Συμπτώματα και διάγνωση για τον έρπητα ζωστήρα

Ο έρπης ζωστήρας είναι μια δερματική νόσος που εμφανίζεται συνηθέστερα σε ενήλικες άνω των 50 ετών και σε ανθρώπους με ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ο έρπης (γνωστός και ως έρπης ζωστήρας) είναι μια δερματική λοίμωξη που προκαλεί ο ιός VZV ή, αλλιώς, ο ιός varicella zoster που εκδηλώνεται στον ανθρώπινο οργανισμό, ως ανεμοβλογιά. Η νόσος “κρύβεται” στις ρίζες των νεύρων, κάτω από την επιδερμίδα. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν φλεγμονή και εμφάνιση κόκκινου εξανθήματος με φυσαλίδες γεμάτες υγρό. Το εξάνθημα εμφανίζεται στην επιφάνεια του προσβεβλημένου νεύρου. Γι’ αυτό και είναι εύκολο να το δούμε. Διαβάστε στο άρθρο μας, τι χρειάζεται για να αναγνωρίσετε και να λάβετε συμπτώματα και διάγνωση για τον έρπητα ζωστήρα.

Η προσβεβλημένη περιοχή του δέρματος εμφανίζεται ερεθισμένη, με μικρές φυσαλίδες που “έρπουν”, που εξαπλώνονται στη διαδρομή του νεύρου. Τα εξάνθημα καλύπτει την περιοχή σαν “ζώνη”. Για το λόγο αυτό, η κοινή ονομασία της νόσου είναι “έρπης ζωστήρας”. Οι φυσαλίδες προξενούν έντονο πόνο σαν κάψιμο του δέρματος. Έτσι, σε ορισμένα σημεία του κόσμου, η νόσος φέρει το όνομα “Φωτιά του Αγίου Αντωνίου”.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έρπης ζωστήρας προσβάλλει τους ηλικιωμένους. Ωστόσο, πολλοί έφηβοι έχουν έρθει αντιμέτωποι με τον έρπη, αν και, συνήθως, η νόσος εκδηλώνεται με πιο ήπια συμπτώματα. Σοβαρές επιπλοκές της νόσου παρατηρούνται συχνά στους ηλικιωμένους.

Πού οφείλεται ο έρπης;

Ο ιός που ευθύνεται για την εμφάνιση του έρπη είναι ο ίδιος που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Ο ιός αυτός δεν εγκαταλείπει ποτέ το σώμα. Αντιθέτως, παραμένει ανενεργός στα νευρικά κύτταρα. Κάτω από ορισμένες συνθήκες υγείας, ο ιός της ανεμοβλογιάς-έρπητα επαναδραστηριοποιείται κατά μήκος του προσβεβλημένου νεύρου.

Δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι νόσησαν από ανεμοβλογιά, θα εμφανίσουν και έρπητα ζωστήρα. Κατά κανόνα, ο ιός επαναδραστηριοποιείται όταν υπάρχουν αλλοιώσεις προσωρινές ή μόνιμες στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι αλλοιώσεις αυτές μπορεί να οφείλονται στο γήρας, σε κάποια άλλη ασθένεια ή στη χρήση φαρμάκων. Τέτοια φάρμακα είναι τα κορτικοστεροειδή, φάρμακα κατά των ρευματισμών και άλλα παρόμοια.

Ο έρπης ζωστήρας δεν είναι μεταδοτικός. Ωστόσο, ο ασθενής που πάσχει από έρπητα μπορεί να μεταδώσει τον ιό της ανεμοβλογιάς-έρπητα σε κάποιον που δεν πέρασε ποτέ ανεμοβλογιά. Ο ιός μεταφέρεται αποκλειστικά με την άμεση επαφή και συγκεκριμένα, μέσω του υγρού των φυσαλίδων του εξανθήματος.

Η δερματική λοίμωξη του έρπητα ζωστήρα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανιστεί σε ενήλικες άνω των 50 ετών. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν και όσοι έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω ασθενειών όπως ο HIV. Παρομοίως, εκείνοι που πέρασαν ανεμοβλογιά (πριν την ηλικία του 1 έτους) μπορούν δυνητικά να νοσήσουν από έρπητα ζωστήρα.

Διαβάστε περισσότερα για τον τρόπο μετάδοσης του έρπητα ζωστήρα από τους Camila K Janniger, MD και Dirk M Elston, MD

Ποια είναι τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα;

Το πιο εμφανές σύμπτωμα του έρπητα ζωστήρα είναι ο πόνος, που μπορεί μάλιστα να κάνει την εμφάνισή του πολύ πριν τις φυσαλίδες. Αυτό συμβαίνει, διότι ο ιός “κρύβεται” στις ρίζες των νεύρων, κάτω από την επιδερμίδα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, 1 με 14 μέρες μετά την πρώτη αίσθηση του πόνου, εμφανίζονται οι φυσαλίδες, με τον πόνο να είναι ήπιος ή έντονος.

Τα πρώτα συμπτώματα του έρπητα είναι:

• φαγούρα (κνησμός)
• μυρμήγκιασμα
• μούδιασμα
• εστιακός πόνος

Επιπλέον, στο πρώτο στάδιο του έρπητα, ο ασθενής μπορεί να βιώσει:

• πυρετό
• πονοκέφαλο ή δυσφορία
• κοιλιακό άλγος, γαστρεντερικές διαταραχές

Αναμφισβήτητα, το κύριο σύμπτωμα του έρπητα ζωστήρα είναι η εμφάνιση φυσαλίδων. Αρχικά, το εξάνθημα είναι μικρό, αλλά οι φυσαλίδες μπορεί να μεγαλώσουν και να συνενωθούν, με το εξάνθημα να γίνεται μεγαλύτερο. Συνήθως, μετά από 3 έως 5 μέρες, το εξάνθημα έχει πάρει πλέον τη μέγιστη έκτασή του. Στη συνέχεια, οι φυσαλίδες σπάνε και δημιουργείται μια κρούστα στο δέρμα, που σηματοδοτεί την τελική φάση της νόσου.

Όταν ο ιός επανεμφανιστεί στο κεφάλι, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην όραση και την ακοή. Αν προσβάλλει το νεύρο της κάτω γνάθου, πληγές και οργανικές βλάβες μπορεί να εμφανιστούν στη στοματική κοιλότητα, τη γλώσσα και το λαιμό. Σπάνια, παρατηρείται αγευσία στη γλώσσα.

Διάγνωση και επιπλοκές

Διάγνωση του έρπητα ζωστήρα γίνεται κατόπιν φυσικής εξέτασης του ασθενούς, με βάση το ιατρικό του ιστορικό.

Αν υπάρχει αμφιβολία ως προς τη διάγνωση, αν πρόκειται δηλαδή όντως για έρπητα ζωστήρα, μπορεί να ληφθεί κυτταρικό δείγμα από την προσβεβλημένη περιοχή του δέρματος, για εργαστηριακό έλεγχο, που θα επιτρέψει και την περαιτέρω αξιολόγηση. Η αιματολογική εξέταση, επίσης, μπορεί να δώσει μια σαφή διάγνωση.

Η οσφυϊκή παρακέντηση μπορεί να χρησιμεύσει ως διαγνωστικό εργαλείο, μόνο στην περίπτωση που εμπλέκεται το νευρικό σύστημα. Επίσης, στις άτυπες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί η υποβoλή στο επίχρισμα Tzanck, που περιλαμβάνει απόξεση και καλλιέργεια δείγματος υγρού από τις φυσαλίδες.

Η συχνότερη και πιο βαριάς μορφής επιπλοκή της νόσου είναι η “μεθερπητική νευραλγία”. Πλήττει συνήθως το 50% των ασθενών και περιλαμβάνει πόνο που περιγράφεται ως καυστικός, συνοδευόμενος από ηλεκτρικές εκκενώσεις, αφόρητος. Στις πιο βαριές περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε πλήρη ανικανότητα. Το χειρότερο όλων είναι ότι μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες, μήνες, χρόνια ακόμη για το υπόλοιπο της ζωής.

Μπορεί να υπάρξουν και οφθαλμολογικές επιπλοκές, αν ο έρπης ζωστήρας εμφανιστεί κοντά στο μάτι. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές. Πρόσθετες δερματοπάθειες όπως κυτταρίτιδα ή έκζεμα, μπορεί να εμφανιστούν. Δεν αποκλείεται, τέλος, και η πρόκληση μηνιγγίτιδας από τον συγκεκριμένο τύπο έρπητα.