Τι είναι τα αντιμικροβιακά φάρμακα; Τύποι
Τα αντιμικροβιακά φάρμακα έχουν τη δυνατότητα να σταματούν την ανάπτυξη διάφορων μικροοργανισμών. Τυπικά, ένα συγκεκριμένο αντιμικροβιακό θα είναι αποτελεσματικό ανάλογα με το είδος του μικροοργανισμού. Υπό αυτή την έννοια, υπάρχουν διαφορετικά αντιμικροβιακά φάρμακα που είναι αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των βακτηρίων, των μυκήτων, ή των παράσιτων.
Μέσα σε αυτό το άρθρο, θα δείτε τα διαφορετικά είδη των αντιμικροβιακών φαρμάκων, τις χρήσεις τους, και τα κύρια χαρακτηριστικά τους.
Αντιμικροβιακά φάρμακα – Τύποι
Σε γενικές γραμμές, αυτά τα φάρμακα κατηγοριοποιούνται βάσει δύο χαρακτηριστικών:
- Από το μηχανισμό δράσης τους.
- Από το είδος του μικροοργανισμού.
Κατηγοριοποίηση σύμφωνα με το μηχανισμό δράσης
Αρχικά, βάσει αυτής της κατηγορίας, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους ακόλουθους τύπους αντιμικροβιακών:
- Αποστειρωτικά.
- Απολυμαντικά.
- Αντισηπτικά ή χημειοθεραπευτικά.
Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σε αυτά.
Αποστειρωτικά
Αυτά έχουν την ικανότητα να σκοτώνουν όλα τα είδη μικροοργανισμών. Δύο από τα καλύτερα και πιο γνωστά αποστειρωτικά είναι η γλουταραλδεΰδη και το αιθυλενοξείδιο.
Και άλλες μέθοδοι όπως θερμότητα, φιλτράρισμα, και ιοντίζουσα ακτινοβολία χρησιμοποιούνται επίσης γι’ αυτόν τον σκοπό.
Διαβάστε επίσης: Τα καλύτερα φυσικά αντιβιοτικά και πώς τα χρησιμοποιούμε
Αντιμικροβιακά φάρμακα – Απολυμαντικά
Στη συνέχεια, οι γιατροί χρησιμοποιούν απολυμαντικά για να σκοτώσουν μικροοργανισμούς στα αδρανή υλικά. Αυτό συμβαίνει χάρη στην τοξική δράση που προκαλούν συνήθως στους ζωντανούς ιστούς. Κάποια από τα ευρέως διαδεδομένα απολυμαντικά είναι το οινόπνευμα και τα ιωδιούχα συμπλέγματα, όπως το Betadine.
Είναι σημαντικό να διαφοροποιήσουμε τα απολυμαντικά από τα αποστειρωτικά. Σε αντίθεση με τα αποστειρωτικά, τα απολυμαντικά δεν είναι ικανά να σκοτώσουν ολοκληρωτικά τους μικροοργανισμούς.
Αντισηπτικά και χημειοθεραπευτικά
Και τα δύο έχουν παρόμοιες χρήσεις. Όμως, μια διαφορά τους είναι ότι τα αντισηπτικά εφαρμόζονται απευθείας στον τραυματισμένο ιστό για να αποτρέψουν την ανάπτυξη των μικροοργανισμών. Από την άλλη, τα χημειοθεραπευτικά χορηγούνται ενδοφλεβίως.
Κατηγοριοποίηση σύμφωνα με το είδος του μικροοργανισμού
Παρακάτω, θα χωρίσουμε σε ομάδες τα αντιμικροβιακά φάρμακα βάσει των μικροοργανισμών που καταπολεμούν.
Αντιμικροβιακά φάρμακα – Αντιβιοτικά
Ο όρος αντιβιοτικό αναφέρεται σε ένα χημικό το οποίο σκοτώνει ή εμποδίζει την ανάπτυξη συγκεκριμένων τύπων ευαίσθητων μικροοργανισμών.
Όπως υποδηλώνει το όνομά τους, οι γιατροί χρησιμοποιούν αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση βακτηριακών λοιμώξεων. Οι επαγγελματίες στον τομέα της ιατρικής τα χρησιμοποιούν τόσο στην κτηνιατρική, όσο και στην ανθρώπινη φαρμακευτική. Επιπλέον, τα χορηγούν μαζί με αντιπαρασιτικά και άλλα αντιμικροβιακά φάρμακα. Ο στόχος της θεραπείας με αντιβιοτικά είναι να σκοτωθούν οι μικροοργανισμοί.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η χρήση αντιβιοτικών χωρίς τη συμβουλή ιατρού μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας. Ο λόγος είναι πως τα βακτήρια είναι ικανά να αναπτύξουν μηχανισμούς ώστε να αντιστέκονται σε διαφορετικά αντιβιοτικά. Έτσι, οι θεραπείες που πρώτα λειτουργούσαν τώρα είναι αναποτελεσματικές.
Αντιμυκητιακά
Πρόκειται για ουσίες που σταματούν την ανάπτυξη ορισμένων μυκήτων ή τους σκοτώνουν.
Όπως τα αντιβιοτικά, πολλοί άνθρωποι τα λαμβάνουν χωρίς να μιλήσουν με κάποιον/α γιατρό και κάνουν κατάχρηση αυτών. Δυστυχώς, αυτό προκαλεί την ανάπτυξη μηχανισμών αντίστασης στους μικροοργανισμούς ενάντια στα κοινά φάρμακα.
Εδώ σας έχουμε ορισμένα γνωστά αντιμυκητιακά:
- Ιτρακοναζόλη
- Ποσακοναζόλη
- Φλουκοναζόλη
- Βορικοναζόλη
- Κασποφουγκίνη
Αντιπαρασιτικά
Στη συνέχεια, αυτά τα αντιμικροβιακά χρησιμοποιούνται και στην κτηνιατρική και στην ανθρώπινη φαρμακευτική. Καταπολεμούν τις λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια και παράσιτα. Επίσης, χρησιμοποιούνται και για την αντιμετώπιση ορισμένων ειδών καρκίνου.
Τα πιο γνωστά αντιπαρασιτικά είναι τα ανθελμινθικά και τα αντιπρωτοζωικά, όπως:
- Αλβενδαζόλη
- Μεβενδαζόλη
- Τριμεθοπρίμη
- Παρομομυκίνη
- Μετρονιδαζόλη
- Ιβερμεκτίνη
Σήμερα, οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν άλλα αντιπαρασιτικά με λιγότερες παρενέργειες, τα οποία θα καταπολεμούν την ανάπτυξη της αντίστασης των παρασίτων στα εμπορικά φάρμακα.
Ανακαλύψτε: Σπιτικές θεραπευτικές λύσεις για τα εντερικά παράσιτα
Αντιμικροβιακά φάρμακα – Αντιιικά
Τέλος, οι γιατροί χρησιμοποιούν αυτά τα φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τις λοιμώξεις από ιούς. Δυστυχώς, δε μπορούν να θεραπεύσουν την ασθένεια. Όμως, μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα.
Έτσι, είναι σε θέση να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την πιθανότητα βίωσης επιπλοκών. Αντιιικά υπάρχουν για κάθε είδος ιού, οι γιατροί όμως θα πρέπει να τα συνταγογράψουν στους ασθενείς.
Συμπέρασμα
Οι αντιμικροβιακές ουσίες είναι ικανές να εμποδίσουν την ανάπτυξη ή να σκοτώσουν διάφορους μικροοργανισμούς. Οι γιατροί χρησιμοποιούν τον έναν ή τον άλλον τύπο ανάλογα με τη συγκεκριμένη λοίμωξη και κατάσταση.
Τα μικροβιακά φάρμακα (αντιβιοτικά, αντιμυκητιακά, αντιπαρασιτικά, και αντιιικά) δεν είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγογράφηση. Αυτό επειδή η αυτο-φαρμακευτική αγωγή αυτών των φαρμάκων διευκολύνει τους μικροοργανισμούς να αναπτύξουν μηχανισμούς αντίστασης. Έτσι, μπορεί να γίνει λιγότερο αποτελεσματική η θεραπεία για όλους.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Melo. (2012). Guia de Antimicrobianos. Hospital Das Clinicas Da Universidade Federal de Goias HC-UFG. https://doi.org/10.1109/CGO.2007.32
- Arias, M. V. B., & De Maio Carrilho, C. M. D. (2012). Resistência antimicrobiana nos animais e no ser humano. Há motivo para preocupação? Semina:Ciencias Agrarias. https://doi.org/10.5433/1679-0359.2012v33n2p775
- Melo, V. V., Duarte, I. D. P., & Soares, A. Q. (2012). Guia Antimicrobianos. Coordenaçao de Farmacia – Hospital das Clinicas da Universidade Federal de Goiás (HC – UFG).