Οι τέσσερις τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης
Υπάρχουν τέσσερις τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης. Όλοι έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν την παράλυση του ασθενή και, δυστυχώς, δεν είναι πάντα εύκολο ν’ αναγνωριστούν ή να ξεχωρίσουν ο ένας από τον άλλο.
Πρόκειται για χρόνια ασθένεια χωρίς θεραπεία. Γι’ αυτόν τον λόγο, η διάγνωση αυτών των άσχημων νέων αφαιρεί την ελπίδα από πολλούς ασθενείς και από τις οικογένειές τους.
Σε περίπτωση που η ιατρική ομάδα δε μπορέσει ν’ αναγνωρίσει τον συγκεκριμένο τύπο τότε θα υπάρξει μια καθυστέρηση στην έναρξη της θεραπείας.
Καθώς πρόκειται για νευρολογική πάθηση, συχνά αποτελεί κύρια αιτία παράλυσης. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει την τάση να “χτυπά” νέους ενήλικες, κάτω των 40 ετών. Αυτοί οι ασθενείς, τις περισσότερες φορές, εγκαταλείπουν τις σπουδές ή τη δουλειά τους.
Όλοι οι τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης θεωρούνται αυτοάνοσοι, δηλαδή το σώμα επιτίθεται στον εαυτό του. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία αντισωμάτων τα οποία καταστρέφουν τη μυελίνη, μια ουσία που καταστρέφει τα νεύρα. Χάρη στη μυελίνη γίνεται η μετάδοση των νευρικών παλμών και η καταστροφή της προκαλεί βλάβη στη συνδεσιμότητα των νευρώνων.
Τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης
Σχεδόν όλοι οι τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης μοιράζονται συμπτώματα. Αυτό που διαφέρει συνήθως είναι η εξέλιξή τους με τον καιρό.
Τα κύρια σημάδια της ασθένειας εμφανίζονται στο μυοσκελετικό σύστημα. Οι ασθενείς αρχίζουν να αισθάνονται αδυναμία στα άκρα τους, γίνεται δύσκολο το περπάτημα, και χάνουν την ισορροπία τους. Επίσης, αποδυναμώνονται οι βραχίονές τους και ρίχνουν ξαφνικά ό,τι κρατούν στα χέρια.
Οι κράμπες είναι συχνά συμπτώματα που συνοδεύονται από πόνο στους μυς οι οποίοι συσπώνται ακούσια. Ένα άτομο με αυτή την πάθηση θα προσπαθήσει να χαλαρώσει την περιοχή όπου γίνονται οι συσπάσεις, αλλά δεν έχει τον έλεγχο πάνω σε αυτό.
Μαζί με τις κράμπες, υπάρχουν τρέμουλο και σπασμοί στους μυς. Προφανώς, αυτό τους αποτρέπει να εκτελούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους.
Μία ακόμη περιοχή που επηρεάζεται είναι το πεπτικό σύστημα. Οι διαφορετικοί τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης οδηγούν σε δυσκοιλιότητα και κατακράτηση ούρων. Αυτό συμβαίνει επειδή τα νεύρα που πρέπει να μεταφέρουν την πληροφορία της περισταλτικής κίνησης δεν έχουν μυελίνη.
Τέλος, επηρεάζουν και άλλα όργανα, όπως τα μάτια. Ορισμένοι ασθενείς ξεκινούν με διπλωπία και έπειτα υποφέρουν από κράμπες και τα άκρα τους αποδυναμώνονται. Μαζί με τη διπλωπία, ίσως υπάρξουν και γρήγορες κινήσεις των ματιών οι οποίες δε μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο από τον ασθενή.
Διαβάστε επίσης: Σε ποια ηλικία μπορεί να εμφανιστεί η σκλήρυνση κατά πλάκας;
Τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης
Τα διαγνωστικά πρωτόκολλα της ασθένειας δείχνουν πως υπάρχουν τέσσερις τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης:
- RRMS (υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση). Ονομάζεται έτσι επειδή εναλλάσσεται μεταξύ περιόδων οξέων επεισοδίων με πολλά συμπτώματα και περιόδους όπου δεν υπάρχουν σημάδια της ασθένειας. Έτσι, η εμφάνιση επεισοδίων συνδέεται συνήθως με έναν νέο νευρολογικό τομέα που επηρεάζεται από την έλλειψη μυελίνης. Επίσης, είναι ο πιο συχνός τύπος.
- SPMS (δευτεροπαθής προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση). Αυτή ξεκινά ως RRMS αλλά εξελίσσεται σε μια μορφή με συνεχή συμπτώματα, χωρίς περιόδους ανάπαυσης. Ο χαρακτηρισμός “δευτεροπαθής” αναφέρεται στη φάση αλλαγής από RRMS σε SPMS.
- PPMS (πρωτοπαθής προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση). Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου περίοδοι χωρίς συμπτώματα εδώ, και ξεκινά από το μηδέν χωρίς να εξελίσσεται από τον τύπο RRMS. Αυτή είναι και η διαφορά με τον προηγούμενο τύπο.
- EMPR (υποτροπιάζουσα προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση). Πρόκειται για τον τελευταίο τύπο πολλαπλής σκλήρυνσης. Επιπλέον, εδώ είναι συχνά τα έντονα ξεσπάσματα.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει συμφωνήσει ότι τα κριτήρια McDonald είναι τα δεδομένα για τη διάγνωση όλων των τύπων πολλαπλής σκλήρυνσης. Επίσης, όπως προαναφέραμε, θα πρέπει να περιμένουμε την εξέλιξή τους για να δούμε ποιον τύπο πολλαπλής σκλήρυνσης έχει ο ασθενής.
Επιπλέον, οι τρόποι αντιμετώπισης είναι παρόμοιοι. Αρχικά, χρησιμοποιούνται κορτικοστεροειδή για τα οξεία επεισόδια με σημάδια της εξέλιξης της απώλειας μυελίνης. Έπειτα, γράφονται φάρμακα τα οποία τροποποιούν την εξέλιξη των διαλειμματικών περιόδων.
Έτσι, το κλειδί είναι η φυσιοθεραπεία μαζί με τα φάρμακα. Υπάρχουν διάφορες θεραπείες οι οποίες επικεντρώνονται στις ικανότητες που χάνει ο ασθενής. Εδώ απαιτείται η παρέμβαση φυσιοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, και εργοθεραπευτή.
Οι διαφορετικοί τύποι πολλαπλής σκλήρυνσης συμπίπτουν σε σοβαρότητα
Αυτή η ασθένεια είναι σοβαρή παρά την ύπαρξη τεσσάρων τύπων. Η εξέλιξή της είναι χρόνια και προοδευτική και οδηγεί στην απώλεια των δυνατοτήτων κίνησης. Δεν υπάρχει θεραπεία αλλά έχει γίνει μεγάλη πρόοδος για τον έλεγχό τους μέσω φαρμάκων.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Thompson, Alan J., et al. “Diagnosis of multiple sclerosis: 2017 revisions of the McDonald criteria.” The Lancet Neurology 17.2 (2018): 162-173.
- Bermejo, Pedro E., Celia Oreja-Guevara, and Exuperio Díez-Tejedor. “El dolor en la esclerosis múltiple: prevalencia, mecanismos, tipos y tratamiento.” Rev Neurol 50.2 (2010): 101-8.
- Olascoaga, Javier. “Calidad de vida y esclerosis múltiple.” Rev Neurol 51.5 (2010): 279-88.
- Paes, Renata Alves, et al. “Neuropsicología de la esclerosis múltiple primaria progresiva.” Rev Neurol 49.7 (2009): 343-8.