Τι είναι η χασμοδοντία και πώς επιδιορθώνεται;

Η χασμοδοντία είναι ένα συχνό πρόβλημα των δοντιών. Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε τι είναι και με ποιες εναλλακτικές μπορείτε να επιλύσετε αυτό το πρόβλημα, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.

Η χασμοδοντία είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα με τα δόντια. Πέραν από την αισθητική πλευρά της, μπορεί ν’ αλλοιώσει την στοματική υγεία και την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Σε κάθε περίπτωση, η διάγνωση και η επίλυσή της γίνονται εύκολα. Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε γι’ αυτή τη στοματική πάθηση και τις μεθόδους επιδιόρθωσής της.

Τι είναι η χασμοδοντία;

Η χασμοδοντία είναι ένα είδος κακής σύγκλεισης των σιαγόνων που προκαλείται όταν τα άνω δόντια δε μπορούν ν’ ακουμπήσουν τα αντίστοιχα κάτω δόντια. Αυτή η ανικανότητα προκαλεί ένα ορατό κενό.

Συνήθως, παρατηρείται συχνότερα στην άνω περιοχή του στόματος όταν δεν υπάρχει επαφή των άνω κυνοδόντων και κοπτήρων με τους κάτω. Ωστόσο, μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τμήμα της στοματικής κοιλότητας, ακόμη και στους γομφίους.

Όπως αναφέραμε ήδη, το κύριο σύμπτωμα της πάθησης είναι το ορατό κενό ανάμεσα στα πάνω και κάτω δόντια. Αυτό προκαλεί αισθητικό πρόβλημα στο άτομο, ειδικά αν συμβαίνει στο άνω τμήματα καθώς υπάρχει ακανόνιστο χαμόγελο.

Όμως, πέραν από αυτό, μπορεί να προκαλέσει και άλλα προβλήματα υγείας. Εδώ, θα αναφέρουμε μερικά:

Αλλαγές στην υγεία λόγω της χασμοδοντίας

• Δυσκολία στην ομιλία: Οι ασθενείς με χασμοδοντία ίσως να μη μπορούν να προφέρουν σωστά φωνήματα εξαιτίας της έλλειψης της σωστής τοποθέτησης της γλώσσας.
• Προβλήματα στο μάσημα: Καθώς δεν υπάρχει επαφή ανάμεσα στα άνω και τα κάτω δόντια, αλλοιώνεται το μάσημα.
• Τάση για αναπνοή δια στόματος: Επειδή δεν κλείνει πλήρως το στόμα και λόγω της ανεπαρκούς ανάπτυξης των σιαγόνων, πολύ συχνά τα άτομα με αυτό το πρόβλημα χρειάζεται ή συνηθίζουν ν’ αναπνέουν από το στόμα. Αυτό επιδεινώνει την κατάσταση.
• Αλλαγές στην κροταφογναθική άρθρωση: Η φτωχή οδοντική σύγκλιση επηρεάζει την άρθρωση, η οποία συνδέει την κάτω σιαγόνα με το κρανίο. Πολύ συχνά ακούγονται κλικ ή άλλοι ήχοι από το σαγόνι. Οι ασθενείς ίσως έχουν, επίσης, πονοκεφάλους, πόνο στον αυχένα και στο πρόσωπο.
• Ψυχολογικές επιπλοκές: Λόγω των προβλημάτων που αναφέραμε και επειδή έχουν διαφορετικό χαμόγελο, τα άτομα με χασμοδοντία ίσως έχουν προβλήματα αυτοεκτίμησης. Αυτό επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής τους.

Τύποι χασμοδοντίας

Μία χασμοδοντία μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σύμφωνα με τη φύση της και τη θέση της. Βάσει της φύσης, μπορούμε να χωρίσουμε τη χασμοδοντία σε σκελετική και οδοντική. Η πρώτη είναι ένα πρόβλημα των οστών, κληρονομικής ή γενετικής προέλευσης, και επηρεάζει συνήθως και τις δύο σιαγόνες.

Η οδοντική, όπως προδίδει το όνομα, είναι μονάχα η κακή ευθυγράμμιση των δοντιών και προκαλείται από τις επαναλαμβανόμενες κακές συνήθειες κατά την παιδική ηλικία.

Βάσει της θέσης της, μπορούμε να τη χωρίσουμε στους ακόλουθους τύπους:

• Πρόσθια: Τα δόντια στο μπροστινό τμήμα (κεντρικοί κοπτήρες, περιφερικοί κοπτήρες, και ορισμένες φορές κυνόδοντες) δεν έχουν επαφή μεταξύ τους όταν κλείνει το στόμα. Αυτή είναι και η πιο συχνή μορφή.
• Οπίσθια: Κατά τη σύγκλειση, τα όπισθεν στοιχεία είναι αυτά που δεν έχουν επαφή μεταξύ τους. Αυτό μπορεί να συμβεί στη μία ή και στις δύο πλευρές. Είναι σπάνια και συνδέεται με την απουσία ή την πλήρη εξαγωγή ενός γομφίου.
• Πλάγια: Αυτή προκαλείται όταν υπάρχει απουσία επαφής ανάμεσα στα άνω και κάτω δόντια στις πλευρές. Γι’ αυτό, μπορεί να βρίσκεται αριστερά ή δεξιά.
• Πλήρης: Η χασμοδοντία συνδυάζεται μπροστά και πίσω, με επαφή μόνο των τελευταίων γομφίων.

Αιτίες

Μέχρι στιγμής, η χασμοδοντία θεωρείται μία πολυπαραγοντική νόσος την οποία επηρεάζουν γενετικοί, κληρονομικοί, και λειτουργικοί παράγοντες. Αυτοί αλλοιώνουν τα δόντια και τα οστά και καθορίζουν τον τρόπο μασήματος.

Τις περισσότερες φορές, η χασμοδοντία συμβαίνει στο πρόσθιο τμήμα και είναι συνέπεια επαναλαμβανόμενων συνηθειών κατά την παιδική ηλικία. Σε αυτή την περίοδο σχηματισμού των οστών του προσώπου, οποιοδήποτε υπερβολικό και επαναλαμβανόμενο ερέθισμα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη δυσμορφία και την κακή θέση των δοντιών.

Αυτές οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές περιλαμβάνουν την υπερβολική και παρατεταμένη χρήση πιπίλας, του αντίχειρα, του ρουφήγματος ή δαγκώματος αντικειμένων, της αναπνοής από το στόμα, ασυνήθιστης κατάποσης, του σπρωξίματος της γλώσσας στα δόντια κατά την ομιλία, την κατάποση, ή την ξεκούραση.

Όπως είπαμε, παρότι λιγότερο συχνά, υπάρχουν και σκελετικές χασμοδοντίες κληρονομικής ή γενετικής προέλευσης. Υπάρχουν οικογένειες με “μακριά πρόσωπα”, με υπερβολική κάθετη ανάπτυξη του προσώπου. Ο γενετικός κώδικάς μας περιέχει την πληροφορία για τον μελλοντικό σχηματισμό του προσώπου. Μια αλλοίωση σε αυτό το επίπεδο μπορεί να επηρεάσει το σχήμα των οστικών ιστών που χρησιμοποιούμε για να δαγκώνουμε.

Σε πολλές περιπτώσεις, η χασμοδοντία είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού αρκετών παραγόντων. Πολύ συχνά οι ασθενείς έχουν μια γενετική προδιάθεση και η κατάσταση χειροτερεύει από την ύπαρξη επίκτητων συνηθειών που επιτρέπουν την ανάπτυξη της κακής σύγκλεισης των σιαγόνων.

Θεραπείες για τη χασμοδοντία

Υπάρχουν περιστασιακές περιπτώσεις χασμοδοντίας οι οποίες επιλύονται από μόνες τους όταν πέφτουν τα παιδικά δόντια. Άλλες, ωστόσο, επιμένουν και στην ενήλικη ζωή. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν ο ασθενής παρατείνει τις συνήθειες προδιάθεσης έως και μετά την εμφάνιση των μόνιμων δοντιών.

Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι υπάρχουν διάφορες εναλλακτικές για την επίλυση του προβλήματος, και η θεραπεία μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία. Αρχίζοντας νωρίς βελτιώνεται η πρόγνωση και αποτρέπεται η συνέχιση του προβλήματος.

Η επιλεγόμενη θεραπεία θα εξαρτηθεί από την πολυπλοκότητα της κακής σύγκλεισης των σιαγόνων και την ηλικία του ασθενή. Ο οδοντίατρος θα εκτελέσει συμπληρωματικές μελέτες για να καταλήξει στη σωστή διάγνωση της χασμοδοντίας, και έτσι να επιλέξει την καλύτερη θεραπεία κατά περίπτωση.

Όπως αναφέραμε ήδη, πολλοί παράγοντες επηρεάζουν αυτή την πάθηση. Θα πρέπει να τους λάβετε υπόψιν σας όταν ξεκινάνε τη θεραπεία. Η άγνοια λειτουργικών προβλημάτων ή συνηθειών, και η μη επίλυσή τους μπορεί να οδηγήσει στην αποτυχία της θεραπείας.

Οι οδοντίατροι θα πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους με διεπιστημονικότητα, μαζί με έναν λογοθεραπευτή. Θα πρέπει να συνεργαστούν για την εξάλειψη των κακών συνηθειών και να βελτιώσουν τη φώνηση και τη σωστή τοποθέτηση της γλώσσας κατά την προφορά.

Ορθοδοντική θεραπεία για τα παιδιά

Όπως αναφέραμε, όσο νωρίτερα δείτε το πρόβλημα, τόσο νωρίτερα θα το επιλύσετε. Με τη χρήση αυτών των συσκευών στην παιδική ηλικία, οι οδοντίατροι μπορούν να καθοδηγήσουν τη σωστή ανάπτυξη των οστών.

Συνήθως, συνταγογραφούν αποσπώμενες συσκευές ή μόνιμα σιδεράκια. Όταν η θεραπεία γίνεται σε αυτό το στάδιο, είναι απαραίτητο να δουλέψετε μαζί με τα παιδιά ώστε να εγκαταλείψουν τις βλαβερές συνήθειες που οδήγησαν σε αυτό το πρόβλημα.

Ορθοδοντική θεραπεία σε ενήλικες

Σε αυτή την ηλικία, τα οστά έχουν αναπτυχθεί πλήρως ήδη, και έτσι είναι λιγότερο εύπλαστα. Εδώ, κύριος στόχος είναι η τροποποίηση της θέσης των οδοντικών στοιχείων. Γι’ αυτό, οι εναλλακτικές σε αυτές τις ηλικίες είναι τα σιδεράκια ή οι διάφανοι ευθυγραμμιστές.

Τα σιδεράκια είναι πιο παραδοσιακές συσκευές οι οποίες επιτρέπουν τη γρήγορη διόρθωση των δοντιών. Ο ασθενής μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε μεταλλικά, ζαφειρένια, ή γλωσσικά σιδεράκια. Το μειονέκτημά τους είναι η ορατότητα, η οποία μπορεί να γίνει ένα αισθητικό πρόβλημα.

Οι διάφανοι ευθυγραμμιστές είναι πλάκες προγραμματισμένες από υπολογιστή τις οποίες θα πρέπει να αλλάζει συχνά ο ασθενής. Είναι πιο διακριτικές σε σύγκριση με τα σιδεράκια.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως είναι απαραίτητος ο συνδυασμός ορθοδοντικών θεραπειών με εξαγωγές δοντιών για την εναρμόνιση των δοντιών.

Ορθογναθική χειρουργική σε συνδυασμό με ορθοδοντικά

Στους ενήλικες με σοβαρή σκελετική χασμοδοντία, ίσως είναι απαραίτητη η γναθοπροσωπική χειρουργική. Οι επαγγελματίες υγείας αφαιρούν τα παραπανίσια οστά από την άνω ή κάτω σιαγόνα.

Πριν και μετά την επέμβαση, οι οδοντίατροι συμπληρώνουν τη θεραπεία με ορθοδοντικές συσκευές, συνήθως. Αυτές οι θεραπείες διαρκούν αρκετά χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι η δραστική αλλαγή στο πρόσωπο του ασθενή. Οι οδοντίατροι την επιλέγουν μόνο σε περιπτώσεις όπου οι ορθοδοντικές συσκευές δεν θα επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Πώς μπορείτε ν’ αποτρέψετε τη χασμοδοντία;

Υπάρχουν αιτίες που δε μπορούμε να ελέγξουμε στη χασμοδοντία, όπως οι κληρονομικοί και γενετικοί παράγοντες, ή η απουσία κάποιο οδοντικού στοιχείου. Όμως, θα πρέπει να επικεντρωθείτε στις συνήθειες που αποκτώνται στην παιδική ηλικία για ν’ αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα.

Οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν αυτές τις κακές συνήθειες. Αν τα παιδιά πιπιλάνε τους αντίχειρές τους, δαγκώνουν αντικείμενα, χρησιμοποιούν πιπίλα για πολύ καιρό, αναπνέουν από το στόμα, ή σπρώχνουν τα δόντια με τη γλώσσα τους, η έγκαιρη διαβούλευση με έναν οδοντίατρο μπορεί να φανεί χρήσιμη.

Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αποτροπή της πάθησης. Ο επαγγελματίας θα αξιολογήσει την ανάπτυξη και την οδοντική σύγκλειση του παιδιού. Αν χρειαστεί, θα κάνει τις απαραίτητες συστάσεις για τον ορθοδοντικό. Η πρώιμη διάγνωση απλοποιεί τη θεραπεία, κάνοντάς της πιο ευχάριστη, ταχύτερη, και πιο οικονομική.

Υπάρχει λύση

Τώρα γνωρίζετε ότι η χασμοδοντία είναι αρκετά συνηθισμένη. Πέραν από τις επιπτώσεις στην αισθητική, μπορεί να επηρεάσει και την ποιότητα ζωής όσων υποφέρουν από αυτή.

Ανάλογα με την ηλικία και τη σοβαρότητα, υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές για την επιδιόρθωσή της. Να θυμάστε ότι όσο πιο σύντομα ξεκινήσετε τη θεραπεία, τόσο πιο γρήγορη και ανώδυνη θα είναι. Ρωτήστε τον οδοντίατρό σας και μετατρέψτε τη χασμοδοντία σε ένα ευχάριστο χαμόγελο.