Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία

Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία είναι συχνός στα άτομα άνω των 50 ετών. Πρόκειται για μια πάθηση που σπάνια επηρεάζει νέα άτομα και οι ειδικοί προσπαθούν ακόμη να ανακαλύψουν τα αίτια που την προκαλούν.

Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας είναι μια οφθαλμολογική διαταραχή και την χαρακτηρίζει η σταδιακή απώλεια της κεντρικής όρασης. Αυτό δυσχεραίνει την οπτικοποίηση λεπτομερειών, αλλά και το διάβασμα.

Η πάθηση αυτή ονομάζεται και εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία (AMD) επειδή είναι συχνότερη σε άτομα άνω των 50 ετών. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αναπτύσσεται αργά αλλά κάποιες φορές μπορεί να αναπτυχθεί ταχύτερα.

Τι είναι ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας;

Ειδικότερα, ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία αφορά ένα πρόβλημα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Αυτός ο ιστός είναι ευαίσθητος στο φως και βρίσκεται στο κάτω μέρος του ματιού. Ο ρόλος του είναι να μετατρέπει το φως και τις εικόνες σε ηλεκτρικούς παλμούς οι οποίοι μεταδίδονται στον εγκέφαλο.

Η κηλίδα εντοπίζεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδή χιτώνα. Είναι ένα κίτρινο στίγμα του οποίου η λειτουργία είναι να λαμβάνει τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες της όρασης. Όταν όμως υπάρχει αυτή η πάθηση, φθείρεται η κεντρική όραση αλλά η περιφερική όραση παραμένει ίδια.

Αυτή η ασθένεια είναι συχνή στα άτομα που καπνίζουν και στα υπέρβαρα άτομα. Επιπροσθέτως, εμφανίζεται συχνά και στα άτομα που πάσχουν από υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, και διαβήτη.

Τύποι εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας

Υπάρχουν δύο τύποι εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας, ο υγρός και ο ξηρός.

Ο υγρός συμβαίνει όταν τα αιμοφόρα αγγεία μεγαλώνουν αφύσικα κάτω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Αυτά τα αγγεία είναι εύθραυστα και έχουν την τάση να στάζουν αίμα και υγρά. Όλα τα παραπάνω, αναγκάζουν την κηλίδα να υψωθεί πάνω από τη φυσιολογική της θέση. Αυτό προκαλεί τον τραυματισμό της.

Ο υγρός τύπος είναι η πιο σοβαρή μορφή της ασθένειας. Ένα από τα πρώτα συμπτώματα είναι να βλέπει κυματιστές τις ίσιες γραμμές ο/η ασθενής.

Ο ξηρός εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας, από την άλλη, είναι συχνότερος. Συμβαίνει όταν τα κύτταρα της κηλίδας, τα οποία είναι ευαίσθητα στο φως, αρχίζουν να φθείρονται. Η όραση θολώνει και γίνεται δυσκολότερη διατήρηση της κεντρικής όρασης.

Αναπτύσσεται σε τρία στάδια:

1. Πρώιμος εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Αρχικά, δε βιώνει συμπτώματα το άτομο. Όμως, όταν ο/η γιατρός εξετάζει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, παρατηρεί κίτρινες εκκρίσεις που ονομάζονται κυψέλες κάτω από τον χιτώνα.
2. Ενδιάμεσος εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Έπειτα, ο/η ασθενής θα έχει είτε πολλές κυψέλες, είτε μεγάλες. Είναι πιθανό να έχει θολή όραση, ή ακόμη και να χρειάζεται περισσότερο φως για να διαβάσει.
3. Προχωρημένος εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Τέλος, σε αυτό το στάδιο υπάρχουν πολλές κυψέλες, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει φθορά κυττάρων και ιστών στην κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η κεντρική όραση του/ης ασθενούς θα γίνει σκοτεινή και θολή. Επιπλέον, θα δυσκολεύεται στο διάβασμα και την αναγνώριση προσώπων.

Αίτια

Οι ειδικοί δεν είναι ακόμη σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτή η πάθηση. Προφανώς, έχει να κάνει με τη φυσιολογική φθορά του σώματος, που σχετίζεται με το πέρασμα του χρόνου. Πέραν αυτού, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι υπάρχουν παράγοντες επικινδυνότητας οι οποίοι συμβάλλουν στην εμφάνιση της ασθένειας. Οι κυριότεροι είναι οι εξής:

• Οικογενειακό ιστορικό.
• Κάπνισμα.
• Διατροφή, όπως παράδειγμα η διατροφή πλούσια σε λιπαρά.
• Φυλή (οι λευκοί άνθρωποι επηρεάζονται περισσότερο).
• Φύλο (οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο).

Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας – Διάγνωση και πρόγνωση

Γενικά, ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία ανιχνεύεται με οφθαλμολογικές εξετάσεις. Τυπικά, ο έλεγχος περιλαμβάνει τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Εξέταση οπτικής οξύτητας. Αυτή μετρά την όραση του/ης ασθενούς σε διαφορετικές αποστάσεις.
• Η τονομετρία μετρά την πίεση μέσα στα μάτια με τη χρήση ειδικής συσκευής.
• Εξέταση διαστολής της κόρης. Ο/η γιατρός ρίχνει σταγόνες στα μάτια του/ης ασθενούς για να διασταλούν οι κόρες. Έπειτα εξετάζει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και το οπτικό νεύρο με έναν μεγεθυντικό φακό.
• Πλέγμα Amsler. Αυτό το πλέγμα είναι παρόμοιο με μια σκακιέρα. Ο/η ασθενής καλύπτει το μάτι του/ης και κοιτά ένα μαύρο σημείο στη μέση του πλέγματος. Έπειτα, επαναλαμβάνει τη διαδικασία με το άλλο μάτι.

Η πρόγνωση για τον ξηρό εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας είναι γενικά καλή. Συνήθως, η απώλεια της όρασης δεν είναι μεγάλη. Από την άλλη, στον υγρό εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας, υπάρχει συχνά σοβαρή απώλεια όρασης. Σε αυτή την περίπτωση, ο/η ασθενής δε μπορεί να εκτελεί δραστηριότητες που βασίζονται στις οπτικές λεπτομέρειες.

Τέλος, αν παρατηρήσετε κάποια από τα συμπτώματα που αναφέραμε, δε θα πρέπει να διστάσετε να δείτε έναν/μία ειδικό που μπορεί να σας βοηθήσει να τα αντιμετωπίσετε με τον καλύτερο τρόπο.