Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ: Επτά βήματα για την ερμηνεία του
Ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ, είναι μία από τις πιο συχνές διαγνωστικές εξετάσεις, ειδικά στα επείγοντα περιστατικά και την εσωτερική παθολογία. Η σωστή ερμηνεία του παίζει αποφασιστικό ρόλο σε πολλές περιπτώσεις. Αν και είναι πολύ σημαντική εξέταση, η ερμηνεία του δεν είναι όσο εύκολη φαίνεται.
Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτυπώνονται τα ηλεκτρικά σήματα της καρδιάς. Κάθε παλμός εκπέμπει ένα ηλεκτρικό σήμα το οποίο καταγράφεται από το ΗΚΓ. Έτσι, η εξέταση επιτρέπει στους επαγγελματίες υγείας να οπτικοποιήσουν τη δραστηριότητα της καρδιάς και να ανιχνεύσουν πιθανές αλλαγές.
Ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι απλώς μια γραμμική αναπαράσταση. Απεικονίζει ένα γράφημα το οποίο πρέπει να ερμηνεύσει ο/η καρδιολόγος. Για να γίνει αυτό, πρέπει να ακολουθήσει μια σειρά από βήματα όπως αυτά που θα περιγράψουμε στη συνέχεια.
Τι να θυμάστε όταν ερμηνεύετε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ
1. Επιβεβαιώστε την αξιοπιστία
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να επιβεβαιώσετε πως το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι σωστό. Το ΗΚΓ θα πρέπει να έχει ταχύτητα 25 mm/s (χιλιοστά ανά δευτερόλεπτο) και εύρος 1 mV ανά 10 mm. Αν υποψιάζεστε ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, τότε θα πρέπει να επαναλάβετε την εξέταση.
Αν όλα είναι καλά, τότε συνεχίστε με το επόμενο βήμα για να ερμηνεύσετε τα δεδομένα και τα στοιχεία που θα βρείτε σε αυτό το αναλυτικό εργαλείο.
2. Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ – Υπολογίστε τον καρδιακό παλμό του ατόμου
Ο καρδιακός παλμός είναι το σημαντικότερο δεδομένο που θα πρέπει να εξάγετε από ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ορισμένα ΗΚΓ τον υπολογίζουν αυτόματα. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχουν και τρόποι υπολογισμού του.
Ο παλμός της καρδιάς είναι ο αριθμός των φορών που συσπάται η καρδιά για να στείλει αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Γνωρίζοντας αυτό μπορούμε να καθορίσουμε αν υπάρχει ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία. Και οι δύο παράγοντες είναι σημαντικοί για την αναγνώριση πιθανών ανωμαλιών και προβλημάτων.
Ανακαλύψτε: Μέθοδοι διάγνωσης της κολπικής μαρμαρυγής
3. Αξιολόγηση του καρδιακού παλμού
Ο καρδιακός παλμός είναι η συχνότητα συστολής και διαστολής του μυϊκού συστήματος της καρδιάς. Αν το όργανο είναι φυσιολογικό, θα πρέπει να συστέλλεται περίπου 70 με 75 φορές το λεπτό. Σε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα αυτό αναπαρίσταται με τα συμπλέγματα QRS.
Πρόκειται για το δεδομένο που μπορείτε να παρατηρήσετε πιο εύκολα. Αυτό επιτρέπει στους/ις γιατρούς να καθορίζουν αν είναι ή όχι φυσιολογικός ο καρδιακός παλμός.
4. Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ – Προσδιορισμός του ηλεκτρικού άξονα της καρδιάς
Αυτό είναι ένα από τα δυσκολότερα βήματα της ερμηνείας ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
Ο καρδιακός ηλεκτρικός άξονας αναφέρεται στην κατεύθυνση που ακολουθεί η ηλεκτρική διέγερση, καθώς περνά από τους κόλπους της καρδιάς. Αυτό το δεδομένο μάς δίνει πληροφορίες για πιθανές βλάβες στην ενδοκοιλιακή μετάδοση.
5. Ηλεκτροκαρδιογράφημα ή ΗΚΓ – Αξιολόγηση του τμήματος ST
Το σύμπλεγμα QRS είναι το σύνολο των ηλεκτρικών κενώσεων όλων των κυττάρων των κοιλιών. Το κύμα Τ αντιπροσωπεύει την επαναπόλωση ή ηλεκτρική αποκατάσταση των κοιλιών. Η απόσταση ανάμεσα από το σύμπλεγμα QRS και το κύμα Τ ονομάζεται τμήμα ST.
Κάποιες φορές, το τμήμα ST πάει πάνω ή κάτω, αλλά αν αυτές οι τιμές δεν είναι σημαντικές, τότε το πιο πιθανό είναι να είναι φυσιολογικές. Αντιθέτως, αν οι τιμές ξεπερνούν το ελάχιστο εύρος, τότε είναι πολύ πιθανή η ύπαρξη ισχαιμικής καρδιοπάθειας.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής σε γυναίκες και άνδρες
6. Αξιολόγηση των κυμάτων και των διαστημάτων ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος ή ΗΚΓ
Επίσης, είναι σημαντικό να αναλύονται όλα τα κύματα και τα διαστήματα που δεν έχουν αξιολογηθεί.
Το διάστημα PR και το διάστημα QT είναι ιδιαιτέρως σημαντικά. Έτσι, όταν το διάστημα PR είναι κοντό, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επιταχυνόμενη κολποκοιλιακή μετάδοση. Όμως, όταν είναι μακρύ, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επιβράδυνση.
Το διάστημα QT αντιπροσωπεύει τη διάρκεια της κοιλιακής ηλεκτρικής συστολής. Επιπλέον, αυτό περιλαμβάνει το διάστημα QRS, το τμήμα ST, και το κύμα Τ. Επίσης, συνδέεται στενά με το ρυθμό της καρδιάς. Γι’ αυτόν τον λόγο, όταν χτυπά γρήγορα, τα διαστήματα μειώνονται και το αντίθετο.
7. Σχήμα
Εν κατακλείδι, αυτά είναι τα στάδια που πρέπει να ακολουθεί ένας/μία γιατρός όταν ερμηνεύει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα σχηματικά:
- Πρώτα, προσδιορίζεται ο παλμός της καρδιάς του ατόμου.
- Έπειτα, καθορίζεται ο καρδιακός ρυθμός.
- Μετά, καθορίζεται ο άξονας.
- Στη συνέχεια, αναγνωρίζεται ο φλεβοκομβικός ρυθμός (η παρουσία κυμάτων Q πριν από κάθε σύμπλεγμα QRS).
- Τότε, εξετάζεται το διάστημα PR.
- Επίσης, αξιολογείται το διάστημα QT.
- Έπειτα, αξιολογούνται τα συμπλέγματα QSR.
- Στη συνέχεια, αναλύεται το τμήμα ST.
- Τέλος, αξιολογούνται τα τμήματα Τ.
Μόλις γίνουν όλα αυτά τα βήματα, μπορούν να αναγνωριστούν τα περισσότερα προβλήματα. Από εκεί μπορεί να καθοριστεί ο τρόπος διαχείρισης του προβλήματος και να ληφθούν οι αποφάσεις αναφορικά με τη θεραπεία.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Hamm, C. W., & Willems, S. (2010). El electrocardiograma: su interpretación práctica; 32 cuadros. Ed. Médica Panamericana.
- Picarzo, J. P. L. (2011). Taller de lectura sistemática del electrocardiograma pediátrico o “cómo interpretar un electrocardiograma y no perecer en el intento.” Pediatria de Atencion Primaria, 13(SUPPL.20), 225–233.
- Sociedad Española de Imagen Cardíaca. Complejo QRS.
- ZÚÑIGA, A. K., GUARDIOLA, G. T., POSADA, M. R., & DEL MAR CASTRO, M. (2018). EL ELECTROCARDIOGRAMA NORMAL. In Electrocardiografía clínica. Modelo de aprendizaje. (pp. 31–47). Editorial Unimagdalena.