής υποθυρεοειδισμός

Σ’ αυτή την περίπτωση, η αλλαγή συμβαίνει στον ίδιο τον θυρεοειδή. Ο αδένας μειώνει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών για τους ακόλουθους λόγους:

• Υπό το πρίσμα της απώλειας αδενικής μάζας. Αυτό μειώνει και τον αριθμό των αδενικών κυττάρων και την ποσότητα ορμονών που παράγουν. Συμβαίνει στη χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα (την κύρια αιτία υποθυρεοειδισμού στους ενήλικες). Μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο ή έπειτα από μια θυρεοειδεκτομή (την ολική ή μερική αφαίρεση του θυρεοειδούς).
• Εξαιτίας ενός εκ γενετής ελαττώματος στην ανάπτυξη του θυρεοειδούς.
• Εξαιτίας έλλειψης ιωδίου στη διατροφή σας. Αυτή είναι η κύρια αιτία υποθυρεοειδισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες.
• Εξαιτίας κάποιου εμποδίου στην παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Η διαδικασία παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών μπορεί ν’ αλλάξει οποιοδήποτε από τα βήματά της είτε λόγω εσωτερικών είτε λόγω εξωτερικών αιτιών. Όταν οφείλεται σε κάποια εσωτερική αιτία, η αλλαγή γίνεται εξαιτίας ανεπάρκειας κατά τη διεργασία. Όταν πρόκειται για κάποια εξωτερική πηγή, τις περισσότερες φορές οφείλεται στην κατανάλωση ορισμένων φαρμάκων (άλατα λιθίου).

Από τη στιγμή που ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-θυρεοειδούς ακολουθεί ένα μηχανισμό αρνητικής ανάδρασης, η μείωση των θυρεοειδικών ορμονών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της TSH (η οποία τελικά αυξάνει τις θυρεοειδικές ορμόνες).

Η αύξηση της TSH πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα είναι το πιο ευαίσθητο δεδομένο ανάλυσης για τη διάγνωση του πρωτογενούς υποθυρεοειδισμού.

Δευτερογενής υποθυρεοειδισμός

Αυτός προκαλείται από μείωση της έκκρισης θυρεοειδικών ορμονών ως αποτέλεσμα της μειωμένης παραγωγής της TSH στην υπόφυση. Με τη μείωση της έκκρισης TSH κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα, υπο-διεγείρεται ο θυρεοειδής (ο οποίος λειτουργεί φυσιολογικά). Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση της παραγωγής Τ3 και Τ4.

Αυτό μπορεί να συμβαίνει εξαιτίας:

• Μιας ισχαιμικής νέκρωσης του αδένα (πεθαίνει από την έλλειψη αίματος).
• Της παρουσίας όγκων.
• Μιας γενικής ανεπάρκειας του πρόσθιου υποθαλάμου. Αυτό είναι γνωστό ως σύνδρομο Sheehan.
• Ενός μηχανισμού αρνητικής ανάδρασης ο οποίος ρυθμίζει τον άξονα. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της ορμόνης TRH (για τη διέγερση της έκκρισης TSH). Ωστόσο, η αύξηση αυτή δεν έχει καμία επίδραση στον υποθάλαμο καθώς είναι η πηγή της ανεπάρκειας.

Με άλλα λόγια, στο δευτερογενή υποθυρεοειδισμό, δεν υπάρχει αντίδραση στην αύξηση της TRH.

Τριτογενής υποθυρεοειδισμός

Ένας υπολειτουργικός θυρεοειδής, σ’ αυτή την περίπτωση, οφείλεται στη μείωση της έκκρισης της TRH στον υποθάλαμο. Μειώνοντας τη διέγερση του υποθαλάμου, μειώνεται η ποσότητα έκκρισης της TSH. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τη μείωση της θυρεοειδικής διέγερσης. Αυτό με τη σειρά του προκαλεί μείωση στην έκκριση των T4 και Τ3.

Έτσι, ακόμη και αν υπάρχει μείωση στην έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών, δεν υπάρχει αύξηση της TRH στον υποθάλαμο. Όμως, αυτό μπορεί να διορθωθεί μέσω της εξωγενούς χορήγησης της TRH δεδομένου του ότι η υπόφυση ανταποκρίνεται σ’ αυτή.

Περιφερική αντίσταση των ιστών στις ορμόνες

Αυτό συμβαίνει σπανίως. Κάτι τέτοιο προκαλεί μεταλλάξεις στα γονίδια που σχετίζονται με τα θυρεοειδικά αισθητήρια νεύρα τα οποία βρίσκονται στους ιστούς. Το αποτέλεσμα είναι τα αισθητήρια νεύρα ν’ αλλάζουν τις φυσιολογικές τους λειτουργίες. Αυτό αναγκάζει τους ιστούς να μην αποκρίνονται στις ορμόνες.

Σε άλλες ακόμη σπανιότερες περιπτώσεις το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται στη περιφερική αδράνεια των θυρεοειδικών ορμονών. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις αλλαγές στις διεργασίες μετατροπής της Τ4 σε Τ3 και της Τ4 σε Τ3r. Έτσι αναστέλλεται ο μετασχηματισμός της Τ4 σε Τ3. Αυτό προκαλεί μείωση της Τ3 στην ανάλυση. Αυξάνει επίσης την Τ3r, η οποία είναι η ανενεργή μορφή των ορμονών.

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός – Κλινικά σημάδια του υποθυρεοειδισμού

Από την άλλη, τα συμπτώματα σχετίζονται με την ορμονική ανεπάρκεια. Αυτό μεταφράζεται σε επιβράδυνση των διεργασιών μεταβολισμού. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται:

• Ένα συνεχές αίσθημα κρύου ασχέτως της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.
• Χλωμό, κρύο, τραχύ δέρμα. Το δέρμα, τα φρύδια και οι βλεφαρίδες που γίνονται εύθραυστες και πέφτουν.
• Χαμηλοί παλμοί και υπέρταση.
• Δυσκοιλιότητα η οποία οφείλεται σ’ ένα αργό έντερο.
• Μειωμένη συγκέντρωση και αλλαγές στην ομιλία και τη μνήμη. Οι ασθενείς παρατηρούν επιβραδυμένη κινητικότητα. Στις περιπτώσεις κακού ελέγχου και μεγάλων αλλαγών, εμφανίζεται ένα είδος κώματος το οποίο ονομάζεται μυξοίδημα.
• Περιπτώσεις ανεπάρκειας ιωδίου όπου εμφανίζονται βρογχοκήλες. Εμφανίζονται επίσης αν υπάρχει ανεπάρκεια στην παραγωγή των Τ3 και Τ4.
• Αναιμία και υποχοληστερολαιμία.
• Στα παιδιά: καχεκτική ανάπτυξη.

Επιπλέον, υπάρχει μια σειρά από σημάδια που εμφανίζονται με την αποθήκευση βλεννώδους ιστού. Αυτός αποτελείται από νερό και υαλουρονικό οξύ. Αποθηκεύεται στους ιστούς ως αποτέλεσμα ενός αποδυναμωμένου μεταβολισμού των πολυσακχαριτών.

• Πρήξιμο στο πρόσωπο το οποίο μπορεί να επεκταθεί στα άκρα σας. Το πρήξιμο που προκαλείται από τον υποθυρεοειδισμό έχει λάβει την ονομασία μυξοίδημα.
• Αύξηση βάρους.
• Μεγέθυνση της γλώσσας και βραχνή φωνή.
• Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός – Πώς γίνεται η διάγνωση;

Με την ανάλυση. Αυτή επιτρέπει στον γιατρό να προσδιορίσει τις θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4 όπως επίσης και τη συγκέντρωση της TSH.

Γενικότερα:

• Μείωση των ελεύθερων Τ3 και Τ4 και αύξηση της TSH: Πρωτογενής υποθυρεοειδισμός.
• Τ3 και Τ4 κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα μαζί με μειωμένη TSH χωρίς απόκριση σε εξωτερική TRH: Δευτερογενής υποθυρεοειδισμός.
• Μείωση των Τ3 και Τ4 μαζί με μείωση TSH η οποία ανταποκρίνεται σε εξωτερική TRH: Τριτογενής υποθυρεοειδισμός.

Μορφολογικές έρευνες με σπινθηρογράφημα, ραδιενεργό ιώδιο και ένα υπερηχογράφημα θυρεοειδούς

Θεραπεία του υποθυρεοειδισμού

Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού αποτελείται από την αντικατάσταση της θυρεοειδικής ορμόνης Τ4, της θυροξίνης. Το πλέον χρησιμοποιούμενο φάρμακο είναι η λεβοθυροξίνη. Η συνταγή της θα πρέπει να χρησιμοποιεί τις μικρότερες δυνατές δόσεις για την αποκατάσταση των φυσιολογικών επιπέδων της Τ4.

Τώρα πλέον γνωρίζετε τι είναι ο υποθυρεοειδισμός. Σε περίπτωση που εντοπίσετε οποιοδήποτε πρόβλημα, απευθυνθείτε άμεσα στον γιατρό σας.

Η κεντρική εικόνα είναι μια ευγενική χορηγία του © wikiHow.com