Οι παρενέργειες των αντιβιοτικών και τι πρέπει να ξέρετε

Τα αντιβιοτικά είναι κοινά φάρμακα, αλλά πρέπει να προσέχετε τις τυχόν παρενέργειες. Όλα τους συνοδεύονται από οδηγίες, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τις διαβάζουν. Μάθετε περισσότερα σε αυτό το άρθρο.

Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα για τις βακτηριακές λοιμώξεις, αλλά πρέπει να δίνετε προσοχή σε τυχόν παρενέργειες που μπορεί να έχουν. Όλα τους συνοδεύονται από οδηγίες, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τις διαβάζουν. Τι πρέπει να ξέρετε για τις παρενέργειες των αντιβιοτικών;

Είναι σημαντικό να αφιερώσετε χρόνο για να αποφύγετε τυχόν εκπλήξεις και να διαβάσετε προσεκτικά τις οδηγίες του γιατρού σας σε περίπτωση που τις έχετε ξεχάσει.

Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που συνήθως είναι αρκετά ισχυρά (εξ ου και η αποτελεσματικότητά τους), γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνονται μόνο με συνταγή γιατρού και στις ποσότητες που υποδεικνύει ο γιατρός. Οι παρενέργειές τους είναι ποικίλες, γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να τα παίρνετε μόνο αν τα χρειάζεστε απολύτως.

Πώς δρουν τα αντιβιοτικά;

Τα αντιβιοτικά θεραπεύουν λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια και όχι εκείνες που προκαλούνται από ιούς. Για το λόγο αυτό, οι γιατροί δεν συνταγογραφούν πάντα αντιβιοτικά όταν έχετε μια λοίμωξη.

Ωστόσο, τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά για έναν ορισμένο τύπο βακτηρίων, αλλά όχι για όλα τα βακτήρια. Για το λόγο αυτό, δεν μπορείτε να πάρετε οποιοδήποτε αντιβιοτικό, αν έχετε πονόκοιλο, πονόλαιμο ή πόνο στο αυτί.

Οι “κλασικές” βακτηριακές λοιμώξεις είναι:

• Βακτηριακή αμυγδαλίτιδα
• Βακτηριακή ιγμορίτιδα
• Πνευμονικές λοιμώξεις
• Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ακόμη πιο συνηθισμένες λοιμώξεις, οι οποίες όμως είναι προϊόν ενός ιού και, επομένως, τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα.

Στην περίπτωση αυτή, μιλάμε για:

• Γρίπη
• Κρυολόγημα
• Βρογχίτιδα
• Φαρυγγίτιδα
• Ωτίτιδα

Αν πάσχετε από κάποια από αυτές τις ασθένειες και παίρνετε αντιβιοτικά, μπορεί να αυξήσετε την αντοχή των βακτηρίων, πράγμα που δεν είναι καλό. Αυτό σημαίνει ότι την επόμενη φορά που θα έχετε μια βακτηριακή λοίμωξη, τα φάρμακα αυτά δεν θα λειτουργήσουν. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα λόγω της αυτοθεραπείας.

Συμβουλές για τη χρήση και τις παρενέργειες των αντιβιοτικών

Ακολουθούν ορισμένες συστάσεις για την πρόληψη της βακτηριακής αντοχής και τη μείωση των παρενεργειών από τη λήψη αντιβιοτικών.

1. Χρησιμοποιήστε το αντιβιοτικό όπως σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός

Ποτέ μην αυτοθεραπεύεστε και μην αυξάνετε τη δόση που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας. Να θυμάστε ότι χρειάζεστε πάντα τη συμβουλή ενός επαγγελματία πριν πάρετε ένα φάρμακο.

Είναι επίσης σημαντικό να τηρείτε το δοσολογικό πρόγραμμα. Εάν ο γιατρός υπέδειξε κάθε 12, 8 ή 6 ώρες, πρέπει να ακολουθείτε κατά γράμμα τις οδηγίες του.

2. Πάρτε το φάρμακο για τον υποδεικνυόμενο χρόνο

Μην σταματάτε πρόωρα τη λήψη αντιβιοτικών επειδή νομίζετε ότι έχετε ήδη θεραπευτεί. Είναι απαραίτητο να συμμορφωθείτε με την πλήρη θεραπεία όπως σας υποδεικνύει ο γιατρός. Ακόμα και αν δεν έχετε συμπτώματα, τα βακτήρια μπορεί να βρίσκονται ακόμα στο σώμα σας.

3. Μην κρατάτε ή επαναχρησιμοποιείτε αντιβιοτικά

Εάν έχετε επιπλέον χάπια, μην τα κρατάτε. Το να έχετε αντιβιοτικά στο σπίτι αυξάνει τον πειρασμό της αυτοθεραπείας, κάτι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.

Είναι προτιμότερο να πετάξετε τα χάπια που περίσσεψαν. Μερικές φορές, τα φαρμακεία διαθέτουν σημεία απόρριψης φαρμάκων, κάτι που είναι συνήθως ασφαλέστερο από το να τα πετάξετε στο σπίτι. Αξίζει να το έχετε κατά νου.

Οι παρενέργειες των αντιβιοτικών

Παρόλο που συνταγογραφούνται από γιατρό και σκοπός τους είναι να εξαλείψουν ορισμένα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες, τα αντιβιοτικά μπορούν επίσης να προκαλέσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Είναι σημαντικό να τις γνωρίζετε, ώστε να μην πανικοβληθείτε αν σας συμβεί κάτι τέτοιο και σταματήσετε να τα παίρνετε νομίζοντας ότι είναι επιβλαβή. Αυτού του είδους οι αντιδράσεις είναι συνήθως συχνές, γι’ αυτό και αναφέρονται πάντα στο φύλλο οδηγιών χρήσης.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχετε υπόψη σας ότι οι παρενέργειες είναι προσωρινές και, κατ’ αρχήν, αν και ενοχλητικές, δεν είναι συνήθως σοβαρές. Ωστόσο, εάν παρατηρήσετε ότι αυτό δεν ισχύει στην περίπτωσή σας και ότι το φάρμακο σας επηρεάζει πολύ αρνητικά, επισκεφθείτε τον γιατρό σας. Μπορεί να υπάρχει ένα λιγότερο επιθετικό φάρμακο που να ταιριάζει στην περίπτωσή σας.

Μην σταματήσετε τη λήψη τους χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας. Αν το κάνετε, μπορεί να προκαλέσετε περισσότερα προβλήματα από τις παρενέργειες του αντιβιοτικού.

Οι συνήθεις παρενέργειες των αντιβιοτικών: Διάρροια

Τα φάρμακα σκοτώνουν τα βακτήρια όλων των ειδών, συμπεριλαμβανομένων των παθογόνων (που προκαλούν ασθένειες) βακτηρίων και των βακτηρίων που ζουν στο εντερικό μικροβιόκοσμο. Επομένως, τα αντιβιοτικά μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική ισορροπία των μικροοργανισμών της εντερικής χλωρίδας.

Έτσι, μπορεί να μειώσουν τον αριθμό των ωφέλιμων βακτηρίων ή να αυξήσουν τους πληθυσμούς των παρασίτων που προκαλούν διάρροια.  Γι’ αυτό η διάρροια είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα.

Καντιντίαση

Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτός ο μύκητας, η Candida, σύμφωνα με διάφορες μελέτες, είναι υπεύθυνος για πολλές λοιμώξεις στο ανθρώπινο σώμα, ιδιαίτερα στο στόμα, το έντερο και τον κόλπο.

Ορισμένα αντιβιοτικά μπορούν να διαταράξουν τη βακτηριακή ισορροπία σε αυτές τις περιοχές του σώματος προκαλώντας τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων, οδηγώντας, για παράδειγμα, σε εντερική ή κολπική καντιντίαση.

Στην περίπτωση του εντέρου, αυτό συμβαίνει επειδή αυξάνουν τον αποικισμό του βακτηρίου αυτού μέσα στο γαστρεντερικό σύστημα, οδηγώντας σε μόλυνση.

Όσον αφορά τον κόλπο, τα φάρμακα αυτά μεταβάλλουν τη μικροβιακή χλωρίδα: τα βακτήρια αναπαράγονται ανεξέλεγκτα και προκαλούν λευκές εκκρίσεις και κνησμό.

Περισσότερες παρενέργειες των αντιβιοτικών

Εκτός από διάρροια και καντιντίαση, η κατανάλωση αυτών των φαρμάκων μπορεί επίσης να προκαλέσει:

• Πεπτικά προβλήματα (δυσαπορρόφηση ή δυσανεξία στα τρόφιμα, απώλεια όρεξης, δυσκοιλιότητα, αέρια, γαστρίτιδα)
• Αναπνευστική δυσχέρεια, αυξημένο κίνδυνο κρυολογήματος ή γρίπης
• Δερματικές διαταραχές
• Πονοκέφαλους ή ημικρανίες
• Ευαισθησία στο ηλιακό φως
• Αλλεργικές αντιδράσεις
• Θολή όραση
• Μεταβολή του νευρικού συστήματος

Αντιμετώπιση των παρενεργειών

Η πιθανότητα εμφάνισης παρενεργειών από τα αντιβιοτικά εξαρτάται από το άτομο. Κάποιες αντιδράσεις είναι πολύ απίθανες, αλλά και καλό είναι να τις έχετε πάντα κατά νου.

Αν παίρνετε φάρμακα, δώστε προσοχή σε αυτές τις συμβουλές για να εξουδετερώσετε πιθανές αντενδείξεις:

• Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για τις πιθανές παρενέργειες των αντιβιοτικών.
• Μάθετε αν επιτρέπεται η “ανάμειξή” τους με άλλα φάρμακα που συνήθως παίρνετε. Πάρτε τα φάρμακά σας με νερό και με γεμάτο στομάχι. Είναι επίσης καλή ιδέα να ρωτήσετε αν μπορούν να αλληλεπιδράσουν με κάποια τροφή.
• Μην καπνίζετε και μην πίνετε αλκοόλ ενώ τα παίρνετε. Πηγαίνετε γρήγορα στο γιατρό εάν έχετε δυσκολία στην αναπνοή.
• Να συνοδεύετε πάντα το αντιβιοτικό με νερό και όχι με ζαχαρούχα ποτά, γαλακτοκομικά ή καφέ. Στην πραγματικότητα, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το ασβέστιο μπορεί να μειώσει τις επιδράσεις του φαρμάκου. Επομένως, είναι καλύτερο να μην πίνετε γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα ακόμα και αρκετές ώρες μετά τη λήψη του αντιβιοτικού.
• Πίνετε περισσότερο νερό από το συνηθισμένο. Πίνετε τσάι από βότανα για τη βελτίωση της πέψης και του εντερικού βλεννογόνου. Καταναλώστε φυσικούς χυμούς (όχι αγορασμένους από το σούπερ μάρκετ).
• Σταματήστε να τρώτε γλυκά, σοκολάτες και αρτοσκευάσματα και, αν έχετε διάρροια, αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών. Μια διατροφή πλούσια σε ζαχαρούχα βιομηχανικά προϊόντα συνδέεται με μεγαλύτερα πεπτικά προβλήματα, οπότε τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν.
• Μπορείτε να τρώτε ένα γιαούρτι την ημέρα για να αυξήσετε τα επίπεδα των εντερικών προβιοτικών σας. Πολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτά είναι ευεργετικά για την εντερική χλωρίδα .
• Σε γενικές γραμμές, επιλέξτε μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει ψάρια, άπαχο κρέας, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς.
• Μην εκτίθεστε πολύ στον ήλιο (ειδικά αν ένα από τα συμπτώματά σας είναι η ευαισθησία στο φως).

Τι πρέπει να κάνετε αν εμφανίσετε παρενέργειες από τα αντιβιοτικά

Την επόμενη φορά που ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει φάρμακα, ενημερωθείτε για τις πιθανές παρενέργειες των αντιβιοτικών. Είναι επίσης καλή ιδέα να συμβουλευτείτε το γιατρό σας και να συζητήσετε τις πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και τρόφιμα.

Πρώτα απ’ όλα, αν παρουσιάσετε ανεπιθύμητες παρενέργειες, μην ανησυχείτε και μη διακόψετε τη λήψη του αντιβιοτικού, καθώς αυτό μπορεί να είναι πιο επιβλαβές. Μπορεί να σας φαίνεται ότι το φάρμακο είναι χειρότερο από την ασθένεια, αλλά αυτή η δυσφορία είναι μόνο προσωρινή και θα σας επιτρέψει να ανακουφιστείτε αποτελεσματικά από μια σημαντική πάθηση.

Μην φοβάστε λοιπόν τα αντιβιοτικά. Σε γενικές γραμμές, όπως είπαμε, οι παρενέργειες, αν και ενοχλητικές, δεν είναι συνήθως σοβαρές. Και να θυμάστε, όταν έχετε αμφιβολίες, πηγαίνετε στο γιατρό.

Τέλος, προσέξτε ιδιαίτερα τη διατροφή σας όσο παίρνετε αντιβιοτικά. Θα πρέπει επίσης να εγκαταλείψετε βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ. Θα δείτε πώς αυτό θα σας βοηθήσει και θα απαλλαγείτε από τη φαρμακευτική αγωγή και θα γίνετε καλύτερα σε χρόνο ρεκόρ.