Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η κυριότερη αιτία άνοιας στον κόσμο και ως εκ τούτου είναι ευρέως γνωστή. Ωστόσο, υπάρχουν πτυχές που είναι συνήθως παρεξηγημένες. Μάθετε γι' αυτές εδώ.
Η νόσος Αλτσχάιμερ (ΝΑ) είναι η κύρια αιτία της άνοιας με νευροεκφυλιστική προέλευση στον κόσμο. Είναι επίσης η πιο γνωστή και πιο μελετημένη από τις ασθένειες που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, αν και υπάρχουν ακόμη αρκετές πτυχές που πρέπει να διευκρινιστούν.
Είναι αρκετά συχνό φαινόμενο τόσο οι ασθενείς όσο και πολλά άτομα του στενού τους περιβάλλοντος να έχουν πρόσβαση σε αναληθείς πληροφορίες σχετικά με αυτή τη νόσο. Αυτό περιπλέκει την εικόνα της νόσου.
Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να διευκρινίσει τα κύρια ερωτήματα που προκύπτουν με τη διάγνωση, προκειμένου να κατανοήσουμε με μεγαλύτερη ειλικρίνεια τη νόσο και την εξέλιξή της. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα επειδή τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου, δεδομένου ότι πρόκειται για εκφυλιστική νόσο.
Για το λόγο αυτό αποτελεί μέρος μιας ομάδας οντοτήτων που ομαδοποιούνται με τον όρο άνοια. Οδηγούν στην αδυναμία του ασθενούς να ανταπεξέλθει στα καθημερινά καθήκοντα της ζωής του.
1. Γενετική και νόσος Αλτσχάιμερ
Ενώ είναι αλήθεια ότι η ΝΑ έχει κληρονομική συνιστώσα, είναι επίσης αλήθεια ότι θεωρείται πολυπαραγοντική νόσος. Αυτό σημαίνει ότι για να αναπτυχθεί, πρέπει να αλληλεπιδρούν διάφοροι παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνισή της και όχι μόνο ένας μεμονωμένα.
Μεταξύ αυτών των παραγόντων κινδύνου, ο σημαντικότερος είναι η ηλικία. Είναι συχνότερη μετά τα 65 έτη, στο γυναικείο φύλο και όταν υπάρχει και σύνδρομο Down.
Λόγω αυτής της πολλαπλής προέλευσης, δεν είναι σωστό να υποθέσουμε ότι η ύπαρξη ενός γονέα με νόσο Αλτσχάιμερ συνεπάγεται την καταδίκη των παιδιών στη νόσο. Ωστόσο, ούτε είναι σωστό να υποτιμάται η κληρονομική συνιστώσα που παρατηρείται στους ασθενείς.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 40% των ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ έχουν οικογενειακό ιστορικό αυτού του τύπου άνοιας μετά την ηλικία των 65 ετών.
Η γενετική δεν είναι η μόνη αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ. Είναι ένας από τους πολλούς πιθανούς παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη νόσο, μεταξύ άλλων.
2. Νόσος Αλτσχάιμερ και γήρανση
Ένας άλλος κοινός μύθος είναι ότι η νόσος Αλτσχάιμερ εμφανίζεται μόνο σε ηλικιωμένα άτομα. Αυτό συμβαίνει επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή είναι η μορφή παρουσίασης.
Ωστόσο, υπάρχει μια παραλλαγή της άνοιας στην οποία τα συμπτώματα αρχίζουν σε νέους ανθρώπους. Αν και η ομάδα αυτή περιλαμβάνει όλους τους ασθενείς κάτω των 65 ετών, οι κλινικές εκδηλώσεις μπορεί να κάνουν το ντεμπούτο τους ήδη από την ηλικία των 30 ετών.
Επιπλέον, η κλινική πορεία της νόσου Αλτσχάιμερ πρώιμης έναρξης ακολουθεί συνήθως μια μαρτυρική και καταστροφική πορεία. Ως εκ τούτου, έχει χειρότερη πρόγνωση. Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια σπάνια μορφή αυτής της νόσου, έχει αποδειχθεί μια σαφής γενετική συνιστώσα στην πρώιμη ΝΑ.
Δεδομένου ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας εκφυλιστικής προέλευσης, είναι σύνηθες να υποθέτουμε ότι αντιστοιχούν στην ίδια νόσο. Ωστόσο, δεν προκαλούνται όλοι οι τύποι άνοιας από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Εκτός από τη νόσο Αλτσχάιμερ, άλλες παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν τη μείζονα νευρογνωστική διαταραχή, γνωστή με τον όρο άνοια, είναι οι ακόλουθες:
Σε καθεμία από αυτές τις καταστάσεις, οι κλινικές εκδηλώσεις εξαρτώνται από την προσβεβλημένη νευρωνική περιοχή. Ομοίως, οι παράγοντες κινδύνου, τα χαρακτηριστικά και η παθοφυσιολογία είναι διαφορετικά για κάθε μία από αυτές.
Ωστόσο, ταξινομούνται ως άνοια επειδή οδηγούν σε προοδευτική νευρογνωστική έκπτωση, η οποία παρεμποδίζει την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων των ασθενών. Όλες τους απαιτούν την υποστήριξη ενός φροντιστή.
4. Είναι αποτελεσματική η θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ;
Ένα από τα πιο τρομακτικά στοιχεία για τους ασθενείς και τους συγγενείς είναι ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Ακόμα κι έτσι, υπάρχουν φάρμακα που συνταγογραφούνται για την ελαχιστοποίηση των γνωστικών συμπτωμάτων, αλλά δεν προσφέρουν οριστική λύση.
Αυτό έχει οδηγήσει μερικές φορές στην αναβολή της έγκαιρης θεραπείας. Υπάρχει μια μοιρολατρική παραδοχή ότι η εξέλιξη της νόσου είναι αναπόφευκτη.
Ωστόσο, μετά τη διάγνωση, είναι απαραίτητο να καθιερωθεί έγκαιρα ένα θεραπευτικό σχήμα. Για το σκοπό αυτό, είναι βασικό να στραφούμε σε αυτά τα φάρμακα, καθώς έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη διαχείριση των εκδηλώσεων επιτρέποντας σημαντική βελτίωση της λειτουργικότητας.
Επίσης, παρόλο που το όφελός τους είναι μέτριο και απομένει να γίνουν πολλές έρευνες, είναι λάθος να αρνούμαστε στους ασθενείς τη δυνατότητα θεραπείας, ιδίως γνωρίζοντας ότι υπάρχει.
5. Είναι δυνατή η πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ;
Η πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα προς αντιμετώπιση. Υπάρχουν πολλαπλές απόψεις επί του θέματος.
Αμέτρητες δημοσιεύσεις μοιράζονται θαυματουργές δίαιτες, σωματικές ασκήσεις και μαγικές εναλλακτικές θεραπείες για το πώς μπορεί να προληφθεί η ανάπτυξη της παθολογίας. Ωστόσο, καμία από αυτές τις επιλογές δεν προσφέρει ρεαλιστική συμβολή στην πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ, επειδή η προέλευσή της είναι πολυπαραγοντική.
Για τον λόγο αυτό, η έρευνα για τους επιμέρους παράγοντες κινδύνου που εμπλέκονται είναι δύσκολη. Ωστόσο, έχουν διεξαχθεί μελέτες για την καθιέρωση προληπτικών μέτρων ώστε να μετατεθεί τουλάχιστον η ηλικία εμφάνισης.
Η συμπτωματολογία είναι αποτέλεσμα νευρωνικής προσβολής που λαμβάνει χώρα επί δεκαετίες. Δεν είναι μια κατάσταση με αιφνίδια έναρξη.
Συνδεδεμένοι παράγοντες κινδύνου
Ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα της μελέτης κάθε παράγοντα, ορισμένοι συγγραφείς προτείνουν την ενσωμάτωση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωήςπροκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ. Παρά τις προτάσεις αυτές, δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση που να εγγυάται αποτελεσματική πρόληψη.
Μεταξύ των πιο ευρέως αποδεκτών συστάσεων είναι οι ακόλουθες:
Να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και φυτικές πρωτεΐνες
Συμμετέχετε σε κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις σε διάφορα στάδια της ζωής σας
Ελέγχετε την αρτηριακή πίεση, την παχυσαρκία και τον διαβήτη
Μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού
6. Οριστική διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ: Ένα αδύνατο έργο;
Μια άλλη πτυχή που απασχολεί τους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς και τις οικογένειές τους είναι η ακρίβεια της διάγνωσης. Ο λόγος είναι ότι οι ιστολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο που καθορίζουν τη νόσο μπορεί να είναι εμφανείς μόνο σε μια αυτοψία.
Η έννοια αυτή εξακολουθεί να είναι πολύ επίκαιρη. Ωστόσο, στις μέρες μας, η καλύτερη κατανόηση της ΝΑ έχει οδηγήσει στη δημιουργία έγκυρων κριτηρίων που μειώνουν τα διαγνωστικά σφάλματα.
Επιπλέον, είναι δυνατή η ανίχνευση αυτών των ιστολογικών αλλαγών χωρίς να καταφεύγουμε σε μεταθανάτια επιβεβαίωση. Αυτό γίνεται μέσω βιοδεικτών που ανιχνεύονται σε συμπληρωματικές εξετάσεις. Μεταξύ αυτών των εξετάσεων είναι η οσφυονωτιαία παρακέντηση και η απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία (MRI) και τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
Η απεικόνιση του εγκεφάλου συμβάλλει στη διάγνωση, αν και πρέπει να συνδυάζεται με άλλα στοιχεία.
7. Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν καθορίζει ένα άτομο
Η αντίληψη του ίδιου του ατόμου για την ασθένειά του είναι μια άλλη σχετική πτυχή. Αυτό εξετάστηκε σε άρθρο της Εταιρείας Αλτσχάιμερ, με στόχο την απομυθοποίηση της νόσου και τη μείωση του στίγματος που συνδέεται με τη διάγνωση.
Κάτι τόσο επαχθές όσο η ίδια η διάγνωση -την οποία οι ασθενείς πρέπει να αντιμετωπίσουν στα πρώτα στάδια- οδηγεί συχνά στην παραδοχή από τους οικείους τους ότι η ΝΑ σημαίνει ότι θα πάψουν να είναι ανεξάρτητοι. Αν και αυτή η αντίδραση μπορεί αρχικά να είναι λογική, θα πρέπει να αποφεύγεται. Η γνωστική απώλεια είναι προοδευτική με την πάροδο του χρόνου, οπότε η προσωπικότητα του ασθενούς δεν εξατμίζεται απλώς με τη διάγνωση.
8. Ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της νόσου Αλτσχάιμερ
Είναι πάντα σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η ευημερία κάποιου που αντιμετωπίζει καθημερινά τη νόσο, γι’ αυτό και πρέπει να αποφεύγονται ορισμένα σχόλια. Ορισμένα άτομα με τη νόσο υποστηρίζουν ότι πολλοί άλλοι άνθρωποι υποτιμούν τη διάγνωση, συχνά αμφισβητώντας την ηλικία του ατόμου ή υποθέτοντας ότι οι αντιλήψεις τους σχετικά με αυτή δεν είναι σωστές.
Τέλος, αν και είναι πιθανό να μην υπάρχει κακή πρόθεση σε κάτι τέτοιο, η πραγματικότητα είναι ότι δεν βοηθάει πραγματικά το άτομο με αυτή τη νόσο. Η πληροφόρηση είναι πάντα το καλύτερο εργαλείο.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
Sacristán, P.; Aspectos Genéticos de la Enfermedad de Alzheimer; Universidad de León – Facultad de Ciencias Biológicas y Ambientales; 2021.
Tellechea, P.; Pujol, N.; Steve, P.; Echeveste, B.; García, M.; Arbizú, J.; Riverol, M.; Enfermedad de Alzheimer de Inicio Precoz y de Inicio Tardío: ¿Son la Misma Entidad?; Sociedad Española de Neurología; 2015.
López, Ó.; Tratamiento Farmacológico de la Enfermedad de Alzheimer y otras Demencias; Archivos de Medicina Interna; 37 (2); 2015.
Orueta Sánchez, Ramón. “Los medicamentos para la enfermedad de Alzheimer a debate. El papel del médico de familia.” Revista Clínica de Medicina de Familia 12.3 (2019): 113-114.
Bermejo, F.; Llamas, S.; Villarejo, A.; Prevención de la Enfermedad de Alzheimer: un Camino a Seguir; Sociedad Española de Medicina Interna; 2016.
Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.
Subscribe to our newsletter
Select from the 0 categories from which you would like to receive articles.
