10 κοινές αιτίες για τη φαγούρα στα πόδια και τι να κάνετε
Ο κνησμός είναι ένα συχνό και ενοχλητικό πρόβλημα στους ηλικιωμένους. Μπορεί να εμφανιστεί για πολλούς λόγους και, παρόλο που μπορεί να είναι μια καλοήθης και εύκολα διαχειρίσιμη διαταραχή, μερικές φορές οφείλεται σε μια πιο σοβαρή ιατρική διαταραχή που απαιτεί ιατρική φροντίδα. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε τις κύριες παθήσεις που προκαλούν φαγούρα στα πόδια.
Η δυσάρεστη αίσθηση προκαλεί συνεχές ξύσιμο του δέρματος, το οποίο μπορεί να προκαλέσει πληγές, ουλές, ακόμη και λοιμώξεις διαφορετικού βαθμού. Ομοίως, ο κνησμός επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, τη συγκέντρωση, την παραγωγικότητα, ακόμη και τον ύπνο.
Γι’ αυτό είναι καλό να γνωρίσετε ορισμένες συμβουλές και θεραπείες που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της φαγούρας στα πόδια. Ας ξεκινήσουμε.
1. Ξηρό δέρμα
Στη δερματολογία, το ξηρό δέρμα είναι γνωστό ως ξηροδερμία. Πρόκειται για μια δερματική διαταραχή κατά την οποία επηρεάζεται το πιο επιφανειακό στρώμα του δέρματος (επιδερμίδα), μειώνοντας το βαθμό ενυδάτωσής του.
Αν και τα αίτια της ξηροδερμίας είναι πολλαπλά, περιλαμβάνουν μια μεταβολή των προστατευτικών συστατικών της φυσικής υγρασίας του δέρματος, δίνοντάς του μια τραχιά, ραγισμένη και ξεφλουδισμένη εμφάνιση. Στο τέλος, οδηγεί σε συνεχή και έντονο κνησμό.
Διάφοροι παράγοντες μας προδιαθέτουν να υποφέρουμε από ξηροδερμία, καθώς τροποποιούνται οι αναλογίες στις οποίες πρέπει να διατηρούνται οι ουσίες που υπάρχουν στην επιδερμίδα. Εξαιτίας αυτού, η λειτουργία του φραγμού διαταράσσεται, επιτρέποντας μεγαλύτερη απώλεια νερού μέσω της επιφάνειας του δέρματος.
Η ξηροδερμία είναι η κύρια αιτία της φαγούρας στα πόδια των ηλικιωμένων, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Τι μπορεί να γίνει με την ξηροδερμία και τη φαγούρα στα πόδια;
Για να μειωθεί η φαγούρα στα πόδια που προκαλείται από την ξηροδερμία, το κλειδί είναι να επιτραπεί στο δέρμα να ενυδατωθεί. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να αλλάξετε κάποια συμπεριφορά που περιλαμβάνει τη βελτίωση της διατροφής σας.
Επιπλέον, οι ειδικοί συνιστούν να κάνετε σύντομα ντους, να χρησιμοποιείτε χλιαρό νερό και μη ερεθιστικά σαπούνια. Ομοίως, η εφαρμογή ενυδατικών λοσιόν μετά το μπάνιο είναι χρήσιμη, ειδικά αν γίνεται σε βρεγμένο δέρμα.
Αν αυτές οι συστάσεις δεν αποδώσουν, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπική θεραπεία. Ωστόσο, αυτή θα πρέπει να περιέχει τις κύριες ουσίες που εμπλέκονται στη διατήρηση του βαθμού ενυδάτωσης του δέρματος, μεταξύ των οποίων βρίσκουμε τα λιπίδια.
Επίσης, η γλυκερίνη μπορεί να είναι χρήσιμη προκειμένου να αντιμετωπιστεί η φαγούρα ή ο κνησμός. Τέλος, η χρήση στεροειδών θα πρέπει να αποτελεί την έσχατη λύση, καθώς η παρατεταμένη χρήση τους προκαλεί ατροφία του δέρματος.
2. Δερματίτιδα εξ επαφής
Μια άλλη συχνή αιτία φαγούρας στα πόδια είναι η δερματίτιδα εξ επαφής ή το έκζεμα. Εδώ, η έκθεση του δέρματος σε χημικές ουσίες ή σε κάποιο φυσικό παράγοντα μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διαφορετικού βαθμού δερματικής βλάβης.
Εκτός από τον κνησμό, η προσβεβλημένη περιοχή γίνεται κόκκινη και μπορεί να εμφανιστούν κυστίδια, εξιδρώματα και κρούστες, οι οποίες είναι επώδυνες.
Τι να κάνετε με τη φαγούρα στα πόδια που προκαλείται από δερματίτιδα εξ επαφής;
Η κύρια δράση είναι η αποφυγή της έκθεσης στον ερεθιστικό παράγοντα. Ωστόσο, είναι απαραίτητη η βελτίωση της κατάστασης του δέρματος, η θεραπεία της οποίας εξαρτάται από τον τύπο της βλάβης που παρατηρείται.
Συνιστάται η εφαρμογή αλοιφών φραγμού. Η χρήση τοπικών στεροειδών για λίγες ημέρες βοηθά επίσης στη μείωση της υποκείμενης φλεγμονώδους διαδικασίας.
Διαβάστε επίσης: Συμπτώματα της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας και θεραπεία
3. Τσιμπήματα εντόμων στα πόδια
Μια συχνή αιτία κνησμού είναι τα έντομα, το τσίμπημα των οποίων πυροδοτεί μια τοπική φλεγμονώδη διαδικασία.
Η θεραπεία συνίσταται στην εφαρμογή τοπικού ψύχους και λοσιόν που περιέχουν καλαμίνη. Ωστόσο, η πρόληψη είναι επίσης πολύ χρήσιμη.
Όσον αφορά τη χρήση απωθητικών, δεν συνιστάται η καθημερινή εφαρμογή τους, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια υπαίθριων περιπάτων και ταξιδιών σε περιοχές με μετάδοση ασθενειών από κουνούπια.
4. Λοιμώξεις
Όταν συμβαίνει ένας τραυματισμός του δέρματος, ο προστατευτικός φραγμός χάνεται, επιτρέποντας την είσοδο μικροοργανισμών που μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις. Για το λόγο αυτό, οι δερματικές πληγές πρέπει να διατηρούνται καθαρές, όσο αθώες κι αν φαίνονται.
Αν και οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν κνησμό, οι κύριοι αιτιολογικοί παράγοντες του κνησμού είναι οι μύκητες, οι ιοί και ορισμένα παράσιτα.
Μύκητες στα πόδια
Οι επιφανειακές μυκητιάσεις είναι μια άλλη συχνή αιτία κνησμού. Οι βλάβες είναι συνήθως δακτυλιοειδείς πλάκες, οι οποίες μπορεί να είναι μεμονωμένες ή πολλαπλές.
Αυτές έχουν φολιδωτά, κρουστικά άκρα, ενώ το κέντρο της βλάβης έχει τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος υγιούς δέρματος. Η θεραπεία αυτών των λοιμώξεων απαιτεί τη χρήση αντιμυκητιασικών παραγόντων.
Larva migrans cutanea
Αυτή η παρασιτική προσβολή παράγεται όταν ένα νηματοειδές παράσιτο εισέρχεται στο δέρμα και μεταναστεύει μέσω αυτού, προκαλώντας γραμμικές βλάβες με μαιανδρική πορεία, οι οποίες εξελίσσονται μέρα με τη μέρα.
Είναι συχνή στις τροπικές περιοχές, αποτελώντας σπάνια αιτία κνησμού στα κάτω άκρα. Αν και τείνει να υποχωρεί από μόνο του, η ενοχλητική αίσθηση επιβάλλει τη χρήση τοπικής θεραπείας.
5. Φαγούρα στα πόδια λόγω διαταραχών της κυκλοφορίας του αίματος
Τα προβλήματα κυκλοφορίας είναι πολύ συχνά στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Ένα από τα συμπτώματα που εμφανίζονται όταν υπάρχει κάποιου βαθμού φλεβική ανεπάρκεια είναι ο κνησμός στα κάτω άκρα.
Η αλλαγή του τρόπου ζωής θεωρείται χρήσιμη ενέργεια για την πρόληψη αυτών των καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της συχνής σωματικής άσκησης και της διακοπής του καπνίσματος. Ωστόσο, όταν οι κλινικές εκδηλώσεις είναι ήδη παρούσες, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί ιατρική αξιολόγηση.
Διαβάστε επίσης το άρθρο: Απαλλαγείτε από τους κάλους στα πόδια με ένα φυσικό διάλυμα .
6. Διαβήτης και φαγούρα στα πόδια
Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα που διατηρούνται με την πάροδο του χρόνου οδηγούν σε βλάβη των περιφερικών νεύρων, οδηγώντας σε διαβητική νευροπάθεια.
Η προσβολή των συμπαθητικών ινών οδηγεί σε απουσία εφίδρωσης στα κάτω άκρα, δημιουργώντας ανισορροπία στη ρύθμιση της ενυδάτωσης του δέρματος. Εκτός από τον κνησμό, ο ασθενής παρατηρεί αίσθημα ψύχους και καύσου.
Η διόρθωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα είναι ο κύριος θεραπευτικός στόχος.
7. Σημάδι νεφρικών προβλημάτων
Ομοίως, ο κνησμός είναι το συχνότερο δερματικό σύμπτωμα σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια και σε όσους υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση. Η προέλευση του κνησμού εξακολουθεί να είναι αβέβαιη, γεγονός που έχει επίσης καταστήσει δύσκολη την καθιέρωση της θεραπείας.
Μεταξύ των φαρμάκων που έχουν δείξει τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα είναι τα νευροδιαμορφωτικά, όπως η πρεγκαμπαλίνη και η γκαμπαπεντίνη. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν σωστά.
8. Μπορεί να εμπλέκονται και άλλες διαταραχές;
Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες αιτίες κνησμού που επηρεάζουν τα κάτω άκρα. Ορισμένες από αυτές περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Παχυσαρκία
- Υπερθυρεοειδισμός
- Ψυχογενής προέλευση
- Λιχνοειδής αμυλοείδωση
- Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων
9. Δερματικό λέμφωμα από Β κύτταρα
Στα δερματικά λεμφώματα υπάρχει μια διαδικασία πολλαπλασιασμού των λεμφοκυττάρων που επηρεάζει το δέρμα, αν και μερικές φορές μπορεί να εμφανίζονται και σε άλλα μέρη του σώματος. Ένα από αυτά τα νεοπλάσματα χαρακτηρίζεται από την εμφάνισή του στο πόδι, όπου παρατηρείται μια κοκκινωπή ή πορφυρή μάζα.
Σε ορισμένους ασθενείς η παρουσία αυτού του όζου δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά σε άλλους μπορεί να συνοδεύεται από κνησμό. Η ιατρική αξιολόγηση θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
10. Μπορεί ο καρκίνος να προκαλέσει φαγούρα στα πόδια;
Ο κνησμός μπορεί επίσης να είναι η εκδήλωση της παρουσίας καρκίνου σε άλλη θέση εκτός του δέρματος. Αυτό συνιστά ένα παρανεοπλασματικό σύνδρομο, στο οποίο η μάζα του όγκου δεν σχετίζεται άμεσα με τα εν λόγω συμπτώματα.
Κνησμός στα πόδια χωρίς εμφανή αιτία μπορεί να είναι η πρώιμη έκφραση του λεμφώματος Hodgkin ή να πρόκειται για έναν κρυμμένο συμπαγή όγκο.
Γι’ αυτό ένας ασθενής με κνησμό πρέπει να αξιολογείται προσεκτικά, ιδίως αν το σύμπτωμα δεν είναι πρόσφατο. Ομοίως, η αναζήτηση άλλων κλινικών εκδηλώσεων είναι πολύ χρήσιμη προκειμένου να καθοδηγήσει τη διαγνωστική υποψία.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Barco, D.; Giménez, A.; Xerosis: una Disfunción de la Barrera Epidérmica; Actas Dermosifiliográficas; 99: 671 – 682; 2008.
- Valderrama, S.; Morales, A.; López, J.; Dermatitis por Contacto; Asociación Española de Pediatría; 2019.
- Piñeiro, R.; Carabaño, I.; Manejo Práctico de las Picaduras de Insecto en Atención Primaria; Revista Pediátrica de Atención Primaria; 17: 159 – 166; 2015.
- Gubelin, W.; De la Parra, R.; Giesen, L.; Micosis Superficiales; Revista Médica Clínica Las Condes; 22 (6): 804 – 812; 2011.
- Varela, C.; Varela, M.; Pascual, M.; Larva Migrans Cutánea: Diagnóstico de Sospecha y Tratamiento en Atención Primaria; Medifam; 12 (10); 2002.
- Aguilar, L.; Trastornos Circulatorios de las Extremidades Inferiores (I). Clasificación, Epidemiología, Fisiopatología, Clínica y Complicaciones; Offarm; 22 (9): 94 – 104; 2003.
- Morales, B.; Prurito y Diabetes: Pensar en un Mal Control de la Glucemia y la Posibilidad de Fallo Renal Secundario; Más Dermatología; 37: 19 – 21; 2022.
- Lebrun-Vignes, B., and O. Chosidow. “Corticoterapia local cutánea.” EMC-Pediatría 42.2 (2007): 1-9.
- Zeballos, P.; Garrido, A.; Blasco, P.; Lafuente, E.; Pinós, P.; Manifestaciones Cutáneas de la Diabetes; Medicina Integral; 38 (1); 36 – 42; 2001.
- Perea, María Elena Cárdenas, et al. “Larva migrans cutánea.” Dermatología Revista Mexicana 57.5 (2013): 398-400.
- Tercedor, J.; López, B.; Ródenas, J.; Prurito Urémico; Actas Dermosifiliográficas; 89 (10): 507 – 513; 1998.
- De Luca, D.; Enz, P.; Galimberti, R.; Pápulas Pruriginosas en las Piernas: Revista Hospital Italiano de Buenos Aires; 30 (1); 2010.
- Buenaventura, M.; Borrego, L.; Linfoma Primario Cutáneo B de Célula Grande Difuso Tipo Piernas Según la Nueva Clasificación de la OMS-EORTC. Dos Casos; Actas Dermosifiliográficas; 96 (9): 607 – 611; 2005.
- Castillo, Luis del, Daniel Quezada, and Carlos De Bernard. “Prurito y urticaria como manifestación cutanea del hipertiroidismo y de interes para el dermatologo y el internista.” Arch. argent. dermatol (1985): 35-8.
- Solórzano, A.; Ronderos, M.; Prurito. Parte I. Fisiopatología y Enfermedades Asociadas. Revista CES Medicina; 26 (2); 2012.
- Barete, S.; Ayoub, N.; Francés, C.; Chosidow, O.; Dermatosis Paraneoplásicas; Elsevier SAS; E-2-0722; 2004.