Επιλόχεια λοίμωξη: Ένας κίνδυνος μετά τη γέννα

Η επιλόχεια λοίμωξη γίνεται όλο και λιγότερο συχνή μετά την εγκυμοσύνη καθώς σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου εφαρμόζονται, προληπτικά, αντιβιοθεραπείες. Μάθετε περισσότερα γι' αυτή την πάθηση στο άρθρο που ακολουθεί.

Η επιλόχεια λοίμωξη (ή μητρική σήψη), είναι πολυμικροβιακή και προκαλείται στη μητέρα κατά τη λοχεία, δηλαδή, λίγες ημέρες μετά τη γέννα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι, από τις 1.000 γέννες, 11 γυναίκες υποφέρουν από λοιμώξεις οι οποίες προκαλούν τον θάνατο ή τις φέρνουν πολύ κοντά σε αυτόν.

Ο λόγος για την επιλόχεια λοίμωξη είναι πως οι αποικίες βακτηρίων ή συμβιωτικοί οργανισμοί από τον κόλπο, διεισδύουν στους εσωτερικούς ιστούς και εξαπλώνονται λόγω του σωματικού στρες κατά τη διάρκεια της γέννας. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα γι’ αυτή τη σοβαρή πάθηση, συνεχίστε την ανάγνωση.

Επιλόχεια λοίμωξη – Συμπτώματα

Η επιλόχεια λοίμωξη ήταν πολύ συχνή πριν χρόνια. Ωστόσο, χάρη στην αποτελεσματική χρήση των αντιβιοτικών και την απολύμανση του εξοπλισμού κατά τη γέννα, αυτή η πάθηση γίνεται όλο και πιο σπάνια στις χώρες με υψηλά εισοδήματα. Ορισμένα σημάδια της είναι:

• Κρυάδες και αίσθημα γενικής δυσφορίας
• Πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς
• Δυσοσμία στις κολπικές εκκρίσεις
• Αιμορραγία από τον κόλπο
• Ζαλάδα και λιποθυμία

Όπως αναφέρει το Εγχειρίδιο MSD, όλα αυτά τα κλινικά σημάδια συμβαίνουν συνήθως με έντονο πυρετό (24 με 48 ώρες μετά τη γέννα), με πονοκεφάλους, και ανορεξία. Στις σοβαρές περιπτώσεις, υπάρχει πιθανότητα ταχυκαρδίας, λευκοκυττάρωσης (αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα), και πρηξίματος στο πυελικό τοίχωμα.

Πιθανές επιπλοκές

Η ανεξέλεγκτη επιλόχεια λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει την αποίκιση του αίματος από μικροοργανισμούς και τον πολλαπλασιασμό τους σε άλλα όργανα. Αυτό ονομάζεται βακτηριαιμία, και πρόκειται για πάθηση απειλητική για τη ζωή.

Η σηψαιμία είναι συνήθως η αντίδραση του ανοσοποιητικού (εξίσου ανεξέλεγκτη) στη συστημική λοίμωξη. Αυτό οδηγεί σε σηπτικό σοκ το οποίο προκαλεί τον θάνατο στο 40% των περιπτώσεων.

Επιλόχεια λοίμωξη – Αιτίες

Η λοίμωξη προκαλείται όταν τα βακτήρια από τον κόλπο εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να διεισδύσουν στις πληγές από τη γέννα. Είναι συνήθως πολυμικροβιακή, δηλαδή υπάρχουν πολλά είδη. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Κόκκοι θετικοί κατά Γκραμ: Στρεπτόκοκκοι ομάδας Β, στρεπτόκοκκοι ομάδας Α, επιδερμικός σταφυλόκοκκος, και διάφορα είδη εντερόκοκκων.
• Αναερόβιοι μικροοργανισμοί: Αναπτύσσονται στην έλλειψη οξυγόνου, όπως τα στελέχη των γενών Bacteroides και Prevotella.
• Βακτήρια αρνητικά κατά Γκραμ: Gardnerella vaginalis, Εσερίχια κόλι, Κλεμπσιέλλα και Proteus mirabilis.

Τα βακτήρια μπορούν να διαπεράσουν τα χειρουργικά όργανα κατά τη γέννα και να εισέλθουν στους βαθείς ιστούς της μητέρας κατά την επέμβαση. Εναλλακτικά, ο παράγοντας πρόκλησης ίσως εισέρθει φυσιολογικά στο σώμα (στόμα με μύτη), αλλά εκμεταλλεύεται το αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό και πολλαπλασιάζεται.

Η τρίτη περίπτωση, η πιο συχνή απ’ όλες, είναι πως τα βακτήρια που βρίσκονται στον κόλπο εισέρχονται στους εσωτερικούς ιστούς μέσω των πληγών που προκαλούνται στη γέννα.

Επιπολασμός και παράγοντες κινδύνου

Όπως δείχνουν μελέτες στην πύλη PubMed, στις χώρες με υψηλά εισοδήματα, υπάρχουν μόνο 0,1 με 0,6 περιπτώσεις επιλόχειας λοίμωξης στις 1.000 γέννες. Παγκοσμίως, οι εκτιμήσεις είναι υψηλότερες με 11 στις 1.000.

Η πιθανότητα να υποφέρει μια γυναίκα από αυτή την πάθηση εξαρτάται, κατά πολύ, από τη μέθοδο της γέννας. Παρακάτω, έχουμε ορισμένα στατιστικά:

• Φυσική γέννα μέσω του κόλπου: Συχνότητα 1-3%
• Προγραμματισμένη καισαρική τομή: 5-15%
• Απρογραμμάτιστη καισαρική τομή: 15-20%

Αυτό σημαίνει ότι μια απρογραμμάτιστη καισαρική τομή θα προκαλέσει μια επιλόχεια λοίμωξη 1 στις 4 φορές. Με τη χρήση αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, μπορεί ν’ αποτραπεί η υπερανάπτυξη των βακτηρίων, ακόμη και πριν εμφανιστούν σοβαρά κλινικά σημάδια.

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Τοκετό μεγάλης διάρκειας
• Περίπλοκη καισαρική τομή
• Αιμορραγία μετά τη γέννα
• Βακτηριακή κόλπωση
• Νεαρή ηλικία
• Κατακράτηση τμημάτων του πλακούντα στη μήτρα

Διάγνωση

Γενικά, πρόκειται για διάγνωση δια αποκλεισμού. Μετά τις πρώτες 24 ώρες από τη γέννα, οι γιατροί θα πρέπει να υποψιαστούν την παρουσία επιλόχειας λοίμωξης όταν δεν υπάρχει προφανής αιτία για πυρετό άνω των 38ºC στη μητέρα, και ο οποίος διαρκεί 2 ημέρες.

Αφότου αποκλειστούν άλλες παθολογίες, οι γιατροί θα εκτελέσουν καλλιέργειες ούρων και αίματος για να δουν πόσο μακριά έχουν φτάσει τα βακτήρια. Ταυτόχρονα, είναι σπάνια η ανάλυση δειγμάτων από τη μήτρα καθώς οι γιατροί υποθέτουν ότι έχει μολυνθεί από μικροοργανισμούς.

Επιλόχεια λοίμωξη – Θεραπεία

Η θεραπεία της λοίμωξης βασίζεται στις ενδοφλέβιες ενέσεις αντιβιοτικών ευρέος φάσματος. Αυτά τα φάρμακα είναι συνήθως κλινδαμυκίνη και γενταμυκίνη, με ή χωρίς αμπικιλλίνη. Όπως δείχνουν επιστημονικές μελέτες, η ενδοφλέβια προσέγγιση συνιστάται μέχρι να παραμείνει απύρετη η μητέρα για 48 ώρες.

Σε περίπτωση υπολειμμάτων ιστού στη μήτρα, χρησιμοποιείται απόξεση για την απομάκρυνση τους. Αυτό αποτρέπει τον εκ νέου πολλαπλασιασμό των βακτηρίων όταν ολοκληρωθεί η αντιβιοτική θεραπεία.

Πρόληψη

Η αποτροπή ή μείωση των παραγόντων κινδύνου είναι απαραίτητη. Σύμφωνα με την πύλη NSW Government Health, είναι απαραίτητη η σωστή υγιεινή σε αυτή την ευαίσθητη περίοδο για την ευεξία της μητέρας. Μερικές συμβουλές είναι:

• Καθημερινά μπάνια, για να διατηρηθεί καθαρό το περίνεο.
• Απολύμανση και στέγνωμα της περιοχής του περινέου ώστε να μην εξαπλωθούν τα βακτήρια από τον πρωκτό στον κόλπο.
• Μη χρησιμοποιείτε ταμπόν μέχρι να σας το επιτρέψει ο γιατρός σας.
• Να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι για τουλάχιστον 15 δευτερόλεπτα πριν έρθετε σε επαφή με οποιοδήποτε μητρικό όργανο.

Η επιλόχεια λοίμωξη είναι ένα γεωγραφικό πρόβλημα

Στις μέρες μας, η επιλόχεια λοίμωξη είναι μια ασθένεια που σπάνια προκαλεί ανησυχία. Αν οι γιατροί θεωρήσουν ότι υπάρχει κίνδυνος, προχωρούν σε θεραπεία με αντιβιοτικά, η οποία μειώνει την πιθανότητα κατά 75%.

Δυστυχώς, δεν είναι όλες οι γεωγραφικές περιοχές το ίδιο. Σε χώρες με λιγότερες υποδομές δημόσιας υγείας, η θνησιμότητα στις νέες μητέρες αυξάνεται δραματικά καθώς η έλλειψη πόρων σημαίνει ότι η ανεξέλεγκτη λοίμωξη είναι συχνότερη.