Μπορούν τα παιδιά ν' ακολουθήσουν μια διατροφή Paleo;

Η διατροφή Paleo έχει πατρογονικές ρίζες. Δείτε πώς μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας και αν συνιστάται και είναι υγιεινή για παιδιά.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από διατροφολόγο Maria Patricia Pinero Corredor.

Τελευταία ενημέρωση: 09 Αυγούστου, 2022

Αν η διατροφή Paleo υποστήριξε την εξέλιξη του ανθρώπου από την Παλαιολιθική εποχή, 2,5 εκατομμύρια με 10.000 χρόνια πριν, τότε γιατί να μην είναι κατάλληλη για όλους, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών μας; Με αυτή τη λογική, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα παιδιά μπορούν ν’ ακολουθήσουν μια διατροφή Paleo.

Πρόκειται για ένα διατροφικό στυλ το οποίο μιμείται ό,τι έτρωγαν οι πρόγονοί μας πριν αρχίσουν να καλλιεργούν, όταν ήταν κυνηγοί, ψαράδες, και συλλέκτες. Περιλαμβάνει την κατανάλωση φρέσκων, ακατέργαστων προϊόντων που βοηθά να μειωθεί η εξάρτησή μας από τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα, αλλά και από την κατανάλωση ορισμένων δημητριακών και οσπρίων.

Είναι γνωστή και ως Παλαιολιθική διατροφή, διατροφή της Λίθινης εποχής, δίαιτα του ανθρώπου των σπηλαίων, ή διατροφή του κυνηγού-συλλέκτη. Για τα παιδιά, όπως συμβαίνει και με κάθε άλλη διατροφική οδηγία, οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν να λαμβάνουν όλες τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται.

Τροφές στη διατροφή Paleo

Γενικά, η διατροφή Paleo περιλαμβάνει άπαχο κρέας, ψάρια, λαχανικά, φρούτα, καρπούς, σπόρους, υγιεινά λιπαρά, και έλαια. Βασίζεται στην ιδέα πως οι άνθρωποι δεν είναι προσαρμοσμένοι στο να τρώνε και να μεταβολίζουν τροφές της μοντέρνας γεωργίας.

Όπως και άλλοι ειδικοί, ο συγγραφέας του πλάνου, ο Δρ. Loren Cordain, συμπέρανε πως η μοντέρνα διατροφή σχετίζεται με τον αυξημένο κίνδυνο χρόνιων μη μεταδοτικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η παχυσαρκία, η υψηλή πίεση, και η οστεοπόρωση.

Οι τροφές που περιλαμβάνει η διατροφή Paleo είναι οι ακόλουθες:

• Φρούτα και λαχανικά. Κατά προτίμηση τροπικά, όπως ανανάς, παπάγια, μάνγκο, και μήλα fuji.
• Ψάρια και θαλασσινά που δεν προέρχονται από εκτροφεία.
• Αβγά από κότες, ορτύκια, και χήνες από βιολογικές φάρμες.
• Πουλερικά και κόκκινα κρέατα, συμπεριλαμβανομένου του κυνηγιού. Προτεραιότητα δίνεται στα μικρά ζώα, π.χ. μοσχαράκι.
• Γλυκοπατάτες.
• Ψωμί φτιαγμένο από φαγόπυρο. Είναι ένα ψευτοδημητριακό χωρίς γλουτένη.
• Καρποί, εκτός από φιστίκια, καθώς αυτά είναι όσπρια.
• Μανιτάρια όπως σαντερέλ και σιτάκε.
• Μέλι για γλυκαντικό.
• Έλαιο καρύδας, ελαιόλαδο, και έλαιο αβοκάντο ως λιπαρά μέσα.
• Σκόρδο, πράσο, ελιές, κρεμμύδι, αρωματικά βότανα, και μπαχαρικά για καρυκεύματα.

Τροφές που πρέπει ν’ αποφεύγετε στη διατροφή Paleo

Η διατροφή Paleo δεν περιλαμβάνει τροφές που δεν προέρχονται από το κυνήγι ή τη συλλογή. Έτσι, αποκλείονται τα επεξεργασμένα και υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, όπως όσα περιέχουν τρανς λιπαρά, τα δημητριακά για πρωινό, τα αναψυκτικά, και τα προμαγειρεμένα φαγητά μεταξύ άλλων, επειδή αυτά είναι βλαβερά για την υγεία όπως αναφέρει ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

Σε μια διατριβή για τη διατροφή Paleo, εξηγείται ότι και άλλες, φυσικές τροφές, όπως σιτηρά, όσπρια, και γαλακτοκομικά προϊόντα, απαγορεύονται. Ένας από τους λόγους είναι πως δεν αποτελούσαν μέρος της Παλαιολιθικής εποχής και μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή ή πεπτικά προβλήματα. Αυτό εξετάζεται από τις Μελέτες για τη διατροφή του Κέντρου T. Colins Campbell.

Οι τροφές, λοιπόν, που θα πρέπει ν’ αποφεύγετε είναι:

• Πατάτες και όσπρια, όπως φακές, σόγια, φιστίκια, αρακάς, ρεβίθια, και όλες οι ποικιλίες φασολιών.
• Γαλακτοκομικά, όπως αγελαδινό γάλα, τυριά, γιαούρτια, κεφίρ, και παγωμένα γλυκίσματα. Οι ειδικοί απαγορεύουν επίσης το γάλα αμυγδάλου, σόγιας, και κινόα.
• Σιτηρά, όπως κινόα, αμάραντο, καλαμπόκι, κεχρί, σίκαλη, βρώμη, ρύζι, σιτάρι, αλλά και μπισκότα, πίτσα, ζυμαρικά, ψωμί, και νιόκι.
• Σπόρους όπως τσία, ηλιόσπορους, σουσάμι, ή κολοκυθόσπορους.
• Κατεργασμένη ζάχαρη, γλυκαντικά, και οποιοδήποτε παράγωγό τους.
• Αλκοολούχα ροφήματα ή ροφήματα με γλυκαντικά. Εδώ περιλαμβάνονται το κρασί, η μπίρα, τα αναψυκτικά, και τα λικέρ.
• Φρούτα που μοιάζουν με τα μούρα. Δηλαδή, όσα έχουν μικρούς σπόρους τους οποίους δε μπορούμε να χωνέψουμε όπως ακτινίδιο, πιπεριές, και φράουλες.
• Φυτικά έλαια από σπόρους και άλλα παράγωγα.

Οφέλη για τα παιδιά

Τα παιδιά ίσως ωφεληθούν από μια διατροφή Paleo παραπάνω απ’ ό,τι οι ενήλικες επειδή οι διατροφικές τους συνήθειες ακόμη κτίζονται. Αυτή η διατροφή παρέχει μια θρεπτική πυκνότητα που υποστηρίζει την ανάγκη τους για ανάπτυξη, προσαρμοσμένη στις θρεπτικές τους απαιτήσεις.

Μπορούν να λάβουν πρωτεΐνη από άπαχα κρέατα, ψάρια, και πουλερικά, τα οποία περιέχουν απαραίτητα αμινοξέα για τη σύνθεση ιστών κατά την ανάπτυξή τους.

Ως πηγή ενέργειας για να μεγαλώσουν, μπορούν να καταναλώνουν μια μίξη σύνθετων υδατανθράκων και απλών σακχάρων μέσω των φρούτων, της κολοκύθας, της γλυκοπατάτας, ή του ψωμιού από φαγόπυρο. Το ελαιόλαδο, γνωστό για τα υγιεινά του οφέλη, όπως και το έλαιο αβοκάντο, μπορούν να συμπληρώσουν τις θερμίδες.

Άλλο ένα όφελος της διατροφής Paleo για τα παιδιά είναι η συμβολή της σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα για την ανάπτυξη της όρασης και του εγκεφάλου, και της δομής των κυττάρων, όπως περιγράφει το Chilean Journal of Nutrition. Τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, το σκουμπρί, ο τόνος, οι σαρδέλες, αλλά και τα καρύδια, είναι καλές πηγές αυτών των λιπαρών.

Από την άλλη, το Complutense University of Madrid αναφέρει στο βιβλίο του “Φρούτα και Λαχανικά: Πηγές υγείας” το ευρύ φάσμα των βιταμινών, των μετάλλων, των αντιοξειδωτικών, και των φυτοχημικών που καλύπτουν αυτά τα λαχανικά. Βοηθούν τις μεταβολικές διεργασίες, τη βέλτιστη λειτουργία του ανοσοποιητικού, και γενικότερα το σώμα να παραμείνει υγιές. Η διατροφή Paleo τα προάγει ως ένα σημαντικό κομμάτι της διατροφής.

Μέσα στις απαγορεύσεις, ο ΠΟΥ υποστηρίζει τη μείωση των επεξεργασμένων τροφίμων και σακχάρων από μικρή ηλικία. Μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος παχυσαρκίας, διαβήτη, και καρδιαγγειακών παθήσεων στην ενήλικη ζωή.

Αυτή η διατροφή αποφεύγει επίσης δημητριακά, που είναι πηγές γλουτένης, και αντι-θρεπτικές ουσίες από τα όσπρια, καθώς μπορούν να βλάψουν το ανώριμο πεπτικό σύστημα του παιδιού. Ωστόσο, η  Spanish Association of Pediatrics συνιστά την εισαγωγή της γλουτένης και των οσπρίων από την ηλικία των 6 μηνών, κατά τη συμπληρωματική σίτιση.

Πιθανές συνέπειες και παρενέργειες

Τα παιδιά μας μεγαλώνουν και χρειάζονται πολλή ενέργεια. Η διατροφή Paleo αποκλείει πολλές τροφές που μπορούν ν’ αποτελέσουν πηγές ενέργειας. Παραδείγματος χάρη, τα απλά σάκχαρα από τα φρούτα και οι υδατάνθρακες από τα δημητριακά και τα όσπρια.

Ο αποκλεισμός των οσπρίων από τη διατροφή Paleo αφαιρεί τις υγιεινές ιδιότητες που προσφέρουν, όπως δημοσιεύει ο FAO. Είναι καλές πηγές διαλυτών και αδιάλυτων ινών, αντιοξειδωτικών, φυτοχημικών, και ανθεκτικών αμύλων που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της ανάπτυξης των βακτηρίων του εντέρου.

Από την άλλη, η παράβλεψη γαλακτοκομικών προϊόντων μειώνει μία από τις καλύτερες πηγές ασβεστίου για τα παιδιά, το οποίο είναι απαραίτητο για την ενδυνάμωση των οστών και των δοντιών τους. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι ειδικοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην παρακολούθηση της κατανάλωσης ψαριών, πράσινων φυλλωδών λαχανικών, καρπών, και αβγών.

Όμως, καθώς αυτό το ζήτημα ακόμη συζητιέται, αν το παιδί μπορεί να ανεχθεί το γάλα τότε ενδείκνυται για την ενίσχυση της πρόσληψης ασβεστίου. Ο πρωινός ή απογευματινός ήλιος θα επιτρέψουν στο σώμα να επεξεργαστεί ό,τι κατανάλωσε.

Ακόμη μία συνέπεια από την παράλειψη γαλακτοκομικών είναι πως αποτελούν ένα εξαιρετικό όχημα για τις προβιοτικές τροφές ώστε να βελτιωθεί η υγεία του εντέρου, όπως συμβαίνει με το γιαούρτι και άλλα γάλατα με βακτήρια. Σε αυτή την περίπτωση, η διατροφή Paleo προσφέρει ορισμένα φυτικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το ξινολάχανο και ροφήματα από φρούτα.

Όσο για την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, το Chilean Journal of Public Health τη συνδέει με την ανάπτυξη ορισμένων ασθενειών, γι’ αυτό συνιστούν την εισαγωγή περισσότερου λευκού κρέατος στο πλάνο διατροφής.

Είναι κατάλληλη διατροφή για τα παιδιά;

Οι ειδικοί θεωρούν τη διατροφή Paleo μια ασφαλή και θρεπτική διατροφή για ανθρώπους κάθε ηλικίας. Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, θα πρέπει να προσαρμόσουν τα διατροφικά τους πλάνα σύμφωνα με τις ατομικές τους απαιτήσεις.

Τα παιδιά μπορούν ν’ ακολουθήσουν μια διατροφή Paleo, αρκεί να ελέγχεται από έναν παιδίατρο και έναν διατροφολόγο, ώστε να μη λείψει κανένα θρεπτικό στοιχείο και να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές.

Αναμφίβολα, η συμπερίληψη άπαχης πρωτεΐνης, φρούτων, λαχανικών, καρπών, σπόρων, και ακόρεστων λιπαρών είναι μια εξαιρετική επιλογή για τα παιδιά, αλλά και για ολόκληρη την οικογένεια.