Μαιευτική βία: Πώς να την αναγνωρίσετε

Εάν έχετε βιώσει τη γέννα σας ως ένα αρνητικό ή τραυματικό γεγονός - εάν έχετε αισθανθεί ταπεινωμένη - τότε μπορεί να έχετε βιώσει μαιευτική βία.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Elena Sanz.

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Ο τοκετός είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη ζωή ορισμένων γυναικών. Είναι μια περίοδος μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης και η φροντίδα που λαμβάνεται πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας. Αυτό συνεπάγεται όχι μόνο την εγγύηση της σωματικής ευεξίας της μητέρας και του μωρού, αλλά και την ανταπόκριση στις ψυχολογικές ανάγκες και τα θεμελιώδη δικαιώματα της γυναίκας. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, πρόκειται για μαιευτική βία.

Δυστυχώς, αυτό το είδος κακής πρακτικής τείνει να περνά απαρατήρητο και συχνά δεν τιμωρείται με κανέναν τρόπο. Έτσι, συνεχίζει να διαιωνίζεται στο πέρασμα του χρόνου. Επιπλέον, οι περισσότερες γυναίκες αγνοούν τα δικαιώματά τους και ως εκ τούτου αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν ότι τα δικαιώματά τους έχουν παραβιαστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Και στις δύο περιπτώσεις, έχει σημειωθεί ψυχολογική βλάβη, που οδηγεί σε σοβαρά μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε αυτή τη μορφή βίας;

Τι είναι η μαιευτική βία;

Η μαιευτική βία είναι μια μορφή κακομεταχείρισης που υφίστανται οι έγκυες γυναίκες στα χέρια των επαγγελματιών υγείας όταν είναι στη λοχεία ή κατά τη διάρκεια του τοκετού. Μπορεί να αναφέρεται σε συμπεριφορές δράσης ή παράλειψης που επηρεάζουν τη σωματική ή ψυχολογική ευεξία μιας γυναίκας. Συνιστά παραβίαση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων και έχει χαρακτηριστεί ως μια μορφή βίας λόγω φύλου.

Ωστόσο, όταν μιλάμε για αυτό το είδος βίας, δεν αναφερόμαστε σε λάθος ή έγκαιρη ιατρική αμέλεια, αλλά σε μια συστηματοποιημένη συμπεριφορά που ταπεινώνει, βλάπτει και θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα αυτών των γυναικών.

Οι συμπεριφορές ή οι ενέργειες που περιλαμβάνονται σε αυτήν την κατηγορία είναι ευρέως διευρυμένες και κανονικοποιημένες, τόσο πολύ που πολλοί επαγγελματίες υγείας δεν αναγνωρίζουν καν την αδικοπραγία τους και πολλές μητέρες δεν συνειδητοποιούν καν ότι έχουν πέσει θύματα κακομεταχείρισης.

Αυτό το είδος κακοποίησης προκύπτει από μια λανθασμένη αντίληψη της εγκυμοσύνης και της εγκύου. Είναι σύνηθες ότι σε ιατρικά περιβάλλοντα, οι γυναίκες δεν παραπονιούνται. Επιπλέον, αναμένεται παθητικότητα από τον ασθενή. Από αυτή την άποψη, δεν υπάρχει αυτονομία και η ικανότητα λήψης αποφάσεων της γυναίκας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξαφανίζεται.

Πώς να αναγνωρίσετε τη μαιευτική βία

Δεδομένου του πόσο κανονικοποιημένες είναι αυτές οι διαδικασίες, μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ότι κάποιος υφίσταται βία. Για το λόγο αυτό, μερικές από τις πιο κοινές μορφές και εκδηλώσεις αυτού του τύπου κακοποίησης παρουσιάζονται παρακάτω.

Μαιευτική Βία: Έλλειψη ενημέρωσης

Οι επαγγελματίες υγείας δεν πρέπει απλώς να παρακολουθούν τη σωστή έκβαση της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Επιπλέον, θα πρέπει να προσφέρουν στη γυναίκα όλες τις σχετικές διαθέσιμες πληροφορίες, καθώς και να είναι ανοιχτοί και πρόθυμοι να απαντήσουν στις ερωτήσεις της. Αυτό ισχύει τόσο για τον προγεννητικό έλεγχο όσο και κατά τον τοκετό και μετά τη γέννηση του μωρού.

Η γυναίκα πρέπει να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι της γίνεται και για ποιο σκοπό, και έχει το δικαίωμα να κάνει ερωτήσεις και να ζητά εξηγήσεις. Εάν αυτές οι πληροφορίες δεν παρέχονται, είναι κρυφές ή δεν απαντώνται, διαπράττεται μαιευτική βία.

Έλλειψη συναίνεσης

Εκτός από την ενημέρωση, η γυναίκα πρέπει να δώσει την πλήρη συγκατάθεσή της για τις πρακτικές που πρόκειται να υποστεί.

Η χορήγηση φαρμάκων, η εκτέλεση ιατρικών ελιγμών ή η διαδικασία με οποιονδήποτε τρόπο αντίκειται στη θέληση της εγκύου συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων της.

Ταπείνωση και ακύρωση συναισθημάτων και επιθυμιών

Πολλές γυναίκες χρειάστηκε να υπομείνουν υποτιμητικά σχόλια από ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Σχόλια όπως «Μη φωνάζεις, σταμάτα να κάνεις φασαρία», « Έπρεπε να το είχες σκεφτεί πριν κάνεις σεξ» ή «Μην είσαι μωρό, δεν είναι τόσο δύσκολο» συνιστούν επίσης βία.

Από την άλλη πλευρά, το να μην επιτρέπεται σε ένα μέλος της οικογένειας να συνοδεύει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια του τοκετού, όταν αυτό είναι ιατρικά εφικτό, είναι επίσης μια μορφή κακοποίησης. Ο μη σεβασμός των επιθυμιών της μητέρας σχετικά με τον τύπο του τοκετού που θέλει είναι επίσης ξεκάθαρα σημάδια που πρέπει να προσέξετε.

Μαιευτική Βία: Επιβλαβείς και αδικαιολόγητες ιατρικές διαδικασίες

Μία από τις πιο διαδεδομένες πρακτικές μαιευτικής βίας είναι η διενέργεια περιττών ιατρικών πράξεων, οι οποίες είναι επιβλαβείς και συχνά ενάντια στις εκπεφρασμένες επιθυμίες της γυναίκας.

Για παράδειγμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δηλώνει ότι το δικαιολογημένο ποσοστό καισαρικών τομών είναι μεταξύ 10-15%. Ωστόσο, συχνά πραγματοποιούνται σε ποσοστό έως και 25% των γεννήσεων. Ομοίως, μια επισιοτομή είναι δικαιολογημένη στο 15% των περιπτώσεων, αλλά πραγματοποιείται συνήθως στο 45% των περιπτώσεων.

Πολλές άλλες πολύ κοινές πρακτικές εκτελούνται άσκοπα και είναι επιζήμιες για τη φυσική έκβαση του τοκετού, όπως:

• Χορήγηση συνθετικής ωκυτοκίνης για επιτάχυνση του τοκετού.
• Αδιάκριτη απόδοση κολπικού τεντώματος.
• Εκτέλεση του ελιγμού Hamilton για πρόκληση τοκετού (απόσπαση του αμνιακού σάκου από τη μήτρα).
• Εφαρμογή του ελιγμού Kristeller (σπρώξιμο του άνω μέρους της μήτρας με τις γροθιές ή το αντιβράχιο για επιτάχυνση του τοκετού).

Παραμέληση και εγκατάλειψη

Τέλος, πολλές γυναίκες περιμένουν ώρες μόνες και χωρίς επίβλεψη στη διαδικασία της διαστολής, με αποτέλεσμα να βιώνουν μεγάλο άγχος και φόβο χωρίς συνοδεία ή απαντήσεις.

Επίσης, μετά τον τοκετό, το δικαίωμα της μητέρας και του παιδιού να είναι μαζί και να έχουν επαφή δέρμα με δέρμα δεν γίνεται πάντα σεβαστό, ακόμη και όταν είναι ιατρικά δυνατό. Αυτή η παραμέληση μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική βλάβη.

Οι συνέπειες της μαιευτικής βίας

Η μαιευτική βία δεν είναι δευτερεύον ζήτημα. Επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών και έχει σημαντικό αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική τους αποκατάσταση.

Λόγω αυτών των πρακτικών, ο τοκετός μπορεί να βιωθεί ως ένα αρνητικό και τραυματικό γεγονός, αυξάνοντας τον κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης και διαταραχών όπως η επιλόχεια διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αυτό όχι μόνο βλάπτει την ψυχολογική ευημερία της μητέρας, αλλά εμποδίζει επίσης το συναισθηματικό δέσιμο με το μωρό.

Πιθανές λύσεις στη μαιευτική βία

Για να εξαλειφθεί η μαιευτική βία, είναι απαραίτητο να γίνει πιο ορατή και να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία του σεβασμού των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων.

Ο τοκετός δεν είναι ασθένεια. Είναι μια φυσική διαδικασία στην οποία η γυναίκα δεν είναι ένα παθητικό υποκείμενο, αλλά ο κύριος παράγοντας και ο απόλυτος πρωταγωνιστής.

Αν πρόκειται να γίνεις μητέρα, μάθε για τα δικαιώματά σου. Θυμηθείτε ότι μπορείτε να σχεδιάσετε τη γέννα σας. Πρέπει να ενημερώνεστε καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας και δεν χρειάζεται να αποδεχτείτε πατερναλιστικές ή ταπεινωτικές συμπεριφορές από τους γιατρούς.

Η επιλογή ενός κέντρου αφοσιωμένου στον εξανθρωπισμένο τοκετό ή η συνοδεία μιας ντούλας είναι πολύ χρήσιμες αποφάσεις από αυτή την άποψη. Σε κάθε περίπτωση, εάν συμβεί αυτό το είδος βίας, θα πρέπει να το αναφέρετε.

Η νομοθεσία σχετικά με αυτό το θέμα είναι διαφορετική σε κάθε χώρα και πρέπει να διανύσουμε ακόμα πολύ δρόμο για να διασφαλιστεί ο σεβασμός των δικαιωμάτων των εγκύων γυναικών. Για παράδειγμα, στην Ισπανία, εργάζονται για μια μεταρρύθμιση του νόμου που αναγνωρίζει την ύπαρξη μαιευτικής βίας, προκειμένου να νομοθετήσουν εναντίον της.

Εάν έχετε πέσει θύμα κάποιας από τις καταστάσεις που περιγράφονται εδώ, μη διστάσετε να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Η ενημέρωση θα σας βοηθήσει να αποφύγετε συνέπειες που μπορεί να επηρεάσουν τη μελλοντική σας υγεία.