Οδοντιατρική περίθαλψη για παιδιά με σχιστία χείλους και υπερώας
Τα παιδιά με σχιστία της υπερώας χρειάζονται ειδική οδοντιατρική φροντίδα. Αυτή η δυσπλασία στο στόμα τα προδιαθέτει να υποστούν ορισμένες αλλοιώσεις που, με την κατάλληλη και έγκαιρη προσοχή, μπορούν να αποφευχθούν ή να αντιμετωπιστούν.
Η σχιστία του χείλους ή της υπερώας είναι συγγενείς ανωμαλίες άγνωστης προέλευσης, αν και θα μπορούσαν να συσχετιστούν με διάφορους παράγοντες κινδύνου. Χάρη στον έλεγχο της εγκυμοσύνης, μπορούν συνήθως να εντοπιστούν μέσω υπερηχογραφικών εξετάσεων πριν από τη γέννηση του παιδιού, γεγονός που βοηθά να είμαστε πιο προετοιμασμένοι κατά τη στιγμή της γέννησης.
Η έλλειψη συνέχειας στο χείλος ή την υπερώα δεν επηρεάζει μόνο την εμφάνιση αυτών των παιδιών. Οι επιπλοκές στο φαγητό και την ομιλία και τα οδοντιατρικά προβλήματα είναι άλλες προφανείς συνέπειες αυτής της διαταραχής. Η έγκαιρη αντιμετώπισή της βελτιώνει την ποιότητα ζωής των μικρών. Τι πρέπει να έχετε κατά νου, λοιπόν, όσον αφορά την οδοντιατρική φροντίδα σε παιδιά με σχιστία της υπερώας;
Τι είναι η σχιστία της υπερώας;
Η σχιστία του χείλους και η σχιστία της υπερώας είναι δύο παρόμοιες ανωμαλίες που προκύπτουν κατά το στάδιο της κύησης. Στην πρώτη περίπτωση, επηρεάζει τους ιστούς των χειλιών ενώ στη δεύτερη, επηρεάζει τον ουρανίσκο του στόματος. Ωστόσο, και οι δύο μπορεί να εμφανιστούν ταυτόχρονα.
Όταν το μωρό αναπτύσσεται στη μήτρα της μητέρας του, τα οστά και τα μαλακά μέρη της μύτης και του στόματος δεν συγχωνεύονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν τον ουρανίσκο και το άνω χείλος. Έτσι, επειδή δεν συγχωνεύονται σωστά, παραμένει ένα άνοιγμα ή ένας διαχωρισμός σε αυτές τις δομές.
Το κενό αυτό είναι γνωστό ως σχισμή. Μπορεί να έχει διαφορετικά μεγέθη και να επηρεάζει διαφορετικούς ιστούς:
- Μια μικρή ρωγμή που αφορά μόνο το χείλος
- Μια σχισμή που περιλαμβάνει το χείλος και επεκτείνεται στη μύτη
- Η σχισμή στην υπερώα μπορεί να είναι πρόσθια (σκληρή υπερώα), οπίσθια (μαλακή υπερώα) ή πλήρης (και στις δύο περιοχές).
Αυτά τα ελαττώματα, με τη σειρά τους, μπορεί να εμφανιστούν μόνο στη μία πλευρά του στόματος (μονόπλευρη) ή και στις δύο (αμφίπλευρη σχισμή). Όπως και να έχει, η παρουσία τους συνεπάγεται πολλά προβλήματα στις στοματικές λειτουργίες του παιδιού. Ο θηλασμός, η σίτιση, η ομιλία, η ακοή και ο σχηματισμός των δοντιών είναι πτυχές που αλλοιώνονται.
Επιπλέον, και ειδικά όταν εμπλέκεται το χείλος, η σχιστία είναι μια πολύ εμφανής δυσμορφία που επηρεάζει το αισθητικό επίπεδο. Έτσι, συχνά υπάρχουν επιπτώσεις όσον αφορά τις κοινωνικές σχέσεις του ατόμου, την αυτοεκτίμηση, την αυτοπεποίθηση και σε ολόκληρη την ποιότητα της ζωής του.
Τα αίτια της σχιστίας της υπερώας
Η συγκεκριμένη αιτία αυτού του τύπου δυσπλασίας δεν είναι απολύτως γνωστή. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που σχετίζονται με αυτήν:
- Γενετική προδιάθεση και οικογενειακή κληρονομικότητα
- Κατανάλωση ορισμένων φαρμάκων ή φαρμάκων από τους γονείς
- Πρώτη κύηση
- Έκθεση σε τοξίνες
- Επαφή με ορισμένους ιούς
Οδοντιατρικά προβλήματα σε παιδιά με σχιστία της υπερώας
Η σχιστία του χείλους και της υπερώας συχνά συνοδεύονται από πολλαπλά μειονεκτήματα για όσους πάσχουν από αυτές. Από τη στιγμή της γέννησης, τα μειονεκτήματα είναι εμφανή. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση έγκαιρων λύσεων θα εξουδετερώσει τις συνέπειες.
Ο θηλασμός είναι μία από τις πρώτες επιπλοκές που πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτά τα μωρά και οι οικογένειές τους. Η έλλειψη κλεισίματος των χειλιών ή η έλλειψη επικοινωνίας του ουρανίσκου με τα ρουθούνια καθιστά δύσκολη την αναρρόφηση και την κατάποση του μητρικού γάλακτος.
Η σίτιση γενικά και τα προβλήματα με τα αυτιά είναι άλλες ενοχλήσεις που προκαλούνται από αυτή τη δυσμορφία. Οι θεραπείες και οι έλεγχοι στους ενδεικνυόμενους χρόνους επιτρέπουν την υπέρβαση αυτών των δυσκολιών.
Κατά την έναρξη της ομιλίας επηρεάζεται επίσης η προφορά και η άρθρωση αρκετών φωνημάτων. Οι θεραπείες και οι παρεμβάσεις πριν από αυτό το στάδιο συμβάλλουν στη μείωση των συνεπειών αυτής της δυσπλασίας στην προφορική επικοινωνία.
Ωστόσο, όσον αφορά τα οδοντικά προβλήματα, τα δόντια που βρίσκονται πιο κοντά στη σχισμή επηρεάζονται συνήθως περισσότερο. Δημιουργούνται επίσης και άλλες συνέπειες, όπως οι ακόλουθες:
- Αυξημένος επιπολασμός της τερηδόνας και των περιοδοντικών προβλημάτων
- Υποπλασία της αδαμαντίνης
- Ανωμαλίες του σχήματος, του μεγέθους και του αριθμού των δοντιών
- Οδοντικές δυσλειτουργίες
Πιστεύουμε ότι μπορεί να σας ενδιαφέρει να διαβάσετε και αυτό: 5 σπιτικές θεραπείες για την αφαίρεση της πλάκας από τα δόντια
Θεραπεία της σχιστίας του χείλους και της υπερώας
Χάρη στην τεχνολογική πρόοδο, η διάγνωση της σχιστίας του χείλους και της σχιστίας της υπερώας γίνεται συνήθως μέσω μαιευτικών υπερηχογραφημάτων, πριν από τη γέννηση του παιδιού. Αυτό αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για τον εκ των προτέρων σχεδιασμό της προσέγγισης του προβλήματος.
Εάν αυτό δεν ήταν δυνατό, η διάγνωση γίνεται κατά τη στιγμή της γέννησης. Η έλλειψη ένωσης αυτών των δομών μπορεί να εντοπιστεί με πρόχειρη φυσική εξέταση του στόματος, της μύτης και της υπερώας, Από τη στιγμή της γέννησης αρχίζει η διεπιστημονική φροντίδα του παιδιού για τη βελτίωση της πρόγνωσης της κατάστασής του.
Η θεραπευτική ομάδα αποτελείται συνήθως από παιδίατρους, γναθοχειρουργούς, οδοντιάτρους, ωτορινολαρυγγολόγους, λογοθεραπευτές, ωτορινολαρυγγολόγους και ψυχολόγους. Εάν το απαιτεί η περίπτωση, μπορεί επίσης να συμμετέχουν γενετιστές και κοινωνικοί λειτουργοί.
Η θεραπεία χωρίζεται σε δύο κύρια στάδια. Το ένα είναι η χειρουργική φάση, η οποία περιλαμβάνει τις απαραίτητες επεμβάσεις για να κλείσουν οι σχισμές. Το άλλο αντιστοιχεί σε όλες τις άλλες θεραπείες για την αποκατάσταση των διαφόρων λειτουργιών του παιδιού.
Χειρουργική θεραπεία
Στόχος των χειρουργικών επεμβάσεων είναι να κλείσουν οι σχιστίες. Ανάλογα με τον τύπο και την έκταση της δυσπλασίας, η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται σε διάφορα στάδια ή χειρουργικούς χρόνους. Η πρώτη επέμβαση γίνεται για την επίλυση της χειλεοπαρεγκεφαλιδικής σχιστίας και ονομάζεται “χειλοπλαστική”.
Η επέμβαση αυτή απαιτεί γενική αναισθησία στο χειρουργείο. Συνήθως εκτελείται πριν από τα πρώτα γενέθλια του μωρού. Όταν η χειλική σχιστία κλείσει, το σχήμα του άνω χείλους και της μύτης βελτιώνεται και παραμένει μόνο μια μικρή ουλή.
Εάν το παιδί έχει επίσης σχιστία υπερώας-ουρανίσκου, θα χρειαστεί μια δεύτερη επέμβαση που ονομάζεται “παλατοπλαστική“. Αυτή πραγματοποιείται συνήθως μεταξύ 12 και 18 μηνών πριν το παιδί αρχίσει να μιλάει.
Η επέμβαση αυτή κλείνει το ελάττωμα της υπερώας και την προκύπτουσα επικοινωνία του στόματος με τα ρουθούνια. Αυτό βελτιώνει την ικανότητα του παιδιού να τρώει, καθώς εμποδίζει την είσοδο της τροφής στη μύτη.
Πολλές φορές, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του παιδιού, θα χρειαστούν νέες επεμβάσεις για να διορθωθούν οι ιστοί. Οι επεμβάσεις αυτές αποσκοπούν στη βελτίωση των λειτουργιών ή της εμφάνισης του ασθενούς.
Άλλες θεραπείες
Η χειρουργική θεραπεία διορθώνει ένα μεγάλο μέρος του ελαττώματος. Ωστόσο, η επέμβαση αυτή από μόνη της δεν είναι αρκετή για την αποκατάσταση των φυσιολογικών λειτουργιών του στόματος. Για τον λόγο αυτό πρέπει να συμπληρώνεται με τη συμμετοχή και άλλων ειδικευμένων στο αντικείμενο κλάδων.
- Φροντίδα των παιδιών: Αν και μπορεί να είναι δύσκολο, τα παιδιά με σχιστία χείλους και υπερώας μπορούν να θηλάζουν. Αυτή είναι η πιο ενδεδειγμένη μορφή σίτισης. Οι νοσηλεύτριες του βρεφοκομείου πρέπει να συνοδεύουν και να εκπαιδεύουν τη μητέρα ώστε να ταΐζει σωστά το μωρό της.
- Προσωρινή πρόθεση: Η τοποθέτηση προσωρινών προσθετικών πλακών κλείνει προσωρινά την επικοινωνία μεταξύ στόματος και μύτης μέχρι τη στιγμή της χειρουργικής επέμβασης. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να τρέφεται χωρίς τον κίνδυνο να περάσει τροφή στα ρουθούνια.
- Οδοντιατρική και ορθοδοντική: Η παρακολούθηση της ανάπτυξης των γνάθων και της έκφυσης των δοντιών είναι απαραίτητη για την αποφυγή ατυχημάτων στο στόμα. Η χρήση ορθοδοντικών συσκευών βοηθά στην καθοδήγηση της ανάπτυξης των οστών και στην επανατοποθέτηση των δοντιών που βρίσκονται σε κακή θέση.
- Έλεγχοι ακοής: Οι λοιμώξεις του αυτιού είναι πολύ συχνές σε αυτά τα παιδιά. Οι τακτικοί έλεγχοι με τον ωτορινολαρυγγολόγο είναι απαραίτητοι.
- Λογοθεραπεία: Λόγω του ελαττώματος στο χείλος ή στον ουρανίσκο, ορισμένα άτομα με αυτή την πάθηση δυσκολεύονται να μιλήσουν. Οι ασκήσεις και οι θεραπείες λογοθεραπείας βοηθούν στην επίλυση αυτών των επιπλοκών.
- Ψυχολογία: Τόσο για το παιδί όσο και για την οικογένειά του, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτούν και να αναλάβουν αυτό το είδος ορατής δυσμορφίας και τις θεραπείες που απαιτεί. Η ψυχολογική υποστήριξη παρέχει χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.
Οδοντιατρική φροντίδα σε παιδιά με σχιστία
Τα παιδιά με σχιστία πρέπει να ξεκινούν νωρίς την οδοντιατρική φροντίδα. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το σχήμα, ο αριθμός, το μέγεθος και η θέση των δοντιών πιθανότατα θα επηρεαστούν. Επιπλέον, ο κίνδυνος υποπλασίας, τερηδόνας ή προβλημάτων με τα ούλα είναι επίσης συχνός.
Για το λόγο αυτό, η παρέμβαση και η υποστήριξη ενός εκπαιδευμένου και εξειδικευμένου οδοντιάτρου είναι απαραίτητη. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η ενεργός συμμετοχή των γονέων.
Οδοντιατρική φροντίδα σε παιδιά με σχιστία
Από τη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί με σχιστία χείλους, η προσέγγιση και η θεραπεία πραγματοποιείται από μια διεπιστημονική ομάδα. Ο οδοντίατρος αποτελεί μέρος αυτής της φροντίδας ανάμεσα σε πολλούς επαγγελματίες και έχει πολύ σημαντικό ρόλο.
Θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της ανάπτυξης του προσώπου, της γνάθου και των δοντιών του ασθενούς. Με αυτόν τον τρόπο, οι στοματικές επιπλοκές που σχετίζονται με αυτή τη δυσπλασία μπορούν να εντοπιστούν εγκαίρως για να προγραμματιστούν οι κατάλληλες θεραπείες.
Η τοποθέτηση προσθετικών πλακών για την προώθηση της σίτισης είναι μία από τις πρώτες λύσεις. Στη συνέχεια, άλλες πιθανές παρεμβάσεις είναι οι εξής:
- Προληπτικές θεραπείες
- Οδοντιατρικά σφραγίσματα
- Εξοδοντία
- Τοποθέτηση συντηρητών χώρου
- Αποκατάσταση με πρόθεση
- Ορθοδοντική θεραπεία
Ο οδοντίατρος πρέπει να διατηρεί ρευστή επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, ιδίως με τους χειρουργούς που είναι υπεύθυνοι για την αποκατάσταση της γναθοπροσωπικής χώρας. Πρέπει επίσης να συνεργάζεται με τον ορθοδοντικό για να προωθήσει την ανάπτυξη των γνάθων ή την επανατοποθέτηση των στραβών δοντιών.
Το έργο του οδοντιάτρου θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του παιδιού, επομένως η δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης είναι απαραίτητη. Ο οδοντίατρος θα παρακολουθεί και θα συνοδεύει την εξέλιξη της ανάπτυξης των δοντιών και της σιαγόνας μέχρι και μετά την εφηβεία.
Ο τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος αποτελεί μέρος της οδοντιατρικής φροντίδας για τα παιδιά με σχιστία χείλους ή υπερώας. Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε σταδίου, ο επαγγελματίας θα υποδείξει την περιοδικότητα των επισκέψεων.
Οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά με σχιστία υπερώας στο σπίτι
Οι γονείς παίζουν επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στη στοματική φροντίδα αυτών των παιδιών. Η δέσμευσή τους στις θεραπείες, καθώς και οι πρακτικές στο σπίτι για τη διατήρηση της υγείας του στόματος είναι θεμελιώδους σημασίας.
Η συμμόρφωση με τις υποδείξεις της ομάδας υγείας και η παρακολούθηση των ελέγχων είναι μία από τις πιο σημαντικές πτυχές. Η αναζήτηση ενός κέντρου που ειδικεύεται σε αυτού του είδους τις παθήσεις μπορεί επίσης να βοηθήσει τους γονείς να βρουν μια ποιοτική υπηρεσία για τα παιδιά τους.
Εάν δεν είναι δυνατόν να βρεθεί αυτού του είδους ο χώρος, είναι απαραίτητο να αναζητήσετε ξεχωριστά κάθε μία από τις υπηρεσίες που απαιτούνται για τη θεραπεία. Μεταξύ άλλων, είναι απαραίτητο οι γονείς να φροντίζουν για τη διατήρηση της βέλτιστης στοματικής υγιεινής των παιδιών τους.
Οι οδοντίατροι θα τους δείξουν τον σωστό τρόπο για να το κάνουν. Επίσης, θα είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιούν φθόριο, σύμφωνα με τις συστάσεις του οδοντιάτρου και να φροντίζουν για τη διατροφή, ώστε να προλαμβάνονται οι ασθένειες στο στόμα.
Η υπομονή αποτελεί βασικό μέρος της οδοντιατρικής φροντίδας σε παιδιά με σχιστίες
Η οδοντιατρική φροντίδα είναι ιδιαίτερα σημαντική σε παιδιά με σχιστίες. Εκτός από το ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του να έχουν ένα κενό στο χείλος ή την υπερώα, τα παιδιά αυτά συχνά υποφέρουν και από άλλες επιπλοκές στο στόμα.
Η έναρξη έγκαιρης θεραπείας από μια εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδα είναι το κλειδί για την επίτευξη καλύτερης υγείας. Αν και οι επεμβάσεις απαιτούν χρόνο, με επιμονή και πολλή υπομονή, τα περισσότερα από τα παιδιά ανταποκρίνονται με επιτυχία και με ελάχιστα ή καθόλου προβλήματα.
Οι αλλαγές μπορεί να μην είναι άμεσες, αλλά η ανάρρωση θα έρθει. Να παραμείνετε δυνατοί! Αξίζει τον κόπο να είστε σταθεροί και να συνοδεύετε τη μεταμόρφωση στο στόμα του παιδιού σας με υπευθυνότητα και αγάπη.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Villanueva, A., & Agripina, A. (2016). Factores de riesgo asociados a fisura labio palatina en recién nacidos en el hospital Belén de Trujillo 2006-2015.
- Plasencia-Dueñas, E. A., Díaz-Vélez, C., & Dueñas-Roque, M. M. (2020). Factores asociados a la presencia de fisura labiopalatina en recién nacidos en un hospital peruano de tercer nivel de atención. Un estudio de casos y controles. Acta Médica Peruana, 37(3), 304-311.
- Cabello Gómez, E. (2021). Alimentación en los niños con fisura labiopalatina. Estudio de 31 casos.
- Dogan, E., Dogan, E. I., & Dogan, S. (2019). Interdisciplinary treatment approaches for cleft lip and palate patients to obtain esthetic and functional results. Journal of Dentistry and Oral Hygiene, 11(1), 1-5.
- Gatti, G. L., Freda, N., Giacomina, A., Montemagni, M., & Sisti, A. (2017). Cleft lip and palate repair. Journal of craniofacial surgery, 28(8), 1918-1924.
- Salas, M., Barrios, Z., Simancas, Y., Ablan, L., Ramírez, P., & Prato, R. (2015). Anomalías dentarias en niños con fisura labio palatina. Venezuela: Revista Odontológica De Los Andes, 10(2), 4-9.
- Villagra, N. L., Layera, L. S., & Morales, F. C. (2017). Fisura labiopalatina bilateral y su abordaje odontológico multidisciplinario. Reporte de caso. Odontología sanmarquina, 20(2), 115-120.
- Ford, M. A., EU, H. M. E. T., & Ps, R. A. C. (2010). Tratamiento de la fisura labio palatina. Revista medica clinica las condes, 21(1), 16-25.
- Gamarra Esteban, P. (2021). Protocolo del paciente con fisura labio-palatina congénita.
- Giusti-Barreto, J. C., Panchana-Moreira, G. M., García-Muñoz, T. L., & Zurita-Yong, G. E. (2018). Caries dental y maloclusiones en infantes con labio y/o paladar hendido. Polo del conocimiento, 3(9), 15-23.
- García León, V. C. (2021). Prevalencia de Fisura labio palatina a nivel mundial: una revisión.