Λιθοτριψία: Τι είναι και πότε εκτελείται αυτή η επέμβαση;
Οι γιατροί χρησιμοποιούν πολύ συχνά τη λιθοτριψία. Είναι μία από τις θεραπευτικές επιλογές για τις πέτρες στα νεφρά (που ονομάζονται και λίθοι). Πρόκειται για σκληρές μάζες μετάλλων και αλάτων που έχουν σχηματιστεί μέσα στα νεφρά.
Το πρόβλημα είναι ότι όταν οι πέτρες κινούνται μέσα στο ουροποιητικό σύστημα και το διογκώνουν, προκαλούν έντονο πόνο. Σχετίζονται επίσης με την απόφραξη του ουροποιητικού. Η λιθοτριψία έχει ως στόχο τη διάλυση αυτών των πετρών.
Η ιδέα είναι να μπορεί ο ασθενής να τις αποβάλει ευκολότερα. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι εκτέλεσης της τεχνικής και θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν ορισμένες σημαντικές πτυχές πριν τη χρήση της. Έτσι, σε αυτό το άρθρο, θα σας εξηγήσουμε όσα πρέπει να γνωρίζετε.
Πώς λειτουργεί η λιθοτριψία;
Η λιθοτριψία, όπως αναφέραμε στην εισαγωγή, είναι μια ιατρική επέμβαση που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των πετρών στα νεφρά. Όπως εξηγεί ένα άρθρο από το Serrate & Ribal Urology Institute η λέξη προέρχεται από τα Ελληνικά και τα Λατινικά. Λίθος σημαίνει “πέτρα” και terere σημαίνει “συνθλίβω”.
Οι πέτρες στα νεφρά είναι μια πάθηση που παρουσιάζεται πολύ συχνά στον γενικό πληθυσμό. Γι’ αυτόν τον λόγο, η λιθοτριψία έχει γίνει μια πολύ χρήσιμη και ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική. Αποτελείται από τη θραύση των πετρών στα νεφρά ώστε να αποβληθούν ευκολότερα μέσω των ούρων.
Γι’ αυτόν τον σκοπό, χρησιμοποιούνται κρουστικά κύματα ή ένα λέιζερ εξωσωματικά και μη επεμβατικά. Η συσκευή ονομάζεται λιθοθρίπτης στην περίπτωση των κυμάτων. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και δεν απαιτεί εγχείρηση του ασθενή.
Είναι τόσο ανώδυνη όπου εκτελείται, συνήθως, εξωνοσοκομειακά και χωρίς αναισθησία. Χρησιμοποιούνται όμως και συμπληρωματικές εξετάσεις, όπως υπέρηχοι και ακτινογραφίες προκειμένου να εντοπιστεί η θέση των πετρών.
Τύποι λιθοτριψίας
Υπάρχουν διάφορα μοντέλα λιθοτριψίας. Οι δύο κύριοι τύποι είναι η εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα (ESWL), και η λιθοτριψία με λέιζερ (FURSL).
Και οι δύο τεχνικές βοηθούν στον κατακερματισμό των πετρών μέσα στη νεφρική οδό. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τις γνωρίζετε ώστε να ξέρετε ποια ενδείκνυται ανάλογα με την κατάσταση της υγείας του ασθενή. Ο αριθμός και το είδος των πετρών επηρεάζουν την απόφαση επίσης.
Εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα
Η εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα, όπως προδίδει το όνομα, κάνει χρήση κρουστικών κυμάτων για να σπάσει τις πέτρες. Το μηχάνημα είναι ένας λιθοθρίπτης. Είναι υπεύθυνος για την καθοδήγηση των κυμάτων στο σημείο όπου βρίσκονται οι πέτρες.
Το πλεονέκτημα είναι πως αυτά τα κύματα επηρεάζουν μόνο τις πέτρες. Με άλλα λόγια, δεν προκαλούν ζημιά στο δέρμα, στους μυς, ή σε άλλους ιστούς. Η διαδικασία εκτελείται μέσα σε μία ώρα.
Λιθοτριψία με λέιζερ
Η λιθοτριψία με λέιζερ περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός μικρού, εύκαμπτου σωλήνα, ενδοσκόπιο, μέσα στην ουροποιητική οδό. Το ενδοσκόπιο έχει μια κάμερα στην άκρη του ώστε να μπορεί να δει μέσα στους αγωγούς ο γιατρός.
Όταν εντοπίσει τις πέτρες, χρησιμοποιεί ένα λέιζερ απευθείας πάνω σε αυτές για τις θρυμματίσει. Αυτή η τεχνική διαρκεί λιγότερο από την εξωσωματική, περίπου μισή ώρα.
Όμως, η εισαγωγή οργάνων στο σώμα μπορεί να προκαλέσει δυσφορία στον ασθενή. Όπως και στον προηγούμενο τύπο, έτσι και εδώ ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια μέρα.
Πόσο αποτελεσματική είναι η λιθοτριψία;
Η λιθοτριψία είναι μια ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική επειδή θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματική. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Oman Medical Journal, το ποσοστό επιτυχίας κυμαίνεται γύρω στο 88% στις περιπτώσεις στον ουρητήρα. Στις πέτρες στα νεφρά, το ποσοστό είναι κάπως μικρότερο, αλλά παραμένει υψηλό (74%).
Επιπλέον, ελάχιστοι άνθρωποι έχουν μικρές επιπλοκές, όπως λοιμώξεις του ουροποιητικού. Ένα άλλο άρθρο από το National Kidney Foundation δηλώνει ότι το 70%-90% των ατόμων που υποβάλλονται σε λιθοτριψία δεν έχουν καθόλου πέτρες τους επόμενους μήνες.
Παρόλα αυτά, είναι πιθανό σε κάποιες περιπτώσεις τα θραύσματα να παραμένουν μεγάλα για να περάσουν από την ουροποιητική οδό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο γιατρός ίσως επαναλάβει τη διαδικασία.
Προετοιμασία για την επέμβαση
Πριν εκτελέσουν την επέμβαση οι γιατροί θα πρέπει να γνωρίζουν το ιστορικό του ασθενή και τις θεραπείες που λαμβάνει. Επίσης, συνήθως, εκτελούν μια σειρά συμπληρωματικών εξετάσεων. Η λογική πίσω από αυτό είναι να εντοπιστούν οι πέτρες και να μάθουν τις διαστάσεις τους πριν τον κατακερματισμό.
Γι’ αυτόν τον σκοπό, οι γιατροί εκτελούν μία ενδοφλέβια πυελογραφία. Είναι μια εξέταση όμοια με την ακτινογραφία, αλλά κάνει χρήση μιας βαφής για να εντοπιστούν οι πέτρες. Επίσης, μπορεί να ζητήσουν και υπερηχογράφημα οι γιατροί.
Στις μέρες πριν τη λιθοτριψία, ο ασθενής ίσως πρέπει να σταματήσει να λαμβάνει συγκεκριμένα φάρμακα. Κυρίως αντιπηκτικά καθώς αυξάνουν την πιθανότητα της αιμορραγίας κατά την εξαγωγή των πετρών.
Δεν είναι πάντα απαραίτητη η γενική αναισθησία. Για την ακρίβεια, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου οι γιατροί εκτελούν την επέμβαση με τοπική αναισθησία εξωνοσοκομειακά. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς νοσηλεύονται για να παρακολουθούνται για τυχόν επιπλοκές.
Πώς είναι μια λιθοτριψία
Οι δύο τύποι της επέμβασης είναι παρόμοιοι, αλλά έχουν σημαντικές διαφορές. Και στους δύο, ο ασθενής ξαπλώνει συνήθως, με ή χωρίς αναισθησία. Η διαδικασία από μόνη της δεν είναι επώδυνη, αλλά η εξαγωγή των θραυσμάτων είναι.
Ορισμένα από αυτά ίσως προκαλέσουν την απόφραξη της ουροποιητικής οδού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η εκτέλεση ενδοσκόπησης μέσω του ουρητήρα για την αφαίρεσή τους. Επιπλέον, αξίζει να αναφέρουμε, πως μπορούν να προκληθούν, αν και λιγότερο συχνά, αιμορραγία, πυρετός, ή ακόμη και μια λοίμωξη.
Η μεγάλη διαφορά, την οποία θα πρέπει να έχετε κατά νου, είναι ότι στη λιθοτριψία με λέιζερ είναι απαραίτητη η εισαγωγή ενός ενδοσκοπίου στο ουροποιητικό σύστημα του ασθενή. Αυτό μπορεί να μην είναι ευχάριστο και να προκαλέσει δυσφορία.
Ανάρρωση μετά τη λιθοτριψία
Μετά την επέμβαση, ο ασθενής θα πρέπει να ξεκουραστεί στο νοσοκομείο για τουλάχιστον μία ώρα. Αν χρησιμοποιηθεί αναισθησία, ο χρόνος αυξάνεται. Είναι απαραίτητο να ελεγχθεί η σταθερότητα του ατόμου και πως δεν υπάρχουν επιπλοκές.
Στις επόμενες ημέρες, αν οι γιατροί έχουν χρησιμοποιήσει εξωσωματική λιθοτριψία με κρουστικά κύματα, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του. Όταν όμως εκτελείται η επέμβαση με λέιζερ, τότε η ανάρρωση είναι πιο αργή. Ο λόγος είναι πως η διαδικασία είναι επεμβατική καθώς γίνεται χρήση ενδοσκοπίου.
Όπως αναφέραμε παραπάνω, είναι πιθανή η εμφάνιση πόνου ή αίματος στα ούρα. Τα αιματώματα είναι επίσης συχνά στο δέρμα, στην περιοχή κρούσης των κυμάτων. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητη η ανάπαυση, η χρήση παυσίπονων, και η διαβούλευση με ειδικό αν εμφανιστούν προβλήματα.
Διαβάστε ακόμη: Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια: Συμπτώματα και διάγνωση
Τρόπος ζωής και πρόληψη
Η αλήθεια είναι ότι οι πέτρες στα νεφρά μπορούν να προκληθούν από πολλούς παράγοντες. Ορισμένοι παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνισή τους. Η παρουσία τους είναι ιδιαίτερα υψηλή.
Μία από τις συνήθειες που μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε την εμφάνισή τους είναι να πίνετε πολλά υγρά. Ομοίως, τα άτομα που υποφέρουν συχνά από αυτές θα πρέπει να δοκιμάσουν ν’ αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες.
Για παράδειγμα, οι γιατροί συνιστούν να τρώτε λιγότερες ζωικές πρωτεΐνες και να περιορίσετε το νάτριο. Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός είναι εκείνος που θα κάνει τις απαραίτητες συστάσεις βάσει του ασθενή και των αιτιών που οδήγησαν στις πέτρες.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Al-Marhoon, M. S., Shareef, O., Al-Habsi, I. S., Al Balushi, A. S., Mathew, J., & Venkiteswaran, K. P. (2013). Extracorporeal shock-wave lithotripsy success rate and complications: Initial experience at Sultan Qaboos University Hospital. Oman Medical Journal, 28(4), 255–259. https://doi.org/10.5001/omj.2013.72
- Litotricia: preparación, procedimiento, recuperación y efectos secundarios | Fundación Nacional del Riñón. (n.d.). Retrieved March 20, 2021, from https://www.kidney.org/atoz/content/lithotripsy
- La litotricia, una solución indolora para eliminar cálculos renales – Instituto de urología Serrate & Ribal. (n.d.). Retrieved March 20, 2021, from https://www.urologiaserrateribal.com/publicacion/la-litotricia-una-solucion-indolora-eliminar-calculos-renales/
- Marcellán, FJ Ruiz, L. Ibarz Servio, and D. Salinas Duffo. “Litotricia extracorpórea por ondas de choque.” FMC-Formación Médica Continuada en Atención Primaria 8.1 (2001): 53-60.
- Pereira-Arias, Jose Gregorio, et al. “Estado actual de la litotricia extracorpórea por ondas de choque en la litiásis urinaria.” Arch. Esp. Urol 70.2 (2017): 1-24.