Σύνδρομο ευθραυστότητας: Τι είναι και ποιες είναι οι αιτίες του;
Η γήρανση είναι μια φυσική διαδικασία στον άνθρωπο. Οι αλλαγές που συμβαίνουν με την πάροδο του χρόνου οδηγούν σε αναπόφευκτη επιδείνωση των σωματικών διεργασιών. Αυτό ονομάζεται σύνδρομο ευθραυστότητας, σύμφωνα με το οποίο το άτομο γίνεται πιο ευάλωτο σε ορισμένες ασθένειες και διαταραχές που είναι κοινές στην τρίτη ηλικία.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος γήρανσης. Πτυχές όπως ο τρόπος ζωής και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση παίζουν ρόλο στη διαδικασία. Ο όρος ευθραυστότητα συνδέεται συχνά με τους ηλικιωμένους, αλλά υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να οριστεί.
Ταιριάζει σε όσους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου. Επιπλέον, είναι δυνατόν να προσδιοριστούν ορισμένα συμπτώματα και θεραπείες για τη μείωση της επιδείνωσης.
Τι είναι το σύνδρομο ευθραυστότητας;
Η διαδικασία γήρανσης εξελίσσεται με διαφορετικούς τρόπους σε όλο τον κόσμο. Σε ορισμένα μέρη, το προσδόκιμο ζωής είναι πολύ υψηλότερο από ό,τι σε άλλα. Αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και η ποιοτική διατροφή.
Αυτές οι πτυχές έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερο ποσοστό του συνδρόμου ευθραυστότητας να εμφανίζεται στις χώρες της Νότιας Αμερικής σε σύγκριση με τις ασιατικές ή ευρωπαϊκές χώρες. Το σύνδρομο αυτό γίνεται αντιληπτό από τους ειδικούς ως μείωση των βιοφυσικών αποθεμάτων των ηλικιωμένων. Συνήθως σχετίζεται επίσης με χαμηλότερη αντοχή στο στρες.
Προσδιορίζεται από τη συσσώρευση ελλειμμάτων στο βιοχημικό σύστημα του ατόμου. Αυτά κυμαίνονται από την απώλεια βάρους έως την κινητική εξάρτηση και το ασταθές βάδισμα που αυξάνει τον κίνδυνο πτώσεων, τραυματισμών και νοσηλείας.
Αιτίες για το σύνδρομο ευθραυστότητας
Είναι ένα σύνδρομο που σχετίζεται με τη γήρανση και τις επιπτώσεις της στο βιοχημικό σύστημα. Το έλλειμμα των βιοχημικών αποθεμάτων καθιστά το άτομο πιο ευάλωτο σε σοβαρές ασθένειες. Επιπλέον, ενισχύει και επιταχύνει τη διαδικασία φθοράς.
Αν και το πέρασμα του χρόνου συνδέεται με μια γενικευμένη απώλεια όλων των λειτουργιών του οργανισμού, η ευθραυστότητα θέτει το άτομο σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να υποστεί διάφορες διαταραχές.
Διαβάστε επίσης: Οι 10 βασικές εντολές για δυνατά και υγιή οστά
Συμπτώματα και επιπλοκές
Το σύνδρομο ευθραυστότητας σχετίζεται με διάφορα συμπτώματα, τα οποία με τη σειρά τους αυξάνουν τον κίνδυνο να υποστεί κάποιος πιο σοβαρές ασθένειες:
- Απώλεια βάρους
- Επαναλαμβανόμενες πτώσεις
- Διαταραχές βάδισης
- Κακή αυτοαντίληψη της υγείας του ατόμου
- Σαρκοπενία ή μείωση της μυϊκής μάζας
- Χρήση άφθονης φαρμακευτικής αγωγής και συχνές νοσηλείες
Ο εντοπισμός του συνδρόμου δεν είναι ούτε απλός ούτε ομοιόμορφος, καθώς μπορεί να εκδηλωθεί μέσω ενός συνδυασμού διαφορετικών καταστάσεων. Υπάρχουν όμως ορισμένα μοτίβα που αυξάνουν τις πιθανότητες να πάσχει κανείς από αυτό. Μεταξύ αυτών είναι η διαμονή σε οίκο ευγηρίας και η ύπαρξη όγκου.
Επιπλέον, υπάρχουν κοινωνικοοικονομικές πτυχές, όπως το χαμηλό εισόδημα, η μεγάλη ηλικία και η πρόσφατη χηρεία. Τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή αναιμικά είναι περισσότερο εκτεθειμένα στην ευθραυστότητα.
Τι λέει η έρευνα;
Γενικά, όσοι πάσχουν από το σύνδρομο της ευθραυστότητας έχουν διπλάσιες πιθανότητες να κινδυνεύσουν από θάνατο σε σχέση με όσους δεν πάσχουν και αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους. Αυξάνει επίσης την πιθανότητα αναπηρίας.
Έχουν γίνει διάφορες μελέτες για να διευκρινιστεί καλύτερα το τι είναι η ευθραυστότητα, καθώς και για να εντοπιστούν κοινά πρότυπα. Για παράδειγμα, μία που δημοσιεύθηκε στο εξειδικευμένο περιοδικό The Journals of Gerontology, δημιούργησε έναν πίνακα με 5 κριτήρια που σχετίζονται με αυτή τη διαταραχή:
- Ακούσια απώλεια βάρους 4,5 κιλών ανά έτος ή μεγαλύτερη
- Αίσθημα γενικής εξάντλησης
- Μειωμένη ταχύτητα βάδισης
- Χαμηλό επίπεδο σωματικής δραστηριότητας
- Αδυναμία και μειωμένη δύναμη
Ίσως σας ενδιαφέρει: Θεραπεία για την ενδυνάμωση των οστών και των αρθρώσεων
Σύνδρομο ευθραυστότητας: Σωματική άσκηση και αποκατάσταση
Αν και πρόκειται για μια διαταραχή που μπορεί να προληφθεί, υπεισέρχονται παράγοντες που συνδέονται με το σύστημα υγείας κάθε χώρας. Παρόλο που δεν υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα αποκατάστασης, εντοπίστηκαν οφέλη που προέρχονται από τη σωματική δραστηριότητα.
Το σύνδρομο της ευθραυστότητας μπορεί να προσεγγιστεί από πολλαπλές οπτικές γωνίες, αλλά η άσκηση είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους για τη μείωση της λειτουργικής αναπηρίας.
Ορισμένα πιθανά οφέλη από την άσκηση στην τρίτη ηλικία είναι τα εξής:
- Αυξημένη αυτοφαγία, ένας μηχανισμός αναγέννησης σε κυτταρικό επίπεδο
- Βελτίωση του καρδιαγγειακού συστήματος
- Αύξηση της δύναμης
- Μείωση του οξειδωτικού στρες
- Βελτίωση της σταθερότητας και της ευλυγισίας
Ορισμένες υγιεινές πρακτικές παρεμβαίνουν με ευνοϊκό τρόπο για να αποφύγετε αυτή τη διαταραχή. Για παράδειγμα, το να μην πέφτει κανείς σε αδράνεια, να ασκείται τακτικά και να διατηρεί ένα προτεινόμενο βάρος ανάλογα με το μεταβολισμό. Είναι απαραίτητο να αποφεύγονται οι πτώσεις και οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε φάρμακα, καθώς διεγείρουν έναν φαύλο κύκλο που αυξάνει την ευθραυστότητα.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες θεραπείες από τη στιγμή που διαγνωσθεί. Ορισμένοι ειδικοί συνιστούν μεγάλους περιπάτους και άλλοι υποδεικνύουν πιο έντονη σωματική άσκηση, ακόμη και σε άτομα άνω των 80 ετών.
Ο τρόπος ζωής έχει επίδραση
Αν και η ευθραυστότητα είναι ένα σύνδρομο που βρίσκεται στη διαδικασία της έρευνας και συνδέεται με αναπόφευκτες παθολογίες που συνδέονται με το γήρας, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές που μειώνουν τον κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας. Μεταξύ αυτών είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής που περιλαμβάνει τη σωματική άσκηση και την κατάλληλη διατροφή.
Αυτό συμβάλλει στην αποφυγή της εισόδου στον κύκλο της ευπάθειας και της επιδείνωσης. Με έναν ολοένα και περισσότερο γηράσκοντα πληθυσμό, η πρόληψη καθίσταται κρίσιμη από την άποψη αυτή.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Romero Cabrera, Ángel Julio, Fragilidad: un síndrome geriátrico emergente. MediSur [Internet]. 2010;8(6):81-90. Recuperado de: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=180019804014
- Coelho-Junior, H J et al. “Prevalence of Prefrailty and Frailty in South America: A Systematic Review of Observational Studies.” The Journal of frailty & aging vol. 9,4 (2020): 197-213. doi:10.14283/jfa.2020.22. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32996556/
- Rivadeneyra-Espinoza, Liliana, Sánchez-Hernández, Cristina del Rocio, Síndrome de fragilidad en el adulto mayor en una comunidad rural de Puebla, México. Duazary [Internet]. 2016;13(2):119-125. Recuperado de: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=512164587007
- Roberto, Silva, and Mayán José Manuel. “Beneficios Psicológicos de Un Programa Proactivo de Ejercicio Físico Para Personas Mayores.” Escritos de Psicología / Psychological Writings 9.1 (2016): 24–32. Disponible en: https://doi.org/10.5231/psy.writ.2015.2212
- Alonso Galbán, Patricia, Sansó Soberats, Félix J., Díaz-Canel Navarro, Ana María, Carrasco García, Mayra, Diagnóstico de fragilidad en adultos mayores de una comunidad urbana. Revista Cubana de Salud Pública [Internet]. 2009;35(2):1-14. Recuperado de: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=21418846016
- Fortuño-Godes, Jesús. “Relación Entre Ejercicio Físico y Procesos Cognitivos En Las Personas Mayores.” Ágora para la Educación Física y el Deporte 19.1 (2017): 73–87. Disponible en: https://revistas.uva.es/index.php/agora/article/view/670
- QUEVEDO-TEJERO, ELSY DEL CARMEN, ZAVALA-GONZÁLEZ, MARCO ANTONIO, ALONSO-BENITES, JANYF ROSALÍA, Síndrome de fragilidad en adultos mayores no institucionalizados de Emiliano Zapata, Tabasco, México. Universitas Medica [Internet]. 2011;52(3):255-268. Recuperado de: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=231022506002