Μυοχαλαρωτικά φάρμακα: Τα 12 πιο σημαντικά
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι για τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα. Ορισμένα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των σπασμών (καρισοπροδόλη, χλωροξαζόνη και κυκλοβενζαπρίνη) και άλλα για τη σπαστικότητα (βακλοφένη, νταντρολένιο, διαζεπάμη).
Πρόκειται για φάρμακα που απαιτούν ιατρική συνταγή. Ο λόγος είναι ότι ορισμένα από αυτά μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλες ουσίες, καθώς και να προκαλέσουν παρενέργειες.
Σε αυτό το άρθρο, θα μάθουμε τι είναι τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα, τους σκοπούς τους, τις προφυλάξεις για τη χρήση και τις αντενδείξεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πρόθεση αυτού του άρθρου είναι μόνο ενημερωτική.
Τι είναι τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα και για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται;
Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων μυϊκών προβλημάτων. Συγκεκριμένα, συνιστώνται για τους σπασμούς καθώς και για τη σπαστικότητα.
Οι σπασμοί ή οι κράμπες είναι ξαφνικές, ακούσιες συσπάσεις ενός ή περισσότερων μυών. Μπορεί να προκαλούνται από συσσωρευμένη ένταση και εμφανίζονται με πόνο.
Στη σπαστικότητα, από την άλλη πλευρά, ο μυς γίνεται άκαμπτος, καθιστώντας δύσκολη την κάμψη μιας άρθρωσης. Προκαλείται από βλάβες στα νεύρα που εμπλέκονται στην κίνηση. Μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα ορισμένων παθήσεων, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση και η εγκεφαλική παράλυση.
Τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην καταπράυνση ή τη μείωση του πόνου και της δυσφορίας που σχετίζονται με τους σπασμούς και τη σπαστικότητα, ακόμη και σε κλινικές καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ωστόσο, δεν επιτίθενται στη βασική αιτία.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα φάρμακα αυτά δεν πρέπει να εναλλάσσονται, δηλαδή δεν μπορούν να χορηγούνται το ένα αντί του άλλου. Επομένως, τα αντισπασμωδικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη σπαστικότητα, αν και ορισμένα αντισπασμωδικά (όπως η τιζανιδίνη), συνιστώνται και σε αυτήν την περίπτωση.
Για να μάθετε περισσότερα, διαβάστε: Θεραπείες για να αποφύγετε τις μυϊκές κράμπες
Τα πιο συχνά αντισπασμωδικά μυοχαλαρωτικά φάρμακα
Τα αντισπασμωδικά δρουν στο νευρικό σύστημα, προκαλώντας ηρεμιστική δράση, με την έννοια ότι μπλοκάρουν ή αναστέλλουν τα σήματα πόνου. Καλό είναι να μην τα χρησιμοποιείτε για περισσότερο από 2 έως 3 εβδομάδες.
Από την άλλη πλευρά, μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδειχθεί πιο αποτελεσματικά από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή την ακεταμινοφαίνη, αλλά έχουν περισσότερες παρενέργειες από αυτά. Μεταξύ των πιο γνωστών είναι τα ακόλουθα.
1. Καρισοπροντόλη
Η καρισοπροντόλη κυκλοφορεί σε δισκία των 350 χιλιοστογραμμαρίων (mg). Συνιστάται για μυοσκελετικές διαταραχές με πόνο που προκαλείται από διαστρέμματα ή άλλους τραυματισμούς. Μπορεί επίσης να βρεθεί σε συνδυασμό με ασπιρίνη ή κωδεΐνη.
2. Χλωροζοξαζόνη
Γνωστή με τις εμπορικές ονομασίες Parafon ® ή Lorzone ®, η χλωροζοξαζόνη χρησιμοποιείται επίσης για την ανακούφιση από τον πόνο και τις συσπάσεις που οφείλονται σε μυϊκά ρήγματα ή διαστρέμματα. Στη θεραπεία, χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με ασπιρίνη ή αναλγητικά όπως η ακεταμινοφαίνη.
3. Μεταξαλόνη
Στο εμπόριο ονομάζεται Skelaxin ® ή Metaxall ®. Χορηγείται από το στόμα και κυκλοφορεί σε δισκία των 800 mg . Αυτό το μυοχαλαρωτικό είναι αποτελεσματικό, αλλά σχετικά ισχυρό, οπότε πρέπει να λαμβάνεται με μέτρο.
4. Μεθοκαρβαμόλη
Η πιο γνωστή εμπορική ονομασία αυτού του μυοχαλαρωτικού είναι Robaxin®. Κυκλοφορεί σε δισκία των 500 mg. Θεωρείται αναποτελεσματικό για τον πόνο στη μέση, καθώς και σε περιπτώσεις ρευματοειδούς αρθρίτιδας και μυϊκών προβλημάτων εγκεφαλικής παράλυσης.
Η μέγιστη δόση σε ενήλικες είναι 2 έως 3 δισκία 4 φορές την ημέρα (4 έως 6 γραμμάρια την ημέρα). Όμως η δόση θα πρέπει να προσαρμόζεται για τους ηλικιωμένους και τους ασθενείς με ηπατική νόσο.
5. Ορφεναδρίνη
Το Norflex® είναι ένα μυοχαλαρωτικό για χορήγηση από το στόμα. Έχει αντιχολινεργική δράση και ως εκ τούτου συνιστάται για τον πόνο και για να βοηθήσει στον κινητικό έλεγχο σε άτομα με νόσο του Πάρκινσον.
6. Τιζανιδίνη
Η τιζανιδίνη είναι ένα μυοχαλαρωτικό με αγωνιστή του α-2 υποδοχέα που δρα στο νωτιαίο μυελό. Έχει κεντρική δράση και επιβραδύνει τη δράση του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
7. Κυκλοβενζαπρίνη
Η κυκλοβενζαπρίνη είναι ένα τρικυκλικό φάρμακο. Κυκλοφορεί σε διάφορες μορφές, συνήθως 5 έως 10 mg.
Χορηγείται 2 έως 4 φορές την ημέρα, ενώ η μέγιστη δόση είναι 60 mg/ημέρα. Είναι χρήσιμο για τον πόνο, αλλά όχι για τη σπαστικότητα ή τη δυσκαμψία.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει επίσης: Ανακαλύψτε τις πολλαπλές ιδιότητες του τσαγιού μέντας για την υγεία σας
Τα πιο συχνά αντισπαστικά μυοχαλαρωτικά φάρμακα
Η άλλη ομάδα μυοχαλαρωτικών αποτελείται από τα αντισπαστικά.
8. Βακλοφαίνη
Η βακλοφαίνη (Lioresal® ) χρησιμοποιείται για τη σπαστικότητα στην πολλαπλή σκλήρυνση. Υποτίθεται ότι δρα μπλοκάροντας τα νευρικά σήματα που στέλνει η σπονδυλική στήλη και προκαλούν σπασμούς.
9. Νταντρολένιο
Γνωστό στο εμπόριο ως Dantrium®, το νταντρολένιο συνταγογραφείται επίσης σε περιπτώσεις σκλήρυνσης κατά πλάκας, καθώς και για μυϊκούς σπασμούς που προκαλούνται από εγκεφαλικό επεισόδιο, τραυματισμό του νωτιαίου μυελού και εγκεφαλική παράλυση. Σε αντίθεση με το πρώτο, δρα στους σκελετικούς μύες.
10. Διαζεπάμη
Η διαζεπάμη (Valium ®) είναι ένα φάρμακο που ανήκει στην ομάδα των βενζοδιαζεπινών. Χρησιμοποιείται στην κατάθλιψη και το άγχος και είναι επίσης ένα μυοχαλαρωτικό που βοηθά στην ανακούφιση από τους σπασμούς.
Άλλα φάρμακα που συνταγογραφούνται ως μυοχαλαρωτικά φάρμακα
Εκτός από αυτά που έχουν ήδη αναφερθεί, ορισμένα φάρμακα συνιστώνται από τους επαγγελματίες υγείας για τη θεραπεία προβλημάτων όπως η σπαστικότητα, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι μυοχαλαρωτικά.
11. Βενζοδιαζεπίνες
Άλλες βενζοδιαζεπίνες μπορούν να βοηθήσουν στη χαλάρωση των μυών, λόγω της ηρεμιστικής τους δράσης. Σε αυτές περιλαμβάνονται η κλοναζεπάμη και η αλπραζολάμη.
12. Γκαμπαπεντίνη
Η γκαμπαπεντίνη είναι ένα αντισπασμωδικό. Βοηθά επίσης στην ανακούφιση της μυϊκής σπαστικότητας, αν και η λειτουργία της δεν είναι πλήρως κατανοητή.
Η κύρια χρήση της είναι στην πρόληψη των επιληπτικών κρίσεων.
Προφυλάξεις και αντενδείξεις από τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα
Τα μυοχαλαρωτικά αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ και άλλα φάρμακα. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χρήση με οπιοειδή αναλγητικά, ψυχοτρόπα και κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Λόγω της ευαίσθητης χρήσης τους, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη ιατρού στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Ενήλικες άνω των 65 ετών και κάτω των 18 ετών
- Ασθενείς με ψυχικές διαταραχές
- Ηπατική νόσος και νεφρική ανεπάρκεια
Εάν το άτομο πρόκειται να χειριστεί μηχανήματα, βαρύ εξοπλισμό ή να εκτελέσει οποιαδήποτε εργασία που απαιτεί δύναμη, ακρίβεια και συντονισμό, δεν πρέπει να τα λάβει.
Παρενέργειες από τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα
Τα μυοχαλαρωτικά μπορεί να προκαλέσουν ποικίλες παρενέργειες. Οι πιο συνηθισμένες είναι οι ακόλουθες:
- Υπνηλία και κόπωση
- Ζάλη ή απώλεια ισορροπίας
- Πονοκέφαλοι
- Νευρική διέγερση
- Δυσκολία στη συγκέντρωση ή στη μνήμη
Θα πρέπει να αποφεύγεται η παρατεταμένη θεραπεία με μυοχαλαρωτικά, καθώς ορισμένα από αυτά μπορεί να δημιουργήσουν εξάρτηση, καθώς και σύνδρομο στέρησης.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει ...Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Ficha técnica Orfadin 2 mg cáspulas duras. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/ft/04303001/FT_04303001.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Diazepam Normon 5 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/51208/P_51208.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Robaxin 500 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/32899/Prospecto_32899.html.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (s.f.). Prospecto Sirdalud 2 mg comprimidos. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/58313/Prospecto_58313.html.
- Bolaños-Jiménez R, Arizmendi-Vargas, J., Calderón-Álvarez, J., Carrillo-Ruiz J., Rivera-Silva, G., Jiménez-Ponce, F. Espasticidad, conceptos fisiológicos y fisiopatológicos aplicados a la clínica. Revista Mexicana de Neurociencia, 12(3), 141-148. https://www.medigraphic.com/pdfs/revmexneu/rmn-2011/rmn113d.pdf.
- Bustos-Fernández, L. (2021). Síndrome de intestino irritable: la importancia de los antiespasmódicos. Revista Colombiana de Gastroenterología; 35(3), 338-344. http://www.scielo.org.co/pdf/rcg/v35n3/en_0120-9957-rcg-35-03-338.pdf.
- Cortés-Monroy, C., & Soza, S. (2019). Una mirada desde la medicina física y rehabilitación al dolor miofascial. Revista Médica Clínica Las Condes, 30(6), 428-435. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0716864019300951
- Chou, R., Peterson, K., & Helfand, M. (2004). Comparative efficacy and safety of skeletal muscle relaxants for spasticity and musculoskeletal conditions: a systematic review. Journal of pain and symptom management, 28(2), 140-175. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0885392404002155
- Delgado-Silveira E., Mateos-Nozal J., Muñoz, M. (2019). Uso potencialmente inapropiado de fármacos en cuidados paliativos: versión en castellano de los criterios STOPP-Frail (STOPP-Pal). Revista Española de Geriatría y Gerontología, 54(3), 151-155. https://revistamedica.com/cuidados-paliativos-criterios-stopp-frail/.
- González Gómez, C., Martínez Galdámez, M.E., Campello Márquez, E., Martín Pacheco, J.F., Álvarez García, A., & Arazo Guerrero, O.. (2017). Prevalencia de consumo de benzodiacepinas en un grupo de población militar. Sanidad Militar, 73(3), 184-186. https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1887-85712017000300184
- LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. (2012). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases.
- López Vantour, A., Aroche Arzuaga, A., Bestard Romero, J. & Ocaña Fontela, N. (2010). Uso y abuso de las benzodiazepinas. MEDISAN, 14(4). http://scielo.sld.cu/scielo.php?pid=S1029-30192010000400017&script=sci_arttext&tlng=pt
- Malanga, G., Reiter, R. D., & Garay, E. (2008). Update on tizanidine for muscle spasticity and emerging indications. Expert opinion on pharmacotherapy, 9(12), 2209–2215. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1517/14656566.9.12.2209
- Martín-Aragón, S., Bermejo, P., Marcos, E. (2008). Relajantes musculares. Revisión. Farmacia Profesional, 22(8), 38-43. https://www.elsevier.es/es-revista-farmacia-profesional-3-articulo-relajantes-musculares-revision-13126019/.
- MedlinePlus (2019). Baclofeno. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682530-es.html.
- MedlinePlus (2017). Ciclobenzaprina. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682514-es.html.
- MedlinePlus (2019). Dantroleno. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a682576-es.html.
- MedlinePlus (2020). Gabapentina. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/meds/a694007-es.html.
- Neumeyer, J. (2022). Fármacos que se emplean en la enfermedad de Parkinson. En Lea & Febiger (Eds.),Principios de química farmacéutica (pp. 250–271). Reverté.
- Nirogi, R. V., Kandikere, V. N., Shukla, M., Mudigonda, K., Shrivastava, W., & Datla, P. V. (2006). Quantification of metaxalone in human plasma by liquid chromatography coupled to tandem mass spectrometry. Journal of analytical toxicology, 30(4), 245–251. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16803662/
-
Otero-Romero, S., Sastre-Garriga, J., Comi, G., Hartung, H. P., Soelberg Sørensen, P., Thompson, A. J., Vermersch, P., Gold, R., & Montalban, X. (2016). Pharmacological management of spasticity in multiple sclerosis: Systematic review and consensus paper. Multiple sclerosis, 22(11), 1386–1396. https://doi.org/10.1177/1352458516643600
- Sánchez, C. (2002). Relajantes musculares y sus interacciones. Fármacos, 15(2), 25-33. https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/lil-343254.
- Stewart, J. & Janicki, C. (1987). Chlorzoxazone. Analytical Profiles of Drug Substances, 16, 119-144. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0099542808605559
- Toth, P. & Urtis, J. (2004). Commonly used muscle relaxant therapies for acute low back pain: a review of carisoprodol, cyclobenzaprine hydrochloride, and metaxalone. Clinical therapeutics, 26(9), 1355-1367. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0149291804802832
-
Turski, L., Schwarz, M., Turski, W. A., Ikonomidou, C., & Sontag, K. H. (1984). Effect of aminophylline on muscle relaxant action of diazepam and phenobarbitone in genetically spastic rats: further evidence for a purinergic mechanism in the action of diazepam. European journal of pharmacology, 103(1-2), 99–105. https://doi.org/10.1016/0014-2999(84)90194-8
- Vademecum (2015). Skelaxin tablet 800 mg. Consultado el 24 de marzo de 2023. https://www.vademecum.es/equivalencia-lista-skelaxin+tablet+800+mg-estados+unidos-m09ax-28003665-us_1.
- Vademecum (2015). Orfenadrina (citrato). Consultado el 24 de marzo de 2023. https://www.vademecum.es/principios-activos-orfenadrina+(citrato)-m03bc01
- Valenzuela, J., Alvarado, J. & Cohen, H. (2004). Un consenso latinoamericano sobre el síndrome del intestino irritable. Gastroenterología y Hepatología, 27(5), 325-343. https://www.elsevier.es/es-revista-gastroenterologia-hepatologia-14-articulo-un-consenso-latinoamericano-sobre-el-S0210570503704701?referer=buscador.
- Wagstaff, A.J. & Bryson, H.M. Tizanidine. Drugs 53, 435–452 (1997). https://link.springer.com/article/10.2165/00003495-199753030-00007#citeas
- Western New York Urology Associates. (15 de octubre de 2018). Metaxalona. Consultado el 31 de marzo de 2023. https://www.wnyurology.com/content.aspx?chunkiid=697456