Καρδιακή αποκατάσταση: Δραστηριότητα μετά από το έμφραγμα

Η καρδιακή αποκατάσταση είναι μια σειρά θεραπειών που υποβάλλονται σε έναν ασθενή που υπέστη καρδιακή προσβολή για να μπορέσει να επιστρέψει στην καθημερινή του ρουτίνα.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Leonardo Biolatto.

Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου, 2023

Η καρδιακή αποκατάσταση είναι μια καθιερωμένη μορφή ενεργούς θεραπείας παρακολούθησης για άτομα που είτε υπέστησαν έμφραγμα του μυοκαρδίου είτε υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση καρδιάς. Υπάρχουν διάφορες θεραπείες για κάθε περίπτωση.

Εν ολίγοις, η καρδιακή αποκατάσταση είναι ένα μείγμα εκπαίδευσης για την υγεία, μέσω άσκησης και συναισθηματικής υποστήριξης. Ο στόχος εδώ είναι να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής ενός ασθενούς με καρδιά, ώστε να μπορεί να επιστρέψει στις παλιές του δραστηριότητες όσο το δυνατόν συντομότερα και χωρίς προβλήματα.

Επιπλέον, ένα άτομο πρέπει να γνωρίζει ότι πρέπει να τροποποιήσει ορισμένες συνήθειες ώστε να μην έχει περαιτέρω καρδιακά προβλήματα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η εκπαίδευση για την καρδιακή αποκατάσταση είναι πιο σημαντική από τις ασκήσεις που τη συνοδεύουν.

Πολλοί καρδιολογικοί σύλλογοι σε όλο τον κόσμο προτείνουν προγράμματα αποκατάστασης. Δεν υπάρχει αμφιβολία για την αποτελεσματικότητά τους. Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μελλοντικού θωρακικού πόνου και καρδιακών προσβολών σε αυτούς τους ασθενείς.

Ποιος μπορεί να επωφεληθεί από την καρδιακή αποκατάσταση;

Τα προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης δεν είναι για όλους τους ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο. Ένας ασθενής πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις για να επωφεληθεί από το πρόγραμμα.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει συναίνεση όσον αφορά τις εκτιμήσεις για όσους θα ωφεληθούν περισσότερο:

• Καρδιακή ανεπάρκεια: Αυτή είναι μια παθολογία όπου η καρδιά δεν έχει αρκετή δύναμη για να αντλήσει αίμα στο κυκλοφορικό σύστημα. Επηρεάζει την καθημερινή ζωή ενός ατόμου, επειδή οι κοινές δραστηριότητες δεν είναι πλέον εύκολες γι’ αυτά τα άτομα.
• Στηθάγχη: Αυτός είναι ο επαναλαμβανόμενος πόνος στο στήθος που προκαλείται όταν δεν φτάνει αρκετό αίμα στην καρδιά. Η καρδιακή αποκατάσταση είναι απαραίτητη για να το αποτρέψει από το να μετατραπεί σε οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
• Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου: Πρόκειται για μια σοβαρή και συχνά θανατηφόρα παθολογία. Ο θάνατος των καρδιακών κυττάρων συμβαίνει λόγω της υπερβολικής μείωσης της ροής του αίματος προς την καρδιά.
• Περιφερική αρτηριακή νόσος: Εμφανίζεται όταν η αρτηριοσκλήρωση φράζει τις αρτηρίες στα άνω ή κάτω άκρα. Έτσι, οι παράγοντες κινδύνου είναι παρόμοιοι με εκείνους των ισχαιμικών καρδιακών παθήσεων.
• Καρδιολογικές χειρουργικές επεμβάσεις: Όταν δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός από τη χειρουργική επέμβαση, ένας ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε καρδιακή αποκατάσταση για να μπορέσει να επιστρέψει στην παλιά του ζωή.
• Μεταμόσχευση καρδιάς: Αυτή είναι η τελευταία λύση στην καρδιακή παθολογία. Παρόλο που δεν είναι συχνή, η επιστημονική πρόοδος την επιτρέπει ως μια επιλογή για ασθενείς που δεν έχουν άλλη εναλλακτική.

Χρησιμοποιούμενες φάσεις και εξοπλισμός

Υπάρχουν τρεις φάσεις στην καρδιακή αποκατάσταση, οι δύο τελευταίες αντιστοιχούν στο πρόγραμμα άσκησης και εκπαίδευσης. Αυτές είναι:

• Νοσηλεία ή διάγνωση: Η πρώτη φάση είναι ο χαρακτηρισμός των ασθενών. Η ιατρική ομάδα καθορίζει εάν ένα άτομο μπορεί να επωφεληθεί από το πρόγραμμα αποκατάστασης μετά από προσεκτική αξιολόγηση και έρευνα.
• Ενεργό πρόγραμμα: Ένας ασθενής πηγαίνει σε ένα πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης και ξεκινά το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, ψυχολογικές συνεντεύξεις, εκπαίδευση υγείας και ιατρική παρακολούθηση για φαρμακολογικό έλεγχο. Αυτή η φάση διαρκεί όσο χρειάζεται, σύμφωνα με κάθε περίπτωση.
• Απαλλαγή: Η τρίτη φάση είναι μια διαδικασία απαλλαγής που συμβαίνει όταν η ομάδα αποκατάστασης είναι πεπεισμένη ότι ένας ασθενής μπορεί να συνεχίσει με την αλλαγή του τρόπου ζωής μόνος του στο συνηθισμένο καθημερινό περιβάλλον του.

Αυτές οι φάσεις συνοδεύονται και καθοδηγούνται από μια διεπιστημονική ομάδα. Οι επαγγελματίες που συνήθως παρεμβαίνουν είναι:

• Καρδιολόγος: Αυτός ο επαγγελματίας καθορίζει το σχέδιο και διαχειρίζεται τη φαρμακολογική θεραπεία.
• Νοσοκόμα: Σε γενικές γραμμές, οι νοσοκόμες καθοδηγούν το καθημερινό μέρος του προγράμματος και τηρούν σωστά αρχεία για τυχόν γεγονότα που σχετίζονται με αυτό.
• Κινησιολόγος / φυσιοθεραπευτής: Αυτός ο επαγγελματίας είναι υπεύθυνος για τις ασκήσεις και την εποπτεία τους.
• Ψυχολόγος: Αυτό το άτομο φροντίζει για τον συναισθηματικό παράγοντα ενός ασθενούς στην καρδιακή αποκατάσταση και υποστηρίζει τη συναισθηματική διαδικασία.

Τι ακριβώς συμβαίνει κατά τη διάρκεια της καρδιακής αποκατάστασης;

Όπως είπαμε στην αρχή, η καρδιακή αποκατάσταση δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα κινησιολογικών ασκήσεων, αλλά μάλλον εκπαίδευση υγείας. Έτσι, υπάρχουν διάφοροι τομείς σε αυτό, μεταξύ των οποίων:

• Ιατρική αξιολόγηση: Ένας γιατρός θα καθορίσει ποια μορφή αποκατάστασης είναι η πιο κατάλληλη και ποια είναι τα κατάλληλα φάρμακα για τη διαδικασία μετά το καρδιακό συμβάν για τη βελτίωση των εσωτερικών παραμέτρων.
• Ασκήσεις: Πρόκειται για ένα πρόγραμμα άσκησης που μπορεί να ακολουθήσει ένας ασθενής καθώς βελτιώνει τον καρδιακό μυ. Μπορούν να ποικίλουν και να κυμαίνονται από ποδήλατο έως ελεγχόμενη άρση βαρών.
• Εκπαίδευση στην υγεία: Το πιο σημαντικό μέρος του προγράμματος είναι οι ασθενείς να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους. Λαμβάνουν εκπαίδευση για καλές διατροφικές συνήθειες και σωματική δραστηριότητα. Διδάσκονται επίσης πώς να διαχειρίζονται το άγχος, πότε να επισκεφθούν το γιατρό, ποιες πρακτικές είναι επιβλαβείς και πώς πρέπει να ελέγχουν άλλες ασθένειες που θα μπορούσαν να περιπλέξουν την καρδιακή τους κατάσταση.