Εμπλουτισμένα τρόφιμα: Κάνουν καλό ή κακό;

Αν διαβάσετε τις ετικέτες από τα προϊόντα θα δείτε πώς στα περισσότερα έχουν προστεθεί βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά που υποτίθεται ότι τα καθιστούν πιο υγιή. Είναι αλήθεια;
Εμπλουτισμένα τρόφιμα: Κάνουν καλό ή κακό;
Eliana Delgado Villanueva

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από διατροφολόγο Eliana Delgado Villanueva.

Τελευταία ενημέρωση: 22 Δεκεμβρίου, 2022

Εάν διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων όταν πηγαίνετε για ψώνια, θα δείτε ότι αρκετά τρόφιμε είναι εμπλουτισμένα τρόφιμα με βιταμίνες και άλλα συστατικά. Αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των απλών τροφών και των εμπλουτισμένων; Είναι τελικά αυτά τα τρόφιμα πραγματικά καλά για την υγεία, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα;

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ζυμαρικά, ακόμα και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής περιλαμβάνουν πρόσθετες βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά που τα καθιστούν «πιο υγιή». Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε τι είναι τα εμπλουτισμένα τρόφιμα και αν είναι καλά για την υγεία.

Τι ακριβώς είναι τα εμπλουτισμένα τρόφιμα;

Εμπλουτισμένα τρόφιμα
Στα εμπλουτισμένα τρόφιμα έχουν προσθέσει θρεπτικά συστατικά που δεν ήταν αρχικά στα τρόφιμα πριν από την επεξεργασία τους.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε Κατευθυντήριες γραμμές για τον Εμπλουτισμό των Τροφίμων με Μικροθρεπτικά συστατικά. Πρόκειται για μια κατευθυντήρια γραμμή για τη διατροφή από τη σκοπιά της δημόσιας υγείας, κυρίως για να παρέχει έναν πρακτικό οδηγό για τους διαχειριστές προγραμμάτων δημόσιας υγείας που σχετίζονται με τη διατροφή. Ωστόσο, είναι χρήσιμη για όλους εκείνους που εργάζονται για τον έλεγχο του υποσιτισμού μικροθρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας τροφίμων, καθώς και για όποιον χρειάζεται να εφαρμόσει, να παρακολουθήσει και να αξιολογήσει μεθόδους ενίσχυσης.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα πρέπει να δηλώνονται ως τέτοια στην ετικέτα των τροφίμων.

Εμπλουτισμένη τροφή είναι αυτή στην οποία έχουν προστεθεί μία ή περισσότερες φυσικές ουσίες. Είτε επειδή η αρχική ποσότητα ενός θρεπτικού συστατικού ήταν ελάχιστη στην αρχή, ή επειδή εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας.

Είναι συνήθης πρακτική να προστίθενται υψηλότερες ποσότητες μικροθρεπτικών συστατικών από αυτές που περιέχονται αρχικά στις τροφές. Για παράδειγμα, το γάλα περιέχει βιταμίνη D, αν και σε περιορισμένη ποσότητα. Έτσι, το γάλα εμπλουτίζεται στη συνέχεια με αυτήν τη βιταμίνη κατά την επεξεργασία του. Το σιτάρι χάνει ένα μεγάλο μέρος των βιταμινών του κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας. Η βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί αυτήν την πρακτική συχνά για να καλύψει τα χαμένα θρεπτικά συστατικά.

Γιατί τα τρόφιμα πρέπει να εμπλουτιστούν;

Διάφορα τρόφιμα
Ο εμπλουτισμός ήταν κοινή πρακτική για αρκετές δεκαετίες, καθώς συμβάλλει στη μείωση ορισμένων διατροφικών ελλείψεων στον πληθυσμό.

Το κύριο πλεονέκτημα του εμπλουτισμού των τροφών, σε σύγκριση με άλλες μεθόδους που μπορούν να αυξήσουν την περιεκτικότητα σε μικροθρεπτικά συστατικά της διατροφής, είναι ότι δεν απαιτούν από τους ανθρώπους να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες.

Ο εμπλουτισμός βοηθά στην αύξηση της πρόσληψης μικροθρεπτικών συστατικών, έτσι ώστε ο καταναλωτής να μην χρειάζεται να τροποποιήσει τη φυσιολογική του διατροφή. Αυτό ωφελεί όλο τον πληθυσμό, ειδικά εκείνους που ζουν σε περιοχές με περιορισμένους πόρους.

Παραδείγματα της σημασίας για τα εμπλουτισμένα τρόφιμα

Η μείωση της ανεπάρκειας ιωδίου σε πολλές χώρες είναι ένα από τα παραδείγματα της ενίσχυσης των τροφίμων. Το ιώδιο είναι απαραίτητο για το σχηματισμό θυρεοειδικών ορμονών. Αυτά είναι υπεύθυνα για τη ρύθμιση της ανάπτυξης και των μεταβολικών διεργασιών.

Αυτό το είδος ανεπάρκειας οδηγεί σε διανοητική αναπηρία και συγγενή υπερθυρεοειδισμό σε βρέφη και παιδιά ή βρογχοκήλη σε ενήλικες. Το ιώδιο βρίσκεται συνήθως στα θαλασσινά, όπως τα ψάρια, τα οστρακοειδή και τα φύκια. Έτσι, οι άνθρωποι που ζουν κοντά στη θάλασσα σπάνια έχουν πρόβλημα ανεπάρκειας ιωδίου.

Τα πρώτα παραδείγματα ενός αποτελεσματικού προγράμματος ιωδίου πραγματοποιήθηκαν στην Ελβετία και στην πολιτεία του Μίσιγκαν.

Ελαττώματα φολικού οξέος και νευρικού σωλήνα

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η πιθανή σχέση μεταξύ της διατροφής και της συχνότητας εμφάνισης ελαττωμάτων του νευρικού σωλήνα ήταν ήδη σαφής. Αυτός είναι ένας τύπος ελαττώματος που επηρεάζει τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού ή της σπονδυλικής στήλης ενός εμβρύου.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, αυτή η σχέση μεταξύ φολικού οξέος και συγγενών ελαττωμάτων αποτελούσε ήδη τη βάση για τις πρώτες κλινικές μελέτες. Οι μελέτες έδειξαν ότι η συμπλήρωση φολικού οξέος είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης ελαττωμάτων του νευρικού σωλήνα.

Τέλος, συνιστούμε την παρακολούθηση της τακτικής εμπλουτισμένης κατανάλωσης τροφίμων από έναν διατροφολόγο, προκειμένου να αποφευχθεί η υπερβολική πρόσληψη τροφής.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Allen, L. H., De Benoist, B., Dary, O., & Hurrell, R. (2017). Guías para la fortificación de alimentos con micronutrientes.
  • Smithells RW, Sheppard S, Schorah CJ. Vitamin deficiencies and neural tube defects. Arch Dis Child. 1976 Dec;51(12):944-50. PubMed PMID: 1015847; PubMed Central PMCID: PMC1546171.
  • Zimmermann MB. Research on iodine deficiency and goiter in the 19th and early  20th centuries. J Nutr. 2008 Nov;138(11):2060-3. PubMed PMID: 18936198.
  • Czeizel, A.E., et al., Prevention of neural-tube defects with periconceptional folic acid, methylfolate, or multivitamins? Ann Nutr Metab, 2011. 58(4): p. 263-71.

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.