Υγρή βιοψία: Τι είναι και πότε πρέπει να γίνεται
Η υγρή βιοψία είναι μια μέθοδος χαρακτηρισμού ενός όγκου. Οι άνθρωποι τη γνωρίζουν και ως “εξέταση αίματος για βιοδείκτες”. Έως τώρα, ο μόνος τρόπος για τους/ις γιατρούς να καθορίσουν τον τύπο όγκου ενός/μίας ασθενούς ήταν η βιοψία ιστού. Όμως, οι βιοψίες ιστών έχουν πολλούς περιορισμούς. Αυτό έφερε την ανάγκη ανάπτυξης νέων και λιγότερο επεμβατικών μεθόδων, όπως είναι η υγρή βιοψία.
Αυτές οι μέθοδοι αναζητούν, προσδιορίζουν, και χαρακτηρίζουν τα κύτταρα του όγκου, όπως επίσης τον πυρήνα του DNA τους ή το DNA του όγκου το οποίο κυκλοφορεί στο αίμα των ασθενών σε ορισμένους τύπους καρκίνου.
Επιδιώκουν την καταμέτρηση των κυττάρων του όγκου στο αίμα για να προβλεφθούν οι πιθανότητες επιβίωσης. Όσο περισσότερα κύτταρα όγκου έχει ο/η ασθενής, τόσο χειρότερη η πρόγνωση. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται στον καρκίνο του στήθους, του προστάτη, του εντέρου, του ορθού, και των πνευμόνων.
Μια υγρή βιοψία μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε βιολογικό υγρό, όπως το αίμα, τα ούρα, ή το πλευριτικό υγρό. Αυτά τα υγρά μπορούν να καθορίσουν έναν βιοδείκτη ο οποίος, όπως και μια βιοψία ιστού, αντιπροσωπεύει τον ιστό που παρήγαγε ο βιοδείκτης.
Περιορισμοί της βιοψίας ιστού
Όπως προαναφέραμε η βιοψία ιστού, πέραν από το ό,τι είναι μία από τις καλύτερες μεθόδους για τον καθορισμό των χαρακτηριστικών ενός όγκου, έχει ορισμένους περιορισμούς. Αρχικά, απαιτεί δείγμα του όγκου. Με άλλα λόγια, είναι μια επεμβατική τεχνική η οποία απαιτεί ένα μικρό χειρουργείο το οποίο προκαλεί δυσφορία στον/ην ασθενή.
Όπως όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις, ίσως να μην αποτελεί την καλύτερη επιλογή για ορισμένους/ες ασθενείς σε ευαίσθητη κατάσταση ή σε προχωρημένα στάδια της ασθένειας. Άλλος ένας περιορισμός είναι πως ο ιστός που έχει επιλεγεί για βιοψία ίσως να μην είναι ο καταλληλότερος. Επίσης, ίσως να μην είναι σχετικός με τη γενικότερη αξιολόγηση του όγκου. Επιπροσθέτως, τα αποτελέσματα πιθανόν να πάρουν λίγες μέρες μέχρι να βγουν.
Από την άλλη μεριά, η βιοψία ιστού επιτρέπει στον/η γιατρό να γνωρίσει μόνο τη μεταλλαξιογόνο κατάσταση του όγκου τη συγκεκριμένη στιγμή. Έτσι, για να παρακολουθηθεί η κατάσταση του/ης ασθενούς, θα πρέπει να υποστεί αρκετές χειρουργικές επεμβάσεις όσο αναπτύσσεται η ασθένεια.
Επίσης, αν το δείγμα έχει αποσπαστεί αρκετό καιρό πριν και σε άλλο στάδιο της ασθένειας, ίσως να μην είναι η καλύτερη επιλογή για ν’ αποφασιστεί η πρώτη γραμμή θεραπείας του/ης ασθενούς.
Ένας τελευταίος περιορισμός είναι πως, ανάλογα με τη θέση του όγκου, ίσως ορισμένες φορές είναι αδύνατη η βιοψία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μια υγρή βιοψία έρχεται να σώσει την κατάσταση.
Υγρή βιοψία – Πλεονεκτήματα
Μια υγρή βιοψία προσφέρει το πλεονέκτημα της γρήγορης ανίχνευσης μεταλλάξεων ορισμένων όγκων με λεπτεπίλεπτο, πρακτικό, και αξιόπιστο τρόπο τόσο για τον/ην ασθενή, όσο και για τον/ην ογκολόγο. Επίσης, επιτρέπει την ανίχνευση μεταλλάξεων στο DNA που βρίσκεται στο αίμα ώστε να καθοριστούν οι καλύτεροι τρόποι αντιμετώπισης.
Επιπροσθέτως, είναι κατά πολύ λιγότερο επεμβατική από την παραδοσιακή βιοψία. Για να γίνει μια υγρή βιοψία, ένας/μία επαγγελματίας υγείας πρέπει απλώς να κάνει μια εξέταση αίματος και να εφαρμόσει προηγμένες και υπερευαίσθητες τεχνικές ανάλυσης, όπως η τεχνολογία BEAMing.
Καθώς απαιτεί μόνο λήψη αίματος, μια υγρή βιοψία μπορεί να εκτελεστεί χωρίς να επηρεαστεί η ευεξία του/ης ασθενούς. Επιπλέον, υπάρχει μεγαλύτερη προσβασιμότητα για περισσότερους ασθενείς απ’ ότι μια βιοψία ιστού. Ο λόγος είναι η πιθανότητα να ληφθούν δεδομένα για την ασθένεια σε πραγματικό χρόνο.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η υγρή βιοψία αντιπροσωπεύει ολόκληρο τον όγκο, όχι ένα μέρος του μονάχα. Επίσης, σας επιτρέπει να παρακολουθείτε την ασθένεια συνεχώς. Αυτός ήταν ένας περιορισμός της παραδοσιακής βιοψίας.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Τα πρώτα ορμονικά συμπτώματα του καρκίνου στο πάγκρεας
Πότε πρέπει να γίνεται η υγρή βιοψία
Μια υγρή βιοψία είναι τέλεια όταν ο/η γιατρός δε μπορεί να πάρει αρκετό ιστό από τη βιοψία ιστού. Άλλη μία ένδειξη είναι όταν ο όγκος εντοπίζεται σε δύσκολα προσβάσιμο σημείο. Ορισμένα τέτοια σημεία είναι:
- Ο εγκέφαλος
- Τα οστά
- Οι πνεύμονες
Επιπροσθέτως, προτείνεται όταν ο/η ασθενής δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία και όταν αρνείται να υποβληθεί σε ακόμη μία παραδοσιακή βιοψία.
Ανακαλύψτε: Εξέταση ABCDE για τον καρκίνο του δέρματος
Συμπεράσματα
Η υγρή βιοψία είναι μια πολύ χρήσιμη μέθοδος η οποία μπορεί ν’ αντικαταστήσει τη επεμβατική τεχνική της βιοψίας ιστού. Έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι της παραδοσιακής βιοψίας. Όμως, οι ειδικοί ακόμη μελετούν τη μέθοδο για ν’ ανακαλύψουν περαιτέρω χρήσεις.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Barcat, J. A. (2015). Biopsia líquida. Medicina (Argentina).
- Silva, A. S. F. da, Cavichio, M. W. E., Machado, A. L., Tokura, E. H., Andrade, L. E. C., Lázari;, C. dos S., … Carvalho, M. H. B. de. (2017). Biópsia líquida. Fleury Medicina e Saúde. Revista Medica: N: 5 Edição 2 ;2017.
- Salinas Sánchez, A. S., Martinez Sanchis, C., Gimenez Bachs, J. M., & García Olmo, D. C. (2016). Biopsia líquida en cáncer. Actas Urologicas Espanolas. https://doi.org/10.1016/j.acuro.2015.06.008