Τι είναι η στερνοτομή, επιπλοκές και ανάρρωση

Οι κύριες επιπλοκές της στερνοτομής είναι οι πιθανές λοιμώξεις. Αν είναι σοβαρές και προχωρήσουν, τότε μπορεί ν' απειληθεί η ζωή του/ης ασθενούς.

Στο σημερινό άρθρο θα μάθετε τι είναι η στερνοτομή. Μέσω αυτής πραγματοποιούνται σήμερα οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις στην καρδιά. Αυτός ο τύπος εγχείρησης εμφανίστηκε πρώτη φορά το 1857 και έγινε δημοφιλής το 1957.

Οι επιπλοκές στη στερνοτομή είναι σπάνιες. Όμως, όταν συμβούν, είναι πάρα πολύ σοβαρές. Οι συνηθέστερες επιπλοκές είναι οι λοιμώξεις και η μεσοθωρακίτιδα.

Η πιο περιεκτική μελέτη στις επιπλοκές της στερνοτομής έγινε παράλληλα στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Σουηδία, στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά, και στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σαιντ Λούις του Μιζούρι των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ερευνητές κατάφεραν να προσδιορίσουν τους περισσότερους παράγοντες επικινδυνότητας για τους οποίους θα μιλήσουμε στη συνέχεια του άρθρου.

Τι είναι η στερνοτομή;

Μία στερνοτομή είναι μια χειρουργική τομή η οποία εκτελείται κατά μήκος του στέρνου. Χρησιμοποιείται στα καρδιοθωρακικά χειρουργεία από το ’50. Τότε αντικατέστησε τη συνηθισμένη για την εποχή πρόσθια θωρακοτομή.

Γενικά, οι στερνοτομές έγιναν δημοφιλείς επειδή προκαλούν λιγότερο πόνο από τους προκατόχους τους. Ωστόσο, κατέστη σαφές ότι μπορούν να υπάρξουν επιπλοκές όπως λοιμώξεις ή αποσυρραφή της πληγής (το ξαφνικό άνοιγμα της πληγής).

Τι είναι η στερνοτομή – Επιπλοκές

Πρόκειται για αρκετά ασφαλή επέμβαση. Όμως, ορισμένες φορές μπορούν να υπάρξουν επιπλοκές.

Μία από τις συνηθέστερες επιπλοκές είναι οι λοιμώξεις, αν και επηρεάζουν μονάχα το 3% των ασθενών.

Σε αυτή την περίπτωση, η λοίμωξη μπορεί να είναι επιφανειακή ή σοβαρή. Παρόλα αυτά, οι επιπτώσεις και στις δύο περιπτώσεις μπορούν να γίνουν σοβαρές. Σε γενικές γραμμές οδηγούν στη νοσηλεία και είναι ικανές να απειλήσουν τη ζωή του/ης ασθενούς. Το 4% με 47% των ασθενών που παρουσιάζει λοίμωξη σχετική με τη στερνοτομή, πεθαίνει.

Η λοίμωξη προέρχεται, κατά κύριο λόγο, από την οστεομυελίτιδα στέρνου ή τη μεσοθωρακίτιδα. Κατά μέσο όρο, αυτές οι επιπλοκές εκδηλώνονται 7 με 12 μέρες μετά το χειρουργείο.

Η μεσοθωρακίτιδα, ή η οξεία ή χρόνια φλεγμονή του μεσοθώρακα (των ιστών στο μεσαίο τμήμα του στήθους), είναι η σοβαρότερη επιπλοκή. Η μεσοθωρακίτιδα προέρχεται από μια μόλυνση και κάποιες φορές είναι θανάσιμη. Συνήθως απαιτεί χειρουργική επέμβαση.

Παράγοντες επικινδυνότητας

Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με τη στερνοτομή, συνδέονται με τρεις κατηγορίες παραγόντων.

1. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει στα στοιχεία που προϋπάρχουν στον/ην ασθενή πριν το χειρουργείο.
2. Η δεύτερη κατηγορία σχετίζεται με τη χειρουργική διαδικασία.
3. Τέλος, η τρίτη και τελευταία κατηγορία αποτελείται από τους μετεγχειρητικούς παράγοντες.

Ας ρίξουμε μια ματιά στους παράγοντες:

• Προεγχειρητικοί παράγοντες. Οι παράγοντες επικινδυνότητας περιλαμβάνουν άνδρες, ηλικιωμένους, παχύσαρκα άτομα, άτομα που υποφέρουν από διαβήτη, άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ή νεφρική ανεπάρκεια, ή καπνιστές.
• Παράγοντες που σχετίζονται με το χειρουργείο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η ταχύτητα της επέμβασης, η διάρκεια της επέμβασης, το είδος της επέμβασης, η υπερβολική ηλεκτροκαυτηρίαση, και το καρδιογενές σοκ μεταξύ άλλων.
• Μετεγχειρητικοί παράγοντες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η παρατεταμένη μηχανική υποστήριξη, η αιμορραγία, και η χρήση ινότροπων φαρμάκων.

Ανάρρωση

Όταν οι παράγοντες επικινδυνότητας αναγνωρίζονται νωρίς, η ανάρρωση είναι συνήθως επιτυχής. Αυτό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο των επιπλοκών, αλλά και να κάνει ευκολότερη την αντιμετώπισή τους αν εμφανιστούν. Η παχυσαρκία, ο διαβήτης, και η μεγάλη ηλικία είναι παράγοντες που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή.

Συνήθως, η αντιμετώπιση των λοιμώξεων περιλαμβάνει αποστράγγιση, θεραπεία πληγών με αρνητική πίεση, χειρουργική απομάκρυνση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη, κάλυψη της περιοχής, και συστημικά φάρμακα.

Η μετεγχειρητική φροντίδα περιλαμβάνει τον καθαρισμό της πληγής με ήπιο σαπούνι και το προσεκτικό στέγνωμά της. Τα ράμματα διαλύονται μόνα τους μετά από λίγες εβδομάδες. Οι ταινίες κλεισίματος της πληγής, οι οποίες είναι αυτοκόλλητες ταινίες που διευκολύνουν την επούλωση, πέφτουν μόνες τους ή αφαιρούνται από τον/ην ασθενή μετά από μία εβδομάδα.

Είναι φυσιολογικό να υποφέρει ο/η ασθενής από διαλειμματικό και επεισοδιακό πόνο. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να πάρει παυσίπονα. Επίσης φυσιολογικό είναι να πρηστεί λίγο η τομή. Μετά από λίγους μήνες, επιστρέφουν όλα στη φυσιολογική τους κατάσταση.