Ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα: ποια η διαφορά τους;

Η γνώση της διαφοράς ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα είναι ουσιαστική ώστε να μπορέσει μια μητέρα να φροντίσει σωστά τον εαυτό της κατά την εγκυμοσύνη, προκειμένου τα μωρά της να αναπτυχθούν σωστά.

Έχει εξετασθεί και εγκριθεί από: γιατρό Diego Pereira.

Έχει γραφτεί από Daniela Colmenares

Τελευταία ενημέρωση: 27 Δεκεμβρίου, 2022

Πολλοί άνθρωποι θέλουν να αποκτήσουν δίδυμα, κυρίως επειδή επιθυμούν να δουν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν μαζί και να μοιράζονται υπέροχες αδελφικές στιγμές. Όμως έχετε ποτέ αναρωτηθεί ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα;

Η κύρια διαφορά ανάμεσά τους έγκειται στον τρόπο με τον οποίο γονιμοποιείται το ωάριο.

Τα ομοζυγωτικά δίδυμα προέρχονται από τη διαίρεση ενός ωαρίου που έχει γονιμοποιηθεί από ένα μόνο σπερματοζωάριο. Από την άλλη πλευρά, τα ετεροζυγωτικά δίδυμα προέρχονται από δύο διαφορετικά ωάρια και δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια. Αυτή είναι μία από τις κύριες διαφορές ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα.

Ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες παρακάτω.

Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη διαφορά ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα;

Ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη διαφορά ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα είναι επειδή οι εγκυμοσύνες πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά σε κάθε περίπτωση.

Αν και οι περισσότερες από αυτές τις εγκυμοσύνες είναι αρκετά συνηθισμένες, είναι πιθανό να προκύψουν ορισμένες επιπλοκές. Για παράδειγμα, είναι πιθανή η εμβρυο-εμβρυϊκή μετάγγιση ή η ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης.

Για τον λόγο αυτό, προκειμένου να διαχειριστούμε επαρκώς μια δίδυμη κύηση, είναι ουσιαστικό να γνωρίζουμε όσο το δυνατόν νωρίτερα για τι είδους εγκυμοσύνη πρόκειται.

Κανονικά, ο υπέρηχος του πρώτου τριμήνου μπορεί να δείξει αν τα δίδυμα είναι ομοζυγωτικά ή ετεροζυγωτικά. Επιπλέον, μπορεί να ανιχνεύσει εγκαίρως οποιεσδήποτε άλλες εμβρυϊκές ανωμαλίες ή άλλου είδους επιπλοκές.

Για αναγνωρίσετε το είδος της εγκυμοσύνης σας, υπάρχουν μερικοί παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη. Είναι εύκολα κατανοητοί και θα σας βοηθήσουν να διαπιστώσετε αν κυοφορείτε ομοζυγωτικά ή ετεροζυγωτικά δίδυμα.

Ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα: διαφορετική γονιμοποίηση

Τα διζυγωτικά δίδυμα, δηλαδή τα ετεροζυγωτικά, είναι εκείνα που προκύπτουν με τη γονιμοποίηση δύο ωαρίων από δύο σπερματοζωάρια. Τη στιγμή της γονιμοποίησης οι ωοθήκες έχουν απελευθερώσει δύο ωάρια. Επειδή οι άνδρες παράγουν εκατομμύρια σπερματοζωάρια, είναι φυσικό να γονιμοποιηθούν και τα δύο ωάρια.

Σε μια εγκυμοσύνη με ετεροζυγωτικά δίδυμα, κάθε έμβρυο έχει τον δικό του αμνιακό σάκο και τον δικό του πλακούντα. Επομένως, μπορεί να έχουν ίδιο ή διαφορετικό φύλο και θα μοιάζουν σαν δύο αδέλφια που γεννήθηκαν σε διαφορετικές στιγμές.

Από την άλλη πλευρά, τα μονοζυγωτικά δίδυμα, ή πανομοιότυπα δίδυμα, προκύπτουν όταν ένα μόνο ωάριο γονιμοποιείται από ένα σπερματοζωάριο. Ακολουθεί ο σχηματισμός ζυγωτού το οποίο στη συνέχεια χωρίζεται στα δύο, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται δύο έμβρυα.

Αν η διαίρεση του ζυγωτού πραγματοποιηθεί ανάμεσα στην πρώτη και την τέταρτη ημέρα μετά τη γονιμοποίηση, κάθε έμβρυο θα έχει τον δικό του πλακούντα και τον δικό του αμνιακό σάκο. Από την άλλη πλευρά, αν η διαίρεση πραγματοποιηθεί ανάμεσα στην τέταρτη και την όγδοη ημέρα, κάθε έμβρυο θα έχει τον δικό του αμνιακό σάκο αλλά θα μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα.

Αυτό που συμβαίνει με τα ομοζυγωτικά δίδυμα είναι μια “φυσική κλωνοποίηση”. Αν και κάθε έμβρυο αναπτύσσεται ανεξάρτητα, και τα δύο σχηματίζονται από το ίδιο ωάριο και το ίδιο σπερματοζωάριο. Επομένως, μοιράζονται το ίδιο γενετικό υλικό και σωματικά είναι σχεδόν πανομοιότυπα.

Ετεροζυγωτικά δίδυμα αντίθετου φύλου

Συνήθως στις 100 εγκυμοσύνες ετεροζυγωτικών διδύμων τα 50 έμβρυα έχουν αντίθετο φύλο. Τα ετεροζυγωτικά δίδυμα διαφορετικού φύλου αναπτύσσονται διαφορετικά, όχι μόνο επειδή είναι διαφορετικά άτομα αλλά και επειδή το φύλο επίσης επηρεάζει κάποια πράγματα.

Μόλις γεννηθούν, τα αγόρια συχνά αναπτύσσουν καλύτερα τις σωματικές τους ικανότητες. Δηλαδή, μαθαίνουν να μπουσουλούν πρώτα και έπειτα να τρέχουν και να πηδούν.

Αντίθετα, τα κορίτσια είναι περισσότερο επικοινωνιακά. Πριν αρχίσουν να μπουσουλούν ή να περπατούν, λένε τις πρώτες τους λέξεις.

Τα ομοζυγωτικά δίδυμα είναι πολύ παρόμοια

Τα μονοζυγωτικά δίδυμα μοιράζονται το ίδιο κληρονομικό υλικό, αφού και τα δύο έμβρυα αναπτύσσονται από το ίδιο γονιμοποιημένο ωάριο που διαιρείται στα δύο μετά τη σύλληψη. Κάθε διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα αδέλφια αφού γεννηθούν θα οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως η διατροφή και η άσκηση.

Αν και τα ομοζυγωτικά δίδυμα έχουν ίδια σωματική εμφάνιση, υπάρχουν πολλά γνωρίσματα που δεν είναι πανομοιότυπα: τα δακτυλικά τους αποτυπώματα, για παράδειγμα. Όταν τα ομοζυγωτικά δίδυμα αναπτύσσονται, κάθε έμβρυο αγγίζει τον αμνιακό σάκο σε διαφορετικά σημεία, γεγονός που δημιουργεί διαφορετικές γραμμές στα δάχτυλά τους. Ως αποτέλεσμα, τα ομοζυγωτικά δίδυμα δεν έχουν τα ίδια δακτυλικά αποτυπώματα.

Τα δίδυμα αλληλεπιδρούν μέσα στη μήτρα. Δηλαδή, ενστικτωδώς τείνουν το ένα προς το άλλο. Μέσα στη μήτρα της μητέρας, συνήθως αναζητούν το ένα το άλλο και αγγίζουν το ένα το άλλο περισσότερο από ό,τι τον εαυτό τους. Επειδή βρίσκονται μαζί μέσα στο σώμα της μητέρας τους, δημιουργούν μεταξύ τους έναν αδιάσπαστο δεσμό.

Γενικά, αναπτύσσονται σαν να ήταν το ένα απέναντι στο άλλο. Δηλαδή, το ένα καθρεφτίζει το άλλο. Έτσι, αν το ένα είναι δεξιόχειρας, το άλλο θα είναι αριστερόχειρας. Αν το ένα έχει ένα σημάδι στον δεξιό βραχίονα, το άλλο θα έχει αυτό το σημάδι ακριβώς στο ίδιο σημείο αλλά στον αριστερό βραχίονα.

Αυτή είναι ακόμα μία σημαντική διαφορά ανάμεσα σε ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα.

Τα ετεροζυγωτικά δίδυμα μοιράζονται μονάχα το 50% του DNA τους

Από γενετική άποψη, όλα τα ζωντανά όντα έχουν δύο αντίγραφα κάθε γονιδίου. Το ένα κληρονομείται από τη μητέρα και το άλλο από τον πατέρα. Δηλαδή, τα μισά γονίδια προέρχονται από το ωάριο και τα άλλα μισά από το σπερματοζωάριο.

Επομένως, τα ετεροζυγωτικά δίδυμα, που προέρχονται από διαφορετικά σπερματοζωάρια και ωάρια, μοιράζονται μονάχα το 50% του DNA τους. Μπορεί επίσης να ανήκουν και σε διαφορετικές ομάδες αίματος. Έτσι, τα ετεροζυγωτικά δίδυμα είναι αδέλφια που γεννιούνται την ίδια στιγμή χωρίς να έχουν άλλες ομοιότητες.

Ομοζυγωτικά και ετεροζυγωτικά δίδυμα: συμπέρασμα

Η σύλληψη δύο μωρών στη μήτρα συχνά προκαλεί σύγχυση.

Τα δίδυμα δεν είναι κάτι που κληρονομείται μέσα σε μια οικογένεια. Ωστόσο, αυτό που είναι κληρονομικό είναι η ικανότητα για απόκτηση διδύμων. Αν έχουν υπάρξει δίδυμα στην οικογένεια, είναι πιθανό αυτό να συμβαίνει κάθε δύο ή τρεις γενιές.

Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι για όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν το αν μια γυναίκα μπορεί να απελευθερώσει δύο ωάρια ταυτόχρονα. Ωστόσο, μια μελέτη από τον Dr. Gary Steinman επισημαίνει ότι η κατανάλωση περισσότερων γαλακτοκομικών προϊόντων αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης διδύμων. Αυτό διαπιστώθηκε μετά τη σύγκριση στατιστικών στοιχείων σχετικά με το πόσα ομοζυγωτικά δίδυμα γεννιούνται από μητέρες που είναι βέγκαν και πόσα από μητέρες που ακολουθούν την καθιερωμένη διατροφή.