Ανησυχία τη νύχτα: Συμπτώματα, αιτίες, και αντιμετώπιση
Η ανησυχία τη νύχτα είναι περισσότερο συχνή απ’ όσο νομίζετε. Προβλήματα ύπνου, νους που δε μπορεί να σταματήσει ν’ αγωνιά, ιδρώτας, αυξημένοι παλμοί, αίσθημα ασφυξίας… Η ανησυχία τη νύχτα είναι τόσο συχνή που μπορεί να βρίσκεται πίσω από την επαναλαμβανόμενη αϋπνία η οποία χειροτερεύει την ποιότητα της ζωής σας.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι μια μεγάλη μερίδα των διαταραχών ύπνου συνδέεται άμεσα με την ανησυχία. Έτσι, όταν έρχεται η νύχτα και θέλετε να ξεκουραστείτε, πολύ συχνά, συμβαίνει το αντίθετο.
Προβλήματα όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, ή ακόμη και το σύνδρομο μετα-τραυματικού άγχους είναι ξεκάθαρα αίτια για κακή νυχτερινή ξεκούραση. Επιπλέον, κάτι που συμβαίνει συχνά είναι το ακόλουθο: Η νευρικότητα και η αγωνία αυξάνονται καθώς πέφτει η νύχτα.
Εσωτερικεύουμε αρκετές από τις ψυχολογικές και συναισθηματικές διεγέρσεις, που συσσωρεύουμε μέσα στην ημέρα, σε μια κατάσταση νυχτερινής υπερδραστηριότητας. Γι’ αυτό, υποφέρουμε πολύ συχνά από μια κρίση πανικού νωρίς το πρωί, για παράδειγμα.
Ανησυχία τη νύχτα: Η κρυφή εκδήλωση ενός προβλήματος
Ως νυχτερινή ανησυχία ορίζουμε την κατάσταση υπερδραστηριότητας και εγρήγορσης η οποία διακόπτει την ξεκούρασή σας τη νύχτα. Αυτή η αλλαγή εμφανίζεται συχνά σε άτομα που υποφέρουν από αισθήματα αγωνίας, ταραχής, και άγχους για μήνες.
Ταυτόχρονα, είναι συχνό, να παρατηρήσουμε αλλαγές στους κύκλους ύπνου μας σε αυτές τις περιπτώσεις. Ομοίως, είναι επίσης συχνό να πάμε στο κρεβάτι και να χαθούμε σε έναν λαβύρινθο σκέψεων, τροφοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο τον κύκλο της ανησυχίας.
Έτσι, δε θα σας προκαλέσει έκπληξη το γεγονός πως ένα μεγάλο ποσοστό όσων υποφέρουν από αϋπνία παρουσιάζουν συχνά ανησυχία η οποία, πολλές φορές, δεν έχει αντιμετωπιστεί.
Παραδείγματος χάρη, μπορούμε να δούμε μελέτες όπως αυτή του Δρ. Luc Staner του Νοσοκομείου Rouffach (Μέριλαντ, Ηνωμένες Πολιτείες). Η έρευνα δείχνει ότι η παρουσία ανησυχίας σε όσους υπέφεραν από διαταραχές ύπνου έφτανε ποσοστά ανάμεσα σε 24% και 36%.
Τα ποσοστά είναι τόσο υψηλά που μας κάνουν να σκεφτούμε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Εξάλλου, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η χρόνια κακή νυχτερινή ξεκούραση μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη διαφόρων ασθενειών.
Συμπτώματα
Ένα από τα κύρια συμπτώματα όσων υποφέρουν από νυχτερινή ανησυχία είναι η υπερδραστηριότητα. Δεν είναι μόνο το ό,τι ο νους σας μπορεί να παρασυρθεί από την αγωνία, αλλά και το σώμα σας, αν και εξουθενωμένο, συσσωρεύει ένταση, σα να ετοιμαζόταν να δραπετεύσει.
Επίσης, πολύ συχνά είναι τα σημάδια που ακολουθούν:
- Ταχυκαρδίες, πίεση στο στήθος, και αίσθημα πνιγμού.
- Πονοκέφαλοι ή τσιμπήματα στους κροτάφους είναι επίσης συχνά.
- Το άτομο μπορεί να χρειαστεί ώρες για να κοιμηθεί και, όταν είναι επιτέλους έτοιμο να το κάνει, ξυπνάει και πάλι συχνά.
- Η ανησυχία τη νύχτα περιλαμβάνει και ένα αίσθημα μη επαρκούς ξεκούρασης. Ο λόγος είναι πως φτάνετε δύσκολα στο στάδιο REM του κύκλου του ύπνου. Αυτό το στάδιο είναι απαραίτητο για να κοιμηθείτε βαθιά και να μπορέσετε να εκτελέσετε ορισμένες λειτουργίες. Παραδείγματος χάρη, επεξεργασία πληροφοριών, μάθηση, και παγίωση της μνήμης.
- Η έλλειψη ύπνου REM εντείνει τη συναισθηματική δυσχέρεια, η οποία αυξάνει την ανησυχία.
- Ταυτόχρονα, υπάρχει μια σημαντική πληροφορία που θα πρέπει να έχετε κατά νου: Όταν η διαταραχή φτάσει σε υψηλά επίπεδα, το άτομο ίσως υποφέρει από μια κρίση πανικού.
Ίσως σας ενδιαφέρει: 7 στοιχεία για το άγχος που ίσως αγνοείτε
Ποια είναι τα αίτια;
Ο Mariano Chóliz, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βαλένθια, διεξήγαγε μια ενδιαφέρουσα έρευνα για την ανησυχία και τις διαταραχές ύπνου. Σε αυτή, μιλά για αυτό που γνωρίζουμε ως υπόθεση του Monroe (Monroe, 1967). Σύμφωνα με την προσέγγισή του, η προέλευση της νυχτερινής ανησυχίας μπορεί να σχετίζεται με τα ακόλουθα:
- Άτομα που υποφέρουν από αυτή την πάθηση έχουν μεγαλύτερο βαθμό σωματικής ενεργοποίησης (διέγερση, σύμφωνα με τον τεχνικό όρο που χρησιμοποιείται στη νευρωνική φυσιολογία). Υποφέρουν από μεγαλύτερη συχνότητα αναπνοής, υψηλότερη θερμοκρασία σώματος, καθώς και από δυνατή μυϊκή ένταση.
- Σε αυτή τη συμπτωματολογία, μπορούμε να προσθέσουμε τους γνωστικούς παράγοντες (αρνητικές σκέψεις και ανησυχίες) και τα συναισθήματα (αγωνία, φόβος). Όλα αυτά δημιουργούν αυτόν τον συμπτωματικό τριγωνισμό ο οποίος δυναμώνει την ανησυχία τη νύχτα.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία για την ανησυχία τη νύχτα;
Η ανησυχία και η σχετική αϋπνία είναι μονάχα συμπτώματα ενός προβλήματος που υποβόσκει. Έτσι, δεν υπάρχει λόγος να καταφύγετε σε χαλαρωτικά εγχύματα ή ακόμη και φάρμακα για να κοιμηθείτε αν δεν αντιμετωπίσετε τη ρίζα του προβλήματος.
Τα υπνωτικά χάπια θα μας επιτρέψουν να κοιμηθούμε, αλλά δεν αποτελούν λύση. Ποια είναι λοιπόν η αποτελεσματικότερη στρατηγική σε αυτές τις περιπτώσεις; Η ψυχοθεραπεία, είτε για την αντιμετώπιση αυτού που ενεργοποιεί την κατάσταση, είτε για να μας δώσει τις δεξιότητες για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.
Γι’ αυτό, τώρα, θα ρίξουμε μια ματιά σε όσα θα πρέπει να έχετε υπόψιν σας για να μειώσετε την ανησυχία τη νύχτα:
- Αναγνωρίστε το περιβάλλον, τις συνήθειες, και τις καταστάσεις που ίσως παίζουν ρόλο σε αυτή την κατάσταση.
- Πάρτε μια σωστή διάγνωση: Ένας ειδικός θα πρέπει να προσδιορίσει το είδος της ανησυχίας από την οποία υποφέρει ο ασθενής.
- Κατά μέσο όρο, η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία είναι η καταλληλότερη σε αυτές τις περιπτώσεις.
- Είναι απαραίτητο ν’ ακολουθείτε το ίδιο πρόγραμμα στη ρουτίνα σας. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να πάτε για ύπνο και να ξυπνάτε τις ίδιες ώρες κάθε μέρα.
- Οι ασκήσεις χαλάρωσης και βαθιάς αναπνοής είναι επίσης μια καλή ιδέα.
- Οι ειδικοί συνιστούν τον περιορισμό της χρήσης κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών, και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών δύο ώρες πριν πάτε στο κρεβάτι.
- Αποφύγετε την κατανάλωση τροφίμων με ζάχαρη πριν πάτε για ύπνου καθώς αυτά προάγουν την ενεργοποίηση του εγκεφάλου λόγω της γλυκόζης.
Ανακαλύψτε: Αϋπνία λόγω άγχους: Τι μπορείτε να κάνετε
Μην αφήσετε την ανησυχία τη νύχτα να προχωρήσει
Τέλος, υπάρχει ένα ακόμα στοιχείο που θα πρέπει να τονίσουμε. Δεν είναι ποτέ καλή ιδέα να αφήσετε αυτές τις καταστάσεις να επιμείνουν. Αν δεν αντιμετωπίσετε τη νυχτερινή ανησυχία και την αϋπνία, μπορούν να προκαλέσουν βλαβερές αλλαγές στο σώμα σας. Αυτό θα φθείρει την υγεία σας και θα επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής σας.
Έτσι, προσπαθήστε να δείτε έναν ειδικό το συντομότερο δυνατό για να σταθεροποιήσετε τα μοτίβα ύπνου και να λάβετε την ξεκούραση που χρειάζεστε.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Coren, S. (1988): Prediction of insomnia from arousability predisposition scores: scale development and cross-validation.
Behaviour Research and Therapy, 26, 415-420. - Coyle, K. y Watts, F.N. (1991): The factorial structure of sleep dissatisfaction. Behaviour Research and Therapy, 29, 513-520.
- Chóliz, M. (1994): Cómo vencer el insomnio. Madrid: Pirámide.
- Chóliz, M. (1999). Ansiedad y trastornos del sueño. En E.G. Fernández-Abascal
y F. Palmero (Eds.): Emociones y Salud (pp. 159-182). Barcelona: Ariel. - Cox, R. C., & Olatunji, B. O. (2020, June 1). Sleep in the anxiety-related disorders: A meta-analysis of subjective and objective research. Sleep Medicine Reviews. W.B. Saunders Ltd. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2020.101282
- Haynes, S.N.; Adams, A.E. y Franzen, M. (1981): The effects of pre-sleep stress on sleep-onset insomnia. Journal of Abnormal Osychology, 90, 601-606.
- Panameño, Andrea Cortes, et al. “Dormir o no dormir… no es un dilema: La falta de sueño es causa de la obesidad y diabetes.” Contactos, Revista de Educación en Ciencias e Ingeniería 112 (2019): 40-48.
- Antón, Alejandra. “Tratamiento cognitivo-conductual en un niño con ansiedad a la hora de dormir.” Revista de Psicología Clínica con Niños y Adolescentes 1.1 (2014): 37-43.
- González, MA Álvarez-Mon, and F. Ortuño. “Tratamiento del insomnio.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.23 (2016): 1359-1368.
- Medina-Chávez, Juan Humberto, et al. “Guía de práctica clínica Diagnóstico y tratamiento del insomnio en el adulto mayor.” Revista Médica del Instituto Mexicano del Seguro Social 52.1 (2014): 108-119.
- Mellman, T. A. (2008, June). Sleep and Anxiety Disorders. Sleep Medicine Clinics. https://doi.org/10.1016/j.jsmc.2008.01.010
- Taylor, D. J., Lichstein, K. L., Durrence, H. H., Reidel, B. W., & Bush, A. J. (2005). Epidemiology of insomnia, depression, and anxiety. Sleep, 28(11), 1457–1464. https://doi.org/10.1093/sleep/28.11.1457
- Yakupov, E. Z., & Troshina, Y. V. (2016). Anxiety, insomnia, depression — In conjunction with or opposite to functional disorders. Zhurnal Nevrologii i Psihiatrii Imeni S.S. Korsakova. Media Sphera. https://doi.org/10.17116/jnevro201611651119-12