Κοινωνική παγκοσμιοποίηση: Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης μπορεί να γίνει κατανοητή από μια τετραπλή προοπτική, καθώς σχετίζεται και έχει επιπτώσεις στην πολιτική και οικονομική σφαίρα, καθώς και στην κοινωνική και πολιτιστική σφαίρα. Ως εκ τούτου, αναφέρεται επίσης ως κοινωνική παγκοσμιοποίηση.
Ο όρος αυτός αναφέρεται σε ένα φαινόμενο, μια τάση ή ένα χαρακτηριστικό του σύγχρονου πολιτισμού κατά το οποίο υπάρχει αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ ατόμων και ομάδων, ακόμη και αυτών που βρίσκονται σε γεωγραφική απόσταση. Κατά συνέπεια, με την κοινωνική παγκοσμιοποίηση, υπάρχει μια συνολική ολοκλήρωση των ανθρώπινων σχέσεων και, ταυτόχρονα, μια αφομοίωση προτύπων, συνηθειών και τρόπων ζωής.
Κοινωνική παγκοσμιοποίηση: Χαρακτηριστικά
Η κοινωνική παγκοσμιοποίηση είναι μια ευρεία έννοια που σχετίζεται με διάφορα ζητήματα, όπως ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και η διατήρηση του περιβάλλοντος, καθώς και η ταυτότητα, οι εργασιακές σχέσεις, η εκπαίδευση, η έννοια της οικογένειας, η θρησκεία, ο πολιτισμός και η τέχνη.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της παγκοσμιοποίησης είναι ο τρόπος με τον οποίο οι κοινωνικές διεργασίες μετατρέπονται σε παγκόσμια φαινόμενα, σχεδόν αμέσως και με συγχρονισμένο τρόπο. Σε αυτή τη δυναμική, οι ανταλλαγές που πραγματοποιούνται από και μέσω των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας είναι ουσιαστικής σημασίας. Αρχικά, αυτό ήταν η τηλεόραση, αλλά τώρα περιλαμβάνει και τα κοινωνικά δίκτυα.
Με αυτόν τον τρόπο, υπάρχει μια σταδιακή αφομοίωση άλλων προτύπων, μορφών και τρόπων ζωής. Αυτό μπορεί να αναφέρεται στη χρήση της γλώσσας, της ένδυσης ή της γαστρονομίας.
Πέρα από αυτό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν γίνει επίσης το όργανο λήψης αποφάσεων και έκφραση της βούλησης της πλειοψηφίας. Από την άλλη πλευρά, με την κοινωνική παγκοσμιοποίηση, οι άνθρωποι συνδέονται, ταυτίζονται και ενημερώνονται για κινήσεις, γεγονότα και καταστάσεις σε διαφορετικά μέρη. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα με εκείνους που βρίσκονται στο άμεσο περιβάλλον τους.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Τι κινδύνους κρύβουν τα καταπιεσμένα συναισθήματα;
Κοινωνική παγκοσμιοποίηση: Πλεονεκτήματα
Η κοινωνική παγκοσμιοποίηση σημαίνει τόσο πλεονεκτήματα όσο και προκλήσεις για τα άτομα και τις συλλογικότητες. Ακολουθούν τα κύρια πλεονεκτήματά της.
Κοινωνική συμφιλίωση και ένταξη
Με την αύξηση της επικοινωνίας και των ανταλλαγών, οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά. Όχι μόνο σε φυσικό ή γεωγραφικό επίπεδο, αλλά και από την άποψη των κοινών ενδιαφερόντων, εδραιώνοντας μια παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα συνεργασίας.
Υπό αυτή την έννοια, σήμερα υπάρχουν πολλές εικονικές κοινότητες που σχηματίζονται από μέλη διαφορετικών ιστότοπων, γύρω από ένα θέμα ή μια δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει. Παρομοίως, στο πλαίσιο της κοινωνικής παγκοσμιοποίησης, η αίσθηση της ένταξης αποκτά μια νέα διάσταση.
Εμπλουτισμός της σκέψης και του πολιτισμού
Με τη γνωριμία με άλλους τρόπους ζωής, ύπαρξης και σκέψης, η κοινωνική παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζει και αμφισβητεί τις βάσεις των παραδόσεων και των ιδεών που μοιραζόμασταν μέχρι τώρα. Αυτό έχει επιπτώσεις στην αφομοίωση ιδεών που εμπλουτίζουν τις δικές μας αξίες. Ως αποτέλεσμα, οι ιδιαιτερότητες διευρύνονται ή αναδιαμορφώνονται, δημιουργώντας νέα ρεύματα ιδεών και τάσεων.
Ευαισθητοποίηση και αλληλεγγύη για τα παγκόσμια ζητήματα
Σήμερα, έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση του γεγονότος ότι είμαστε όλοι μέρος του ίδιου πλανήτη και ότι είμαστε όλοι συνδεδεμένοι. Με αυτόν τον τρόπο, ανακαλύπτουμε εκ νέου ότι τα προβλήματα των άλλων επηρεάζουν και εμάς, ακόμη και αν είναι φαινομενικά απομακρυσμένα.
Κατά κάποιον τρόπο, τα κοινωνικά δίκτυα και άλλοι χώροι ανταλλαγής έχουν διατηρήσει τα κοινά προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, η πείνα και η φτώχεια, στην ημερήσια διάταξη της κοινής γνώμης.
Η κοινωνική παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλει στην προβολή των αγώνων για δικαιώματα. Διάφορες ομάδες έχουν βρει υποστήριξη σε άλλους ανθρώπους που ταυτίζονται με τον σκοπό τους, όπως φαίνεται στο κίνημα των ατόμων με αναπηρία.
Βελτιώσεις στην παραγωγικότητα και την εργασία
Οι επιχειρηματικοί οργανισμοί ανταλλάσσουν πληροφορίες που καθιστούν δυνατή τη βελτίωση των τρόπων εκτέλεσης των παραγωγικών διαδικασιών. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε εξοικονόμηση προσπάθειας, χρόνου και πόρων.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το φαινόμενο της τηλεργασίας, το οποίο έχει προκύψει στο πλαίσιο της κοινωνικής παγκοσμιοποίησης. Αυτός ο τρόπος έχει γίνει μια εξαιρετική εναλλακτική λύση για πολλούς ανθρώπους και επιχειρήσεις.
Τα μειονεκτήματα
Παρόλο που η κοινωνική παγκοσμιοποίηση ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση στο πλαίσιο του σεβασμού, της ισότητας, της ανεκτικότητας και της συνύπαρξης, έχει και τις αρνητικές της πλευρές, όπως θα δείτε παρακάτω.
Ατομικισμός και απομόνωση στην κοινωνική παγκοσμιοποίηση
Το γεγονός ότι οι άνθρωποι επιδιώκουν να σχετίζονται με όσους μοιράζονται τις ίδιες προτιμήσεις και τα ίδια ενδιαφέροντα είναι ευεργετικό, επειδή νιώθουμε ότι είμαστε με άλλους που μας καταλαβαίνουν και μας αποδέχονται. Ωστόσο, αυτό μπορεί επίσης να μας οδηγήσει στο να σταματήσουμε να σχετιζόμαστε με όσους έχουν άλλες συγγένειες και διαφορετικές απόψεις.
Σεχταρισμός και συγκρούσεις
Ο σχηματισμός κλειστών ομάδων γύρω από ενδιαφέροντα, όπως οι σέκτες, μπορεί να δημιουργήσει συγκρούσεις με άλλους που έχουν διαφορετικές θέσεις ή απόψεις, οδηγώντας σε ψυχολογική παρενόχληση. Επιπλέον, σε αυτό το περιβάλλον γίνονται συχνά υποτιμητικά, αποκλειστικά, ρατσιστικά, ξενοφοβικά ή ομοφοβικά σχόλια.
Υπάρχει ακόμη και ένα φαινόμενο γνωστό ως “κοινωνική κύρωση”.
Μονομερής σκέψη
Ο όρος “GroupThink” προτάθηκε από τον Schopenhauer και υιοθετήθηκε από τον Ignacio Ramonet για να αναφερθεί σε ορισμένες ιδέες που τρέφονται και συντηρούνται από μόνες τους. Αυτή η μονόπλευρη μορφή σκέψης καταλήγει να γίνεται κυρίαρχη σε ομάδες ανθρώπων, απειλώντας την ποικιλομορφία των ιδεών και προωθώντας τη μισαλλοδοξία.
Αν και η κοινωνική παγκοσμιοποίηση οδηγεί σε εξέλιξη, παραδόξως συχνά έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα όταν εμφανίζονται ισχυρές μήτρες γνώμης που μονοπωλούν την κοινή γνώμη.
Πολιτιστική ομοιομορφία και απώλεια της παράδοσης
Μία από τις πτυχές που αμφισβητούν περισσότερο οι ειδικοί και οι μελετητές του θέματος σχετίζεται με το γεγονός ότι έχει αρχίσει να εμφανίζεται ένας ομοιογενής πολιτισμός. Υιοθετούνται μόδες σε σχέση με την ένδυση, τη μουσική και τη γλώσσα σε όλο τον κόσμο που είναι ανεξάρτητες και συχνά ακόμη και ακατάλληλες για τους επιμέρους πολιτισμούς.
Αυτό συμβαίνει εις βάρος του πολιτιστικού πλούτου και της ποικιλομορφίας, συμπεριλαμβανομένης της παράδοσης. Υπάρχει επομένως απώλεια ταυτότητας και αξιών σε ορισμένους ανθρώπους.
Η κοινωνική παγκοσμιοποίηση είναι μέρος του κόσμου στον οποίο ζούμε
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που έβλεπαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Βρισκόμαστε στην εποχή της κοινωνικής παγκοσμιοποίησης, η οποία συμβαίνει εξίσου σε όλες σχεδόν τις χώρες και τις περιοχές.
Με τη σειρά της, η κοινωνική παγκοσμιοποίηση έχει επιφέρει μια σειρά από οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές. Αυτό είναι εμφανές στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και σχετιζόμαστε με τους άλλους.
Εν ολίγοις, η κοινωνική παγκοσμιοποίηση δεν είναι η πανάκεια που θα λύσει όλα μας τα προβλήματα. Ωστόσο, ούτε θα οδηγήσει στην καταστροφή του κόσμου. Δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του πολιτισμού μας, της εποχής μας και του κόσμου που κληρονομήσαμε.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Alberich T. Movimientos sociales, responsabilidad corporativa e inclusión social en la globalización. Revista Internacional de Sociología. 2014; 72(1): 113–132. https://doi.org/10.3989/ris.2013.03.04.
- Garcia C. Las cinco consecuencias sociales de la globalización. Gaceta de Antropología. 2007; 23: artículo 18. URL disponible en: https://www.ugr.es/~pwlac/G23_18Cruz_Garcia_Lirios.pdf
- Inglada M, Sastre J. Reflexiones sobre la globalización, pobreza y desarrolloincidencia en las organizaciones de economía social. REVESCO: revista de estudios cooperativos. 2014; 116: 160-179.
- Martín López, Miguel Ángel Reflexiones sobre la Globalización económica y al Globalización social. Ámbitos. 2007; 18: 51-59.
- Tartaruga I. Innovaciones sociales e inclusivas: límites y posibilidades para el desarrollo territorial en el contexto de la globalización. Germany: University Library of Munich, 2016.