Ποιες είναι οι συνέπειες του να κάνετε νηστεία για αρκετές ώρες;

Η μη κατανάλωση φαγητού για αρκετές ώρες έχει επιπτώσεις στο μεταβολισμό και τα αποθέματα ενέργειας. Ωστόσο, μερικές φορές επιφέρει οφέλη. Μάθετε περισσότερα εδώ.

Νηστεία είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μη κατανάλωση φαγητού για αρκετές ώρες. Εξ ορισμού, είναι ο χρόνος χωρίς φαγητό μέχρι το επόμενο πρωινό. Υπάρχει μια φυσική ημερήσια νηστεία που συνδέεται με τον κιρκάδιο ρυθμό και συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 10 και 14 ωρών. Ωστόσο, η παρατεταμένη νηστεία με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αποβεί επιζήμια για την υγεία.

Η νηστεία μπορεί να καθιερωθεί από μόλις 4 ώρες έως 40 ημέρες χωρίς φαγητό, με τη δυνατότητα να συντηρείται από τα αποθέματα ενέργειας. Αυτό θα αναγκάσει το σώμα να χρησιμοποιήσει τις αποθήκες λίπους και άλλες ανθυγιεινές μεταβολικές οδούς προκειμένου να αντλήσει ενέργεια για την εκπλήρωση βασικών λειτουργιών.

Η κατάσταση του μεταβολισμού όταν περνούν αρκετές ώρες χωρίς φαγητό

Η νηστεία χωρίζεται σε 3 φάσεις ανάλογα με την κύρια πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται. Υπάρχουν επίσης 3 πηγές: οι υδατάνθρακες (σάκχαρα και υδατάνθρακες), τα λιπίδια ή λίπη και οι πρωτεΐνες.

Η πρώτη φάση

Στην περίπτωση αυτή, το ενεργειακό καύσιμο είναι η γλυκόζη και όλοι οι υδατάνθρακες. Η κυκλοφορούσα γλυκόζη στο αίμα μεταβολίζεται και στη συνέχεια διασπώνται τα αποθέματα γλυκογόνου στο ήπαρ και τους μυς.

Αυτό μπορεί να παρέχει ενέργεια για 24 έως 48 ώρες. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, το 25% της γλυκόζης πηγαίνει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενώ το υπόλοιπο πηγαίνει στους μύες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Μετά από αυτό το διάστημα, εμφανίζεται υπογλυκαιμία (μείωση της γλυκόζης στο αίμα), η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με ζάλη, κρύο ιδρώτα, πονοκεφάλους και γενική κόπωση. Επιπλέον, προχωρά η αποικοδόμηση των αποθηκευμένων τριγλυκεριδίων, ώστε τα λιπαρά οξέα να μεταβολίζονται ταχύτερα.

Όταν η παροχή ενέργειας στον εγκέφαλο αρχίζει να είναι ανεπαρκής, αυξάνεται η δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος με συνέπεια την απελευθέρωση κατεχολαμινών (αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη) που ευνοούν την αποικοδόμηση των λιπιδίων και των πρωτεϊνών.

Η δεύτερη φάση

Αν συνεχίσουμε χωρίς φαγητό για αρκετές ώρες, μετά την υπογλυκαιμία, επέρχεται κατανάλωση λιπιδίων. Η πτώση του σακχάρου στο πλάσμα δρα στον υποθάλαμο, στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, στα επινεφρίδια και στο πάγκρεας.

Όταν τα τριγλυκερίδια που είναι αποθηκευμένα στο λιπώδη ιστό αποικοδομούνται, απελευθερώνουν λιπαρά οξέα στο πλάσμα, τα οποία μετατρέπονται σε ένα μεταβολικό ενδιάμεσο προϊόν που μπορεί να παράγει ενέργεια με τη μορφή ΑΤΡ. Μπορούν επίσης να μετατραπούν σε κετονικά σώματα, τα οποία αποτελούν επίσης ενεργειακό καύσιμο.

Υπάρχει απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης που περιορίζει την πρόσληψη γλυκόζης από τους περιφερικούς ιστούς. Επιπλέον, προωθεί την αποικοδόμηση των λιπιδίων και τη σύνθεση των κετονικών σωμάτων.

Επιπλέον, υπάρχει αύξηση της νοραδρεναλίνης και της αδρεναλίνης, οι οποίες αναστέλλουν την πρόσληψη γλυκόζης από τους μυς και την έκκριση ινσουλίνης. Προωθείται επίσης η απελευθέρωση γλυκοκορτικοειδών, όπως η κορτιζόλη, η οποία προάγει την αποικοδόμηση των πρωτεϊνών με την απελευθέρωση αμινοξέων για την παραγωγή περισσότερης γλυκόζης.

Η τρίτη φάση

Σε αυτό το σημείο, δεν θεωρείται πλέον νηστεία, αλλά πείνα. Πρόκειται για ένα προχωρημένο στάδιο που είναι πρακτικά μη αναστρέψιμο. Δεν υπάρχουν πλέον αποθέματα υδατανθράκων ή λιπιδίων και οι πρωτεΐνες συνεχίζουν να αποικοδομούνται. Υπάρχει συμμετοχή πολλών οργάνων, με αυξημένο όγκο λόγω κατακράτησης υγρών (οίδημα).

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη νηστεία για αρκετές ώρες

Μία από τις κύριες συνέπειες της μη λήψης τροφής για αρκετές ώρες είναι ότι μειώνεται η παροχή γλυκόζης στον εγκέφαλο. Στα παιδιά, αυτό μεταφράζεται σε δυσκολία στη μάθηση, προβλήματα μνήμης, ακόμη και νευρολογικές βλάβες.

Η υπογλυκαιμία εμφανίζεται 4-6 ώρες μετά το τελευταίο γεύμα, με συμπτώματα όπως γενικευμένη αδυναμία, ζάλη, πονοκέφαλο και κακή αναπνοή. Επίσης, παρατηρείται έλλειψη συγκέντρωσης, εξασθένιση της μνήμης, ευερεθιστότητα και κακή διάθεση στους ενήλικες.

Χωρίς τροφή στο στομάχι, το γαστρικό οξύ ερεθίζει τα τοιχώματα του στομάχου, προκαλώντας γαστρίτιδα. Αυτό μεταφράζεται σε κάψιμο και πόνο στο επιγάστριο.

Το αίσθημα της πείνας προκαλεί αδηφαγία λόγω άγχους, κατά την οποία οι άνθρωποι προτιμούν να καταναλώνουν υδατάνθρακες και λίπη σε μεγαλύτερες ποσότητες από τις απαιτούμενες. Επίσης, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται προκειμένου να διατηρηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα αποθέματα, γεγονός που δημιουργεί αύξηση του σωματικού βάρους.

Η καθυστέρηση της εντερικής διέλευσης προκαλεί κοιλιακή διάταση, δυσκοιλιότητα και αίσθημα πληρότητας μετά το φαγητό. Ωστόσο, μια νηστεία 12-16 ωρών δεν είναι επιζήμια για τη μακροπρόθεσμη υγεία. Στην πραγματικότητα, σε αυτό βασίζεται το πρωτόκολλο της διαλείπουσας νηστείας.

Η κατάσταση επανασίτισης μετά τη νηστεία

Όταν προσλαμβάνεται τροφή μετά από μια περίοδο νηστείας, εμφανίζεται η λεγόμενη κατάσταση επανασίτισης ως μηχανισμός προσαρμογής για την αποφυγή ενός νέου επεισοδίου υπογλυκαιμίας. Στην περίπτωση αυτή, τα τριγλυκερίδια είναι τα πρώτα πράγματα που μεταβολίζονται.

Ωστόσο, η γλυκόζη υφίσταται μια διαδικασία προσαρμογής. Αρχικά, λόγω των χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, είναι μόνο τα ηπατικά κύτταρα που προσλαμβάνουν γλυκόζη. Την παραλαμβάνουν μέσω της πυλαίας φλέβας και τη διανέμουν στον εγκέφαλο και στους περιφερικούς ιστούς.

Αυτό συμβαίνει επειδή το ήπαρ εξακολουθεί να συνθέτει γλυκόζη για μερικές ώρες μετά την κατάποση – αλλά όχι με σκοπό την απελευθέρωσή της στο αίμα, αλλά για να αποκαταστήσει τις ηπατικές αποθήκες γλυκογόνου.

Καθώς αυξάνεται η συγκέντρωση γλυκόζης στο πλάσμα, αυξάνεται και ο ρυθμός πρόσληψης από το ήπαρ. Προοδευτικά, θα μεταβολιστεί μέσω της οδού της γλυκόλυσης και η περίσσεια της θα διατεθεί για τη σύνθεση γλυκογόνου και τριγλυκεριδίων.

Διατροφικές συστάσεις για τις ώρες των γευμάτων

Για έναν αποτελεσματικό μεταβολισμό της ενέργειας που περιέχεται στην τροφή που καταναλώνουμε, δεν είναι μόνο σημαντικό να δίνουμε προσοχή στο πόσο τρώμε, αλλά και στο πώς κατανέμεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Συνιστάται τα ημερήσια γεύματά μας να καταναλώνονται με συχνότητα 5 φορές την ημέρα.

Επιπλέον, η ενέργεια πρέπει να κατανέμεται με 20% του συνόλου στο πρωινό, 10% σε κάθε σνακ, 30% στο μεσημεριανό γεύμα και 30% στο δείπνο. Τα σνακ θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα με συχνότητα ένα μεταξύ πρωινού και μεσημεριανού γεύματος και άλλο ένα μεταξύ μεσημεριανού γεύματος και δείπνου. Αυτό μεταφράζεται σε κατανάλωση τροφής κάθε 3 ή 4 ώρες.

Όσον αφορά την ποσότητα, τα κύρια γεύματα πρέπει να είναι ισορροπημένα και αρμονικά, με 10-15 % πρωτεΐνες, 15-30 % λίπη και 55-75 % υδατάνθρακες. Θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα τρόφιμα της διατροφικής πυραμίδας .

Από την άλλη πλευρά, η διαλείπουσα νηστεία θεωρείται υγιεινή, αν γίνεται σωστά και υπό επίβλεψη. Αποτελείται από μια νηστεία 16 ωρών, με ένα μικρό χρονικό διάστημα για να φάτε σε ορισμένες ώρες κατά τη διάρκεια των 8 ωρών. Στη συνέχεια, η νηστεία πραγματοποιείται ξανά.

Το να κάνετε νηστεία μπορεί να είναι μια επιλογή

Πολλοί ειδικοί σε θέματα διατροφής συνιστούν να τρώτε κάθε 3 έως 4 ώρες. Η κλασματοποίηση της τροφής μειώνει το άγχος και διατηρεί το αίσθημα κορεσμού, το οποίο σας επιτρέπει να κάνετε πιο κατάλληλες επιλογές στο επόμενο γεύμα σας.

Ωστόσο, η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να είναι ευεργετική για την υγεία σας, αρκεί να γίνεται σωστή διαχείριση και να καθοδηγείται από κάποιον ειδικό. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η διακοπή του φαγητού από μόνη της δεν αποτελεί παράγοντα απώλειας βάρους. Πρέπει να συνοδεύεται από ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής και σωματικής άσκησης.