Φάρμακα αδυνατίσματος: Τι θα πρέπει να ξέρετε

Τα φάρμακα αδυνατίσματος δεν αποτελούν τη λύση στην παχυσαρκία. Όμως, μπορούν να βοηθήσουν τους/ις ασθενείς να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής τους ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω αύξηση του βάρους.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι και μεγάλη παραπληροφόρηση για τα φάρμακα αδυνατίσματος. Δυστυχώς, η φαρμακοβιομηχανία έχει κάνει δημοφιλείς διάφορες ουσίες που υπόσχονται ότι βοηθούν τους ανθρώπους να χάσουν βάρος αλλά δεν είναι αποτελεσματικές ή μπορούν να βλάψουν την υγεία. Εξάλλου, τα φάρμακα αδυνατίσματος είναι απλά φάρμακα.

Για τον παραπάνω λόγο, μπορούν να συνταγογραφηθούν από έναν/μία γιατρό που έχει αξιολογήσει την κατάσταση και έχει αποφασίσει αν είναι ή όχι κατάλληλα στην συγκεκριμένη περίπτωση, εξαρτώμενος/η από πολλούς παράγοντες.

Επίσης, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα φάρμακα αδυνατίσματος δεν είναι μια μαγική λύση. Το αδυνάτισμα είναι μια περίπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί προσπάθεια σε πολλά μέτωπα. Παρότι ένα φάρμακο μπορεί να βοηθήσει, δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο αν δεν συμπληρώνεται από σωστή διατροφή και άσκηση.

Φάρμακα αδυνατίσματος

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε είναι ότι οι γιατροί δε θα γράψουν ποτέ φάρμακα αδυνατίσματος για αισθητικούς λόγους. Δεύτερον, κανένα από αυτά τα φάρμακα δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερο από μια συστηματική και ελεγχόμενη δίαιτα και άσκηση.

Εφόσον το είπαμε και αυτό, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλά από αυτά τα φάρμακα δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, μπλοκάροντας πολύπλοκα συστήματα του υποθαλάμου που ρυθμίζουν την πείνα και τον κορεσμό. Με άλλα λόγια, σας βοηθούν να νιώθετε λιγότερη πείνα.

Από την άλλη, άλλα φάρμακα είναι διουρητικά ή έχουν καθαρτική δράση για την επιτάχυνση του μεταβολισμού. Επίσης, μπορείτε να βρείτε τους λεγόμενους “λιποδιαλύτες” στην αγορά οι οποίοι πωλούνται στα σούπερ μάρκετ ή στα φαρμακεία και δεν υποστηρίζονται από επιστημονικές αποδείξεις.

Το προφίλ ενός/μίας ασθενούς

Τα φάρμακα αδυνατίσματος δεν είναι κατάλληλα για όλους. Αρχικά, οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες δε θα πρέπει να τα χρησιμοποιούν. Επίσης, οι ειδικοί δε συνιστούν τη χρήση τους από ανήλικα παιδιά. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να λαμβάνονται χωρίς ιατρική γνωμάτευση.

Οι επαγγελματίες υγείας συνιστούν αυτά τα φάρμακα σε ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια που ακολουθούν:

• Έχουν διαγνωσθεί με παχυσαρκία. Ένας/μία γιατρός έχει αξιολογήσει έναν/μία ασθενή ως παχύσαρκο/η επειδή το βάρος έχει ξεπεράσει κατά, τουλάχιστον, 20% το ιδανικό βάρος ανάλογα με το ύψος και τον σωματότυπο. Γενικά, αυτό σημαίνει ότι ο ΔΜΣ, ή δείκτης μάζας σώματος, είναι πάνω από 30.
• Έχουν χαμηλότερο ΔΜΣ αλλά υπάρχει ταυτόχρονα κάποια ασθένεια. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ο ΔΜΣ δεν φτάνει το 30 αλλά είναι πάνω από 27 και ο/η ασθενής έχει προβλήματα όπως διαβήτη, άπνοια ύπνου, ή υπέρταση. Σε αυτή την περίπτωση, κάποιες φορές είναι καλύτερο να συνταγογραφηθούν τέτοια φάρμακα.

Όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα φάρμακα αυτά δεν είναι ποτέ η πρώτη επιλογή για θεραπεία. Οι γιατροί τα προτείνουν μόνο αν ο/η ασθενής έχει ακολουθήσει μια δίαιτα και ένα πρόγραμμα γυμναστικής για μια περίοδο τριών με έξι μηνών και δε μπόρεσε να χάσει πάνω από το 5% του βάρους του/ης. Επίσης, το άτομο θα πρέπει να είναι ενεργό και συνεπές για να αδυνατίσει χρησιμοποιώντας όλα τα απαραίτητα μέσα.

Οι παρενέργειες που έχουν τα φάρμακα αδυνατίσματος

Όπως και όλα τα υπόλοιπα φάρμακα, έτσι και τα φάρμακα αδυνατίσματος έχουν παρενέργειες οι οποίες διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα πιο συχνά είναι ήπια συμπτώματα όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα, και/ή ναυτία, τα οποία όμως μειώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Κάποια φάρμακα, όπως η φεντερμίνη, η βενζαμφεταμίνη, το διαιθυλπρόπιο, και η φαινμετραζίνη, μπορούν να προκαλέσουν δυσκολία στον ύπνο, νευρικότητα, ανησυχία, καθώς επίσης πονοκέφαλο και αύξηση της πίεσης. Μονάχα σε λίγες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί παρενέργειες από τη χρήση αυτών των φαρμάκων όπως οι παρακάτω:

• Κίτρινο χρώμα στα μάτια και/ή το δέρμα
• Σκουρόχρωμα ούρα
• Ανοιχτόχρωμα κόπρανα
• Φαγούρα
• Κοιλιακός πόνος
• Απώλεια όρεξης

Προφυλάξεις για τα φάρμακα αδυνατίσματος

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ορισμένα από αυτά τα προϊόντα που πωλούνται στα φαρμακεία και διαφημίζονται ως ουσίες για αδυνάτισμα δεν είναι ασφαλή, επειδή δεν υποστηρίζονται από την επιστημονική κοινότητα. Γι’ αυτό είναι μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Κάποια από αυτά τα προϊόντα, ειδικά όσα περιέχουν εφέδρα, εφεδρίνη, ή καφεΐνη, έχουν συνδεθεί με περιπτώσεις επιληπτικών κρίσεων, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών, και αιφνίδιων θανάτων.

Λόγω των παραπάνω, σας συμβουλεύουμε να μιλήσετε με τον/η γιατρό σας πριν τα πάρετε.

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα αδυνατίσματος χάνουν την αποτελεσματικότητά τους όταν ο/η ασθενής σταμάτα να τα λαμβάνει. Έτσι, χωρίς μια δίαιτα και σωστό τρόπο ζωής, είναι πολύ πιθανό να πάρουν ξανά το βάρος όταν σταματήσουν τα φάρμακα. Για όλους τους παραπάνω λόγους, θα πρέπει να διατηρούν μια υγιεινή διατροφή και μια ρουτίνα ασκήσεων ώστε να υποστηρίξουν τη μόνιμη απώλεια βάρους.