Χασμουρητό: Ξέρετε γιατί χασμουριόμαστε;
Συχνά πιστεύεται ότι το χασμουρητό εκφράζει πλήξη και υπνηλία. Αν και αυτή η θεωρία είναι πολύ δημοφιλής, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι δεν είναι ο πιο πιθανός λόγος για τον οποίο χασμουριόμαστε. Στην πραγματικότητα, δεκάδες θεωρίες σχετικά με τις λειτουργίες του χασμουρητού έχουν προταθεί μέχρι στιγμής χωρίς επαρκή στοιχεία για να θεωρηθεί ότι κάποια από αυτές είναι 100% η απάντηση.
Με άλλα λόγια, οι ερευνητές δεν έχουν βρει τους ακριβείς λόγους για τους οποίους χασμουριόμαστε. Ωστόσο, έχουν μάθει αρκετά πράγματα για το χασμουρητό, οπότε το παρακάτω άρθρο συνοψίζει τις πιο αποδεκτές θεωρίες. Μπορούμε να σας υποσχεθούμε δύο πράγματα: το πρώτο είναι ότι μερικές από τις πληροφορίες θα σας εκπλήξουν και το δεύτερο είναι ότι πριν ολοκληρώσετε την ανάγνωση αυτού του άρθρου, θα χασμουρηθείτε τουλάχιστον μια φορά!
Γιατί χασμουριόμαστε;
Όπως έχουμε ήδη επισημάνει, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει για τους λόγους για τους οποίους χασμουριόμαστε. Το χασμουρητό είναι από μόνο του ένα μυστήριο, ένα μυστήριο που συναντάμε και στα ζώα.
Πράγματι, όπως δείχνουν τα στοιχεία, τα περισσότερα είδη σπονδυλωτών χασμουριούνται. Το κάνουν από το εμβρυϊκό στάδιο (κάτι που συμβαίνει και στους ανθρώπους) μέχρι τα βαθιά γεράματα. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι θεωρίες που περιγράφονται για τους ανθρώπους δεν ισχύουν πάντα για τα ζώα, ορισμένοι ειδικοί προτείνουν ότι το χασμουρητό έχει πολυπαραγοντικές επιπτώσεις σε διαφορετικά είδη.
Εξαιτίας αυτού, δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο υπάρχει το χασμουρητό. Τα ζώα και οι άνθρωποι χασμουριούνται για διαφορετικούς λόγους, επομένως η δράση μπορεί να υποκινείται από άλλα στοιχεία ταυτόχρονα. Έχοντας αυτό κατά νου, εδώ είναι μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες υποθέσεις.
Διαβάστε επίσης: Συμβουλές για να κοιμάστε καλά και να ξυπνάτε ανανεωμένοι
1. Χασμουριόμαστε από άγχος και κούραση
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2011 στο περιοδικό Medical Hypotheses τόνισε ότι χασμουριόμαστε λόγω των αυξημένων επιπέδων κορτιζόλης στο σώμα μας. Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που παράγεται στα επινεφρίδια όταν είμαστε αγχωμένοι και κουρασμένοι. Έτσι, αυτό θα εξηγούσε γιατί τείνουμε να χασμουριόμαστε σε αυτά τα πλαίσια.
Αν και δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι το χασμουρητό βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων κορτιζόλης, πιστεύεται ότι είναι ένα είδος εγρήγορσης για να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Σε μικρές δόσεις, η κορτιζόλη είναι υγιής, αλλά μπορεί να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα, διαταραχές ύπνου και να βλάψει το ανοσοποιητικό σύστημα όταν είναι εκτός ελέγχου.
Θα βρείτε ενδιαφέρον το άρθρο: Τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνουν οι άνθρωποι με άγχος
2. Το χασμουρητό είναι ένας φυσικός τρόπος για το σώμα να δροσίζει τον εγκέφαλο
Μια άλλη από τις πιο γνωστές υποθέσεις είναι ότι έχει μια θερμορρυθμιστική λειτουργία στον εγκέφαλο. Μάλιστα, έχουν γίνει μελέτες και έρευνες σε ζώα που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία. Φαίνεται ότι η συχνότητα του χασμουρητού αυξάνεται καθώς η θερμοκρασία είναι υψηλότερη και αυτό βοηθά στη σημαντική μείωση της θερμοκρασίας στην περιοχή του εγκεφάλου.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει και στους ανθρώπους. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2007 στο Evolutionary Psychology δοκίμασε τη συχνότητα του χασμουρητού ενώ οι συμμετέχοντες κρατούσαν ζεστές και κρύες κομπρέσες στο μέτωπό τους. Στη δεύτερη περίπτωση, η δράση ήταν πολύ πιο συχνή, γεγονός που μας δίνει υποστηρικτικές ενδείξεις για αυτήν την υπόθεση.
3. Το χασμουρητό βοηθά στην ανακούφιση των προβλημάτων ακοής
Επίσης, το χασμουρητό πιστεύεται ότι βοηθά στην ανακούφιση των προβλημάτων ακοής που παρουσιάζονται κατά τις αλλαγές στο υψόμετρο (πετώντας με αεροπλάνο ή χρησιμοποιώντας ασανσέρ, για παράδειγμα). Θεωρητικά, αυτό θα επιτυγχανόταν με το άνοιγμα των ευσταχιανών σαλπίγγων που δημιουργούνται μετά από σύσπαση των τυμπανικών μυών κατά το χασμουρητό.
Μελέτες έχουν υποστηρίξει αυτήν την υπόθεση, επομένως είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η συχνότητα του χασμουρητού αυξάνεται κατά τις γρήγορες αλλαγές στο υψόμετρο. Μπορεί επίσης να έχει συνέπειες για την όξυνση της ακουστικής ευαισθησίας ή την ανακούφιση οποιασδήποτε ενόχλησης σε όλο το ακουστικό αισθητήριο επίπεδο.
4. Χασμουριόμαστε λόγω πλήξης
Οι ειδικοί έχουν βρει αρκετές φυσιολογικές αλλαγές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το χασμουρητό. Είναι γνωστό ότι αμέσως μετά το χασμουρητό, ο καρδιακός ρυθμός αυξάνεται, οι μύες των ματιών τεντώνονται και η ικανότητα των πνευμόνων ενισχύεται. Το άθροισμα όλων αυτών παράγει γενική διέγερση στο σώμα.
Ποιος είναι ο λόγος αυτής της διέγερσης και ποια είναι η λειτουργία της;
Λοιπόν, ορισμένοι ερευνητές έχουν διατυπώσει τη θεωρία, σύμφωνα με τη δημοφιλή πεποίθηση, ότι η πλήξη μπορεί να είναι ο λόγος. Πράγματι, χασμουριόμαστε σε περιβάλλοντα όπου η προσοχή ή η αλληλεπίδρασή μας είναι ελάχιστη (βλέποντας τηλεόραση, για παράδειγμα), οπότε το χασμουρητό θα μπορούσε να μας παρακινήσει να μείνουμε ξύπνιοι ή να ενισχύσουμε την προσοχή μας.
5. Χασμουριόμαστε για να προωθήσουμε την κοινωνική αλληλεπίδραση
Είναι γνωστό ότι το χασμουρητό είναι μεταδοτικό. Αυτό οδήγησε ορισμένους ειδικούς να ισχυριστούν ότι το χασμουρητό έχει έναν μηχανισμό ενσυναίσθησης με προ-κοινωνικές συνέπειες. Τα επίπεδα ενσυναίσθησης μπορεί ακόμη και να είναι υψηλότερα από αυτά που επιτυγχάνονται από το γέλιο.
Επομένως, αυτός ο μηχανισμός μπορεί να έχει εξελιχθεί ως εργαλείο για την προώθηση της ομαδικής εργασίας, της ετερότητας, του δεσμού της ομάδας και ως μέθοδος κοινωνικής ένταξης. Η κοινωνική πτυχή του χασμουρητού είναι μακράν η πιο ενδιαφέρουσα πιθανή θεωρία για τους επιστήμονες.
Φυσικά, υπάρχουν δεκάδες άλλες θεωρίες για το γιατί χασμουριόμαστε. Αυτές οι πέντε έχουν τους περισσότερους υποστηρικτές- τουλάχιστον λαμβάνοντας υπόψη το τρέχον ερευνητικό τοπίο. Να θυμάστε ότι μπορεί να υπάρχουν πολλές αιτίες, οπότε δεν χασμουριόμαστε μόνο για έναν συγκεκριμένο λόγο.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Corey TP, Shoup-Knox ML, Gordis EB, Gallup GG Jr. Changes in Physiology before, during, and after Yawning. Front Evol Neurosci. 2012 Jan 3;3:7.
- Franzen, A., Mader, S., & Winter, F. Contagious yawning, empathy, and their relation to prosocial behavior. Journal of Experimental Psychology: General. 2018; 147(12): 1950.
- Gallup, A. C. (2011). Why do we yawn? Primitive versus derived features. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2011; 35(3): 765-769.
- Gallup, A. C., & Gallup Jr, G. G. Yawning as a brain cooling mechanism: nasal breathing and forehead cooling diminish the incidence of contagious yawning. Evolutionary Psychology. 2007; 5(1): 147470490700500109.
- Guggisberg, A. G., Mathis, J., Schnider, A., & Hess, C. W. Why do we yawn?. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2010; 34(8): 1267-1276.
- Provine, R. R., & Hamernik, H. B. Yawning: effects of stimulus interest. Bulletin of the Psychonomic Society. 1986; 24(6): 437-438.
- Shoup-Knox ML, Gallup AC, Gallup GG, McNay EC. Yawning and stretching predict brain temperature changes in rats: support for the thermoregulatory hypothesis. Front Evol Neurosci. 2010 Sep 24;2:108.
- Thompson, S. B. Born to yawn? Cortisol linked to yawning: a new hypothesis. Medical Hypotheses. 2011; 77(5): 861-862.
- Winther B, Gwaltney JM Jr, Phillips CD, Hendley JO. Radiopaque contrast dye in nasopharynx reaches the middle ear during swallowing and/or yawning. Acta Otolaryngol. 2005 Jun;125(6):625-8.