Μεταβολική οξέωση: Τα αίτια και η θεραπεία της
Η μεταβολική οξέωση προκαλεί μία μείωση της συγκέντρωσης διττανθρακικών στο σώμα. Έτσι, οξύνεται το pH στο αίμα. Έπειτα, η μείωση αυτή έρχεται με μία αντισταθμιστική πτώση της μερικής πίεσης του διοξειδίου του άνθρακα. Βασικά, πρόκειται για μια ανωμαλία της οξεοβασικής ισορροπίας η οποία προκαλεί την υπερβολική οξύτητα του αίματος.
Υπάρχουν αρκετά επίπεδα έντασης, ορισμένα από αυτά ίσως είναι θανάσιμα.
Η μεταβολική οξέωση είναι μια διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας η οποία μειώνει το pH του αίματος, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, και προκαλεί υπεραερισμό ως ένα μηχανισμό αντιστάθμισης.
Μεταβολική οξέωση – Τα αίτια
Τυπικά, η έναρξη της μεταβολικής οξέωσης προκαλείται από παραπάνω από έναν μηχανισμό. Αυτοί είναι:
- Η υπερβολική πρόσληψη ή η υπερβολική ενδογενής παραγωγή μη πτητικών οξέων. Παραδείγματος χάρη, διαβητική κετοξέωση, γαλακτική οξέωση ή οξέωση που προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση οξέων.
- Αλλοίωση της αναγέννησης διττανθρακικών στους νεφρούς (οξέωση σε χρόνια ή οξεία νεφρική ανεπάρκεια) ή αδυναμία νεφρικής απέκκρισης οξέος (εγγύς νεφρική σωληναριακή οξέωση).
- Απώλεια βασικών ουσιών. Τυπικά, αυτή η απώλεια προκαλείται στα νεφρά ή το πεπτικό σύστημα.
Μεταβολική οξέωση – Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της μεταβολικής οξέωσης δεν είναι συγκεκριμένα. Γι’ αυτόν τον λόγο, η πάθηση δε μπορεί να διαγνωστεί εύκολα. Παρόλα αυτά, αν ο/η ασθενής έχει ξεκάθαρες ενδείξεις οι οποίες θα οδηγήσουν τον/ην επαγγελματία υγείας να ζητήσει εξέταση αερίων αίματος, τότε τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα.
Οι ασθενείς ίσως υποφέρουν από συμπτώματα όπως:
- Πόνο στο στήθος.
- Τρέμουλο.
- Πονοκέφαλο.
- Αλλοιωμένη πνευματική κατάσταση. Σε αυτή περιλαμβάνονται το έντονο άγχος, η μειωμένη οπτική οξύτητα, και η ναυτία. Επίσης, ίσως υπάρξουν εμετός, κοιλιακός πόνος, αλλαγές στην όρεξη, και απώλεια βάρους.
- Τέλος, όσοι/ες υποφέρουν από μεταβολική οξέωση εκδηλώνουν συχνά αναπνοή Kussmaul. Πρόκειται για ένα είδος βαθιάς και γρήγορης αναπνοής και συχνά συνοδεύεται από διαβητική κετοξέωση.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Πώς να βελτιώσετε τη λειτουργία των νεφρών
Επιπλέον, η ακραία οξέωση μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικές και καρδιακές επιπλοκές:
- Νευρολογικές επιπλοκές. Εδώ περιλαμβάνονται ο λήθαργος, η ζαλάδα, το κώμα, και οι επιληπτικές κρίσεις.
- Καρδιακές επιπλοκές. Οι αρρυθμίες και η μειωμένη απόκριση επινεφρίνης είναι συχνά προβλήματα. Επίσης, και οι δύο καταστάσεις οδηγούν σε υπόταση.
- Η σοβαρή μεταβολική οξέωση μπορεί να οδηγήσει σε σοκ ή στο θάνατο.
Διάγνωση
Υπάρχουν ορισμένες εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της μεταβολικής οξέωσης. Επίσης, μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να προσδιορίσουν αν η αιτία είναι κάποιο αναπνευστικό ή μεταβολικό πρόβλημα.
Αυτές οι εξετάσεις περιλαμβάνουν συνήθως:
- Εξετάσεις αερίων αίματος.
- Πίνακα πλήρους μεταβολικού προφίλ. Πρόκειται για σειρά αιματολογικών εξετάσεων οι οποίες μετρούν τα επίπεδα νατρίου και καλίου στο αίμα, τη νεφρική λειτουργία, και άλλα χημικά στοιχεία και λειτουργίες.
- Εξέταση pH των ούρων.
- Εξέταση κετονών στο αίμα και τα ούρα.
- Εξέταση γαλακτικού οξέος.
Διαβάστε επίσης: 7 τροφές που μας προσφέρουν προστασία από το διαβήτη
Μεταβολική οξέωση – Θεραπεία
Πρώτα, οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να δώσουν μια θεραπεία για την αιτία πρόκλησης της διαταραχής. Οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια χρειάζονται αιμοκάθαρση. Ορισμένες φορές, οι γιατροί ίσως χρησιμοποιήσουν αυτή τη μέθοδο και σε άτομα με δηλητηρίαση από αιθυλενογλυκόλη, από μεθανόλη, και από σαλικυλικά.
Έπειτα, σε περιπτώσεις σοβαρής οξέωσης, οι γιατροί χορηγούν διττανθρακικό νάτριο. Όμως, αυτό θα πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ορισμένες περιπτώσεις.
Η θεραπεία με διττανθρακικό νάτριο είναι γενικά ασφαλής και ενδεδειγμένη. Ωστόσο, όταν η οξέωση οφείλεται σε συσσώρευση οργανικών οξέων, αυτή η θεραπεία είναι αμφιλεγόμενη. Αυτό συμβαίνει επειδή δε μειώνει ιδιαίτερα το ποσοστό θνησιμότητας υπό αυτές τις συνθήκες. Επιπλέον, ίσως έχει και ορισμένους κινδύνους.
Παρά τις όποιες αντιπαραθέσεις, οι περισσότεροι ειδικοί συνεχίζουν να προτείνουν την ενδοφλέβια χορήγηση διττανθρακικών αλάτων στη σοβαρή μεταβολική οξέωση, η οποία προκαλεί την πτώση του pH του αίματος σε επίπεδα κάτω του 7,1.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Vargas Flores, T. (2014). Acidosis metabólica. Revista de Actualización Clínica Investiga.
- Scharnagl, H., März, W., Böhm, M., Luger, T. A., Fracassi, F., Diana, A., … Goffin, E. (2010). Acidosis, Metabolic. In Encyclopedia of Molecular Mechanisms of Disease. https://doi.org/10.1007/978-3-540-29676-8_16
- Márquez-gonzález, C. H. (2012). gasometría durante la guardia. Rev Med Inst Mex Seguro Soc.