Καρκινικά κύτταρα: Όσα πρέπει να γνωρίζετε
Σήμερα θα σας μιλήσουμε για τα καρκινικά κύτταρα.
Μέχρι στιγμής, οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει πάνω από 100 είδη καρκίνου. Αυτή η παθολογία επηρεάζει τα θηλαστικά, εκτός από ένα τρωκτικό που ονομάζεται γυμνός τυφλοπόντικας. Η έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας βελτιώνει σημαντικά την πρόγνωση. Γι’ αυτό οι ερευνητές επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στις καμπάνιες ανίχνευσης και ελέγχου για τα πιο συχνά καρκινικά κύτταρα βάσει της ηλικίας.
Τι είναι καρκίνος;
Καρκίνος είναι η διαδικασία από την οποία τα φυσιολογικά κύτταρα περνούν αλλαγές που ονομάζονται μεταλλάξεις. Το αποτέλεσμα είναι να ξεκινούν ν’ αναπαράγονται με ανεξέλεγκτο ρυθμό. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας μιας γενετικής προδιάθεσης, αλλά και λόγω του τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος στο οποίο είμαστε εκτεθειμένοι.
Για να λειτουργήσει σωστά το σώμα θα πρέπει να βρίσκεται μια ισορροπία ανάμεσα στη γέννηση και τον θάνατο των κυττάρων. Το σώμα έχει μηχανισμούς οι οποίοι εξασφαλίζουν αυτή την ισορροπία, αλλά όταν αποτυγχάνουν, προκαλείται αυτή η άνευ διακρίσεως κυτταρική αναπαραγωγή, στρώνοντας το έδαφος για τα νεοπλάσματα.
Κατηγοριοποίηση του καρκίνου σύμφωνα με τον τύπο των καρκινικών κυττάρων
Ανάλογα τα κύτταρα από τα οποία προέρχεται ο καρκίνος, υπάρχουν πέντε κατηγορίες γι’ αυτή την ασθένεια:
- Καρκίνωμα: Όταν τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται στο δέρμα ή τις επιφάνειες των εσωτερικών οργάνων. Είναι ο πιο συχνός τύπος.
- Σάρκωμα: Αν προέρχεται από τα κύτταρα των συνδετικών ιστών, δηλαδή, τα οστά ή τους μαλακούς ιστούς. Στους τελευταίους περιλαμβάνονται οι μυς, τα αιμοφόρα αγγεία, και οι υποστηρικτικοί ιστοί.
- Μυέλωμα: Αυτός ο τύπος καρκίνου προέρχεται από τα κύτταρα στον μυελό των οστών.
- Λέμφωμα: Σε αυτή την περίπτωση, τα καρκινικά κύτταρα είναι τα λεμφοκύτταρα, τα οποία αποτελούν τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Λευχαιμία: Προκαλείται όταν ο μυελός των οστών παράγει υπερβολική ποσότητα ανώριμων λευκών αιμοσφαιρίων. Θεωρείται καρκίνος του αίματος.
Ανακαλύψτε: Σημάδια της λευχαιμίας που συχνά αγνοούνται
Οι διαφορές ανάμεσα στα φυσιολογικά και τα καρκινικά κύτταρα
Υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στα φυσιολογικά και τα καρκινικά κύτταρα. Η πρώτη είναι πως τα φυσιολογικά κύτταρα σταματούν ν’ αναπαράγονται όταν ο αριθμός τους επαρκεί για την εκτέλεση των αντίστοιχων λειτουργιών τους. Τα καρκινικά κύτταρα, από την άλλη, παραμένουν ανεξέλεγκτα.
Άλλες διαφορές συνδέονται με την αλληλεπίδραση των κυττάρων. Τα καρκινικά κύτταρα δεν ανταποκρίνονται στα σήματα που στέλνουν άλλοι ιστοί, ενώ τα φυσιολογικά ανταποκρίνονται.
Από την άλλη, όταν τα φυσιολογικά κύτταρα υποστούν ζημιά ή γεράσουν, είτε θα επιδιορθωθούν από μόνα τους, είτε θα πεθάνουν. Αυτή είναι η σωστή εξέλιξη για τη σωστή λειτουργία και συντήρηση του σώματος. Τα καρκινικά κύτταρα, όμως, δε το κάνουν αυτό. Αυτό εξηγεί, εν μέρει, την ασυνήθιστη εμφάνιση και το αυξημένο μέγεθος του πυρήνα τους.
Αναφορικά με την προσκόλληση, τα φυσιολογικά κύτταρα εκκρίνουν ουσίες οι οποίες τους επιτρέπουν να συνδέονται με άλλες κυτταρικές ομάδες. Τα καρκινικά κύτταρα δε το κάνουν αυτό, αλλά προτιμούν να ταξιδεύουν μέσα στο σώμα προκαλώντας μεταστάσεις, δηλαδή, τον σχηματισμό νέων όγκων κοντά ή μακριά από την περιοχή προέλευσης.
Τι είναι οι όγκοι;
Οι όγκοι είναι μάζες που σχηματίζονται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μιας ομάδας κυττάρων απ’ οποιονδήποτε ιστό του σώματος. Δεν είναι όλοι οι όγκοι αυτομάτως μια ένδειξη καρκίνου, έτσι είναι σημαντικό να υπάρχει διαφοροποίηση.
Ένας όγκος είναι καλοήθης όταν η ανάπτυξή του δεν είναι ούτε δυσανάλογη, ούτε επιθετική. Επιπλέον, δεν παρεμβαίνει σε γειτονικούς ιστούς ή δεν κάνει μετάσταση, δηλαδή, δεν εξαπλώνεται σε άλλα όργανα του σώματος. Από την άλλη, ένας όγκος είναι κακοήθης όταν η μάζα αποτελείται από καρκινικά κύτταρα και έτσι μπορεί να επέμβει σε γειτονικούς ιστούς και να φτάσει σε άλλες περιοχές.
Διαβάστε ακόμη: Καλοήθεις όγκοι: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Ποια είναι τα στάδια του καρκίνου;
Η διαδικασία του καρκίνου ξεκινά από τον σχηματισμό των καρκινικών κυττάρων, μέχρι την κατάληξη του καρκίνου στα τελικά στάδια. Αυτό μπορεί να πάρει μήνες, χρόνια, ακόμη και δεκαετίες. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι πάντα η ίδια και οι παράγοντες που εμπλέκονται είναι άπειροι.
Τα στάδια του καρκίνου είναι τα εξής:
- Στάδιο 0: Είναι η στιγμή η οποία εμφανίζονται τα καρκινικά κύτταρα που δημιουργήθηκαν από μια μετάλλαξη. Είναι η μακρύτερη περίοδος και περιλαμβάνει τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό τους. Δεν προκαλεί συμπτώματα και η διάγνωση είναι απίθανη.
- Στάδιο Ι: Αυτή αποκαλείται φάση in-situ, όπου οι καρκινικοί σύνδεσμοι μπορούν να παρατηρηθούν στο μικροσκόπιο. Εδώ μπορεί να γίνει μια έγκαιρη διάγνωση σε ορισμένους τύπους.
- Στάδιο ΙΙ: Τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να επεμβαίνουν σε γειτονικούς ιστούς και αυτό αποκαλείται τοπική εισβολή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εκδηλώνονται ήδη συμπτώματα.
- Μετάσταση ή στάδιο ΙΙΙ: Η ασθένεια επεκτείνεται και επηρεάζει περιοχές πέραν από την προέλευση και τους γειτονικούς ιστούς, στάδιο γνωστό και ως μακρινή εισβολή. Υπάρχουν συμπτώματα που μπορούν να είναι σοβαρά.
- Στάδιο IV: Η τελική φάση αναφέρεται σε μια προοδευτική ασθένεια χωρίς θεραπεία. Υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα, συγκεκριμένα ένας χαρακτηριστικός έντονος πόνος που επιδέχεται μόνο παρηγορητικής φροντίδας.
Καρκινικά κύτταρα – Ποιες είναι οι πιο συχνές θεραπείες;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι θεραπειών για τον καρκίνο και πολύ συχνά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό. Η ιατρική ομάδα αξιολογεί την καλύτερη επιλογή, ανάλογα με την κάθε περίπτωση και τα πρωτόκολλα που ισχύουν. Κάθε χώρα έχει αναπτύξει, σε γενικές γραμμές, οδηγίες για την θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου, καθιερώνοντας τα κατάλληλα πρωτόκολλα.
Χειρουργική επέμβαση
Οι γιατροί εκτελούν χειρουργικές επεμβάσεις για την αφαίρεση στερεών όγκων. Συνήθως δεν αρκεί η αφαίρεση των μικροσκοπικών συνδέσμων που ίσως βρίσκονται γύρω από τον αρχικό σύνδεσμο. Γι’ αυτό, το χειρουργείο συνδυάζεται πολύ συχνά με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Χημειοθεραπεία
Αυτή είναι μια θεραπεία που κάνει χρήση φαρμάκων ή χημικών για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Αυτό που κάνει είναι ν’ αποτρέπει την αναπαραγωγή και την ανάπτυξη τέτοιων όγκων. Ωστόσο, μπορεί να βλάψει και τα υγιή κύτταρα.
Ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία είναι μια επέμβαση η οποία χρησιμοποιεί τις ακτίνες χ ή άλλα σωματίδια για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Επίσης, βοηθά στη σμίκρυνση των όγκων.
Άλλες επιλογές
Άλλες θεραπείες για τον καρκίνο περιλαμβάνουν ανοσοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ορμονοθεραπεία, και μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων. Η Ιατρική ακριβείας βοηθά στον προσδιορισμό της καταλληλότερης θεραπείας για κάθε ασθενή.
Καρκινικά κύτταρα – Υγιεινές συνήθειες για την αποτροπή τους
Ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι το καλύτερο μέτρο πρόληψης. Υπάρχουν πολύ απλά μέτρα τα οποία είναι αποτελεσματικά στην αποτροπή αυτής της επικίνδυνης ασθένειας. Είναι καλύτερο ν’ ακολουθείτε αυτές τις γενικές οδηγίες:
- Αποφύγετε τη χρήση καπνού: Το κάπνισμα συνδέεται στενά με τον καρκίνο των πνευμόνων.
- Διατηρήστε μια υγιεινή διατροφή: Η συμπερίληψη λαχανικών έχει δείξει ωφέλιμη επίδραση.
- Να γυμνάζεστε τακτικά.
- Να προστατεύεστε από τον ήλιο: Ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να αναπτυχθεί εξαιτίας της επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας.
- Εμβολιαστείτε: Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ανοσοποιήσεις ενάντια στην ηπατίτιδα Β και τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Αυτές αποτρέπουν τους καρκίνους του ήπατος και του τραχήλου της μήτρας αντίστοιχα.
- Να κάνετε ιατρικές εξετάσεις: Οι περιοδικοί ιατρικοί έλεγχοι είναι ένα απλό και φθηνό μέτρο το οποίο βοηθά στην πρόληψη.
- Μαστογραφίες, κολονοσκοπήσεις, και κυτταρολογία της μήτρας έχουν ήδη αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους.
Τα καρκινικά κύτταρα απαιτούν φροντίδα
Συμπερασματικά, ο καρκίνος αλλάζει τις ζωές εκείνων που υποφέρουν από αυτόν και όσων βρίσκονται γύρω τους. Γι’ αυτό, η σημασία της πρόληψης μέσω της αυτο-φροντίδας, η οποία εκφράζεται μέσα από έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δε μπορεί ποτέ να υπογραμμιστεί υπερβολικά.
Σήμερα, η επιστήμη προσφέρει πολλές ευκαιρίες για την έγκαιρη ανίχνευση της ασθένειας και την αντιμετώπισή της με υψηλές πιθανότητες επιτυχίας. Αφότου έχει υποφέρει κάποιος από καρκίνο, θα πρέπει να είναι προσεκτικός καθώς υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης, ειδικά στις χρόνιες παθολογίες.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Montalvo-Javé, E. E., Rojas, S. K., Cejudo, A. P., Ortega, R. V., & Kuba, E. B. (2013). Hallazgos de anatomía patológica en una serie clínica de colecistectomía electiva. ¿Es frecuente el cáncer in situ? Cirujano general, 35(1), 36-40.
- David, L. P. B., & Duque, M. Á. C. (2008). Pacientes con cáncer en fase terminal-una mirada fenomenológica existencial. International Journal of Psychological Research, 1(2), 13-20.
- Sánchez, N. C. (2013). Conociendo y comprendiendo la célula cancerosa: Fisiopatología del cáncer. Revista Médica Clínica Las Condes, 24(4), 553-562.
- Clark, Matthew A., et al. “Soft-tissue sarcomas in adults.” New England Journal of Medicine 353.7 (2005): 701-711.
- Charlot-Lambrecht, I., et al. “Mieloma múltiple.” EMC-Aparato locomotor 45.1 (2012): 1-13.
- Arvelo, Francisco, Felipe Sojo, and Carlos Cotte. “Tumour progression and metastasis.” Ecancermedicalscience 10 (2016).
- Menchón, S. “Modelado de las diversas etapas del crecimiento del cáncer y de algunas terapias antitumorales.” Universidad Nacional de córdoba (2007).
- Faivre, J. “Detección sistemática del cáncer colorrectal.” EMC-Tratado de Medicina 23.3 (2019): 1-9.
- Española, Española de Oncología Médica SEOM Sociedad, and S. E. D. del Dolor. “GADO: Guía para el abordaje interdisciplinar del dolor oncológico.” (2018).
- López, Aly Gallo, and Director General ARCPER. “Medicina de precisión en oncología.” Medicina centrada en el paciente: reflexiones a la carta. Unión Editorial, 2018.
- Fernández-Alonso, M. Carmen, and María Platón. “El sol, la piel y el cáncer.” (2019).
- Roco, Ángela, et al. “Farmacogenética, tabaco, alcohol y su efecto sobre el riesgo de desarrollar cáncer.” Revista chilena de pediatría 89.4 (2018): 432-440.
- VILLANUEVA, ADRIANA CASTILLO, and FIKRAT ABDULLAEV JAFAROVA. “Lectinas vegetales y sus efectos en el cáncer.” (2019).