Γιατί το "κρακ" στα δάχτυλα είναι επιβλαβές;

Αν και υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι μπορεί να μην είναι επιβλαβές το κρακ που κάνουμε στα δάχτυλά μας, σε πολλούς ανθρώπους έχει γίνει ελάττωμα και το κάνουν πολύ συχνά προκειμένου να αισθανθούν κάποια ανακούφιση στους συνδέσμους τους.

Το “κρακ” στα δάχτυλα, το τράβηγμα ή το “σπάσιμο” των δαχτύλων (όπως θέλετε πείτε το) είναι κάτι πολύ συνηθισμένο και το κάνουμε κυρίως επειδή θεωρούμε ότι με αυτό τον τρόπο θα ξεμουδιάσουμε. Ωστόσο, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι είναι επιβλαβές να “σπάτε” τα δάχτυλά σας. Σε αυτό το άρθρο θα εξηγήσουμε τους λόγους που έχει βγει αυτό το συμπέρασμα καθώς επίσης και το τι ακριβώς συμβαίνει όταν ακούμε αυτόν τον χαρακτηριστικό ήχο, το “κρακ”.

Γιατί οι αρθρώσεις κάνουν “κρακ”;

Αυτός ο ήχος που ακούμε όταν κάνουμε κρακ στα δάχτυλα, τους καρπούς μας, τους αστραγάλους μας ή οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματός μας προέρχεται από το σπάσιμο των φυσαλίδων που βρίσκονται στην υγρή επίστρωση των συνδέσμων μας. Είναι καλό να θυμάστε ότι οι σύνδεσμοί μας αποτελούν το σημείο επαφής που συγκεντρώνονται τα οστά μας και καλύπτονται από ένα παχύρρευστο “αρθρικό” υγρό. Όταν για παράδειγμα ο σύνδεσμος ενός δαχτύλου σπάει, τεντώνεται ή λυγίζει, διαχωρίζεται.

Η μεμβράνη που περιβάλλει τον σύνδεσμο απλώνεται και διευρύνεται με αποτέλεσμα να μειώνει την πίεση που δέχεται ο σύνδεσμος. Όταν συμβαίνει αυτό, τα αέρια που βρίσκονται μέσα στο αρθρικό υγρό σχηματίζουν φυσαλίδες οι οποίες “εκρήγνυνται” κάνοντας αυτόν τον χαρακτηριστικό ήχο σπασίματος.

Το αέριο χρειάζεται μισή ώρα για να διαλυθεί στο υγρό, που σημαίνει ότι εφόσον τεντώσετε ένα σύνδεσμο και ακούσετε το “κρακ”, καλό είναι να μην προσπαθήσετε να το ξανακάνετε για τουλάχιστον 30 λεπτά. Όσον αφορά τους κινδύνους αυτής της τόσο κοινής συνήθειας αξίζει να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες. Έχουν γίνει προσπάθειες για την ανάλυση διάφορων ανθρώπων που κάνουν συχνά κρακ στα δάχτυλα προκειμένου να ανακαλυφθεί αν αυτό προκαλεί κάποια βλάβη στις αρθρώσεις, όπως αρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης ανακαλύφθηκε ότι τα δάχτυλα παρουσίαζαν σημάδια βλάβης, όπως τραυματισμούς των μαλακών ιστών και μειωμένη δύναμη της λαβής. Αυτό απ’ ότι φαίνεται σχετίζεται με το γρήγορο και επαναλαμβανόμενο τέντωμα και τη συστολή των συνδέσμων που στηρίζουν τις αρθρώσεις.

Η αλήθεια για αυτό το θέμα είναι ότι εφόσον κάνουμε “κρακ” στα δάχτυλα, τα δάχτυλά μας κινούνται πολύ πιο εύκολα και αισθανόμαστε μια χαλάρωση στους συνδέσμους. Γι αυτό το λόγο έχει γίνει καθημερινή συνήθεια για πολλούς ανθρώπους. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που συχνά επισκέπτονται κάποιον ειδικό, χειροπράκτη, στόχος του οποίου είναι να “αναδιατάξει” τα οστά ή να “τα βάλει στη θέση τους” προκειμένου να αισθανθούν κάποια ανακούφιση από το τράβηγμα. Οι άνθρωποι που ακολουθούν αυτήν την θεραπεία δηλώνουν ότι αισθάνονται περισσότερο χαλαρωμένοι και ξεκούραστοι, λιγότερο πόνο και λιγότερες μυϊκές συσπάσεις.

Το “κρακ” στα δάχτυλα προκαλεί απώλεια μυϊκής μάζας

Ορισμένοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι αυτή είναι η αρχική συνέπεια του τεντώματος των συνδέσμων και κυρίως των μυών που βρίσκονται στα δάχτυλα που σπάτε. Αλλά θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτό το πρόβλημα παρουσιάζεται συνήθως σε άτομα που δεν είναι τόσο σωματικά δραστήρια καθώς αυτή είναι η μοναδική στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας που τεντώνονται οι μύες και οι σύνδεσμοί τους. Η έλλειψη κίνησης έχει ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της μυϊκής δύναμης και συνεπώς μοιάζουν ταλαιπωρημένα ή εξαντλημένα. Έτσι ένας φαύλος κύκλος ξεκινά, όταν ένα άτομο καταλήγει να κάνει κρακ στα δάχτυλά του μόνο και μόνο για να αισθανθεί αυτό το ξεμούδιασμα έστω για λίγες ώρες, επαναλαμβάνοντας την ίδια διαδικασία μετά από λίγη ώρα.

Συχνά θέλουμε να ανακουφιστούμε από τον πόνο ή τις συσπάσεις και κάνουμε αυτήν την κίνηση, αλλά επίσης θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι για τις αρθρώσεις μας αυτή η κίνηση θεωρείται απότομη, σκληρή και αφύσικη. Και σε αντίθεση με τη γνώμη του κοινού, δεν απαλύνει την μυϊκή ένταση αλλά μάλλον έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια μεγαλύτερης ποσότητας αρθρικού υγρού, το φυσικό λιπαντικό που προλαμβάνει την τριβή μεταξύ των οστών. Αυτό όχι μόνο μπορεί να οδηγήσει στη φθορά των συνδέσμων αλλά ακόμη πιο πιθανό είναι να υποφέρετε από κάταγμα ή σπάσιμο των οστών. Άλλες συνέπειες είναι η δυσκαμψία, η παραμόρφωση της τραυματισμένης περιοχής και έντονος πόνος που περνά μόνο με την ξεκούραση.

Αυτοί που αντιμετωπίζουν περισσότερο αυτό το πρόβλημα είναι ενήλικες άνω των 40 ετών. Και τα συνηθέστερα σημεία στα οποία παρουσιάζονται προβλήματα λόγω του τεντώματος των συνδέσμων είναι  τα χέρια (δάχτυλα και καρπούς) και ο λαιμός. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε αυτό το πρόβλημα είναι η άσκηση, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία μας και τη φυσική μας κατάσταση.

Άλλες προτεινόμενες δραστηριότητες είναι εκείνες που ενισχύουν τη μυϊκή δύναμη και την ευελιξία καθώς με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η αντοχή σε κάθε είδους εργασίες και χωρίς να βλάπτουν ή να τεντώνουν τις αρθρώσεις. Μετά την ηλικία των 30 ετών οι ιστοί των αρθρώσεων αρχίζουν να χάνουν την ελαστικότητά τους και συνεπώς είναι ακόμη πιο σημαντικό να αποφύγουμε ή να εξαλείψουμε κακές συνήθειες όπως είναι η σωματική αδράνεια και η κακή στάση του σώματός μας όταν καθόμαστε στον υπολογιστή ή την τηλεόραση.

Μπορεί να προκαλέσει αρθρίτιδα το “σπάσιμο” των δαχτύλων;

Πολλοί άνθρωποι ρωτούν αν το σπάσιμο των δαχτύλων ή το τέντωμα των συνδέσμων μπορεί να συντελέσει στην ανάπτυξη της αρθρίτιδας. Αν και το έχουμε ήδη προαναφέρει σε αυτό το άρθρο, η αλήθεια είναι ότι αν είναι μια τακτική, καθημερινή συνήθεια με την πάροδο των χρόνων, θεωρητικά, ο χόνδρος φθείρεται.

Μια από τις πιο γνωστές μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα, ολοκλήρωσε ο Δρ. Donald Unger ο οποίος για περισσότερο από 60 χρόνια “έσπαγε” τις αρθρώσεις των δαχτύλων του αριστερού του χεριού δυο φορές την ημέρα αλλά δεν έκανε το ίδιο και στο δεξί του χέρι. Κάθε χρόνο εξέταζε τα χέρια του και ποτέ δεν βρήκε ίχνη κάποιας εκφυλιστικής νόσου ακόμη και στο χέρι που “έσπαγε” τα δάχτυλά του.

Σε μια άλλη μελέτη εξετάστηκαν 30 ηλικιωμένοι άνθρωποι σε έναν οίκο ευγηρίας στο Los Angeles. Εκείνοι που έσπαγαν τα δάχτυλά τους σχεδόν όλη τους της ζωή δεν είχαν οστεοαρθρίτιδα. Σε μια τρίτη μελέτη όπου εξετάστηκαν ενήλικες ηλικίας 45 ετών στο Ντιτρόιτ, ανακαλύφθηκε ότι το βασικό πρόβλημα που αντιμετώπιζαν ήταν η μειωμένη δύναμη της λαβής και πάνω από το 80% αυτών υπέφεραν από πρήξιμο στα χέρια τους.

Γι’ αυτό το λόγο σας προτείνουμε να μην κάνετε συνεχώς “κρακ” στα δάχτυλα. Αν το κάνετε περιστασιακά ίσα-ίσα για να ξεμουδιάσετε απ’ ότι φαίνεται δεν είναι τόσο κακό.