Τι είναι η νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο;
Η νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο, επίσης γνωστή ως εγκεφαλική πλαστικότητα, είναι μια από τις πιο σημαντικές πρόσφατες ανακαλύψεις για το ανθρώπινο σώμα. Είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει και να προσαρμόζεται σε νέες συμπεριφορές ή εμπειρίες.
Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα νευρικά κυκλώματα σχηματίστηκαν και άλλαξαν μόνο κατά την παιδική ηλικία. Με άλλα λόγια, πίστευαν ότι ήταν αδύνατο να αλλάξουν ή να κάνουν νέες συνδέσεις στην ενηλικίωση βάσει εμπειριών ή μάθησης.
Ωστόσο, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι νευρώνες του εγκεφάλου μας μπορούν να αναγεννηθούν συνεχώς. Στην πραγματικότητα, το κάνουν όχι μόνο ανατομικά, αλλά μπορούν επίσης να σχηματίσουν νέες συνδέσεις. Αυτή η ιδέα είναι κοινώς γνωστή ως «νευροπλαστικότητα». Αν και φαίνεται απλό, είναι αυτό που επιτρέπει στον εγκέφαλο να ανακάμψει από συγκεκριμένους τραυματισμούς ή διαταραχές.
Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο.
Τι είναι η νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο;
Στο παρελθόν, οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο νευρικός ιστός μπορούσε να αλλάξει μόνο νωρίς στη ζωή. Αυτό σήμαινε ότι πίστευαν ότι ήταν αδύνατο να ανακάμψει από οποιονδήποτε εγκεφαλικό ιστό. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτό δεν ισχύει.
Η νευροπλαστικότητα είναι η ικανότητα των νευρώνων να αναγεννιούνται. Το κάνουν τόσο ανατομικά όσο και λειτουργικά. Στην πραγματικότητα, είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει πολλές βιοχημικές και μεταβολικές αντιδράσεις. Επίσης, σημαίνει ότι έχει μεγάλες δυνατότητες προσαρμογής.
Η νευροπλαστικότητα αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο το νευρικό μας σύστημα πρέπει να σχηματίσει νέες συνδέσεις. Επιπλέον, το κάνει αυτό ως απάντηση σε νέα ερεθίσματα, πληροφορίες ή ακόμη και για να θεραπεύσει ζημιά σε παλιές συνδέσεις.
Οι επιστήμονες άρχισαν να παρατηρούν αυτό το ζήτημα τη δεκαετία του 1960. Έδωσαν προσοχή σε αρκετές περιπτώσεις ενηλίκων που είχαν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια. Στην πραγματικότητα, παρατήρησαν ότι, κάποια στιγμή μετά τον τραυματισμό, πολλοί φάνηκαν να αναρρώνουν. Στη συνέχεια, άρχισαν να εκτελούν διαφορετικές δοκιμές απεικόνισης και διέγερσης για να δείξουν ότι υπάρχει νευροπλαστικότητα. Οι επιστήμονες ερευνούν ακόμη όλες τις πτυχές αυτού του φαινομένου.
Ίσως σας ενδιαφέρει: 5 τεχνικές αναπνοής για να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση
Πώς λειτουργεί η νευροπλαστικότητα;
Η σύναψη είναι η περιοχή όπου οι νευρώνες επικοινωνούν μεταξύ τους. Όταν γεννηθούμε, υπάρχει μόνο ένας περιορισμένος αριθμός συνάψεων ανά νευρώνα στον εγκεφαλικό φλοιό. Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι υπάρχουν περίπου 2.500 συνάψεις. Ωστόσο, καθώς περνούν τα χρόνια, αυτός ο αριθμός αυξάνεται σε σχεδόν 10.000 συνάψεις ανά νευρώνα.
Αυτό συμβαίνει επειδή, καθώς μεγαλώνουμε, βιώνουμε και μαθαίνουμε διαφορετικές συμπεριφορές. Όλα αυτά προκαλούν τη δημιουργία νέων εγκεφαλικών συνδέσεων και ενισχύουν τους άλλους. Ωστόσο, αυτό σημαίνει επίσης ότι αυτά που δεν χρησιμοποιούνται πεθαίνουν.
Με τη νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο, νέες συνάψεις μπορούν να σχηματιστούν ή να αναγεννηθούν καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής. Στην πραγματικότητα, αυτό συμβαίνει μέσω διαφόρων μοριακών και χημικών μηχανισμών. Επομένως, κάθε φορά που μαθαίνετε νέα πράγματα, οι συνάψεις ενισχύονται ή αυξάνονται.
Δείτε ακόμα: Το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου: Πώς λειτουργεί;
Τα πιο σημαντικά πράγματα που συμβαίνουν εδώ είναι:
- Η διέγερση του νευρώνα ανακτάται. Αυτό συμβαίνει επειδή αποκαθίσταται η ισορροπία μεταξύ ιόντων εντός και εκτός των νευρώνων.
- Μέρη του νευρώνα που έχουν υποστεί βλάβη αναγεννιούνται, ιδιαίτερα ο άξονας.
- Υπάρχει ανάκτηση κυκλωμάτων που δεν ήταν ενεργά.
Αυτές οι αντιδράσεις είναι πολύ περίπλοκες. Ωστόσο, το αποτέλεσμα είναι ότι υπάρχουν περισσοτερες συνδέσεις στον εγκέφαλο.
Η σημασία αυτού του ευρήματος
Η νευροπλαστικότητα στον εγκέφαλο είναι πρωτίστως σημαντική για τη θεραπεία. Ανακαλύπτοντας ότι υπάρχει αυτή η διαδικασία, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι πολλοί εγκεφαλικοί τραυματισμοί είναι πραγματικά θεραπεύσιμοι. Επομένως, δημιουργώντας νέες συνδέσεις, ο εγκέφαλος μπορεί να αποκαταστήσει ορισμένες λειτουργίες.
Για παράδειγμα, οι ερευνητές το μελετούν σε άτομα με τραυματισμούς. Ωστόσο, υπάρχουν άλλες ασθένειες που οι γιατροί θα μπορούσαν να βελτιώσουν με αυτήν τη γνώση:
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- Ορισμένοι τύποι σχιζοφρένειας
- Υπερκινητική διαταραχή ελλειμματικής προσοχής
- Άγχος και κατάθλιψη
Ας ελπίσουμε ότι οι ειδικοί θα συνεχίσουν να μαθαίνουν ακόμη περισσότερο. Εξάλλου, το να γνωρίζουμε τον εγκέφαλο μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της έκβασης πολλών ακόμη ασθενειών στο μέλλον.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
-
Costandi, M. (2016). Neuroplasticity. MIt Press.
- Virginia Garcés-vieira, M., & Camilo Suárez-escudero, J. (2014). Neuroplasticidad: aspectos bioquímicos y neurofisiológicos Neuroplasticity: Biochemical and neurophysiological aspects. Rev CES Med (Vol. 28).
-
Demarin, V., & MOROVIĆ, S. (2014). Neuroplasticity. Periodicum biologorum, 116(2), 209-211.