Γνωρίστε πώς να ζείτε πιο συνειδητά εδώ!
Στον σημερινό κόσμο, με τόσα πολλά μέσα και πηγές που σας αποσπούν, που σας καλούν να εστιάσετε στις ζωές άλλων, το να ζείτε πιο συνειδητά γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Φαίνεται πως ο εαυτός σας γίνεται όλο και λιγότερο ελκυστικός.
Γιατί θα πρέπει να μας ενδιαφέρει όμως να ζούμε πιο συνειδητά; Γιατί πρέπει να εξερευνήσουμε τις δικές μας εμπειρίες;
Αυτό δεν έχει να κάνει με τη σύνδεση με τον εαυτό μας, αλλά με την πλήρη επίγνωση της κάθε στιγμής και περίστασης της ζωής μας.
Θα εμβαθύνουμε σε αυτές τις απαντήσεις στο σημερινό μας άρθρο. Εδώ, θα ρίξουμε μια ματιά στο τι σημαίνει να ζείτε πιο συνειδητά, τι σας αποτρέπει από το να το κάνετε, και τι μπορείτε να κάνετε για να το πετύχετε.
Τι σημαίνει να ζείτε πιο συνειδητά;
Το να ζείτε πιο συνειδητά σημαίνει να γνωρίζετε τι είστε, ποιοι είστε, ποια είναι η θέση σας στον κόσμο, και η θέση σας απέναντι στους ανθρώπους γύρω σας. Έχει να κάνει με το να θυμάστε τις ευθύνες σας, τις ικανότητές σας, τις αρετές σας, και ν’ αναγνωρίζετε την αρνητική σας πλευρά.
Αυτό μας φέρνει πίσω στη φιλοσοφία του Dasein, από τον Γερμανό φιλόσοφο Martin Heidegger. Dasein σημαίνει “υπάρχω στον κόσμο”, υπάρχω δυναμικά σε αυτόν, τον βιώνω και τον ζω. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια σχέση με την ίδια μας την ύπαρξη.
Ταυτόχρονα, θυμίζοντας τα λόγια του μεγάλου Ισπανού σκεπτικιστή José Ortega y Gasset, το να ζούμε συνειδητά έχει να κάνει με εμάς και τις περιστάσεις μας και τι κάνουμε με τον κόσμο στον οποίο ζούμε.
Διαβάστε ακόμη: Σύνδρομο γενικής προσαρμογής: Πώς ν’ αντιδράσετε στο άγχος
Τι σας αποτρέπει από το να ζείτε πιο συνειδητά στο παρόν;
Πέραν από όσα σας αποσπούν στην καθημερινή σας ζωή, από την υπερβολική εργασία, και άλλες δραστηριότητες, ορισμένες συμπεριφορές σάς επηρεάζουν και είναι σημάδια πως δεν ζείτε συνειδητά στο παρόν.
Ορισμένα από αυτά είναι τα ακόλουθα:
- Μνησικακία: Η μνησικακία είναι ένα αρνητικό συναίσθημα σχετικό με μία πικρή μνήμη, εξαιτίας μιας προσβολής ή ενός τραύματος το οποίο πιστεύετε ότι δεχτήκατε χωρίς να το αξίζετε. Σχετίζεται με τα αισθήματα θυμού και θλίψης.
- Φόβος και αγωνία: Φοβάστε τον κίνδυνο, τον θάνατο, την ασθένεια, ή πως κάτι κακό θα συμβεί στα παιδιά σας. Όταν πέφτετε θύματα του φόβου, σταματάτε να ζείτε πλήρως. Τόσο ο φόβος, όσο και η αγωνία προκαλούν αισθήματα ανησυχίας, ανασφάλειας, και αβεβαιότητας για το μέλλον.
- Υπερβολική αυτοπεποίθηση: Μια συγκεκριμένη ποσότητα αυτοπεποίθησης είναι θετική, η υπερβολική όμως δεν είναι καλό πράγμα. Ένα υπερβολικό εγώ σας αποτρέπει από το να συνδεθείτε με τον κόσμο και τους ανθρώπους.
- Αποφυγή: Η επίγνωση του ποιοι είστε σημαίνει ότι αποδέχεστε την πραγματικότητα. Το να ζείτε στο παρελθόν, σε φαινομενικά πιο ευχάριστες στιγμές, ή να ονειρεύεστε ένα ιδανικό μέλλον, μπορούν να σας προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν είναι η λύση.
- Περισπασμός: Το να ζείτε πλήρως είναι δυνατό μόνο αν προσέχετε τον εαυτό σας, την κατάστασή σας, και το παρόν.
- Βαρεμάρα: Αν βαριέστε αυτό που κάνετε, αυτό που έχετε μπροστά σας, οφείλεται μονάχα στο ό,τι θέλετε να κάνετε κάτι άλλο αυτή τη στιγμή. Αν βαριέστε συνέχεια, αυτό είναι κακό σημάδι.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Κακές συνήθειες που σκοτώνουν τη σχέση σας
Συμβουλές για να ζείτε πιο συνειδητά
Παρότι θεωρούμε ότι το να ζούμε στο παρόν με ενσυνειδητότητα είναι απαραίτητο, δε μπορούμε να γνωρίζουμε όλοι πώς να επικεντρωνόμαστε στο εδώ και τώρα. Θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε το μυαλό μας να ζει την κάθε εμπειρία. Θα πρέπει να μάθουμε εκ νέου ό,τι ξεχάσαμε.
1. Διαλογισμός
Ο διαλογισμός είναι η έναρξη του να ζείτε πιο συνειδητά. Όταν διαλογίζεστε, δεν κάνετε τίποτα άλλο παρά να ζείτε στο τώρα, στη στιγμή.
Αποδείξεις δείχνουν ότι ο διαλογισμός έχει ωφέλιμες βιοψυχολογικές επιδράσεις σε διάφορες πτυχές της ανθρώπινης ζωής, στις συναισθηματικές καταστάσεις, στις γνωστικές διεργασίες, και στη γενική υγεία. Επηρεάζει ακόμη και τα συμπτώματα των χρόνιων παθήσεων.
Έτσι, αναπτύσσοντας την εξάσκηση του διαλογισμού ως μία συνήθεια, θα μπορέσετε να ζήσετε πιο συνειδητά και να σταματήσετε να σκέφτεστε με άγχος για ό,τι πρόκειται να έρθει, ή με πικρία για όσα έχουν ήδη συμβεί.
2. Γιόγκα και άσκηση
Η γιόγκα δεν είναι μόνο μια σειρά διατάσεων για το καλό του σώματος. Πάνω απ’ όλα, λειτουργεί συνδέοντας το σώμα με το πνεύμα.
Για την ακρίβεια, αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι οι ασκήσεις και η γιόγκα είναι παράγοντες μείωσης του άγχους και προάγουν μιας καλύτερης ποιότητας ζωή, σε ό,τι αφορά τις σωματικές, συναισθηματικές, νοητικές, κοινωνικές, και πνευματικές πτυχές.
3. Εγκαταλείψτε τις επικρίσεις και τις προσδοκίες
Οι προσδοκίες σάς αποτρέπουν από το να αποδέχεστε. Ομοίως, αυτή η πεποίθηση ότι τα πράγματα θα πρέπει να είναι διαφορετικά είναι εξαντλητική και σας αποτρέπει από το να βλέπετε γύρω σας.
Φυσικά, μπορείτε ν’ αλλάξετε προς το καλύτερο και να προσπαθήσετε να βελτιώνεστε. Η αποδοχή δε σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνείτε και να συμβιβάζεστε με όλα. Αντιθέτως, σημαίνει ν’ αφήνετε στην άκρη την άρνηση και την αιώνια μάχη ενάντια στον κόσμο.
Ταυτόχρονα, οι επικρίσεις του εαυτού σας ή ο φόβος για την κριτική των άλλων σας απομακρύνει από την πραγματικότητα, δημιουργώντας μια στρεβλή ιδέα για το τι να περιμένετε από τους άλλους ή το τι περιμένουν οι άλλοι από εσάς.
4. Αποφύγετε τα αρνητικά συναισθήματα
Η εμπιστοσύνη στο παρόν σημαίνει ότι ζείτε πιο συνειδητά. Όμως, το να έχετε εμπιστοσύνη στο παρόν σημαίνει και ότι αφήσατε τον φόβο, το άγχος, και την αγωνία.
Το ίδιο συμβαίνει με τον θυμό, την οργή, και τη μνησικακία. Αυτά σας δένουν σε αρνητικές στιγμές, αποτρέποντάς σας να δείτε πως υπάρχει κάτι παραπάνω.
5. Εξασκήστε την αποδοχή και την ευγνωμοσύνη
Η ζωή σας ίσως να μη σας φαίνεται τέλεια, αλλά κανείς δεν είπε ότι θα πρέπει να είναι. Υπάρχουν στιγμές ή γεγονότα που βρίσκουμε δυσάρεστα.
Όμως, για κάθε λεπτομέρεια που δε σας αρέσει, υπάρχει κάποια άλλη που την αναιρεί. Αν παρατηρείτε μόνο την πρώτη και όχι την τελευταία, αυτό συμβαίνει επειδή επικεντρώνεστε πολύ στα κακά.
Δεν γίνεται να ζείτε τη μια χαρούμενη στιγμή μετά την άλλη. Ωστόσο, δε μπορείτε να ζείτε και μέσα σε μια συνεχή λύπη. Ο Γάλλος συγγραφέας Albert Camus είπε ότι ένας άνθρωπος δε μπορεί να είναι συνεχώς χαρούμενος, αλλά ούτε και συνεχώς δυστυχής.
Ταυτόχρονα, όταν είστε ευγνώμονες, βλέπετε όσα έχετε και ξεχνάτε όσα σας λείπουν. Αυτή είναι η ουσία του να ζείτε πιο συνειδητά.
6. Ενσυνειδητότητα
Η ενσυνειδητότητα σχετίζεται με το να βρίσκεστε σε επαφή με την πραγματικότητα του παρόντος, με πλήρη επίγνωση όσων κάνετε, χωρίς να σκέφτεστε ή να εύχεστε οτιδήποτε άλλο. Το να ζείτε συνειδητά και με ενσυνειδητότητα είναι δύο αδιαίρετες πλευρές του ίδιου νομίσματος.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η ενσυνειδητότητα είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του άγχους και άλλων ψυχολογικών προβλημάτων, σε σημείο που έχει ήδη εισαχθεί σε προγράμματα ψυχοθεραπείας.
Η ανάπτυξη ενσυνειδητότητας είναι κάτι που μπορούμε ν’ αποκτήσουμε μέσω της εξάσκησης, αποφεύγοντας ό,τι αποσπά το μυαλό μας από αυτό που κάνουμε, και προσπαθώντας να διατηρήσουμε τη συγκέντρωσή μας σε ένα μόνο πράγμα.
Αρκετές δραστηριότητες μάς βοηθούν να μάθουμε τη δύσκολη αλλά απαραίτητη τέχνη της ενσυνειδητότητας. Ανάμεσά τους βρίσκουμε τις ακόλουθες:
- Ακρόαση απαλής μουσικής
- Διάβασμα
- Ζωγραφική
- Το να παίζουμε σκάκι
- Περίπατος στην εξοχή
Τα οφέλη του να ζείτε πιο συνειδητά στο παρόν
Αν δεν επιτρέψετε στον εαυτό σας να βιώνει τη ζωή που ζείτε, δε θα μπορέσετε να αποκτήσετε τη γνώση που περιέχει κάθε εμπειρία. Έτσι, είστε καταδικασμένοι να επαναλάβετε τα ίδια λάθη.
Όταν ζείτε συνειδητά, είστε πιο δεκτικοί στο να μάθετε από το περιβάλλον σας και τον εαυτό σας. Μπορείτε να διαχειριστείτε καλύτερα την οδύνη και το άγχος.
Το να ζείτε συνειδητά στο παρόν είναι κάτι που μπορείτε να κάνετε. Η μελλοντική σας ύπαρξη βασίζεται σε αυτό, περισσότερο από άλλα πράγματα που δε μπορείτε να ελέγξετε.
Μπορείτε να απελευθερώσετε τον εαυτό σας από τα αχρείαστα βάσανα. Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να αφήσετε τη “φούσκα” στην οποία έχετε βρει καταφύγιο, να χαμηλώστε την ένταση του θορύβου που έρχεται από έξω, να ανοίξετε τα μάτια σε αυτό που έχετε μέσα σας, και να τολμήσετε να ζήσετε πραγματικά.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Armero M. Aprendiendo a vivir. Albacete: Uno Editorial, 2019.
- Bishop R, et al. Mindfulness: A Proposed Operational Definition. Clinical Psychology. Science and practices. 2006: doi.org/10.1093/clipsy.bph077
- Carr A. Psicología positiva: la ciencia de la felicidad. Barcelona: Paidós, 2007.
- Cunha L, Pellanda L, Reppold C. Positive Psychology and Gratitude Interventions: A Randomized Clinical Trial. Frontiers in Psychology. 2019; 10: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00584.
- Kelly J. Your best life: mindfulness: the end of suffering. Clin Orthop Relat Res. 2015; 473(2): 426–429.
- Keng S, Smoski M, Robins C. Effects of mindfulness on psychological health: a review of empirical studies. Clin Psychol Rev. 2011; 31(6): 1041–1056.
- Núñez, M. Estar y conectar: dos claves para las prácticas en psicología. Rúbricas. 2017; 11: http://hdl.handle.net/20.500.11777/3975 http://repositorio.iberopuebla.mx/licencia.pdf
- Owens R, Patterson M. Positive Psychological Interventions for Children: A Comparison of Gratitude and Best Possible Selves Approaches. The Journal of Genetic Psychology. 2013; 174 (4), 403–428.
- Shapiro S, Carlson L, Astin J, Freedman B. Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology. 2005: doi.org/10.1002/jclp.20237
- Sharma H. Meditation: Process and effects. Ayu. 2015; 36(3): 233–237.
- Wiederkehr M. Las siete pausas sagradas. Madrid: Narcea Ediciones, 2019.