Οι δίαιτες νηστείας λειτουργούν; Να τι πρέπει να ξέρετε
Οι δίαιτες νηστείας είναι αρκετά αμφιλεγόμενες. Εξάλλου, υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με αυτές.
Πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι λειτουργούν όντως αποτελεσματικά για την απώλεια βάρους. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι δεν είναι αποτελεσματικές μακροπρόθεσμα και ότι, επιπλέον, μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία μας.
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι αυτού του είδους οι δίαιτες έχουν αποκτήσει μεγάλη δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια. Διατροφολόγοι σε όλο τον κόσμο τις χρησιμοποιούν με τους ασθενείς τους με στόχο τη βελτίωση της υγείας και τη μείωση του σωματικού βάρους.
Αντιμέτωποι με αυτές τις διαφορετικές απόψεις, σήμερα θα θέλαμε να σας πούμε τι είναι οι δίαιτες νηστείας, καθώς και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Είναι όντως τόσο αποτελεσματικές;
Ας ρίξουμε μια ματιά.
Τι είναι οι δίαιτες νηστείας;
Οι δίαιτες νηστείας μπορούν να πραγματοποιηθούν με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ο ένας είναι να μειώσετε την πρόσληψη θερμίδων σε μόνο 500 ή 800 θερμίδες σε δύο ημέρες της εβδομάδας.
Μια άλλη επιλογή είναι να περνάτε 12 έως 18 ώρες την ημέρα χωρίς να τρώτε. Όποιος και αν είναι ο τρόπος, οι δίαιτες αυτές βασίζονται στην αρχή του θερμιδικού περιορισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντική απώλεια βάρους, η οποία επέρχεται γρήγορα.
Διαφέρουν από τις παραδοσιακές δίαιτες απώλειας βάρους στο ότι δεν περιλαμβάνουν συνεχή περιορισμό για αρκετές εβδομάδες ή μήνες. Οι δίαιτες νηστείας, ή οι δίαιτες διαλείπουσας νηστείας (όπως είναι επίσης γνωστές), διαδέχονται περιόδους πλήρους περιορισμού με περιόδους ελεύθερης κατανάλωσης τροφής.
Πώς λειτουργούν οι δίαιτες νηστείας;
Εάν αποφασίσετε να ακολουθήσετε μια δίαιτα νηστείας, υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τρόποι για να το κάνετε:
- Η πρώτη επιλογή είναι να υιοθετήσετε ένα διατροφικό σχήμα στο οποίο απαγορεύεται να φάτε για διάστημα 12 έως 18 ωρών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τον υπόλοιπο χρόνο μπορείτε να καταναλώνετε την ποσότητα και τα είδη τροφίμων που θέλετε.
- Η δεύτερη επιλογή δεν βασίζεται σε καθημερινή δίαιτα, αλλά σε εβδομαδιαία κατανάλωση. Κατά τη διάρκεια δύο ή τριών ημερών της εβδομάδας, θα πρέπει να έχετε πρόσληψη θερμίδων που δεν υπερβαίνει τις 500 θερμίδες (η ελάχιστη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 1.500). Για το υπόλοιπο της εβδομάδας, η συνήθης διατροφή σας δεν θα πρέπει να τροποποιηθεί.
- Ο τρίτος τρόπος είναι να περάσετε μια ολόκληρη ημέρα χωρίς φαγητό και να καταναλώνετε μόνο νερό.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτού του τύπου δίαιτας, εφαρμόζοντας οποιαδήποτε από αυτές τις τρεις μεθόδους, μπορείτε να χάσετε βάρος. Μάλιστα, η επιστήμη έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους, ειδικά στην περίπτωση της διαλείπουσας νηστείας.
Δείτε και αυτό: 3 εκπληκτικές συνταγές με κινόα που θα λατρέψετε
Τα υποτιθέμενα οφέλη από μια δίαιτα νηστείας
Οι υποστηρικτές των διαιτών νηστείας ισχυρίζονται ότι επιφέρουν διάφορα οφέλη στον οργανισμό, εκτός από την απώλεια βάρους.
Από αυτή την άποψη, έχει ειπωθεί ότι οι άνθρωποι που εφαρμόζουν αυτές τις δίαιτες βελτιώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη. Αυτό αναφέρεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nutrients.
Τέλος, εικάζεται ότι οι δίαιτες αυτές συμβάλλουν στην πρόληψη των λεγόμενων νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον.
Διαβάστε επίσης: Η αλήθεια για τα αναψυκτικά
Τα μειονεκτήματα
Στον αντίποδα, υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, αν και οι δίαιτες νηστείας μπορεί να αποφέρουν κάποιο όφελος, το κόστος είναι πολύ υψηλό για τον οργανισμό.
Πρώτα απ’ όλα, οι διατροφολόγοι επισημαίνουν ότι δεν έχει νόημα να ακολουθήσετε μια δίαιτα νηστείας για να χάσετε βάρος, αν απλά θα επιστρέψετε στο φαγητό όπως πριν. Δεύτερον, οι διατροφολόγοι και οι ενδοκρινολόγοι προειδοποιούν ότι περιορίζοντας την πρόσληψη τροφής σε αυτά τα ακραία επίπεδα, ο οργανισμός στερείται την ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσει.
Προβλήματα υγείας από τις περιοριστικές δίαιτες
Οι περισσότεροι διατροφολόγοι συμφωνούν ότι μια ημέρα νηστείας, συνοδευόμενη από πρόσληψη νερού, μπορεί να είναι ωφέλιμη και αποτοξινωτική. Ωστόσο, η παρατεταμένη νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε κρίσιμες καταστάσεις υγείας. Σε πολύ ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο από ασιτία.
Από την άλλη πλευρά, οι διατροφολόγοι δεν συνιστούν να υποβάλλεται ο οργανισμός σε μακροχρόνιες νηστείες. Αυτό σημαίνει οποιοδήποτε είδος νηστείας που περιλαμβάνει τη μη κατανάλωση τροφής για περισσότερες από 48 ώρες. Αυτό συμβαίνει επειδή ο οργανισμός μπαίνει σε μια κατάσταση που επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Praxis.
Τέλος, δεν συνιστούν επίσης να υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε μια πρόσληψη που είναι μικρότερη από 1200 θερμίδες για αρκετές ημέρες. Αυτό θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στον οργανισμό.
Δίαιτες νηστείας: Ακραίες νηστείες
Για πολλούς, η ιδέα να μην τρώνε είναι τρελή, ακόμη και αν πρόκειται για λιγότερο από μία ημέρα. Σε αυτά τα άτομα, οποιαδήποτε μορφή νηστείας φαίνεται ακραία. Ωστόσο, με τον όρο “ακραία νηστεία”, αναφερόμαστε σε δίαιτες που περιλαμβάνουν μεγαλύτερο περιορισμό από τους μηχανισμούς που έχουμε ήδη συζητήσει.
Όσο μοντέρνα κι αν είναι μια δίαιτα, οι διατροφολόγοι είναι αντίθετοι στην ακραία νηστεία. Υπάρχουν ορισμένες δίαιτες στις οποίες απαγορεύεται ακόμη και η πρόσληψη νερού.
Ομοίως, η παράταση για περισσότερες από μία ημέρες της νηστείας είναι επιβλαβής για τον οργανισμό. Αυτό ισχύει ακόμη και αν πίνετε νερό, αφού ο οργανισμός αρχίζει να καταναλώνει τις δικές του πρωτεΐνες. Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες παρατεταμένες νηστείες που διαρκούν από μία έως δύο εβδομάδες και σας επιτρέπουν να πίνετε μόνο υγρά. Μπορεί να παρέχουν κάποια ενέργεια, αλλά θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν άλλα σοβαρά προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.
Οι δίαιτες νηστείας μπορεί να είναι εντάξει αν είναι καλά σχεδιασμένες και γίνονται με μέτρο
Όπως μπορείτε να δείτε, όλο και περισσότεροι επαγγελματίες επιλέγουν τη χρήση της διαλείπουσας νηστείας, αλλά όχι την παρατεταμένη νηστεία. Ωστόσο, μια ισορροπημένη διατροφή που διατηρείται με την πάροδο του χρόνου θα σας επιτρέψει να χάσετε βάρος και να το διατηρήσετε μόνο αν σας επιτρέπει επίσης να διατηρήσετε καλή υγεία.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Santos HO., Macedo RCO., Impact of intermittent fasting on the lipid profile: assessment associated with diet and weight loss. CLin Nutr ESPEN, 2018. 24: 14-21.
- Grajower MM., Horne BD., Clinical Management of intermittent fasting in patients with diabetes mellitus. Nutrients, 2019.
- Stocker R., Reber E., Aeberhard C., Bally L., et al., Fasting- effects on the human body and psyche. Praxis, 2019. 108 (9): 593-597.