Νεανικός διαβήτης: Γνωρίστε τα χαρακτηριστικά του

Ο νεανικός διαβήτης εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Μάθετε περισσότερα γι' αυτή την πάθηση και πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε στο σημερινό μας άρθρο.

Ο νεανικός διαβήτης έχει δύο διαφορετικούς τύπους, αλλά ο πιο συχνός είναι ο διαβήτης τύπου 1. Αυτός ο τύπος διαβήτη είναι ινσουλινοεξαρτώμενος, δηλαδή απαιτεί εξωτερική χορήγηση ινσουλίνης. Γενικά, εμφανίζεται πιο συχνά καθώς ο διαβήτης τύπου 1 αντιπροσωπεύει το 90% των περιπτώσεων διαβήτη σε παιδιά κάτω των 14 ετών.

Ο διαβήτης είναι μια διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος και τον χαρακτηρίζει η χαμηλή παραγωγή ινσουλίνης στο πάγκρεας η οποία οδηγεί σε συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης (γλυκόζης) στο αίμα. Η προέλευσή του είναι συνήθως αυτοάνοση καθώς το σώμα καταστρέφει από μόνο του αυτά τα κύτταρα στο πάγκρεας που δεν είναι πλέον λειτουργικά.

Σε άλλες περιπτώσεις, η παραγωγή ινσουλίνης ίσως είναι φυσιολογική, αλλά τα κύτταρα δε τη χρησιμοποιούν σωστά εξαιτίας κάποιου προβλήματος. Σε αυτή την περίπτωση ανήκει συνήθως ο διαβήτης τύπου 2.

Νεανικός διαβήτης: Διαγνωστικά κριτήρια

Η διάγνωση του νεανικού διαβήτη περιλαμβάνει τη μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (γλυκαιμία) έπειτα από νηστεία, η οποία δε θα πρέπει να ξεπερνά τα 126 mg/dl. Αυτή η τιμή βασίζεται στα κριτήρια της Διεθνούς Εταιρείας Παιδικού και Εφηβικού Διαβήτη (ADA-ISPAD) που παρουσιάστηκαν το 2014.

Κατά τη νηστεία τα επίπεδα γλυκόζης είναι υψηλά, έτσι οι γιατροί θα εκτελέσουν και άλλες εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη νεανικού διαβήτη. Επίσης, θα πρέπει να προσδιορίσουν τον τύπο του και να αποκλείσουν άλλες ασθένειες οι οποίες μπορούν να εκδηλώνονται ως υπεργλυκαιμία.

Ο λόγος πίσω από αυτό είναι πως αυτές οι ασθένειες έχουν διαφορετική αντιμετώπιση και η πρόγνωσή τους θα χειροτερέψει αν δε διαγνωστούν εγκαίρως.

Μετά τη διάγνωση, ο/η ασθενής θα ξεκινήσει θεραπεία αμέσως ώστε να ελέγχει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Επίσης, αυτό βοηθά στην αποφυγή κετοξέωσης που μπορεί να περιπλέξει την πρόγνωση.

Συχνότητα και ηλικία έναρξης

Ο νεανικός διαβήτης τύπου 1 γίνεται όλο και συχνότερος, ενώ εκδηλώνεται συνήθως από ηλικίες μίας ημέρας έως και 14 ετών. Σε αυτό το ηλικιακό πεδίο οι γιατροί εντοπίζουν 10 με 25 περιπτώσεις ανά 100.000 παιδιά. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική αύξηση στα παιδιά κάτω των 5 ετών.

Νεανικός διαβήτης: Σημάδια και συμπτώματα

Προς αποφυγή σφαλμάτων στη διάγνωση, οι γιατροί μετρούν τα επίπεδα γλυκόζης σε δύο διαφορετικές ημέρες, τουλάχιστον. Τα παρακάτω θεωρούνται θετικά για νεανικό διαβήτη τύπου 1:

• Σάκχαρο στο αίμα άνω των 200 mg/dl.
• Επίπεδο γλυκόζης στο αίμα 8 ώρες μετά τη νηστεία άνω των 126 mg/dl.
• Γλυκαιμία άνω των 200 mg/dl μετά από 2 ώρες αφότου έχουν καταναλωθεί υδατάνθρακες.

Οι ασθενείς με νεανικό διαβήτη παρουσιάζουν συνήθως τα 3 π:

• Πολυουρία: Ουρούν πολύ.
• Πολυδιψία: Πίνουν πολύ νερό.
• Παρατηρήσιμη απώλεια βάρους.

Έτσι, τα συμπτώματα για ένα παιδί που φτάνει στα επείγοντα περιστατικά με νεανικό διαβήτη είναι:

• Πολυουρία, εξαιτίας της οποίας αρκετές φορές βρέχει το κρεβάτι του ένα παιδί.
• Πολυδιψία.
• Απώλεια βάρους, εν μέρει εξαιτίας της κετοναιμίας (η συσσώρευση ριζών οξέος εξαιτίας του λανθασμένου μεταβολισμού ζάχαρης), η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε απώλεια βάρους.
• Κάποιες φορές υπάρχει μη συγκεκριμένος κοιλιακός πόνος και ακόμη και εμετός.
• Συνήθως δεν υπάρχει πυρετός.
• Υπάρχει γενική κατάπτωση υπό τη μορφή υπνηλίας, απώλειας βάρους, και βυθισμένων ματιών.
• Γρήγορη και ρηχή αναπνοή που γίνεται δια στόματος και μπορεί να οδηγήσει σε ξηρότητα της γλώσσας.
• Η αναπνοή τους μυρίζει σαν “πράσινα μήλα”, εξαιτίας της κετοναιμίας.
• Τέλος, συνήθως διατηρούν φυσιολογικά επίπεδα πίεσης και κεντρικών παλμών.

Νεανικός διαβήτης – Διαφορική διάγνωση

Παρότι η πιο συχνή αιτία υπεργλυκαιμίας είναι ο διαβήτης, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψιν και την πιθανότητα ύπαρξης άλλων ασθενειών όπως:

• Περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας και γλυκοζουρίας (παρουσία γλυκόζης στα ούρα).
• Εγκεφαλικό.
• Ενδοφλέβια θεραπεία.
• Αφυδάτωση με υψηλά επίπεδα νατρίου στο αίμα.

Τα συμπτώματα κετοξέωσης:

• Ξαφνικός και έντονος κοιλιακός πόνος.
• Δηλητηρίαση με ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη).
• Επαναλαμβανόμενη κετονική υπογλυκαιμία.

Τα συμπτώματα της σοβαρής κετοξέωσης:

• Δηλητηρίαση με ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη).
• Υπογλυκαιμικό κώμα.
• Υπερμοριακό κώμα.
• Εγκεφαλικό.
• Γαλακτική οξέωση.

Αντιμετώπιση νεανικού διαβήτη

Γενικά, η θεραπεία της ασθένειας έχει ως στόχο τον έλεγχο των μεταβολικών επιπέδων και την αποφυγή επιπλοκών που είναι χρόνιες και οξείες. Τυπικά, αυτά είναι τα συμπτώματα που ίσως επηρεάσουν την ανάπτυξη των παιδιών με νεανικό διαβήτη.

Στην αντιμετώπιση της ασθένειας είναι επίσης πολύ σημαντική η εκπαίδευση του παιδιού και της οικογενείας του. Αυτή θα τους επιτρέψει να θέσουν την ασθένεια υπό έλεγχο και να αποφύγουν τις επιπλοκές.

Υπάρχουν τρεις θεμελιώδεις αρχές στην αντιμετώπιση του διαβήτη:

• Πρώτον, χορήγηση ινσουλίνης ώστε να υπάρχουν επαρκείς ποσότητες της ορμόνης επειδή το σώμα δε μπορεί να την παράγει ή να τη χρησιμοποιεί σωστά.
• Δεύτερον, μια σωστή διατροφή προς αποφυγή υπερφόρτωσης του συστήματος ινσουλίνης ρυθμίζοντας την κατανομή των υδατανθράκων.
• Τρίτον, γυμναστική για την αύξηση της δαπανώμενης γλυκόζης από τους μυς. Θα πρέπει να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ του τι καταναλώνει και τι δαπανά το άτομο.

Εξελίξεις και προσδοκίες από τις διαθέσιμες θεραπείες

Γίνεται μεγάλη προσπάθεια για τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών αναφορικά με τον διαβήτη. Όμως, υπάρχουν και μερικές δυσκολίες όπως:

• Απλοποίηση των συσκευών χορήγησης ινσουλίνης.
• Τροποποίηση του εκπαιδευτικού υλικού ώστε να γίνει πιο ενδιαφέρον για τα παιδιά.
• Τέλος, διεξαγωγή μαθημάτων, εργαστηρίων και καλοκαιρινών μαθημάτων. Αυτά βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν επίγνωση και να σταθεροποιήσουν την ασθένεια.

Επίσης, οι εξελίξεις τις οποίες περιμένουμε σύντομα θα διευκολύνουν τις ζωές των παιδιών με διαβήτη. Τα συστήματα και οι διαδικασίες θα απαιτούν, πιθανόν, λιγότερα τρυπήματα και μικρότερη συχνότητα χορήγησης ινσουλίνης. Επιπλέον, περιμένουμε πρόοδο στις νέες γονιδιακές θεραπείες και τη σύνθεση συμπλεγμάτων ινσουλίνης που θα βελτιώσουν τη ζωή των ασθενών. Υπάρχουν πολλά παιδιά με διαβήτη, αλλά το μέλλον, ως προς τον έλεγχό του, είναι λαμπρό.