Ο κύκλος της Βιέννης και η σημασία του για τον κόσμο

Ο κύκλος της Βιέννης ήταν ένα επιστημονικό και φιλοσοφικό κίνημα που ιδρύθηκε το 1921. Σκοπός του ήταν να οικοδομήσει μια επιστημονική φιλοσοφία. Τι συνεισέφερε στον κόσμο; Μάθετε την απάντηση εδώ!

Ο κύκλος της Βιέννης ήταν ένα επιστημονικό και φιλοσοφικό κίνημα που ιδρύθηκε το 1921 από τον Moritz Schlick στην ομώνυμη πόλη της Αυστρίας. Αποτελούνταν από μια ομάδα φιλοσόφων, μαθηματικών, φυσικών επιστημόνων και ανθρωπιστικών επιστημόνων που συναντιόνταν τακτικά για να αναπτύξουν και να διαδώσουν μια επιστημονική κοσμοθεωρία.

Το κίνημα αυτό, αρχικά γνωστό ως Κύκλος της Βιέννης για την επιστημονική κοσμοθεωρία, ασχολήθηκε κυρίως με τη λογική της επιστήμης. Ως εκ τούτου, έθεσε ως στόχο τη δημιουργία μιας κοινής γλώσσας σε όλες τις επιστήμες, η οποία θα βασιζόταν στη φυσική και θα καλλιεργούνταν από τη φιλοσοφία.

Επιπλέον, πίστευε ότι στόχος της φιλοσοφίας ως επιστημονικού κλάδου ήταν να διακρίνει τι είναι επιστήμη και τι δεν είναι. Ας ρίξουμε μια λεπτομερή ματιά στο τι αποτελούσε το κίνημα και ποια ήταν η σημασία του στον σύγχρονο κόσμο.

Κύκλος της Βιέννης: Ιστορικό

Στο άρθρο θα σας δώσουμε μια περίληψη σχετικά με το τι ήταν τελικά ο κύκλος της Βιέννης.

Η έννοια της αλήθειας του Αριστοτέλη

Για τον Αριστοτέλη, η αλήθεια αναφέρεται σε μια αντιστοιχία μεταξύ του λέγειν και του είναι. Αυτό σημαίνει ότι το να λέμε τα πράγματα όπως πραγματικά είναι αποτελεί συνώνυμο του αληθινού λόγου.

Ο κύκλος της Βιέννης οικειοποιήθηκε αυτή την έννοια, αλλά την αναδιατύπωσε, αναφέροντας ότι η αλήθεια είναι μια αντιστοιχία μεταξύ προτάσεων και γεγονότων. Επομένως, οι επιστημονικές δηλώσεις μπορούν να επαληθευτούν στο βαθμό που αντιστοιχούν σε γεγονότα, ή οι εμπειρικές παρατηρήσεις πρέπει να συμπίπτουν με τις προβλέψεις που κάνει η επιστήμη.

Λογικός εμπειρισμός

Ονομάζεται επίσης λογικός θετικισμός ή νεοθετικισμός και είναι ένα φιλοσοφικό ρεύμα που περιορίζει την εγκυρότητα της γνώσης στο εμπειρικό και το επαληθεύσιμο. Η άποψη αυτή θεωρείται πιο ακραία και εξελιγμένη από τον καθαρό θετικισμό.

Ορίζει την επιστημονική γνώση ως την ακριβή περιγραφή θεωρητικών μοντέλων αμετάβλητων στο χώρο και στο χρόνο, που εκπονούνται από τα παρατηρούμενα φαινόμενα.

Ο κύκλος της Βιέννης συμφωνεί με αυτό το ρεύμα και επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει έγκυρη γνώση που να προέρχεται αποκλειστικά από τη λογική ή a priori. Έτσι, πραγματικές υποθέσεις είναι εκείνες που μπορούν να αντιπαραβληθούν και να επαληθευτούν με αντικειμενικά στοιχεία.

Μια επανάσταση στη φυσική

Η συμβολή του Einstein στην κατανόηση του χωροχρόνου και της βαρύτητας, καθώς και η ανάπτυξη της κβαντομηχανικής με τις εξηγήσεις της για την ατομική και πυρηνική δομή της πραγματικότητας, ήταν βασικά γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του επιστημονικού και φιλοσοφικού κινήματος.

Μαθηματική λογική

Η δημιουργία της μαθηματικής λογικής από τον Bertrand Russell και τον Alfred Whitehead το 1905, καθώς και η έρευνα του Gottlob Frege για τη φύση της γλωσσικής αναπαράστασης, επηρέασαν τη δημιουργία του κύκλου της Βιέννης.

Οι συνεισφορές αυτές οδήγησαν στην κατασκευή μιας λογικής γλώσσας, επεξεργασμένης με βάση ορισμένες προτάσεις, η οποία θα καθιστούσε δυνατή την ανάλυση επιστημονικών εννοιών και την αποσαφήνιση φιλοσοφικών προβλημάτων.

Κύκλος της Βιένης: Η ίδρυση και η ανάπτυξη

Όπως ήδη είπαμε, ο κύκλος της Βιέννης δημιουργήθηκε το 1921 από τον Moritz Schlick στην πόλη της Βιέννης. Στην αρχή, ο σκοπός της οργάνωσης ήταν η δημιουργία μιας άτυπης ομάδας συζήτησης για επιστημονικά θέματα. Ωστόσο, έγινε ο κύριος ιδεολογικός πυρήνας του λογικού νεοθετικισμού και της φιλοσοφίας της επιστήμης.

Πολλά από τα μέλη του ήταν φυσικοί, μαθηματικοί, επιστήμονες και φιλόσοφοι που μοιράζονταν κοινά ενδιαφέροντα για τη φιλοσοφία μέσα στην επιστήμη. Επίσης, απέρριπταν την ακαδημαϊκή μεταφυσική που, εκείνη την εποχή, κυριαρχούσε στην κεντρική Ευρώπη.

Μεταξύ των πιο επιφανών μελών της, μπορούμε να αναφέρουμε τους ακόλουθους:

• Otto Neurath
• Philipp Frank
• Victor Kraft
• Felix Kaufmann
• Friedrich Waismann

Παρόλο που ιδρύθηκε το 1921, μόλις το 1929 θα εξέδιδαν το πρώτο τους επίσημο μανιφέστο με τίτλο: “Η επιστημονική κοσμοθεωρία”. Σε αυτό το έργο, πρότειναν τη φιλοσοφία ως το κύριο μέσο για τη δημιουργία μιας κοινής γλώσσας για τους διάφορους επιστημονικούς κλάδους, αναθέτοντάς της αυτή τη μοναδική λειτουργία. Οι ιδρυτές του κινήματος φιλοδοξούσαν να οικοδομήσουν μια επιστημονική φιλοσοφία.

Κύκλος της Βιέννης: Χαρακτηριστικά

Για να κατανοήσουμε καλύτερα από τι αποτελούνταν αυτό το κίνημα και ποιες ήταν οι σημαντικότερες συνεισφορές του, θα παρουσιάσουμε παρακάτω τα κύρια χαρακτηριστικά του:

• Το σχέδιο του κύκλου της Βιέννης ήταν να οικοδομήσει μια επιστημονική φιλοσοφία.
• Απέρριψε τη μεταφυσική και τη θεολογία στο βαθμό που η κατασκευή των αξιωμάτων της απέρριπτε το αισθητό και το εμπειρικό. Ως εκ τούτου, υπέθεσε ότι οι προϋποθέσεις αυτών των κλάδων στερούνταν νοήματος, καθώς δεν σχετίζονταν με παρατηρήσιμα γεγονότα.
• Το όραμα της πραγματικότητας και της επιστήμης των μελών της διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του λογικού θετικισμού. Η συμβολική λογική έπαιξε σημαντικό ρόλο όσον αφορά την επιστημονική γνώση.
• Υποστήριζε ότι το καθήκον της φιλοσοφίας ήταν αποκλειστικά να αποσαφηνίσει τα δικά της προβλήματα.
• Επηρέασε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων, όπως η φυσική, τα μαθηματικά, η γεωμετρία, η βιολογία, η ψυχολογία και οι κοινωνικές επιστήμες.

Κύκλος της Βιέννης: Διάλυση

Ο κύκλος της Βιέννης προσέφερε σημαντικές συνεισφορές και προόδους τόσο στη φιλοσοφία όσο και στους διάφορους κλάδους της επιστήμης. Ωστόσο, η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία και οι αντισημιτικές δυνάμεις έβαλαν τέλος στην οργάνωση αυτή.

Η αρχή της διάλυσης έγινε το 1936, με τη δολοφονία του Moritz Schlick από έναν πρώην μαθητή του με ναζιστική ιδεολογία. Ο δράστης του εγκλήματος φυλακίστηκε, αλλά αποφυλακίστηκε δύο χρόνια αργότερα με τη δικαιολογία ότι η πράξη του απέτρεψε τη διάδοση επιβλαβών και απειλητικών για το έθνος δογμάτων.

Η δολοφονία αυτή, σε συνδυασμό με τη μετέπειτα άνοδο του ναζισμού, την προσάρτηση της Αυστρίας στο γερμανικό καθεστώς και τις διώξεις των Εβραίων που ακολούθησαν, οδήγησαν τα μέλη του κύκλου της Βιέννης να διαφύγουν σε διάφορες χώρες (οι περισσότεροι στις Ηνωμένες Πολιτείες). Εκεί, θα συνέχιζαν να αναπτύσσουν τη φιλοσοφία τους, αλλά όχι πια ως ομάδα.

Το 1938, οι εκδόσεις του κύκλου απαγορεύτηκαν στη Γερμανία, και ένα χρόνο αργότερα εκδόθηκε το τελευταίο έργο της ομάδας, με τίτλο: “Διεθνής Εγκυκλοπαίδεια της Ενιαίας Επιστήμης”.

Σήμερα, ο κύκλος της Βιέννης αντιπροσωπεύει ένα από τα σημαντικότερα διεθνή φιλοσοφικά κινήματα του εικοστού αιώνα. Οι συνεισφορές του επηρέασαν την ανάπτυξη της αναλυτικής φιλοσοφίας και της φιλοσοφίας της επιστήμης.