Πριαπισμός: Τι είναι, τι τον προκαλεί και πώς αντιμετωπίζεται;

Ο πριαπισμός μπορεί να σχετίζεται με φάρμακα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, με τη χρήση ουσιών ή με παθολογικές καταστάσεις και τραυματισμούς.

Έχει εξετασθεί και εγκριθεί από: τον/την γιατρό Mariel Mendoza.

Έχει γραφτεί από Rafael Victorino Muñoz

Τελευταία ενημέρωση: 02 Ιανουαρίου, 2024

Τα αίτια του πριαπισμού μπορεί να οφείλονται σε φάρμακα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, στη χρήση ουσιών (αλκοόλ ή ναρκωτικών) ή σε ορισμένες παθήσεις και τραυματισμούς. Ξέρετε τι είναι ο πριαπισμός;

Αν και σπάνια, σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί επείγον περιστατικό που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. Εάν δεν επιλυθεί εγκαίρως, οδηγεί σε μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.

Τι είναι ο πριαπισμός;

Ο πριαπισμός είναι μια παρατεταμένη στύση που διαρκεί περισσότερο από τέσσερις ώρες. Μπορεί να οφείλεται σε σεξουαλική διέγερση, αλλά όχι απαραίτητα.

Ο όρος αυτός προέρχεται από έναν θεό της ελληνικής μυθολογίας, τον Πρίαπο, γιο του Διονύσου και της Αφροδίτης. Σύμφωνα με το μύθο, ο Πρίαπος γεννήθηκε με ένα τεράστιο μέλος. Ήταν το σύμβολο της γονιμότητας ή της ανδρικής σεξουαλικότητας.

Ο πριαπισμός δεν είναι μια πολύ συχνή κατάσταση. Είναι πιο πιθανός σε άνδρες ηλικίας άνω των 30 ετών. Αν και, μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά με δρεπανοκυτταρική νόσο.

Η επίπτωσή του εκτιμάται σε 1,5 περιπτώσεις ανά 100.000 άτομα ετησίως. Στους άνδρες άνω των 40 ετών, το ποσοστό αυξάνεται ελαφρώς, φθάνοντας τις 2,9 περιπτώσεις ανά 100.000.

Σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, το πρόβλημα αυτό είναι πιο συχνό τα τελευταία χρόνια, λόγω της υπερβολικής ή ανεπαρκούς χρήσης φαρμάκων για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, όπως η σιλδεναφίλη.

Πριαπισμός: Τύποι και συμπτώματα

Τα συμπτώματα του πριαπισμού ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο. Από την άποψη αυτή, σημειώνεται ότι μπορεί να είναι ισχαιμικός και μη ισχαιμικός, ανάλογα με το αν υπάρχει δυσκολία στην αποστράγγιση ή την εκκένωση του corpora cavernosa ή υπερβολική ροή αίματος στο πέος.

1. Ισχαιμικός πριαπισμός

Ο ισχαιμικός πριαπισμός, που ονομάζεται επίσης φλεβοαποφρακτικός ή χαμηλής ροής, είναι η πιο συχνή μορφή αυτής της κατάστασης. Προκαλείται από την αδυναμία ή τη δυσκολία του φλεβικού αίματος να εξέλθει από το πέος λόγω απόφραξης ή προβλήματος σύσπασης των λείων μυών.

Ταυτόχρονα, μειώνεται και η εισροή του αρτηριακού αίματος, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει ισχαιμία του corpora cavernosa (εξ ου και το όνομά του). Επιπλέον, αν παραταθεί με την πάροδο του χρόνου, οδηγεί σε ίνωση, καθώς το συσσωρευμένο αίμα χάνει την οξυγόνωση και αυξάνεται η οξέωση.

Τα συμπτώματα του ισχαιμικού πριαπισμού περιλαμβάνουν τα εξής:

• Παρατεταμένη στύση
• Επιδείνωση του πόνου
• Άκαμπτο στέλεχος πέους με μαλακή βάλανο πέους

2. Μη ισχαιμικός πριαπισμός

Αυτός ονομάζεται επίσης πριαπισμός υψηλής ροής και είναι λιγότερο συχνός. Σε αντίθεση με τον προηγούμενο, αυτός οφείλεται σε υπερβολική ροή αίματος μέσα στο corpora cavernosa, η οποία είναι μεγαλύτερη από την εκροή.

Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω χτυπήματος ή τραυματισμού. Ωστόσο, επειδή το αίμα που συσσωρεύεται είναι πλουσιότερο σε οξυγόνο, δεν υπάρχει κίνδυνος ισχαιμίας.

Τα συμπτώματά του περιλαμβάνουν τα εξής:

• Παρατεταμένη στύση.
• Ο άξονας του πέους δεν είναι εντελώς άκαμπτος.
• Είναι λιγότερο επώδυνος.

Οι αιτίες του πριαπισμού

Ο πριαπισμός είναι συνήθως δευτεροπαθής σε μια μεταβολή των αιμοδυναμικών μηχανισμών που συμβάλλουν στη μείωση του όγκου του αίματος εντός του corpora cavernosa ή στην απονεύρωση. Με τη σειρά του, το πρόβλημα μπορεί να σχετίζεται με τα αιμοφόρα αγγεία, τους μύες ή τα νεύρα.

Και παρόλο που δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε τη βασική αιτία σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες, ακόμη και καταστάσεις, που μπορεί να παίζουν ρόλο σε αυτό το πρόβλημα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται τα εξής:

Ορισμένες ασθένειες και καταστάσεις

Ο υποτροπιάζων πριαπισμός εμφανίζεται συχνά σε άνδρες με δρεπανοκυτταρική νόσο και, σε μικρότερο βαθμό, με άλλες διαταραχές του αίματος: λευχαιμία, πολλαπλό μυέλωμα και μεσογειακή αναιμία.

Οι παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να σχετίζονται με τον πριαπισμό περιλαμβάνουν επίσης τα εξής:

• Καρκίνος του πέους, της ουροδόχου κύστης, του προστάτη ή του ορθού.
• Νευρολογικές παθήσεις όπως η εγκεφαλοπάθεια και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
• Λοιμώδη νοσήματα όπως η παρωτίτιδα και η ελονοσία.
• Φλεγμονές όπως η προστατίτιδα και η θρομβοφλεβίτιδα.
• Άλλες διαταραχές όπως η ουρική αρθρίτιδα, η αμυλοείδωση και η νόσος Fabry.

Πριαπισμός: Φάρμακα

Ένα επεισόδιο πριαπισμού μπορεί να προκληθεί ως παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαφόρων παθολογιών και διαταραχών. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Αντιπηκτικά, όπως η βαρφαρίνη και η ηπαρίνη.
• Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας.
• Αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά και φάρμακα για ψυχωσικές διαταραχές.
• Ανδρογόνα και άλλες ορμόνες: τεστοστερόνη, ορμόνη απελευθέρωσης γοναδοτροπινών.
• Έγχυση αγγειοδραστικών ουσιών: επισημαίνεται σε μελέτες ως μία από τις πρώτες αιτίες πριαπισμού.
• Αντιυπερτασικά, συμπεριλαμβανομένων των ανταγωνιστών ασβεστίου, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν φλεβοκλειστική δράση, και των άλφα-αναστολέων.

Τραυματισμοί

Τα τραύματα και οι κακώσεις στο πέος, το περίνεο ή την πύελο, σε ορισμένες περιπτώσεις, προέρχονται από συρίγγια, προκαλώντας ανώμαλη ροή αρτηριακού αίματος προς το σπηλαιώδες σώμα. Ομοίως, τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού μπορεί να επηρεάσουν τους μηχανισμούς στύσης, προκαλώντας απώλεια του αντανακλαστικού του βολβοκαβερνικού μυός.

Άλλα αίτια

Ο πριαπισμός μπορεί επίσης να οφείλεται σε:

• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
• Χρήση ναρκωτικών ουσιών, όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη.
• Τσιμπήματα από αράχνες και άλλα αραχνοειδή, όπως οι σκορπιοί.

Διάγνωση και θεραπεία

Κατά τη διάγνωση του πριαπισμού, ο γιατρός θα αναζητήσει διαφορές στα συμπτώματα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του ισχαιμικού πριαπισμού, η στύση είναι επώδυνη. Επίσης, ο ασθενής μπορεί να εμφανίζεται ταραγμένος. Στον μη ισχαιμικό πριαπισμό, το πέος φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση ατελούς στύσης.

Κάνοντας ερωτήσεις, οι γιατροί θα λάβουν ένα ιστορικό της κατάστασης. Και άλλες εξετάσεις θα συμπληρώσουν τη διάγνωση. Αυτές περιλαμβάνουν την ανάλυση αερίων αίματος, για να γνωρίζουν αν ο σπηλαιώδης χώρος είναι γεμάτος από αρτηριακό ή φλεβικό αίμα και αν υπάρχει υποξία και οξέωση. Μπορεί επίσης να γίνει υπερηχογράφημα Doppler και επιλεκτική αρτηριογραφία.

Αν και ο σκοπός της θεραπείας του ενός ή του άλλου τύπου πριαπισμού μπορεί να είναι παρόμοιος, οι μηχανισμοί δράσης διαφέρουν. Αυτό περιλαμβάνει ακόμη και τον επείγοντα χαρακτήρα της περίθαλψης. Ο φλεβοκλειδικός ή ισχαιμικός πριαπισμός απαιτεί άμεση δράση και ελαφρώς πιο επεμβατικά μέτρα.

Με αυτή τη σειρά ιδεών, για να προάγετε την εκροή του αίματος από το corpora cavernosa, μπορείτε να χορηγήσετε ένα ισχυρό αναλγητικό μαζί με την εφαρμογή τοπικού ψύχους. Θα χορηγήσουν επίσης υποδόρια τερβουταλίνη.

Εάν η διόγκωση επιμένει, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει αναρρόφηση με παρακέντηση στο άπω τμήμα ενός σπηλαιώδους σώματος. Θα παροχετεύσουν το αίμα μέχρι να βγει φωτεινό κόκκινο αρτηριακό αίμα.

Εάν το αίμα δεν παροχετευθεί με φυσικό τρόπο επειδή είναι πολύ παχύρρευστο, θα το πλύνουν με φυσιολογικό αλατούχο διάλυμα. Και αν η στύση επανεμφανιστεί, εκτός από μια νέα αναρρόφηση, θα εγχύσουν ενδοκοιλιακά έναν α-αδρενεργικό αγωνιστή. Όταν η στύση διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, πρέπει να ανοίξουν τα συρίγγια για να επιτραπεί η παροχέτευση.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μη ισχαιμικού πριαπισμού, η θεραπεία μπορεί να μην είναι απαραίτητη, καθώς συνήθως δεν οδηγεί σε επιπλοκές. Το πολύ-πολύ να επιδιώκεται η μείωση της ροής με επιλεκτικό εμβολισμό ή άλλες διαδικασίες προκειμένου να επιτευχθεί αποσυμφόρηση.

Πότε πρέπει να πάτε στο γιατρό

Μερικές φορές ένα επεισόδιο πριαπισμού υποχωρεί μόνο του. Ωστόσο, μπορεί επίσης να αποτελεί επείγον περιστατικό. Ανάλογα με τη σοβαρότητα, μπορεί ακόμη και να έχει παρενέργειες, όπως μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.

Όταν η στύση διαρκεί αρκετές ώρες, θα πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως σε κέντρο επείγουσας περίθαλψης. Ο γιατρός θα καθορίσει τότε τι είδους πριαπισμός είναι, καθώς και τις τυχόν επακόλουθες ενέργειες.

Από την άλλη πλευρά, τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια απαιτούν προληπτική θεραπεία. Ως μέτρο, ο γιατρός μπορεί να σας συμβουλεύσει να αναστείλετε κάποια φαρμακευτική αγωγή. Ομοίως, το άτομο θα πρέπει να αποφεύγει την κατανάλωση φαρμάκων ή ουσιών που μπορεί να το επηρεάσουν.