Κατανάλωση γάλακτος: Τα οφέλη και οι κίνδυνοι
Μάλλον ακούτε σε όλη σας τη ζωή πως η κατανάλωση γάλακτος είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή σας. Επίσης, βοηθά τα οστά και τα δόντια σας να παραμένουν υγιή. Ωστόσο, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να προκαλέσει και ορισμένα προβλήματα υγείας.
Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν μόνο άσχημα νέα. Εξάλλου, το να πίνετε γάλα μπορεί να ωφελήσει με πολλούς τρόπους. Θα εξηγήσουμε περισσότερα στο άρθρο που ακολουθεί.
Ποια οφέλη έχει η κατανάλωση γάλακτος;
Το γάλα αποτελεί κομμάτι της ανθρώπινης διατροφής στους περισσότερους πολιτισμούς για χιλιάδες χρόνια. Για την ακρίβεια, οι άνθρωποι άρχισαν να καταναλώνουν γάλα περίπου 11.000 χρόνια πριν, όταν και άρχισε η εξημέρωση των κοπαδιών. Όμως, το γάλα που προορίζεται για κατανάλωση από ανθρώπους, περνά συχνά μια επεξεργασία με υπερυψηλή θερμοκρασία η οποία προκαλεί ορισμένες αλλαγές στη σύνθεσή του.
Το γάλα αποτελεί μία από τις κύριες φυσικές πηγές απόκτησης ασβεστίου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τα μωρά. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τον σχηματισμό και τη συντήρηση των οστών.
Επίσης, αυτή η τροφή μάς προμηθεύει με άλλα απαραίτητα μέταλλα. Γι’ αυτό το γάλα είναι μία από τις πληρέστερες τροφές.
Το γάλα είναι επίσης το δομικό συστατικό για την παραγωγή πολλών γαλακτοκομικών προϊόντων όπως είναι το βούτυρο, το τυρί, το γιαούρτι, ή οι κρέμες. Καθώς το νούμερο ένα γάλα σε κατανάλωση στον κόσμο είναι το αγελαδινό, αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε στη σύνθεσή του:
Η σύνθεση του γάλακτος
- Νερό: Το κυρίαρχο συστατικό. Το γάλα αποτελείται κατά 80-87% από νερό.
- Υδατάνθρακες: Η λακτόζη είναι η κύρια ζάχαρη στο γάλα. Αυτό το συστατικό είναι ένας από τους λόγους που καθιστούν επικίνδυνη την κατανάλωση γάλακτος.
- Πρωτεΐνες: Οι πρωτεΐνες στο γάλα έχουν μεγάλη βιολογική αξία και περιέχουν πολλά αμινοξέα. Το γάλα αποτελείται κατά 3-4% από πρωτεΐνες.
- Λίπος: Καταλαμβάνει το 3 με 6% της σύνθεσης του γάλακτος. Όμως, αυτό εξαρτάται αρκετά από τη διατροφή και το είδος της αγελάδας. Γενικά, το 90% του λίπους του γάλακτος έρχεται με τη μορφή τριγλυκεριδίων.
- Βιταμίνες: Ανάμεσα σε όλες τις βιταμίνες που περιέχει το γάλα, αξίζει να αναφέρουμε τις: βιταμίνη Α, βιταμίνη D, ριβοφλαβίνη (Β2), κυανοκοβαλαμίνη, και θειαμίνη.
- Μέταλλα: Το γάλα είναι εξαιρετικά πλούσιο σε μέταλλα τα οποία έχουν συνήθως τη μορφή αλάτων. Συγκεκριμένα, περιέχει ασβέστιο, κάλιο, φώσφορο, ιώδιο, νάτριο, χλωρίδιο, μαγνήσιο, και ψευδάργυρο.
Κατανάλωση γάλακτος: Οι κίνδυνοι
Όπως αναφέραμε παραπάνω, η κατανάλωση γάλακτος ενέχει πολλούς κινδύνους τους οποίους θα πρέπει να λάβετε υπόψη. Ορισμένοι απ’ αυτούς είναι:
Διαβάστε επίσης: Ασθένειες από το αγελαδινό γάλα. Μάθετε περισσότερα
1. Δυσανεξία στη λακτόζη
Ένας στους δύο ανθρώπους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη. Όπως προαναφέραμε, η λακτόζη είναι η κύρια ζάχαρη του γάλακτος. Όμως, πολλοί άνθρωποι δε γνωρίζουν ότι έχουν δυσανεξία σε αυτή την ουσία και συνεχίζουν να πίνουν γάλα.
Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού του πλανήτη έχει δυσανεξία στη λακτόζη, γι’ αυτό δεν αποτελεί ασθένεια άλλα μια φυσιολογική κατάσταση. Ο λόγος είναι ότι μεταξύ των δύο και τεσσάρων ετών, το σώμα μας σταματά τη σύνθεση του ενζύμου λακτάση το οποίο είναι υπεύθυνο για την πέψη της λακτόζης.
Καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να πίνουν γάλα συνήθως, η λακτόζη που καταναλώνουν δε χωνεύεται, πράγμα που σημαίνει ότι παραμένει στο έντερο όπου και ζυμώνεται από τα βακτήρια του παχέος εντέρου. Αυτό οδηγεί σε αέρια, πόνο, και κάποιες φορές σε διάρροια.
2. Δυσαπορρόφηση ασβεστίου μετά την κατανάλωση γάλακτος
Η κατανάλωση πρωτεΐνης ζωικής προέλευσης κάνει όξινο το pH του αίματος. Το σώμα αντιδρά χρησιμοποιώντας μέρος του ασβεστίου των οστών για την εξουδετέρωση της οξύτητας. Έχει φανεί ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων ή τροφίμων πλούσιων σε ασβέστιο, δεν προστατεύει από τα κατάγματα.
Αν και το γάλα περιέχει απαραίτητες θρεπτικές ουσίες, δεν είναι απαραίτητη η κατανάλωσή του για να τις λάβετε. Για την ακρίβεια, μία από τις πιο πλούσιες ομάδες τροφίμων σε ασβέστιο είναι τα λαχανικά.
Ανακαλύψτε: Μη γαλακτοκομικές τροφές πλούσιες σε ασβέστιο
3. Η κατανάλωση γάλακτος αυξάνει τον κίνδυνο αλλεργιών και άσθματος
Το αγελαδινό γάλα έχει τρεις φορές περισσότερες πρωτεΐνες από το ανθρώπινο γάλα, και κάποιες από αυτές είναι δύσπεπτες.
Για ορισμένους ανθρώπους, αυτές οι πρωτεΐνες (όπως η καζεΐνη) προσκολλώνται στα λεμφικά αγγεία του εντέρου, και αυτό εμποδίζει την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών. Έτσι, μπορούν να προκληθούν προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλεργίες, και άσθμα.
Συμπέρασμα
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε αν έχετε ή όχι δυσανεξία στη λακτόζη, προκειμένου ν’ αποφύγετε τυχόν επιπλοκές από την κατανάλωση γάλακτος. Ωστόσο, η μέτρια κατανάλωσή του (εφόσον δεν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη) είναι ωφέλιμη για το σώμα.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Burt LA, Billington EO, Rose MS, Raymond DA, Hanley DA, Boyd SK. Effect of High-Dose Vitamin D Supplementation on Volumetric Bone Density and Bone Strength: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2019 Aug 27;322(8):736-745. doi: 10.1001/jama.2019.11889. Erratum in: JAMA. 2019 Nov 19;322(19):1925. PMID: 31454046; PMCID: PMC6714464.
- Oak SJ, Jha R. The effects of probiotics in lactose intolerance: A systematic review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019;59(11):1675-1683. doi: 10.1080/10408398.2018.1425977. Epub 2018 Feb 9. PMID: 29425071.
- Aparicio Vizuete A, Rodríguez-Rodríguez E, Lorenzo Mora AM, Sánchez-Rodríguez P, Ortega RM, López-Sobaler AM. Mitos y falacias en relación al consumo de productos lácteos [Myths and fallacies in relation to the consumption of dairy products]. Nutr Hosp. 2019 Aug 27;36(Spec No3):20-24. Spanish. doi: 10.20960/nh.02801. PMID: 31368336.