Τι είναι το ψυχωσικό επεισόδιο;
Η ψυχική υγεία δεν είναι κάτι για το οποίο μιλάμε πάντα πολύ άνετα. Ο Οκτώβριος, ένας μήνας αφιερωμένος στη συζήτηση για την ψυχική υγεία, έδειξε ότι είναι τόσο αναγκαίο όσο και επείγον να ασχοληθούμε με τις ψυχικές ασθένειες, ώστε να πάψουν να αποτελούν ταμπού και αιτία διακρίσεων. Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι ένα ψυχωσικό επεισόδιο.
Ωστόσο, πριν προχωρήσουμε στα χαρακτηριστικά του, καλό είναι να κατανοήσουμε πρώτα τι είναι η ψύχωση.
Η ψύχωση είναι μια ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από απώλεια της αίσθησης της πραγματικότητας. Σε γενικές γραμμές, η εμφάνισή της συμβαίνει πριν από την ηλικία των 20 ετών και μπορεί να προκληθεί από πολλαπλούς παράγοντες , όπως γενετικοί, βιολογικοί, περιβαλλοντικοί και αυξημένη ευπάθεια στο στρες, μεταξύ άλλων.
Τι είναι το ψυχωσικό επειδόσιο
Οι πιο εμφανείς αλλαγές κατά τη διάρκεια ενός ψυχωσικού επεισοδίου εμφανίζονται στο επίπεδο της σκέψης, της αντίληψης, της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων. Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται διαφέρει από άτομο σε άτομο και μπορεί επίσης να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι ένα ψυχωσικό επεισόδιο εμφανίζει κάποια προειδοποιητικά σημάδια εκ των προτέρων. Αν και πολλά από αυτά μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση λόγω της μη εξειδίκευσής τους, οι οικογένειες που έχουν μέλη που έχουν διαγνωστεί με ψύχωση μπορούν να εξετάσουν πιο προσεκτικά την εκδήλωσή τους για να κάνουν κάτι γι’ αυτό έγκαιρα.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα μπορούν να ταξινομηθούν σε θετικά και αρνητικά. Τα πρώτα είναι τα εξής:
- Μεταβολές στον τρόπο σκέψης: δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ μιας ερώτησης και της απάντησής της- το άτομο φαίνεται μπερδεμένο ή χαμένο.
- Ψευδαισθήσεις: αναφέρεται στην αντίληψη κάποιου πράγματος που δεν υπάρχει. Η πιο συχνή μορφή είναι η ακρόαση φωνών.
- Παραληρητικές ιδέες: το άτομο αντιλαμβάνεται ή πιστεύει ότι κάτι που δεν συμβαίνει είναι πραγματικό. Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύει ότι κάποιος τον παρακολουθεί για να τον απαγάγει.
Τα αρνητικά συμπτώματα είναι τα εξής:
- Αλλαγές στον ύπνο.
- Παραμέληση της προσωπικής υγιεινής.
- Απάθεια, έλλειψη κινήτρων και νωθρότητα.
- Το αίσθημα της παραδοξότητας ή της αποσύνδεσης με την πραγματικότητα.
- Απώλεια του ενδιαφέροντος και της ικανότητας να απολαμβάνει κανείς πράγματα που προηγουμένως απολάμβανε.
- Δυσκολίες στη συγκέντρωση και στην έναρξη και ολοκλήρωση μιας εργασίας.
Διαβάστε επίσης το άρθρο: 5 μορφές συναισθηματικής κακοποίησης που περνούν απαρατήρητες.
Οι αιτίες για το ψυχωσικό επεισόδιο
Υπάρχουν πολλαπλές αιτίες ενός ψυχωσικού επεισοδίου. Μεταξύ των κυριότερων, βρίσκουμε εκείνες που συνδέονται με προηγούμενες ασθένειες, όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή και άλλες ψυχωσικές διαταραχές. Μπορεί επίσης να προκληθεί από την κατάχρηση ουσιών, ιδίως στην περίπτωση των παραισθησιογόνων ουσιών.
Ψυχωσικό επεισόδιο: Φάσεις
Από τον εντοπισμό των συμπτωμάτων, μπορούμε επίσης να αναγνωρίσουμε πώς, σε γενικές γραμμές, θα είναι η εξέλιξη ενός επεισοδίου. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η αντίληψη της πραγματικότητας μεταβάλλεται προσωρινά αλλά απότομα.
Πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση, καθώς επηρεάζεται η επίγνωση του εαυτού μας και του περιβάλλοντος. Υπό αυτή την έννοια, η συμπεριφορά γίνεται επίσης απρόβλεπτη.
Οι φάσεις είναι συνήθως οι εξής:
- Η προδρομική φάση: τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με άλλες καταστάσεις που δεν ευθύνονται απαραίτητα για την εκδήλωση της πάθησης.
- Η οξεία φάση: εμφανίζονται τα συμπτώματα που υποδηλώνουν ψύχωση.
- Η φάση εκπομπής: σιγά-σιγά, τα συμπτώματα εξαφανίζονται και το άτομο αρχίζει να ανακάμπτει.
Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ψυχωσικό επεισόδιο
Σε γενικές γραμμές, τα ψυχωσικά επεισόδια δεν διαρκούν συνήθως πολύ. Ωστόσο, είναι καλύτερο να ζητήσετε βοήθεια σε νοσοκομείο.
Συχνά είναι δύσκολο να συγκρατήσετε το άτομο και είναι επίσης επικίνδυνο να προσπαθήσετε να το κάνετε. Για παράδειγμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, το προσωπικό μπορεί να χρειαστεί να ακινητοποιήσει το άτομο. Αυτό απαιτεί να ενεργήσει στα κάτω και άνω άκρα του για να το αποτρέψει από το να χτυπήσει ή να βλάψει τον εαυτό του ή άλλους.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να προσπαθείτε να παραμείνετε ήρεμοι και να αποφεύγετε τις διαφωνίες ή τις αντιπαραθέσεις. Δεν συνιστάται επίσης να υποτιμάτε την κατάσταση.
Από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να παρέχετε περιορισμό και υποστήριξη στο άτομο που πάσχει. Ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ως ατόμου και η μη λήψη αποφάσεων εκ μέρους του είναι επιβεβλημένη, εκτός αν κινδυνεύει η ζωή του.
Διαβάστε επίσης το άρθρο: Έμμεσες μορφές κακοποίησης που πρέπει να αποβάλετε από τη ζωή σας.
Μια σημείωση για τις υποτροπές
Με φαρμακευτική αγωγή και κατάλληλη ψυχολογική προσέγγιση, είναι δυνατόν να επιτευχθεί κάποια σταθερότητα στην περίπτωση των ψυχωσικών επεισοδίων. Ωστόσο, είναι επίσης απαραίτητο να προετοιμάσουμε τον ασθενή, την οικογένεια και το δίκτυο υποστήριξης και φροντίδας τους για τις υποτροπές.
Οι υποτροπές έχουν συχνά μεγάλο συναισθηματικό και ψυχολογικό αντίκτυπο, καθώς πολλοί άνθρωποι συχνά τις βλέπουν ως “επιστροφή στο μηδέν”. Με την πάροδο του χρόνου, και καθώς αποδεικνύονται βελτιώσεις, είναι σκόπιμο να επανενταχθούν στις δραστηριότητές τους, ώστε να έχουν κάτι να κάνουν και να αισθάνονται χρήσιμοι.
Η συμμετοχή σε ομάδες λειτουργεί επίσης πολύ καλά.
Είναι απαραίτητο να “ομαλοποιηθεί” η εμφάνιση των ψυχωσικών εξάρσεων ως αναμενόμενη, επιδιώκοντας να αποτρέψουμε το ενδεχόμενο να έχουν δυσανάλογο αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση του ατόμου. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να ευνοούνται οι προστατευτικοί παράγοντες (π.χ. ύπαρξη δραστηριότητας και ρουτίνας, αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ) και να δίνεται προσοχή στους παράγοντες κινδύνου (συνεχές άγχος, έλλειψη ύπνου).
Θα πρέπει να αναζητείται ισορροπία στη δυναμική της οικογένειας, αποφεύγοντας την υπερπροστασία, η οποία, αν και καλοπροαίρετη, ακυρώνει το άτομο και το εμποδίζει να αναπτύξει την αυτονομία του. Με τη σειρά της, επίσης, κουράζει τους φροντιστές. Στη συνέχεια, ως αποτέλεσμα του άγχους και της επαγγελματικής εξουθένωσης, οι φροντιστές δεν είναι σε θέση να προσφέρουν έγκαιρη και ενσυναισθητική ανταπόκριση.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Sánchez Gregori, B., & Rodríguez Gómez, C. (2004). El abordaje de la psicosis: del individuo a la familia y de la familia al grupo multifamiliar. Inf. psiquiatr, (177), 227-234.
- Carrascoso López, F. J., & Roldán Maldonado, G. M. (2022). Abordaje de trastornos psicóticos en un Equipo de Salud Mental de Distrito. Descripción de un modelo de intervención posible. Apuntes De Psicología, (38-39), 113–128. Recuperado a partir de https://www.apuntesdepsicologia.es/index.php/revista/article/view/1144
- Vispe Astola, Amaia, Hernández González, Miguel, Ruiz-Flores Bistuer, Miguel, & García-Valdecasas Campelo, José. (2015). De la psicosis aguda al primer episodio psicótico: rumbo a la cronicidad. Revista de la Asociación Española de Neuropsiquiatría, 35(128), 731-748. https://dx.doi.org/10.4321/S0211-57352015000400003