Τι είναι τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος;
Τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος είναι αποτελεσματικά στην καταστροφή πολλών βακτηρίων. Μάθετε τι είναι, πώς λειτουργούν και ποιες συνέπειες έχει η υπερβολική χρήση τους στο άρθρο που ακολουθεί.
Αντιβιοτικά ευρέος φάσματος
Αυτά τα αντιβιοτικά μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον πληθυσμό των βακτηρίων καταστρέφοντας έναν μεγάλο αριθμό διαφορετικών τύπων αυτών των μικροοργανισμών. Ταυτόχρονα, τα αντιβιοτικά μικρού φάσματος χρησιμοποιούνται μόνο για συγκεκριμένους τύπους βακτηρίων.
Συνήθως είναι βακτηριοστατικά. Γι’ αυτό, δεν καταστρέφουν τα βακτήρια. Αντ’ αυτού, αποτρέπουν την ανάπτυξη και αναπαραγωγή τους. Το αποτέλεσμα είναι να εξαφανίζεται ο πληθυσμός αυτών των βακτηρίων. Αυτό γίνεται με την καταστολή της σύνθεσης πρωτεΐνης στα βακτήρια, το οποίο αποτρέπει τον πολλαπλασιασμό τους.
Χάρη στην αποτελεσματικότητά τους, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι πως μπορούν να καταλήξουν να καταστρέφουν υγιή βακτήρια που είναι καλά για την ενδογενή χλωρίδα.
Γενικά, υπάρχει μεγάλος αριθμός αντιβιοτικών στην αγορά. Αυτό συμβαίνει επειδή αναπτύσσονται συνεχώς νέα αντιβιοτικά για να αντικαταστήσουν τα παλιά και τα πιο αναποτελεσματικά. Εξάλλου, είναι συχνό φαινόμενο να αναπτύσσουν αντίσταση σε αυτά τα φάρμακα τα βακτήρια.
Ας ρίξουμε μια ματιά στους διαφορετικούς τύπους.
Διαβάστε επίσης: Πότε και γιατί συνταγογραφείται η βιταμίνη Κ;
Αμοξυκιλλίνη και Κλαβουλανικό οξύ (AMC)
Τα αντιβιοτικά καταστρέφουν και τα καλά βακτήρια πέραν από τα παθογόνα βακτήρια.
Αυτός ο τύπος αντιβιοτικού έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης.
Ενώνει δύο συμπλέγματα. Από τη μία έχουμε την αμοξυκιλλίνη που αποτρέπει τη σύνθεση βακτηριακού τείχους. Ταυτόχρονα, το κλαβουλανικό οξύ ενισχύει τον ρόλο της αμοξυκιλλίνης.
Αυτός ο τύπος αντιβιοτικού ευρέος φάσματος χρησιμοποιείται συνήθως στην αντιμετώπιση λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Εξαιτίας της διάδοσής του και του μικρού ελέγχου χρήσης του, αυτό το αντιβιοτικό αναπτύσσει αντίσταση και δημιουργεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας.
Τετρακυκλίνες
Οι τετρακυκλίνες είναι μια σειρά συμπλεγμάτων τα οποία έχουν μια χημική δομή και ένα μηχανισμό κοινής δράσης. Ο ρόλος τους είναι να εμποδίσουν τη σύνθεση πρωτεΐνης στα βακτήρια.
Η ιατρική τους χρήση είναι αρκετά περιορισμένη. Ο λόγος είναι η πιθανή τοξική τους δράση στο σώμα. Οι γιατροί τα χορηγούν συνήθως για την καταπολέμηση των χλαμυδίων, της βρουκέλλωσης ή του μυκοπλάσματος.
Χλωραμφενικόλη
Η χλωραμφενικόλη αποτρέπει και αυτή τη σύνθεση πρωτεΐνης στα βακτήρια.
Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση λοιμώξεων που προκαλούνται από τη Σαλμονέλα, για ορισμένα είδη μηνιγγίτιδας, και την πνευμονία. Αυτό το αντιβιοτικό παρεμβαίνει στην ενζυμική λειτουργία του ήπατος. Γι’ αυτό, οι γιατροί πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά την χορήγησή της.
Μακρολίδια
Πρόκειται επίσης για αντιβιοτικά ευρέος φάσματος, αν και είναι πιο συγκεκριμένα.
Όπως και τα προηγούμενα, ο μηχανισμός δράσης των μακρολιδίων είναι η παρεμπόδιση σύνθεσης πρωτεΐνης.
Η ερυθρομυκίνη θεωρείται ένα από τα λιγότερο τοξικά αντιβιοτικά. Χρησιμοποιείται σε ορισμένες περιπτώσεις πνευμονίας η οποία προκαλείται από το μυκόπλασμα ή τη λεγιονέλλα .
Ρίξτε μια ματιά και εδώ: 6 φυσικά αντιβιοτικά τα οποία πιθανώς δεν γνωρίζατε
Αντίσταση στα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος
Η αντίσταση στα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος είναι ένα τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα υγείας.
Τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος ίσως είναι εξαιρετική επιλογή για την αντιμετώπιση ορισμένων λοιμώξεων. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση τους προκαλεί τεράστιο πρόβλημα υγείας εξαιτίας της αντίστασης σε αυτά.
Όλα τα αντιβιοτικά μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη αντίστασης. Τα βακτηριακά στελέχη μπορούν να μεταλλαχθούν και να εξελιχθούν ταχύτατα. Έτσι, κάποια γίνονται πιο ανθεκτικά στα συμπλέγματα.
Το πρόβλημα χειροτερεύει όταν αυτά τα ανθεκτικά στελέχη συνεχίζουν να μολύνουν τον πληθυσμό και δεν υπάρχουν αποτελεσματικά αντιβιοτικά εναντίον τους. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται συνεχώς νέα αντιβιοτικά (δεύτερης και τρίτης γενιάς αντιβιοτικά). Όμως, το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει και εμφανίζονται νέα ανθεκτικά στελέχη.
Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών ευρέος φάσματος έχει εξελιχθεί σε μεγάλο πρόβλημα. Επηρεάζουν μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών και μπορούν όλοι να γίνουν ανθεκτικοί σε αυτά.
Ταυτόχρονα, υπάρχει και το πρόβλημα της διασταυρούμενης ανθεκτικότητας. Αυτό συμβαίνει όταν το είδος του βακτηρίου αναπτύσσει αντίσταση στα αντιβιοτικά πέραν άλλων βακτηρίων μειωμένου φάσματος.
Εξαιτίας όλων των παραπάνω, είναι σημαντικό να αφυπνιστεί ο κόσμος για τους κινδύνους που κρύβει η λανθασμένη χρήση των αντιβιοτικών. Το πρόβλημα που περιγράψαμε επηρεάζει ήδη την παγκόσμια υγεία και οδηγεί στην εμφάνιση λοιμώξεων τις οποίες πιστεύαμε ότι είχαμε εξαλείψει.
Μιλήστε με τον/η γιατρό σας αν έχετε απορίες σχετικά με τα αντιβιοτικά.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Neu HC. The crisis in antibiotic resistance. Science.1992;257:1064-1073.
- Kaur, S. P., Rao, R., & Nanda, S. (2011). Amoxicillin: A broad spectrum antibiotic. International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences.
- Levy SB. Confronting multidrug resistance: a role of each of us. JAMA.1993;269:1840-1842.
- Schrag S, Perrot V. Reducing antibiotic resistance. Nature.1996;381:120-121.
- Kenyon, S. L., Taylor, D. J., & Tarnow-Mordi, W. (2001). Broad-spectrum antibiotics for preterm, prelabour rupture of fetal membranes: The ORACLE I randomised trial. Lancet. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(00)04233-1