4 τρόποι με τους οποίους επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη
Γνωρίζετε πώς επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη; Ορισμένες φορές, ίσως φαίνεται πως η κατάθλιψη είναι καθαρά συναισθηματική πάθηση που επηρεάζει μόνο τη διάθεση και τα συναισθήματά σας. Όμως, όσοι υποφέρουν απ’ αυτή είναι πιθανό να έχουν φυσικές και χημικές αλλαγές στον εγκέφαλό τους.
Δεν επηρεάζεται μόνο η πνευματική υγεία, αλλά και το υπόλοιπο σώμα.
Πρόκειται για ένα πρόβλημα παγκόσμιας κλίμακας σε αντίθεση με ό,τι νομίζουν πολλοί άνθρωποι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, υποφέρουν από κατάθλιψη.
Κατά μέσο όρο, αυτοκτονούν περίπου 800 χιλιάδες άνθρωποι τον χρόνο εξαιτίας της κατάθλιψης. Επίσης, είναι η κύρια αιτία θανάτου σε άτομα 15 με 29 ετών.
Η κατάθλιψη δεν είναι μια προσωρινή συναισθηματική αλλαγή. Οι αλλαγές που προκαλεί στον εγκέφαλο την κάνουν δύσκολα διαχειρίσιμη. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να την αναγνωρίσετε και να την αντιμετωπίσετε με έναν/μία ειδικό αντί να πιστεύετε πως είναι μονάχα μια κακή διάθεση που θα φύγει μόνη της.
Πώς επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη σε φυσικό επίπεδο
Η κατάθλιψη επηρεάζει απευθείας τρία μέρη του εγκεφάλου σας: τον ιππόκαμπο, τη παρεγκεφαλιδική αμυγδαλή, και τον προμετωπιαίο φλοιό. Στη συνέχεια, θα σας εξηγήσουμε λεπτομερώς αυτά τα τρία σημεία.
1. Συρρίκνωση του ιππόκαμπου
Ο ιππόκαμπος βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του εγκεφάλου. Είναι υπεύθυνος για την καταχώρηση των αναμνήσεων, και τη ρύθμιση της παραγωγής κορτιζόλης, η οποία είναι η ορμόνη του άγχους και της ευτυχίας.
Όταν υποφέρετε από φυσικό ή πνευματικό άγχος, περιλαμβανομένης της κατάθλιψης, το σώμα σας απελευθερώνει κορτιζόλη προκειμένου να καταπραΰνει την επίδραση του άγχους. Όμως, όταν είναι υψηλά τα επίπεδά της, προκαλεί χημική ανισορροπία. Τότε, μειώνεται η παραγωγή νευρώνων και ο ιππόκαμπος συρρικνώνεται.
Διαβάστε επίσης: Μια εξέταση αίματος για διάγνωση της κατάθλιψης
2. Συρρίκνωση του προμετωπιαίου φλοιού
Ο προμετωπιαίος φλοιός βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου, και είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και τη δημιουργία αναμνήσεων.
Μπορεί να συρρικνωθεί και αυτός εξαιτίας της υπερβολικής κορτιζόλης. Για την ακρίβεια, οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό προκαλεί την επιλόχεια κατάθλιψη σε ορισμένες γυναίκες.
3. Φλεγμονή της παρεγκεφαλιδικής αμυγδαλής
Η παρεγκεφαλιδική αμυγδαλή βρίσκεται στον κροταφικό λοβό, το κάτω μέρος του εγκεφάλου. Ρυθμίζει συναισθήματα όπως είναι η ευχαρίστηση, η ευτυχία, και ο φόβος.
Μπορεί να προκαλέσει και εδώ φλεγμονή η υπερβολική κορτιζόλη, κάνοντας τη παρεγκεφαλιδική αμυγδαλή πιο ενεργή. Στη συνέχεια, προκαλεί δυσκολία στον ύπνο και αφύσικη συμπεριφορά. Επίσης, προκαλεί την αύξηση της απελευθέρωσης ορμονών, πέραν του φυσιολογικού, από άλλα μέρη του σώματος κάτι που με τη σειρά του επιφέρει επιπλοκές στην υγεία.
4. Έλλειψη οξυγόνωσης
Εκτός από τους τρόπους που επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη παθολογικά, προκαλεί και έμμεσες αλλαγές.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το σώμα οξυγονώνεται λιγότερο σε περιόδους κατάθλιψης. Ωστόσο, δε γνωρίζουμε αν αυτό συμβαίνει εξαιτίας των αλλαγών στην αναπνοή ή για κάποιον άλλο λόγο.
Η μείωση του οξυγόνου επηρεάζει τα κύτταρα ολόκληρου του σώματος. Συγκεκριμένα, τα εγκεφαλικά κύτταρα μπορούν να υποστούν ζημιά ή να νεκρώσουν.
Ίσως σας ενδιαφέρει: 6 βλαβερές συνήθειες που μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη
Πώς οι τρόποι με τους οποίους επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη επιδρούν στην καθολική υγεία;
Αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο δε συμβαίνουν αμέσως. Όμως, αποτελούν προϊόν της κατάθλιψης. Οι μελέτες αναφέρουν ότι χρειάζονται 8 με 10 μήνες για να συρρικνωθούν ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος φλοιός.
Ο Δρ. Thomas Frodl, ένας ερευνητής του νοσοκομείου του Μαγδεμβούργου της Γερμανίας, μελετούσε ασθενείς με κατάθλιψη για τρία χρόνια. Φάνηκε πως οι παθολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου.
Ορισμένοι τρόποι με τους οποίους επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη:
- Απώλεια μνήμης
- Μειωμένη λειτουργία νευροδιαβιβαστών
- Στασιμότητα της ανάπτυξης του εγκεφάλου
- Μειωμένη μαθησιακή ικανότητα
- Νοητικά προβλήματα
- Προβλήματα συγκέντρωσης
- Αλλαγές στη διάθεση
- Έλλειψη ενσυναίσθησης προς τους άλλους
- Δυσκολία στον ύπνο
- Κόπωση
Πώς να αντιμετωπίσετε τους τρόπους με τους οποίους επηρεάζει τον εγκέφαλο η κατάθλιψη
Επιστημονικές μελέτες αναφέρουν ότι η χημική ανισορροπία λόγω της υψηλής κορτιζόλης και άλλων χημικών, είναι η κύρια αιτία συναισθηματικών προβλημάτων και φυσικών αλλαγών στον εγκέφαλο.
Γι’ αυτό, ο στόχος των θεραπειών είναι η ρύθμιση της παραγωγής ορμονών. Παραδείγματος χάρη, βοηθούν τη ρύθμιση της κορτιζόλης και της σεροτονίνης. Επίσης, μπορείτε να κάνετε διαλογισμό και/ή ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία συνιστάται πολύ, ακόμη και αν ακολουθείτε ήδη φαρμακευτική αγωγή.
Σύμφωνα με έρευνες η ψυχοθεραπεία βοηθά στην τροποποίηση της δομής του εγκεφάλου. Επιπλέον, βοηθά να καταπολεμήσετε τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναζητήσετε βοήθεια από ειδικό αν πιστεύετε ότι πάσχετε από κατάθλιψη.
Επίσης, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν από μόνα τους τα άτομα με κατάθλιψη, για να βελτιωθεί η λειτουργία του εγκεφάλου και να αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη.
- Ελέγξτε τα επίπεδα άγχους.
- Να γυμνάζεστε συχνά.
- Να τρώτε υγιεινά φαγητά.
- Να κοιμάστε καλά.
- Να αποφεύγετε το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.
Εν ολίγοις, η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που επηρεάζει περισσότερα πράγματα από τις αλλαγές διάθεσης. Αν και δε φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού, ο εγκέφαλος υποβάλλεται σε φυσικές αλλαγές που εμποδίζουν τη γενική ευεξία του ατόμου.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Depresion. Key Facts. World Health Organization, (2018). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
- Depression duration but not age predicts hippocampal volume loss in medically healthy women with recurrent major depression. Sheline YI1, Sanghavi M, Mintun MA, Gado MH. Department of Psychiatry, Washington University School of Medicine, St. Louis, Missouri. (1999). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10366636
-
Valdés, J. L., & Torrealba, F. (2006). La corteza prefrontal medial controla el alerta conductual y vegetativo: Implicancias en desórdenes de la conducta. Revista chilena de neuro-psiquiatría, 44(3), 195-204.
- Psychotherapy and brain plasticity. Frontiers in Psychology. Collerton, D. (2013, September 6). 2013(4), 548 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3764373/
- Stress, depression and brain structure. McEwen, B.S. (n.d.). dbsalliance.org/site/PageServer?pagename=education_anxiety_stress_brain_structure
- The neurobiology of depression. Eleni Palazidou. British Medical Bulletin, Volume 101, Issue 1 (2012). Pages 127–145, https://doi.org/10.1093/bmb/lds004
- Neurochemical alterations in frontal cortex of the rat after one week of hypobaric hypoxia. Bogdanova OV, et al. (2014).DOI: 10.1016/j.bbr.2014.01.027
- Inflammation: A mechanism of depression? Han Q-Q, et al. (2014). link.springer.com/article/10.1007%2Fs12264-013-1439
- Depression-Related Variation in Brain Morphology Over 3 Years. Effects of Stress? Thomas S. Frodl, MD; Nikolaos Koutsouleris, MD; Ronald Bottlender, MD. (2008) 65(10):1156-1165. doi: 10.1001/archpsyc.65.10.1156
- Schecklmann, M., Dresler, T., Beck, S., Jay, J. T., Febres, R., Haeusler, J., … Fallgatter, A. J. (2011). Reduced prefrontal oxygenation during object and spatial visual working memory in unpolar and bipolar depression. Psychiatry Research – Neuroimaging. https://doi.org/10.1016/j.pscychresns.2011.01.016