Οι τοξικές οικογένειες μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές

Το πρόβλημα με τις τοξικές οικογένειες είναι ότι καταλήγουν να φορτώνουν όλες τους τις ανασφάλειες στα παιδιά, καθιστώντας τα ανίκανα να δουν την αξία τους αργότερα.
Οι τοξικές οικογένειες μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές
Bernardo Peña

Έχει εξετασθεί και εγκριθεί από: ψυχολόγο Bernardo Peña.

Έχει γραφτεί από Raquel Lemos Rodríguez

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Μπορεί να ταυτίζεστε με πολλούς ανθρώπους που έχουν να αντιμετωπίσουν μια τοξική οικογένεια, επειδή οι τοξικές οικογένειες είναι κάτι πιο συνηθισμένο από ό,τι πιστεύει κανείς.

Μερικές φορές δεν συνειδητοποιείτε ότι ισχύει κάτι τέτοιο ούτε καν όταν το βιώνετε προσωπικά.

Πρόκειται για μια περίπλοκη κατάσταση, ένα είδος τοξικότητας από το οποίο δεν μπορείτε να ξεφύγετε και το οποίο δεν μπορείτε να αποφύγετε. Γνωρίζατε όμως ότι οι τοξικές οικογένειες μπορούν να προκαλέσουν ή να δημιουργήσουν ψυχικές διαταραχές;

Αυτό αξίζει μια βαθύτερη ματιά.

Οι τοξικές οικογένειες και ψυχικά προβλήματα

Οι τοξικές οικογένειες - Πιπίλα κάκτος

Η οικογένεια είναι κάτι πολύ σημαντικό. Μέσα σε αυτή τα παιδιά εκπαιδεύονται και αρχίζουν να αποκτούν ορισμένες ικανότητες για να επικοινωνούν με τους άλλους.

Για το λόγο αυτό δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι η υπερβολική τοξικότητα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές διαταραχές, αν δεν υπάρχουν υγιή συναισθήματα ή ισορροπία.

Υπάρχουν αρκετά είδη οικογενειών, όμως μόνο οι καταστροφικές οικογένειες με σοβαρά προβλήματα λόγω υπερπροστασίας ή άλλων συνθηκών μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τα μικρά παιδιά. Στη δεύτερη περίπτωση τα παιδιά παρουσιάζουν ψυχολογικές διαταραχές χωρίς να κατανοείται πλήρως η αιτία τους.

Γι’αυτό θα θέλαμε να σας μιλήσουμε για μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες και πραγματικές σχέσεις ανάμεσα στις τοξικές οικογένειες και τα συγκεκριμένα ψυχικά προβλήματα. Ας ρίξουμε μια ματιά!

1. Το σύνδρομο του Πυγμαλίωνα και η επίδρασή του στα παιδιά

Το σύνδρομο του Πυγμαλίωνα αναφέρεται απλώς στους ρόλους που υιοθετούν τα παιδιά επηρεαζόμενα από τους γονείς τους. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μετατρέπουν σε δική τους πραγματικότητα όλα όσα επιθυμούν ή φοβούνται οι γονείς τους γι’αυτά.

Γι’αυτό, κάθε φορά που απευθύνετε χαρακτηρισμούς στα παιδιά σας λέγοντάς τους πράγματα όπως, “είσαι τόσο τεμπέλης/α” και “έχεις κακό χαρακτήρα”, αυτό μπορεί να τα επηρεάσει σε σοβαρό βαθμό.

Οι οικογένειες δεν έχουν ακόμα επίγνωση του πόσο πολύ επηρεάζουν τα παιδιά. Δεν συνειδητοποιούν ότι κάθε χαρακτηρισμός που εκφράζουν μπορεί να υιοθετηθεί αργότερα από τα παιδιά. Κατά κάποιον τρόπο μολύνεται η συμπεριφορά τους.

2. Θανάσιμη αγάπη και οι τοξικές οικογένειες

Οι τοξικές οικογένειες - Καρδιά σε κλουβί

Υπάρχει μια φράση που πολλοί γονείς ή πολλές οικογένειες λένε στα παιδιά τους: “κανένας δεν θα σε αγαπήσει περισσότερο από μας”. Αν αυτό ληφθεί υπόψη κυριολεκτικά, μπορεί να τα κάνει να πιστέψουν ότι, παρόλο που αισθάνονται ότι δέχονται πολλή αγάπη από την οικογένεια, δεν αξίζει να δεχτούν περισσότερη.

Το μεγάλο πρόβλημα με αυτό είναι ότι γενικά τα κάνει να παραμένουν σιωπηλά σε πιο ακραίες καταστάσεις, όπως σε περίπτωση συναισθηματικής κακοποίησης ή κακομεταχείρισης.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι η οικογενειακή αγάπη μπορεί να είναι μη υγιής και γι’αυτό πρέπει να αμφισβητείται. Η οικογένεια δεν είναι καλή απλώς επειδή είναι η οικογένειά τους. Μερικές φορές οι οικογένειες μπορεί να είναι πολύ τοξικές.

3. Υπερπροστατευτικοί γονείς

Η υπερπροστασία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως συναισθηματική εξάρτηση, κάτι που σημαίνει ότι τα μικρότερα σε ηλικία παιδιά θα συνεχίσουν να αγωνίζονται να την ξεπεράσουν ακόμα και κατά την ενήλικη ζωή τους. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να διατηρείται η ισορροπία και ποτέ οι γονείς να μη φτάνουν στο σημείο της υπερπροστασίας.

Θέλετε ένα ανασφαλές παιδί; Θέλετε να μεγαλώσετε ένα άτομο χωρίς αυτοπεποίθηση; Γιατί αυτό ακριβώς προκαλεί η υπερπροστασία, μαζί με σοβαρά συναισθηματικά προβλήματα που δεν αντιμετωπίζονται εύκολα.

Όλα όσα συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία μας μάς επηρεάζουν.

4. Προβαλλόμενες επιθυμίες και ανασφάλειες

Πόσες φορές έχετε δει τα ζευγάρια σε κρίση να βάζουν τα παιδιά στη μέση; Αν και δεν θέλετε να το παραδεχτείτε, τα προβλήματά μας μερικές φορές απορροφούν τόσο μεγάλο μέρος μας που αγνοούμε τα παιδιά στο σπίτι, γεγονός που πραγματικά επηρεάζει όλα τα μέλη της οικογένειας.

Πολλές οικογένειες επίσης ξεσπούν τις ματαιώσεις και τις ανασφάλειές τους στα παιδιά, κάτι που ασκεί σε αυτά μεγάλη πίεση -πίεση που δεν θα έπρεπε να αισθάνονται! Τα παιδιά δεν είναι υπεύθυνα για τα προβλήματα ανάμεσα στους ενήλικες.

Οι τοξικές οικογένειες - Γυναίκα και γάτα κοιτούν έξω από το παράθυρο

Όλες αυτές οι συνθήκες οδηγούν σε κατάθλιψη, σε περιοριστικές διαταραχές της προσωπικότητας, σε καταστάσεις εξάρτησης και σε πολλές άλλες ψυχώσεις που δημιουργούν πολλές περιπλοκές και δυσκολίες κατά την ενήλικη ζωή του ατόμου.

Διαβάστε περισσότερα: 4 κοινά είδη κατάθλιψης

Έχετε υπάρξει σε μια τοξική οικογένεια; Τι προβλήματα σας προκάλεσε; Δεν μπορούμε να επιλέξουμε την οικογένειά μας, όμως τουλάχιστον μπορούμε να επιλέξουμε να έχουμε επίγνωση των προβλημάτων της, για να αποφύγουμε μια επανάληψη της ιστορίας με τα δικά μας παιδιά.

Σκεφτείτε λοιπόν λίγο περισσότερο πάνω σε αυτό. Τα προβλήματά σας δεν είναι πιο σημαντικά από τα δικά τους.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Altarejos, F. (2002). La relación familia-escuela. 113 ESE Nb003.

  • Valdivia Sánchez, C. (2008). La familia: concepto, cambios y nuevos modelos. La Revue Du REDIF.

  • Garcia de Herrera, L., & Caceres Manrique, F. de M. (1989). Atención primaria en salud mental para escolares: segunda parte TT  – Primary care in mental health for students: second part. Rev. Univ. Ind. Santander, Salud.


Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.