Θλίψη και κατάθλιψη: ποιες είναι οι διαφορές τους;

Συχνά μπορεί να συγχέουμε τη θλίψη και την κατάθλιψη. Αν και τα δύο συναισθήματα έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, διαφέρουν από συγκεκριμένες απόψεις που είναι καλό να γνωρίζουμε.

Θέλετε να μάθετε τις διαφορές ανάμεσα στη θλίψη και την κατάθλιψη; Είναι σημαντικό να τις γνωρίζετε, για να ξέρετε πως να τις αντιμετωπίσετε. Σε αυτό το άρθρο θα σας μιλήσουμε γι’αυτές.

Η θλίψη είναι ένα βήμα πριν την κατάθλιψη

Αν και μπορεί να χρησιμοποιούμε την έκφραση “αισθάνομαι κατάθλιψη” μετά από μια φρικτή μέρα στη δουλειά, όταν μια φοβερή καταιγίδα μας κάνει μούσκεμα ή όταν η ομάδα μας χάσει στον τελικό του πρωταθλήματος, τα γεγονότα αυτά απλώς μεταφράζονται ως θλίψη ή στενοχώρια.

Η θλίψη είναι η φυσική αντίδραση σε ένα ατυχές συμβάν, μια αρνητική κατάσταση ή μια ματαίωση, έτσι είναι πιο “φυσιολογικό” για μας να αισθανόμαστε θλίψη παρά κατάθλιψη.

Το να αισθανόμαστε συντετριμμένοι μετά από έναν χωρισμό, κάποιο οικονομικό πρόβλημα ή την αδυναμία επίτευξης ενός στόχου είναι φυσιολογικό, αφού δεν είμαστε ρομπότ ή μηχανές. Ωστόσο η θλίψη απέχει πολύ από μια σοβαρή παθολογία όπως η κατάθλιψη.

Το αίσθημα της θλίψης μας εξαφανίζεται εντελώς με τον καιρό ή αν βρούμε μια λύση στο πρόβλημα. Δεν έχει καμία σχέση με τη βαρύτητα ή τη σημασία αυτού που προκαλεί τη θλίψη.

Περνάμε από ένα στάδιο πένθους και μετά συνειδητοποιούμε ότι η ζωή συνεχίζεται ακόμα και όταν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο πεθάνει, όταν μετακομίζουμε στην άλλη άκρη του πλανήτη ή όταν παίρνουμε διαζύγιο.

Διαβάστε επίσης το άρθρο: 8 συμβουλές για να ξεπεράσετε τη λύπη και την κατάθλιψη φυσικά.

Δεν μιλάμε καν για κατάθλιψη σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά για μια φυσιολογική αντίδραση σε δυσάρεστες καταστάσεις. Υποφέρουμε επειδή έχουμε συναισθήματα και επειδή η συγκεκριμένη κατάσταση αφήνει μέσα μας ένα βαθύ σημάδι.

Η θλίψη που αισθανόμαστε μπορεί να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως απάθεια, αϋπνία ή πονοκεφάλους. Όμως όλα αυτά απέχουν πολύ από την κατάθλιψη.

Τι είναι λοιπόν η θλίψη; Για να είμαστε σαφείς, η θλίψη είναι μια φυσιολογική συναισθηματική κατάσταση, μια αντίδραση που συνδέεται με ένα συγκεκριμένο επεισόδιο ή μια συγκεκριμένη κατάσταση.

Παραδείγματα τέτοιων καταστάσεων ή επεισοδίων είναι όταν είμαστε απογοητευμένοι, όταν η ζωή μας οδηγεί σε πολύ οδυνηρές καταστάσεις ή όταν υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που υποφέρουν.

Τι είναι η κατάθλιψη;

Ας δούμε τώρα τα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης. Ας ξεκινήσουμε με τον ιατρικό ορισμό της, που επισημαίνει ότι πρόκειται για ψυχική ασθένεια και διαταραχή διάθεσης. Ταξινομείται με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής.

Η διάρκεια κάθε καταθλιπτικού επεισοδίου μπορεί να διαφέρει, από εβδομάδες μέχρι χρόνια. Τα άτομα που περνούν κατάθλιψη χρειάζονται επαγγελματική βοήθεια.

Η ψυχιατρική ή η ψυχολογική συμβουλευτική είναι ζωτική έτσι ώστε το άτομο να αρχίσει να απολαμβάνει ξανά τη ζωή με κάθε τρόπο.

Για να διαγνωστεί ένα άτομο ως καταθλιπτικό, πρέπει να παρουσιάζει τουλάχιστον πέντε από τα παρακάτω συμπτώματα (η λίστα αποτελεί έναν απλό οδηγό και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ψυχοθεραπευτή):

• Ευερεθιστότητα κατά το μεγαλύτερο διάστημα.
• Αίσθηση θλίψης όλη τη μέρα και χωρίς προφανή λόγο.
• Απώλεια ή μείωση της ευχαρίστησης και του ενδιαφέροντος για καθημερινές δραστηριότητες (ειδικά για εκείνες που θεωρούνταν ενδιαφέρουσες στο παρελθόν).
• Αλλαγές στο βάρος ή στην όρεξη.
• Δυσκολίες στον ύπνο ή υπερβολική ανάγκη για ύπνο.
• Ανησυχία σε καθημερινή βάση.
• Αργές κινήσεις. Κόπωση και μειωμένη ενέργεια.
• Ανικανότητα λήψης αποφάσεων. Αισθήματα ενοχής και έλλειψης αξίας.
• Σκέψεις θανάτου και αυτοκτονίας.
• Προβλήματα στην εστίαση της προσοχής, στη συγκέντρωση και στη δημιουργικότητα.

Αν και τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται και όταν αισθανόμαστε θλίψη, η μεγάλη διαφορά είναι ότι, όταν έχουμε κατάθλιψη δεν γνωρίζουμε τον λόγο που νιώθουμε έτσι ή είναι δύσκολο να τον καταλάβουμε.

Από την άλλη πλευρά, αισθανόμαστε θλίψη μετά από συγκεκριμένες καταστάσεις και μπορούμε να δούμε σημάδια του γεγονότος αυτού.

Πώς διαφοροποιούμε τη θλίψη από την κατάθλιψη;

Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε ξεκάθαροι όσον αφορά στα χαρακτηριστικά που έχουν αυτές οι δυο καταστάσεις, η θλίψη και η κατάθλιψη, ακόμα και αν μοιάζουν παρόμοια ή αν μερικές φορές δεν μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε.

• Αν μπορούμε να βρούμε την αιτία των συμπτωμάτων, τότε αυτό που αισθανόμαστε είναι θλίψη και όχι κατάθλιψη. Αναλογιζόμενοι το πρόβλημα και βρίσκοντας μια λύση είναι δυνατόν να βελτιώσουμε τα συναισθήματά μας.
• Στην περίπτωση που έχουμε κατάθλιψη αντιμετωπίζουμε μια χρόνια και γενικευμένη θλίψη. Δεν υπάρχει σαφής παράγοντας σχετικά με την προέλευση αυτού του συναισθήματος (και συχνά δεν μπορούμε να τον βρούμε ούτε με ψυχοθεραπεία).
• Μας επηρεάζει με κάθε τρόπο και έχει επιπτώσεις στις σχέσεις μας (σύντροφος, συγγενείς, φίλοι, συνάδελφοι κ.λπ.).

Η κατάθλιψη κάνει τη ζωή λιγότερο ενδιαφέρουσα, λιγότερο ευχάριστη και λιγότερο συναρπαστική. Είναι συνώνυμη της απώλειας του νοήματος των πραγμάτων και της μείωσης της ζωτικής ενέργειας.

Εξαλείφει την κινητοποίηση και την ευχαρίστηση από κάθε δραστηριότητα και κάνει το άτομο να αισθάνεται ματαίωση, αντικομφορμισμό, ανυπομονησία και θυμό.

Διαβάστε επίσης το άρθρο: Κατάθλιψη: οι 3 κύριες αιτίες.

Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται: “πώς ξέρω αν έχω κατάθλιψη;”

Βασικά, για να αρχίσουμε να μιλάμε για αυτήν την παθολογία, πρέπει να έχει περάσει πολύς καιρός από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.

Αυτό σημαίνει ότι το άτομο δεν συνειδητοποιεί αμέσως ότι πάσχει από συναισθηματική διαταραχή.

Υπάρχει ένα τεστ που ονομάζεται Goldberg Anxiety and Depression Scale (Κλίμακα Ανησυχίας και Κατάθλιψης Goldberg) και χρησιμοποιείται από τους ψυχολόγους για να προσδιοριστεί η κατάσταση των ασθενών τους. Η διάγνωση πραγματοποιείται με βάση μια σειρά από ερωτήσεις.

Επίσης, στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να επιλέξετε ένα πιο ολοκληρωμένο τεστ που είναι γνωστό ως Self-applied Zung Depression Scale (Κλίμακα Αυτοαξιολόγησης της Κατάθλιψης κατά Zung), που διευρύνει λίγο περισσότερο το φάσμα. Αυτό θα σας επιτρέψει να εξετάσετε βαθύτερα ζητήματα.

Μην παραβλέπετε την κατάθλιψη, μια ασθένεια που προσβάλλει το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού (κυρίως γυναίκες). Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απόπειρες αυτοκτονίας ή να γίνει εφιάλτης για τους πάσχοντες και για τους γύρω τους, ακόμα και αν δεν κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας.