Ολοκληρωμένη συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους: Τι είναι;
Η ολοκληρωμένη συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους είναι το τέκνο των Andrew Christensen και Neil S. Jacobson κατά τη δεκαετία του 1990. Πρόκειται για μια παρέμβαση που προωθεί την αποδοχή του άλλου, το συναισθηματικό άνοιγμα και την αλλαγή. Επιπλέον, ανήκει στην τρίτη γενιά θεραπειών και είναι τεκμηριωμένη.
Αυτό σημαίνει ότι η ολοκληρωτική θεραπεία ζεύγους προωθεί την αυτο-αλλαγή, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο του προβλήματος και όχι την προβληματική συμπεριφορά. Επιπλέον, τα αποδεικτικά στοιχεία βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της θεραπείας.
Σε αυτό το άρθρο σας λέμε από τι αποτελείται αυτός ο τύπος θεραπείας ζεύγους, πώς λειτουργεί και ποιες είναι οι παρεμβάσεις του.
Από τι αποτελείται η ολοκληρωτική συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους;
Οι περισσότερες συγκρούσεις του ζευγαριού έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη ασυμβατότητας. Έτσι, αυτός ο τύπος θεραπείας υποθέτει ότι το πρόβλημα δεν είναι αυτές οι διαφορές (οι οποίες είναι αναπόφευκτες), αλλά ο τρόπος διαχείρισής τους.
Η κακή διαχείριση των ασυμβίβαστων οδηγεί το ζευγάρι να ερμηνεύει ότι το πρόβλημα είναι αυτό που κάνει ή δεν κάνει ο άλλος. Κατά συνέπεια, γίνονται προσπάθειες να τροποποιηθεί ο τρόπος δράσης ή ύπαρξης του άλλου. Αυτό αυξάνει την πόλωση και την απόσταση μεταξύ των δύο.
Τούτου λεχθέντος, η ολοκληρωμένη θεραπεία ζεύγους θα προωθήσει την αποδοχή μεταξύ των δύο, η οποία επιτυγχάνεται όταν τα μέλη σταματήσουν να αγωνίζονται για να αλλάξουν τον σύντροφό τους σύμφωνα με τις επιθυμίες τους.
Για να εργαστεί στην αποδοχή, η θεραπεία αυτή εστιάζει στην ενσυναίσθηση, τη διεκδικητική επικοινωνία και την ανοχή. Οι στόχοι θα είναι οι σύντροφοι να ενωθούν γύρω από το πρόβλημα, να δουν τη σύγκρουση ως ευκαιρία για να δημιουργήσουν περισσότερη οικειότητα και να μετατρέψουν τις αρνητικές συμπεριφορές σε λιγότερο επώδυνες.
Μάθετε περισσότερα σε αυτό το άρθρο: Συναισθηματική απιστία: 4 σημάδια που πρέπει να σας ανησυχούν
Πώς λειτουργεί η ολοκληρωμένη συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους;
Αρχικά, ο θεραπευτής πρέπει να διατυπώσει το πρόβλημα και να το μοιραστεί με το ζευγάρι. Δηλαδή, κατά τη διάρκεια των πρώτων συνεδριών, οι πολλαπλές διαστάσεις της σχέσης τελούν υπό αξιολόγηση και στη συνέχεια εξηγούνται ώστε να αντικατοπτρίζουν τις αιτίες της τρέχουσας κατάστασης.
Η διατύπωση αυτή δεν είναι στατική. Δηλαδή, μπορεί να τροποποιηθεί καθώς εξελίσσεται η παρέμβαση. Ιδανικά, θα πρέπει να είναι χρήσιμη για το ζευγάρι και να το βοηθά να ξεπεράσει το πρόβλημα. Περιλαμβάνει τρία στοιχεία, τα οποία θα δούμε παρακάτω.
1. Το θέμα
Πρόκειται για το κύριο θέμα των συγκρούσεων του ζευγαριού. Με άλλα λόγια, αντικατοπτρίζει τον κεντρικό άξονα των συζητήσεων. Τα πιο συνηθισμένα θέματα είναι οι διχοτομίες “εγγύτητα vs. απόσταση”, “έλεγχος vs. ευθύνη“, “συμβατική vs. εναλλακτική στάση” ή “καλλιτεχνική vs. επιστημονική στάση”.
Για καλύτερη κατανόηση, θα πούμε ότι στην πρώτη διχοτομία το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι και οι δύο αντιλαμβάνονται ένα διαφορετικό επίπεδο οικειότητας που είναι βολικό για τη σχέση. Έτσι, οι διαφωνίες οφείλονται συνήθως στο γεγονός ότι μιλούν ελάχιστα σε καθημερινή βάση ή ο ένας θέλει να κάνει κάποια δραστηριότητα, ενώ ο άλλος θέλει να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί.
2. Η διαδικασία πόλωσης
Αναφέρεται στις αλληλεπιδράσεις που λαμβάνουν χώρα κάθε φορά που προκύπτει σύγκρουση. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι η δυσφορία δεν προκαλείται από τις διαφορές ή τις διαφωνίες με τον σύντροφο, αλλά από τους τρόπους αντίδρασης.
Στην πόλωση, οι ασυμβατότητες ερμηνεύονται ως ελλείψεις του άλλου. Επιπλέον, το ζευγάρι αρχίζει να αναλύει τις συγκρούσεις του και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο άλλος σύντροφος φταίει, χαρακτηρίζοντάς τον ως “κακό”, “εγωιστή” ή “ανώριμο”.
3. Η αμοιβαία παγίδα
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της διαδικασίας πόλωσης. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κάθε μέλος αισθάνεται παγιδευμένο και απελπισμένο σχετικά με την κατάσταση σύγκρουσης. Υποθέτουν ότι δεν πρέπει να σταματήσουν να επιπλήττουν την ενοχλητική συμπεριφορά του άλλου, αλλά και ότι δεν μπορούν απλώς να την αποδεχτούν. Πιστεύουν ότι η σχέση δεν πρόκειται πλέον να βελτιωθεί, παρά τις προσπάθειές τους.
Διαβάστε περισσότερα εδώ: Αληθινή αγάπη σημαίνει προσφορά ηρεμίας και σταθερότητας
Είδη παρεμβάσεων της ολοκληρωμένης συμπεριφορικής θεραπείας ζευγαριών
Η θεραπεία αυτή περιλαμβάνει τρεις στρατηγικές παρέμβασης τις οποίες αναλύουμε τώρα.
1. Στρατηγικές αποδοχής
Πρόκειται για εργαλεία για την επεξεργασία και την αποδοχή των διαφορών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που φαίνονται αγεφύρωτες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αποδοχή δεν σημαίνει παραίτηση από την τρέχουσα μορφή της σχέσης ή παράδοση στο status quo. Σε αυτό το πλαίσιο, η αποδοχή του άλλου συνεπάγεται την εξέταση και υιοθέτηση υγιών εναλλακτικών λύσεων για τη διαχείριση και την επίλυση του προβλήματος.
Αυτές οι στρατηγικές επιτρέπουν στα ζευγάρια να βλέπουν τα προβλήματα ως ευκαιρίες για τη βελτίωση της οικειότητας και της εγγύτητας. Επιπλέον, κάνουν το ζευγάρι να παραιτηθεί από την ιδέα ότι οι διαφορές είναι αρνητικές και από την προσδοκία να διαμορφώσει τον άλλον σύμφωνα με το ιδανικό του άνδρα ή της γυναίκας.
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες τεχνικές για την επίτευξη της αποδοχής είναι οι ακόλουθες:
- Ενσυναισθητική ένωση: οι σύντροφοι πρέπει να μάθουν να εκφράζουν τον πόνο και τη δυσφορία τους χωρίς να κατηγορούν και χωρίς να φοβούνται τις κατηγορίες.
- Ενοποιημένος χωρισμός: βοηθά το ζευγάρι να αποστασιοποιηθεί από τις συγκρούσεις και τις διαφωνίες του μέσω μιας ορθολογικής ανάλυσης του προβλήματος και συναισθηματικά αφόρτιστων διαλόγων. Αυτό ενθαρρύνει την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος.
2. Στρατηγικές ανοχής
Αυτές χρησιμοποιούνται συνήθως όταν οι στρατηγικές αποδοχής δεν αποδίδουν. Στόχος είναι το ζευγάρι να ανακάμψει το συντομότερο δυνατό από τη σύγκρουση.
Στόχος είναι και οι δύο σύντροφοι να ανέχονται, όσο το δυνατόν περισσότερο, τη συμπεριφορά του άλλου. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την προώθηση της ανοχής είναι οι εξής:
- Εστίαση στις θετικές πτυχές μιας αρνητικής συμπεριφοράς.
- Εξάσκηση των αρνητικών συμπεριφορών στη συνεδρία και προσποίηση στο σπίτι.
- Ενθάρρυνση της αυτοφροντίδας για κάθε σύντροφο.
3. Τεχνικές αλλαγής
Οι τεχνικές αλλαγής στην ενοποιητική θεραπεία ζεύγους συνίστανται στην εκπαίδευση σε δεξιότητες επικοινωνίας και επίλυσης προβλημάτων. Στόχος είναι η αύξηση ή η μείωση ορισμένων συμπεριφορών, η βελτίωση της επικοινωνίας και η από κοινού λήψη αποφάσεων.
Διάφοροι τύποι για την ολοκληρωτική συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους για να επιλέξετε
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψυχοθεραπείας για ζευγάρια, οι παρεμβάσεις των οποίων εξαρτώνται από την εκπαίδευση που έχει λάβει ο θεραπευτής. Έτσι, αυτή που αναφέρεται σε αυτό το άρθρο εντάσσεται στο συμπεριφοριστικό παράδειγμα και δεν υπάρχουν αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά της.
Όταν αποφασίζετε ποια ψυχοθεραπεία είναι η καλύτερη επιλογή για την επίλυση του προβλήματος, το ιδανικό είναι να γνωρίζετε την εκπαίδευση του επαγγελματία και με ποιες παρεμβάσεις εργάζεται. Το ζευγάρι θα πρέπει επίσης να αποφασίσει ποιον θα επισκεφθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Barraca M. La terapia integral conductual de pareja (IBCT). Prolepsis [Internet]. 2013;14:10-21. Disponible en: http://repositorio.ucjc.edu/bitstream/handle/20.500.12020/442/4_prolepsis14.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Lemaire J. Therapies for a couple. Perspectives Psychiatriques [Internet]. (1972); 37: 29–39. Disponible en: https://psycnet.apa.org/record/1974-11557-001
- Morón R. Terapia Integral de Pareja. EduPsykhé [Internet]. 2006;5(2):273-286. Disponible en: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2147837
- Pérez M. La terapia de conducta de tercera generación. EduPsykhé [Internet]. 2006;5(2):159-172. Disponible en: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2147830
- Uribe T. El autocuidado y su papel en la promoción de la salud. Inv y Edc en enfermería [Internet]. 1999;17(2): 109-118.