Πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς λοιμώξεις

Η γνώση του τρόπου με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς λοιμώξεις είναι το κλειδί για την καταπολέμησή τους. Σε αυτούς τους καιρούς της πανδημίας COVID-19, η έρευνα στον τομέα αυτό έχει πολλαπλασιαστεί για να ρίξει φως στις ανοσολογικές διαδικασίες.

Η γνώση του τρόπου με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς λοιμώξεις είναι υψίστης σημασίας για τη διαδικασία  θεραπείας. Έχετε υπόψη σας ότι οι ιοί δεν είναι βακτήρια και, ως εκ τούτου, τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία επίδραση σε αυτούς.

Τα εργαστήρια έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο στη δημιουργία αντιιικών και αντιρετροϊκών φαρμάκων για την καταπολέμηση σωματιδίων όπως ο ιός της ηπατίτιδας C ή ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας. Έχουν μάλιστα καταφέρει να μειώσουν τα ιικά φορτία που σταθεροποιούν τους ασθενείς.

Ωστόσο, υπάρχει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα στις χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις, το οποίο είναι η επικάλυψη των ασθενειών. Πολλοί άνθρωποι που έχουν μολυνθεί από ιούς είναι υπερμολυσμένοι από βακτήρια ή μύκητες. Τέτοια είναι η περίπτωση του σημερινού κορωνοϊού, στον οποίο μπορεί να προστεθεί η βακτηριακή πνευμονία.

Ορισμένες μελέτες συνδυάζουν λοιμώξεις προκειμένου να αποκαλύψουν τους οικείους μηχανισμούς της καταπολέμησης των ιογενών λοιμώξεων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό συμβαίνει σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ που δημοσιεύθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου του 2021.

Η έρευνα για να μάθουμε πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς λοιμώξεις

Το άρθρο στο οποίο αναφερόμαστε δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS Pathogens από συγγραφείς που συνδέονται με το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, το Ινστιτούτο Pirbright και το University College του Λονδίνου. Επικεφαλής της έρευνας ήταν ο καθηγητής Robin May.

Για τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν μολυσμένα από ιούς λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία εκτέθηκαν σε έναν συγκεκριμένο μύκητα: Cryptococcus neoformans. Πρόκειται για έναν ευκαιριακό μύκητα, δηλαδή εγκαθίσταται σε ανθρώπους με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Η σύγκριση μεταξύ του τι συμβαίνει σε ένα εργαστήριο και του τι συμβαίνει στην πραγματική ζωή είναι εξαιρετικά σημαντική. Ασθένειες όπως το σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS) προκαλούν εξάντληση της άμυνας. Αυτό δεν προκαλεί θάνατο από μόνο του, αλλά από υπερμόλυνση.

Οι ευκαιριακοί μύκητες εκμεταλλεύονται το αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή για να εγκατασταθούν και να αναπαραχθούν. Τελικά, οι επιπλοκές ακόμη και ο θάνατος συμβαίνουν από την πνευμονία ή τη μυκητιασική σήψη και όχι από τον αρχικό ιό.

Τι ανακαλύφθηκε σε αυτή την έρευνα;

Η πρώτη υπόθεση της έρευνας ήταν ότι υπάρχουν δύο διαδικασίες με τις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς και τις μυκητιασικές λοιμώξεις. Στην περίπτωση των ιών, τα λευκά αιμοσφαίρια καταπίνουν τα σωματίδια με έναν μηχανισμό που ονομάζεται φαγοκυττάρωση.

Αν και η φαγοκυττάρωση είναι η κύρια διαδικασία που λαμβάνει χώρα στους μύκητες, μερικές φορές συμβαίνει το αντίθετο- δηλαδή η αποβολή από τα λευκά αιμοσφαίρια του μολυσματικού παράγοντα. Αυτό ονομάζεται “εμετοκυττάρωση”, και παρόλο που δεν είναι το πιο συνηθισμένο αποτέλεσμα, αποτέλεσε τον άξονα της ανακάλυψης.

Παρατηρώντας στο μικροσκόπιο τον τρόπο με τον οποίο τα λευκά αιμοσφαίρια αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα δύο λοιμώξεις, ήταν προφανές ότι η εμετοκυττάρωση θα επιταχυνόταν σημαντικά μετά την εισαγωγή ενός ιού στην εξίσωση. Αυτό σημαίνει ότι τα λευκά αιμοσφαίρια αποβάλλουν γρηγορότερα τους μύκητες από το εσωτερικό τους, αν πρέπει να καταπολεμήσουν έναν ιό.

Η υπόθεση της ερευνητικής ομάδας είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιταχύνει τη διαδικασία αποβολής προκειμένου να είναι σε θέση να καταπολεμήσει έναν δεύτερο επιτιθέμενο. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό είναι πιο αποτελεσματικό ή όχι. Ωστόσο, φαίνεται ότι υπάρχει ένα είδος εσωτερικής νοημοσύνης που αποφασίζει πού θα επικεντρωθούν οι προσπάθειες στη μάχη.

Ποιο είναι το όφελος αυτής της ανακάλυψης;

Η έρευνα ρίχνει φως σε ένα αμφιλεγόμενο και επικίνδυνο ζήτημα για τους ασθενείς με χρόνια αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Για παράδειγμα, αν γνωρίζουμε πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ιογενείς λοιμώξεις, ειδικά όταν πρόκειται για ευκαιριακό ιό, μπορούμε να βοηθήσουμε καλύτερα τους ασθενείς με AIDS.

Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να καταλήξει σε ένα πρωτόκολλο θεραπείας για τις ευκαιριακές λοιμώξεις που θα βελτιώνει την επιβίωση των ασθενών με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτοί οι ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας ενός μολυσματικού παράγοντα που εισχωρεί σε ένα εξασθενημένο σώμα και είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί.

Αν, εκτός από τα αντιμυκητιασικά, τα αντιβακτηριακά και τα αντιιικά, υπήρχαν θεραπείες που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα, θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα των λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτό δεν είναι δευτερεύον ζήτημα, αν αναλογιστεί κανείς ότι 200.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτό κάθε χρόνο.

Παρ’ όλα αυτά, είναι βάσιμο να αναρωτηθούμε αν αυτή η ταχεία αποβολή του μύκητα από το ανοσοποιητικό σύστημα δεν τον απελευθερώνει για να βλάψει περαιτέρω τα όργανα. Κι αν, στην πραγματικότητα, η επιτάχυνση είναι μια αναποτελεσματικότητα του αμυντικού μηχανισμού και όχι μια φυσική ευφυΐα; Περισσότερες έρευνες θα αποσαφηνίσουν αυτό το ζήτημα.

Το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει μόνο τις ιογενείς λοιμώξεις

Στην καθημερινή μας ζωή, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ιογενείς λοιμώξεις δεν είναι οι μόνες απειλές. Παρόλο που ο SARS-CoV-2 λαμβάνει όλη την προσοχή, η βακτηριακή πνευμονία, η γρίπη και οι μυκητιασικές λοιμώξεις συνεχίζονται. Έτσι, ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα είναι το κλειδί μας για μια ζωή με λιγότερες λοιμώξεις.