Ασπιρίνη μικρής δόσης: Γενικές πληροφορίες και χρήση

Όταν κάποιος άνθρωπος περάσει μια καρδιακή προσβολή, οι γιατροί συνήθως γράφουν μια θεραπεία με ασπιρίνη μικρής δόσης ώστε να μην επαναληφθεί. Αυτό το φάρμακο κάνει πιο ρευστό το αίμα, αποτρέποντας τον σχηματισμό θρόμβων.

Η ασπιρίνη μικρής δόσης είναι το κοινό όνομα της ενεργής ουσίας ακετυλοσαλικυλικό οξύ. Στην ουσία πρόκειται για την κλασική ασπιρίνη, αλλά σε μικρότερη δόση (100 ή 300 mg). Η κλασική εκδοχή αυτού του αντιφλεγμονώδους και αναλγητικού φαρμάκου περιέχει 500 mg ακετυλοσαλικυλικού οξέος.

Λίγα λόγια για την ασπιρίνη

Κατά τον 20ο αιώνα, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ χρησιμοποιούνταν ως αναλγητικό και αντιφλεγμονώδες. Ωστόσο, από το 1980, όσοι υπέφεραν από καρδιακά προβλήματα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την αντιαιμοπεταλιακή δράση της ασπιρίνης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ν’ αυξήσουν τη χρήση του φαρμάκου οι γιατροί γι’ αυτόν τον σκοπό.

Η ασπιρίνη χρησιμεύει πολύ σε ασθενείς οι οποίοι πέρασαν το πρώτο τους στεφανιαίο ή εγκεφαλοαγγειακό ισχαιμικό καρδιακό επεισόδιο. Ο λόγος είναι πως η ασπιρίνη χαμηλής δόσης μπορεί να μπλοκάρει τη λειτουργία των αιμοπεταλίων. Τα αιμοπετάλια είναι μόρια τα οποία, μαζί με άλλα συστατικά, συμβάλλουν στον σχηματισμό θρόμβων. Έτσι, είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη καρδιοπαθειών.

Πρόσφατα, μελέτες έδειξαν ότι η μακροχρόνια θεραπεία (πάνω από 10 χρόνια) με ακετυλοσαλικυλικό οξύ μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου. Οι ιδιότητες του φαρμάκου που εμποδίζουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων είναι ήδη γνωστές.

Γιατί συμβαίνουν οι καρδιακές προσβολές;

Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, ή αλλιώς η καρδιακή προσβολή, είναι μια σοβαρή πάθηση η οποία είναι το αποτέλεσμα της απόφραξης της στεφανιαίας αρτηρίας από έναν θρόμβο αίματος. Με άλλα λόγια, το αίμα που πρέπει να φτάσει στην καρδιά παρεμποδίζεται από τη μάζα που δημιουργείται από διάφορες ουσίες.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, αυτή η μάζα να παρεμποδίζει το φυσιολογικό πέρασμα του αίματος το οποίο δε μπορεί να φτάσει στην καρδιά στις απαραίτητες, για τη σωστή λειτουργία της, ποσότητες. Δυστυχώς, αυτό το περιστατικό μπορεί να οδηγήσει και στον θάνατο. 

Το ίδιο φαινόμενο μπορεί να συμβεί με τις αρτηρίες και τις φλέβες που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο. Αυτό ονομάζεται εγκεφαλοαγγειακό έμφραγμα, ή εγκεφαλικό.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της καρδιακής προσβολής είναι:

• Πόνος στο στήθος για πάνω από 20 λεπτά.
• Κόπωση.
• Κρύος ιδρώτας.
• Ζαλάδα.
• Άγχος.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το άτομο που υποφέρει από έμφραγμα του μυοκαρδίου να φτάσει στο νοσοκομείο το συντομότερο δυνατό και να λάβει την ιατρική φροντίδα που απαιτείται μέσα σε μια ώρα από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Όταν υποφέρει από αυτήν την κατάσταση ένα άτομο, ο/η γιατρός του συνήθως του γράφει μια θεραπεία με ασπιρίνη μικρής δόσης για να αποτραπεί κάποιο μελλοντικό επεισόδιο. Ιδανικά, αυτό το φάρμακο θα βοηθήσει το αίμα να γίνει πιο υγρό ξανά, αποτρέποντας τον σχηματισμό θρόμβων και την πρόκληση καρδιακών προσβολών.

Πώς δρα στο σώμα η ασπιρίνη μικρής δόσης;

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ παρεμβάλλεται στη σύνθεση προσταγλανδινών: δηλαδή, αναστέλλει την κυκλοοξυγενάση. Αυτό το ένζυμο υπάρχει σε δύο μορφές, κυκλοοξυγενάση 1 (COX-1) και κυκλοοξυγενάση 2 (COX-2). Η τελευταία βρίσκεται μόνο στον εγκέφαλο, ενώ η πρώτη υπάρχει σχεδόν σε όλους τους ιστούς του σώματος.

Η ασπιρίνη μικρής δόσης δρα πάνω στην COX-1 των αιμοπεταλίων, δημιουργώντας τη θρομβοξάνη Α2, μια ουσία που προκαλεί ισχυρή αγγειοσυστολή. Αυτή η δράση προκαλείται σε πολύ χαμηλότερες δόσεις από αυτές που απαιτούνται για την αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση. 

Γι’ αυτόν τον λόγο, οι δόσεις ακετυλοσαλικυλικού οξέος στην ασπιρίνη μικρής δόσης είναι είτε 100 είτε 300 mg, αντί 500 mg που είναι στην ασπιρίνη κανονικής δόσης.

Η COX-1 των αιμοπεταλίων είναι πιο ευαίσθητη από την COX-1 του ενδοθηλίου. Αυτό εξηγεί την ανάγκη πολύ μικρότερων δόσεων ακετυλοσαλικυλικού οξέος για την επίτευξη της αντιθρομβωτικής δράσης. Με την αναστολή του ενζύμου, το φάρμακο μειώνει την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων ενώ αυξάνει, ταυτόχρονα, τον χρόνο αιμάτωσης.

Αυτό το φάρμακο δεν επηρεάζει την ενεργοποίηση αιμοπεταλίων που προκαλείται από θρομβίνη. Ωστόσο, οι γιατροί τη συστήνουν σε ασθενείς που έχουν υποφέρει από στεφανιαία αρτηριακή νόσο και στηθάγχη.

Ασπιρίνη μικρής δόσης – Συμπέρασμα

Η ασπιρίνη μικρής δόσης είναι ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο φάρμακο για την αποτροπή του εμφράγματος του μυοκαρδίου και του εγκεφαλοαγγειακού εμφράγματος (καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό). Περιέχει ακετυλοσαλικυλικό οξύ σε διαφορετικές δόσεις, 100 mg ή 300 mg.

Θα πρέπει να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες του/ης γιατρού σας και να μην αλλάζετε τη δόση. Αυτό το φάρμακο, όπως και άλλα, μπορεί να έχει ανεπιθύμητες παρενέργειες. Επίσης, αν δεν ακολουθείτε σωστά τις οδηγίες του/ης γιατρού το φάρμακο ίσως να μη λειτουργήσει σωστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πιθανή αύξηση των πιθανοτήτων ενός ακόμη καρδιακού επεισοδίου.

Συμβουλευτείτε έναν/μία επαγγελματία αν έχετε απορίες σχετικά με το φάρμακο και τις χρήσεις του.