Μπορεί ο εγκέφαλος να αισθανθεί πόνο;

Όταν έχουμε πονοκέφαλο, νομίζουμε ότι πονάει το κεφάλι μας Μπορεί όμως ο εγκέφαλος να αισθανθεί πόνο; Διαβάστε παρακάτω και μάθετε!
Μπορεί ο εγκέφαλος να αισθανθεί πόνο;

Τελευταία ενημέρωση: 11 Μαρτίου, 2022

Κεφαλγία είναι η τεχνική ονομασία για τους πονοκεφάλους. Ωστόσο, το κεφάλι περιλαμβάνει πολλές δομές, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Μπορεί λοιπόν ο εγκέφαλος να αισθανθεί πόνο; Εν ολίγοις, ποιο μέρος του σώματός μας πονάει όταν έχουμε πονοκέφαλο;

Το κεφάλι περιλαμβάνει τα οστά του κρανίου, το δέρμα και τους μύες που το καλύπτουν, ολόκληρο τον εγκέφαλο και τις φλεβικές και νευρικές δομές που κυκλοφορούν εκεί. Ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο μέσα στην κρανιακή κοιλότητα, επομένως, μόνο ένα τμήμα του κεφαλιού.

Η κεφαλαλγία μπορεί να προέρχεται από πολλαπλές πηγές. Μερικές φορές, λίγη κούραση ή άγχος μπορεί να προκαλέσει έναν κοινό πονοκέφαλο. Άλλες φορές, ο πονοκέφαλος είναι σημάδι μιας σοβαρής ασθένειας, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Για να μάθουμε αν ο εγκέφαλος μπορεί να αισθανθεί πόνο, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε αν υπάρχουν ή όχι υποδοχείς πόνου στον εγκεφαλικό ιστό. Οι περιοχές του σώματος που δεν διαθέτουν αυτούς τους υποδοχείς δεν είναι σε θέση να παράγουν πόνο.

Ο εγκέφαλος δεν διαθέτει υποδοχείς πόνου

Οι υποδοχείς πόνου ονομάζονται νοσηροϋποδοχείς. Πρόκειται για αισθητήριες δομές που σχετίζονται με τη δυνατότητα να αισθανθούμε κάτι. Όταν ένα ερέθισμα ενεργοποιεί έναν νοσηροϋποδοχέα, μπορείτε να αισθανθείτε πόνο.

Οι νοσηροϋποδοχείς υπάρχουν σε διάφορους ιστούς, αλλά όχι στον εγκέφαλο. Όταν αυτοί οι υποδοχείς διεγείρονται, όπως όταν αγγίζετε μια καυτή επιφάνεια, μεταδίδουν το σήμα του πόνου στον εγκέφαλο μέσω του νωτιαίου μυελού.

Υπάρχουν νοσηροϋποδοχείς στο εξωτερικό μέρος του σώματός μας, στο δέρμα και ορισμένα όργανα τους έχουν στο εσωτερικό τους. Υπάρχουν επίσης βλεννογόνοι με αυτούς τους υποδοχείς και ιστοί, όπως οι μύες που περιέχουν εσωτερικούς νοσηροϋποδοχείς.

Ο εγκέφαλος, λοιπόν, δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο. Θα λάβει τις πληροφορίες που στέλνουν οι νοσηροϋποδοχείς σε όλο το σώμα και θα τις ερμηνεύσει. Ωστόσο, δεν θα πρόκειται για εγκεφαλικό πόνο. Οι γειτονικές δομές του έχουν νοσηροϋποδοχείς, όπως οι μήνιγγες.

Με το να μην έχει υποδοχείς πόνου, ο εγκέφαλος μπορεί να χειρουργηθεί με τοπική αναισθησία, όπως γίνεται σε πολλές νευροχειρουργικές επεμβάσεις. Το κάλυμμα του κρανίου ανοίγει ενώ ο ασθενής είναι ξύπνιος, αφού οι επεμβάσεις του χειρουργού δεν προκαλούν πόνο εκεί.

The brain doesn't have pain receptors.
Ο εγκέφαλος είναι ένα τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος που δεν αισθάνεται πόνο.

Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο, αλλά τον ερμηνεύει

Όπως είδαμε, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο, αλλά είναι υπεύθυνος για την ερμηνεία των σημάτων που λαμβάνει από τους νοσηροϋποδοχείς σε όλο το σώμα. Για ορισμένους νευρολόγους, είναι σωστό να λέμε ότι ο εγκέφαλος παράγει πόνο, επειδή είναι τελικά το όργανο που μας λέει ότι κάτι πονάει.

Όταν ένας νοσηροϋποδοχέας ανιχνεύει μια φυσική, θερμική, πίεση ή χημική αλλαγή που μπορεί να είναι επιβλαβής, ειδοποιεί τον εγκέφαλο. Οι πληροφορίες ανεβαίνουν μέσω του νωτιαίου μυελού από τον υποδοχέα και αναζητούν ερμηνεία στον εγκεφαλικό ιστό.

Ο εγκέφαλος συλλέγει τα δεδομένα και εκπέμπει μια απάντηση, η οποία εξαρτάται από το ποιοι είμαστε, δηλαδή από όσα έχουμε ζήσει και μάθει. Μια εντολή θα συνταχθεί και θα εκτελεστεί. Αν ο εγκέφαλος ανιχνεύσει επικίνδυνο πόνο, η εντολή μπορεί να είναι να απομακρύνετε το χέρι σας από το σημείο ή να μετακινηθείτε, να πηδήξετε, να τρέξετε ή οτιδήποτε άλλο.

Υπάρχουν άνθρωποι που προπονούνται για τον πόνο, όπως μπορεί να συμβαίνει με τους πυγμάχους. Τα χτυπήματα που δέχονται τα καταγράφει ο εγκέφαλος για να αποκτήσουν εμπειρία. Μετά από επόμενα χτυπήματα, η αντίδραση δεν είναι πλέον η ίδια, επειδή ο εγκέφαλος μπόρεσε να συσσωρεύσει πληροφορίες που του επιτρέπουν να λαμβάνει καλύτερες αποφάσεις.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν όρια στον πόνο που υπερβαίνουν την εμπειρία. Ο πόνος είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που διαθέτει ο οργανισμός για να μας προειδοποιεί για τους κινδύνους για την υγεία. Ένα καλό σύστημα αναγνώρισης του πόνου είναι αυτό που μας κρατάει ζωντανούς ως είδος.

Τι σημαίνει λοιπόν ο πονοκέφαλος;

Pain is a defense mechanism.
Οι πονοκέφαλοι προέρχονται από δομές κοντά στον εγκέφαλο, αλλά όχι από τον ίδιο τον εγκεφαλικό ιστό.

Γνωρίζουμε ήδη ότι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο. Συνεπώς, είναι βάσιμο να αναρωτηθούμε γιατί πονάει το κεφάλι μας κατά καιρούς. Λοιπόν, η απάντηση βρίσκεται στις άλλες δομές του κρανίου.

Η κεφαλαλγία μπορεί να προέρχεται από το δέρμα του κεφαλιού, από τις μήνιγγες ή από τις αρτηρίες του κρανίου. Οι μύες του αυχένα με αυχενική σύσπαση μπορεί επίσης να την προκαλέσουν. Ο εγκέφαλος θα ερμηνεύσει τα σήματα από αυτές τις δομές και θα αποφασίσει αν πρόκειται για πόνο ή όχι.

Η ροή του αίματος αποτελεί συχνή πηγή ημικρανίας. Όταν υπάρχει διαταραχή στην κυκλοφορία μέσα στις αρτηρίες ή τις φλέβες του κεφαλιού, οι νοσηροϋποδοχείς στα αγγεία δίνουν σήμα στον εγκέφαλο. Για το λόγο αυτό, ορισμένα φάρμακα για την ημικρανία βασίζονται στην τροποποίηση της αγγειοσύσπασης.

Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο, αλλά εμείς μπορούμε

Το γεγονός ότι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο δεν σημαίνει ότι είμαστε ανίκανοι να τον αντιληφθούμε. Αντιθέτως, ο εγκεφαλικός ιστός μας συνδέει με το εξωτερικό μέσω της αντίληψης του πόνου και, ταυτόχρονα, ερμηνεύει το εσωτερικό μας περιβάλλον μέσω των νοσηροϋποδοχέων. Τελικά, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο, αλλά εμείς, ως σύνολο, μπορούμε.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Benarroch, M. D. “Canales iónicos en nociceptores.” American Academy of Neurology 84 (2015): 31-42.
  • Moreno, Carlos, and Diana M. Prada. “Fisiopatología del dolor clínico.” Guía neurológica 3 (2004): 9-21.
  • Bultitude, Janet H., and Robert D. Rafal. “Derangement of body representation in complex regional pain syndrome: report of a case treated with mirror and prisms.” Experimental brain research 204.3 (2010): 409-418.
  • González, A. Margarita. “Dolor crónico y psicología: actualización.” Revista Médica Clínica Las Condes 25.4 (2014): 610-617.
  • Villar, J. “Cómo investigar en algo tan subjetivo como el dolor.” Revista de la Sociedad Española del Dolor 13.4 (2006): 250-253.
  • Romera, E., et al. “Neurofisiología del dolor.” Rev Soc Esp Dolor 7.Supl II (2000): 11-17.

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.